I. Tổng Quan Về Kiểm Soát Chi Đầu Tư Tại Phổ Yên
Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của quốc gia. Trong bối cảnh kinh tế đang phát triển, nguồn thu NSNN còn nhiều thách thức, việc tập trung nguồn lực tài chính cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi phải kiểm soát chặt chẽ và sử dụng hiệu quả các khoản chi NSNN. Vốn đầu tư phát triển chiếm khoảng 30% tổng chi NSNN, chủ yếu từ ngân sách trung ương. Quản lý nguồn vốn này hiệu quả, chống thất thoát và các hiện tượng tiêu cực là ưu tiên hàng đầu của Nhà nước và chính quyền các cấp. Công tác quản lý và phân cấp ngân sách đã có những đổi mới, nâng cao quyền chủ động và trách nhiệm cho địa phương và đơn vị sử dụng ngân sách. Thủ tục hành chính trong quản lý, kiểm soát chi NSNN đã được đơn giản hóa. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng dàn trải trong chi NSNN, bao cấp chưa được xóa bỏ triệt để, hiệu quả đầu tư còn thấp, thất thoát, lãng phí trong quản lý và sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) còn cao, chi tiêu hành chính còn nhiều bất hợp lý. Do đó, tăng cường quản lý chi NSNN địa phương là một nội dung trọng yếu, mang tính đột phá trong cải cách hành chính, đảm bảo quản lý, sử dụng NSNN theo đúng pháp luật. Đổi mới công tác kiểm soát chi đầu tư phát triển qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) là vấn đề cấp thiết hiện nay.
1.1. Khái niệm Ngân Sách Nhà Nước và vai trò then chốt
Theo Luật Ngân sách Nhà nước số 83/2015/QH13, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN bao gồm các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí, hoạt động kinh tế của Nhà nước, đóng góp của tổ chức và cá nhân, viện trợ, và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật. Các khoản chi bao gồm chi phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, hoạt động bộ máy Nhà nước, chi trả của Nhà nước, chi viện trợ và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật. Quỹ NSNN là toàn bộ các khoản tiền của Nhà nước, kể cả tiền vay, có trên tài khoản của NSNN các cấp, được quản lý tại KBNN.
1.2. Chi Ngân Sách Nhà Nước Phân loại và bản chất
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp nhằm trang trải cho chi phí bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nước. Thực chất, chi NSNN là việc cung cấp các phương tiện tài chính cho các nhiệm vụ của Nhà nước. Căn cứ theo yếu tố thời gian và phương thức kiểm soát chi, NSNN được phân loại thành chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và các khoản chi khác. Chi thường xuyên bao gồm các hoạt động sự nghiệp, quốc phòng, an ninh, hoạt động của các cơ quan Nhà nước, trợ giá, trợ cấp, hỗ trợ các tổ chức chính trị xã hội. Chi đầu tư phát triển bao gồm chi đầu tư xây dựng cơ bản, đầu tư và hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp.
1.3. Định nghĩa Đầu Tư Phát Triển và vai trò trong KT XH
Đầu tư phát triển là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, vật chất, nhân lực và trí tuệ để xây dựng, sửa chữa và cấu trúc hạ tầng, mua sắm trang thiết bị, bồi dưỡng đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện các chi phí thường xuyên nhằm duy trì tiềm lực hoạt động của các cơ sở đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế xã hội, tạo việc làm, nâng cao đời sống của mọi người dân trong xã hội. Đầu tư phát triển bằng vốn của Nhà nước là việc sử dụng phần vốn ngân sách Nhà nước cho đầu tư phát triển, vốn vay nước ngoài của Chính phủ và vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA của nước ngoài cho Chính phủ và Chính quyền các cấp, vốn tín dụng đầu tư cho các ngân hàng quốc doanh và vốn đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước, dùng để đầu tư vào các khâu then chốt và cần thiết của nền kinh tế.
II. Thách Thức Trong Kiểm Soát Chi Đầu Tư Công ở Phổ Yên
Đối với thị xã Phổ Yên, trong những năm qua, đầu tư phát triển đã góp phần không nhỏ vào tăng trưởng và phát triển kinh tế của tỉnh Thái Nguyên nói chung và thị xã Phổ Yên nói riêng. Thị xã Phổ Yên là địa phương có những bước tiến mạnh mẽ trong việc thu hút các dự án đầu tư mới, trong đó có những dự án FDI lớn với số vốn 6,8 tỷ USD, nâng tổng số vốn đăng ký đầu tư vào địa bàn lên 225 nghìn tỷ đồng (theo số liệu báo cáo năm 2019), tạo ra những bước phát triển đột phá về kinh tế - xã hội. Đặc biệt dự án đầu tư của tập đoàn Samsung ở khu công nghiệp Yên Bình, góp phần tăng nguồn thu ngân sách và giải quyết hàng ngàn việc làm tại địa phương. Cơ cấu kinh tế địa phương có sự chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp - xây dựng, giảm tỷ trọng ngành nông - lâm- ngư nghiệp. Chương trình nông thôn mới được thực hiện sâu rộng, làm thay đổi đáng kể bộ mặt các xã và đời sống người dân nông thôn. Từ năm 2011 đến nay, Thị xã huy động trên 9.145,5 tỷ đồng (theo báo cáo năm 2019), bao gồm vốn của Trung ương, địa phương, vốn của các doanh nghiệp, vốn đóng góp của nhân dân, vốn đầu tư của các tổ chức phi Chính phủ… để xây dựng hạ tầng đô thị, hạ tầng nông thôn mới như: Đường giao thông, điện chiếu sáng, trụ sở làm việc của nhiều cơ quan, đơn vị, các trường học, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia … Nhiều hạng mục công trình đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng, tạo ra diện mạo đô thị, nông thôn mới ngày càng khởi sắc.
