Luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh: Khởi nghiệp dịch vụ xe buýt học sinh tại TP.HCM từ 2023 đến 2030

• Tác giả: Nguyễn Dũng Uyên Thi
• Người hướng dẫn: Lê Thị Thanh Xuân, D.A
• Trường học: Ho Chi Minh City University of Technology
• Chuyên ngành: Business Administration
• Đề tài: Khởi Nghiệp Dịch Vụ Xe Buýt Học Sinh Tại TP.HCM Giai Đoạn 2023-2030
• Loại tài liệu: master's thesis
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• DECLARATION
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Objective of the thesis
• 1.2. Introduction of methodology
• 1.3. Key contents of the thesis
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Frameworks/models to analyze economic, industry, and market environment
• 2.2. Porter's five forces (Porter, 1980)
• 2.3. Methods/tools to collect data to measure market potential
• 2.4. Methods for feasibility business analysis
• 2.5. Related studies and research
• 2.5.1. The study of Lưu Đa Phú (2013)
• 2.5.2. The research of Blakrishnan, Dharshini, Harini, and Kamali (2019)
• 2.5.3. The research of Abhimanyu, Akshay, Pankaj, Sachin and Prof.
• 2.6. Summary of research review
• 3. CHAPTER 3: BUSINESS ENVIRONMENT, INDUSTRY AND MARKET ANALYSIS
• 3.1. Business Environment Analysis
• 3.2. Summary of PESTEL analysis
• 3.3. Competition in the industry
• 3.4. Potential of new entrants into the industry
• 3.5. Power of suppliers
• 3.6. Power of customers
• 3.7. Threat of substitutes
• 3.8. Summary of Five Forces effects
• 3.9. Summary of market analysis
• 4. CHAPTER 4: BUSINESS MODEL INTRODUCTION
• 4.1. Introduction of the service
• 4.2. Business Canvas Model
• 4.3. Ethical and legal considerations
• 5. CHAPTER 5: BUSINESS PLAN
• 5.1. Business resource planning
• 5.2. School bus service operation
• 6. CHAPTER 6: CONCLUSIONS, LIMITATIONS AND FUTURE WORK

I. Giới thiệu

Bài viết này tập trung vào việc phát triển khởi nghiệp cho dịch vụ xe buýt học sinh tại TP.HCM trong giai đoạn 2023-2030. Mục tiêu của nghiên cứu là giải quyết các vấn đề liên quan đến vận chuyển học sinh, bao gồm tình trạng kẹt xe và tai nạn giao thông. Sự gia tăng số lượng học sinh hàng năm tạo ra nhu cầu cao về dịch vụ xe buýt học sinh hiện đại và an toàn. Theo báo cáo từ các tổ chức chính phủ, việc áp dụng công nghệ hiện đại vào mô hình kinh doanh dịch vụ này là cần thiết để cải thiện chất lượng dịch vụ và đáp ứng nhu cầu của phụ huynh.

1.1 Tình hình hiện tại

Hiện nay, số lượng học sinh tại TP.HCM ước tính khoảng 1.4 triệu, nhưng chỉ có một tỷ lệ nhỏ sử dụng dịch vụ xe buýt. Sự giảm sút này không phải do nhu cầu giảm, mà là do sự gia tăng tai nạn và thiếu an toàn trong quá trình vận chuyển. Cần có những giải pháp giao thông hiệu quả để cải thiện tình hình này, nhằm đạt mục tiêu 15% học sinh sử dụng xe buýt vào năm 2020.

II. Phân tích thị trường

Phân tích thị trường là một phần quan trọng trong việc phát triển mô hình khởi nghiệp cho dịch vụ xe buýt học sinh. Sử dụng các công cụ như PESTEL và mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Porter, nghiên cứu này chỉ ra rằng thị trường vận tải học sinh đang đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể, chất lượng dịch vụ hiện tại không đáp ứng được kỳ vọng của phụ huynh, dẫn đến sự thiếu tin tưởng vào các nhà cung cấp dịch vụ. Điều này mở ra cơ hội cho các công ty vận tải mới với mô hình hoạt động hiệu quả hơn.

2.1 Cạnh tranh trong ngành

Cạnh tranh trong ngành dịch vụ xe buýt đang gia tăng với sự xuất hiện của nhiều nhà cung cấp dịch vụ mới. Các công ty lớn như Grab và Be đã tham gia vào thị trường này, nhưng vẫn còn thiếu các giải pháp an toàn và hiệu quả cho vận chuyển học sinh. Việc áp dụng công nghệ mới để theo dõi và quản lý hành trình của học sinh sẽ là một yếu tố quan trọng để thu hút phụ huynh và tạo ra sự khác biệt trong dịch vụ.

III. Mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh cho dịch vụ xe buýt học sinh sẽ tập trung vào việc cung cấp dịch vụ an toàn, chất lượng cao và giá cả hợp lý. Để thực hiện điều này, các nhà khởi nghiệp cần xây dựng một kế hoạch kinh doanh chi tiết, bao gồm phát triển bền vững và các giải pháp công nghệ tiên tiến. Mô hình Business Canvas sẽ được sử dụng để phác thảo các yếu tố chính của mô hình kinh doanh, từ giá trị cung cấp cho đến phân khúc khách hàng.

3.1 Kế hoạch hoạt động

Kế hoạch hoạt động sẽ bao gồm việc lên lịch trình, quản lý đội xe và triển khai công nghệ theo dõi hành trình của học sinh. Việc sử dụng ứng dụng di động để phụ huynh có thể theo dõi vị trí và trạng thái của con em mình là một yếu tố quan trọng để nâng cao sự tin tưởng và sự hài lòng của khách hàng. Các nhà đầu tư cũng sẽ được thuyết phục về tiềm năng phát triển của dịch vụ vận tải học sinh này trong tương lai.

IV. Kết luận và hướng phát triển

Dự báo rằng dịch vụ xe buýt học sinh tại TP.HCM sẽ có sự phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn 2023-2030 nếu các vấn đề an toàn và chất lượng dịch vụ được giải quyết. Cần có sự hỗ trợ từ chính phủ trong việc xây dựng chính sách giao thông hợp lý và tạo điều kiện cho các công ty vận tải khởi nghiệp. Những giải pháp sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại sẽ là chìa khóa cho sự thành công của mô hình này.

4.1 Hạn chế và hướng phát triển trong tương lai

Mặc dù có nhiều cơ hội, nhưng cũng cần thừa nhận rằng sẽ có những thách thức trong việc thực hiện kế hoạch này. Các vấn đề như chi phí đầu tư ban đầu và sự cạnh tranh từ các dịch vụ đã có sẵn sẽ cần được giải quyết. Hướng phát triển trong tương lai sẽ tập trung vào việc cải thiện chất lượng dịch vụ và mở rộng quy mô hoạt động.

Tổng quan nghiên cứu

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê năm 2022, Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 1,4 triệu học sinh, với nhu cầu vận chuyển học sinh đến trường ngày càng tăng. Tuy nhiên, tình trạng kẹt xe và tai nạn liên quan đến học sinh cũng gia tăng, gây ra nhiều lo ngại về an toàn và hiệu quả trong việc đưa đón học sinh. Mục tiêu của nghiên cứu là phát triển một kế hoạch khởi nghiệp cho dịch vụ xe buýt trường học tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2023-2030, tập trung vào các quận trung tâm như Quận 1 và Quận 3. Nghiên cứu nhằm xác định cơ hội kinh doanh, mô hình kinh doanh phù hợp, phân tích môi trường kinh tế, ngành nghề và thị trường, đồng thời xây dựng kế hoạch vận hành chi tiết cho dịch vụ mới.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích dữ liệu từ các tổ chức chính phủ, khảo sát ý kiến phụ huynh và phỏng vấn chuyên gia trong ngành vận tải. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần giải quyết các vấn đề về an toàn học sinh, giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của phụ huynh về dịch vụ đưa đón học sinh chất lượng cao, ứng dụng công nghệ hiện đại. Mục tiêu cụ thể là tăng tỷ lệ học sinh sử dụng xe buýt trường học lên ít nhất 20% vào năm 2030, phù hợp với định hướng của chính quyền thành phố.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu sử dụng ba khung lý thuyết chính để phân tích và xây dựng kế hoạch kinh doanh:

• PESTEL: Phân tích các yếu tố Chính trị, Kinh tế, Xã hội, Công nghệ, Môi trường và Pháp lý ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh dịch vụ xe buýt trường học tại TP.HCM. Ví dụ, chính sách giảm thuế đăng ký xe 50% và giảm VAT từ 10% xuống 8% tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp.

• Mô hình Năm lực lượng cạnh tranh của Porter: Đánh giá mức độ cạnh tranh trong ngành vận tải học sinh, bao gồm sức ép từ đối thủ cạnh tranh, khả năng gia nhập ngành của doanh nghiệp mới, quyền lực của nhà cung cấp, quyền lực của khách hàng và mối đe dọa từ sản phẩm thay thế. Kết quả cho thấy cạnh tranh trong ngành khá gay gắt, quyền lực khách hàng cao do phụ huynh có nhiều lựa chọn dịch vụ.

• Business Model Canvas: Xây dựng mô hình kinh doanh chi tiết với 9 thành phần chính như đề xuất giá trị, phân khúc khách hàng, kênh phân