2.1. Hạn chế trong cơ chế Kiểm Soát Chi hiện hành
Trong quá trình thực hiện kiểm soát chi đầu tư, cơ chế kiểm soát chi (KSC) chưa đồng bộ, toàn bộ công việc KSC NSNN chỉ do 1 bộ phận kiểm soát, trong khi số lượng biên chế lại hạn chế. Những yếu tố này khiến quá trình kiểm soát đôi khi chưa kịp thời, chưa thật sự chặt chẽ, từ đó ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng. Hệ thống văn bản quản lý đầu tư phát triển còn thiếu tính đồng bộ; quy trình thủ tục của công tác kiểm soát chi đầu tư còn phức tạp; nguồn vốn phân bổ cho mỗi dự án manh mún, nhỏ lẻ; chủ đầu tư còn hạn chế trình độ quản lý; số lượng dự án, hồ sơ thanh toán khối lượng đầu tư phát triển tương đối lớn, số lượng nhân lực phụ trách kiểm soát chi ít…
2.2. Yêu cầu cấp thiết về quản lý và Kiểm Soát Chi NSNN
Vấn đề đặt ra hiện nay là cần quản lý, KSC NSNN đảm bảo nhanh chóng, chặt chẽ, tiết kiệm, đúng mục đích, hiệu quả nhất và hạn chế tối đa các rủi ro, sai sót có thể xảy ra. Để đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển qua KBNN Phổ Yên, tác giả lựa chọn đề tài “Kiểm soát chi đầu tư phát triển qua Kho bạc nhà nước Phổ Yên – Thái Nguyên" làm đề tài luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý Kinh tế của mình, là vấn đề có ý nghĩa cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn.
III. Quy Trình Kiểm Soát Chi Đầu Tư Qua Kho Bạc Phổ Yên
Kho bạc Nhà nước thị xã Phổ Yên, trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu to lớn trong công tác kiểm soát chi đầu tư phát triển như đã triển khai nhiều dự án đầu tư hoàn thành và có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của thị xã. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện kiểm soát chi đầu tư, cơ chế KSC chưa đồng bộ, toàn bộ công việc KSC NSNN chỉ do 1 bộ phận kiểm soát, trong khi số lượng biên chế lại hạn chế. Những yếu tố này khiến quá trình kiểm soát đôi khi chưa kịp thời, chưa thật sự chặt chẽ, từ đó ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng; hệ thống văn bản quản lý đầu tư phát triển còn thiếu tính đồng bộ; quy trình thủ tục của công tác kiểm soát chi đầu tư còn phức tạp; nguồn vốn phân bổ cho mỗi dự án manh mún, nhỏ lẻ; chủ đầu tư còn hạn chế trình độ quản lý; số lượng dự án, hồ sơ thanh toán khối lượng đầu tư phát triển tương đối lớn, số lượng nhân lực phụ trách kiểm soát chi ít…
3.1. Phân công nhiệm vụ Kiểm Soát Chi tại KBNN Phổ Yên
Cần mô tả chi tiết về việc phân công nhiệm vụ kiểm soát chi đầu tư phát triển tại KBNN Phổ Yên. Ai chịu trách nhiệm kiểm tra hồ sơ? Ai phê duyệt thanh toán? Cơ cấu tổ chức của bộ phận kiểm soát chi như thế nào? Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của KBNN Phổ Yên trong việc kiểm soát chi.
3.2. Cơ chế Kiểm Soát Chi Đầu Tư từ Ngân Sách Nhà Nước
Cần trình bày rõ cơ chế kiểm soát chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước. Các bước trong quy trình kiểm soát chi là gì? Các chứng từ cần thiết để được thanh toán là gì? Các quy định về tạm ứng và thanh toán vốn đầu tư là gì? Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về quy trình và thủ tục kiểm soát chi.
3.3. Thuận lợi và khó khăn trong Kiểm Soát Chi tại Phổ Yên
Cần phân tích các thuận lợi và khó khăn của thị xã Phổ Yên đối với công tác kiểm soát chi đầu tư phát triển qua KBNN Phổ Yên. Thuận lợi có thể là sự quan tâm của chính quyền địa phương, sự phối hợp tốt giữa các cơ quan chức năng. Khó khăn có thể là trình độ của chủ đầu tư còn hạn chế, số lượng dự án lớn, nguồn vốn phân bổ manh mún. Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh thực tế của công tác kiểm soát chi tại Phổ Yên.
IV. Thực Trạng Kiểm Soát Chi Đầu Tư Công tại Phổ Yên
Thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư phát triển qua Kho bạc nhà nước Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên bao gồm: Thực trạng công tác kế hoạch kiểm soát chi đầu tư phát triển. Thực trạng công tác thực hiện kế hoạch kiểm soát chi đầu tư phát triển. Thực trạng công tác kiểm tra, thanh tra việc kiểm soát chi đầu tư phát triển tại KBNN thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
4.1. Công tác lập kế hoạch Kiểm Soát Chi Đầu Tư Phát Triển
Cần đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch kiểm soát chi đầu tư phát triển. Kế hoạch có được lập đầy đủ và kịp thời không? Kế hoạch có phù hợp với tình hình thực tế không? Kế hoạch có được theo dõi và đánh giá thường xuyên không? Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về chất lượng của công tác lập kế hoạch.
4.2. Thực hiện kế hoạch Kiểm Soát Chi Đầu Tư Phát Triển
Cần đánh giá thực trạng công tác thực hiện kế hoạch kiểm soát chi đầu tư phát triển. Kế hoạch có được thực hiện đầy đủ và hiệu quả không? Các quy trình và thủ tục kiểm soát chi có được tuân thủ không? Các sai sót và gian lận có được phát hiện và xử lý kịp thời không? Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về hiệu quả của công tác thực hiện kế hoạch.
4.3. Kiểm tra thanh tra Kiểm Soát Chi Đầu Tư Phát Triển
Cần đánh giá thực trạng công tác kiểm tra, thanh tra việc kiểm soát chi đầu tư phát triển. Công tác kiểm tra, thanh tra có được thực hiện thường xuyên và đầy đủ không? Các sai phạm có được phát hiện và xử lý nghiêm minh không? Các kiến nghị sau kiểm tra, thanh tra có được thực hiện đầy đủ không? Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về hiệu quả của công tác kiểm tra, thanh tra.
V. Giải Pháp Hoàn Thiện Kiểm Soát Chi Đầu Tư Tại Phổ Yên
Phương hướng, mục tiêu hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển qua KBNN Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên. Phương hướng hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển qua KBNN Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên. Mục tiêu hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển qua KBNN Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên . Bối cảnh của thị xã Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn đến năm 2025 . Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển tại Kho bạc nhà nước Phổ Yên - Thái Nguyên đến năm 2025.
5.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch Kiểm Soát Chi Đầu Tư
Cần đề xuất các giải pháp để hoàn thiện công tác lập kế hoạch kiểm soát chi đầu tư phát triển. Ví dụ, cần nâng cao chất lượng dự báo nhu cầu vốn đầu tư, cần xây dựng kế hoạch kiểm soát chi dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn, cần theo dõi và đánh giá kế hoạch thường xuyên.
5.2. Hoàn thiện phạm vi và nội dung Kiểm Soát Chi Đầu Tư
Cần đề xuất các giải pháp để hoàn thiện phạm vi và nội dung kiểm soát chi đầu tư phát triển. Ví dụ, cần mở rộng phạm vi kiểm soát chi đến tất cả các dự án đầu tư công, cần tăng cường kiểm soát chi đối với các khoản chi phí tư vấn, thiết kế, giám sát.
5.3. Nâng cao trình độ cán bộ Kiểm Soát Chi Đầu Tư
Cần đề xuất các giải pháp để nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của cán bộ làm công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư. Ví dụ, cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, cần tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ.
VI. Kiến Nghị Để Nâng Cao Kiểm Soát Chi Đầu Tư Công
Tăng cường đầu tư, triển khai hiện đại hoá công nghệ thông tin . Tăng cường công tác quyết toán, kiểm soát thanh toán đầu tư phát triển. Một số kiến nghị. Kiến nghị với Nhà nước . Kiến nghị với KBNN Trung ương .
6.1. Kiến nghị với Nhà nước về Kiểm Soát Chi Đầu Tư
Cần đưa ra các kiến nghị cụ thể với Nhà nước để hoàn thiện hệ thống pháp luật về kiểm soát chi đầu tư phát triển, tăng cường nguồn lực cho công tác kiểm soát chi, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư công.
6.2. Kiến nghị với KBNN Trung ương về Kiểm Soát Chi
Cần đưa ra các kiến nghị cụ thể với KBNN Trung ương để hoàn thiện quy trình nghiệp vụ kiểm soát chi đầu tư phát triển, tăng cường đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm soát chi.
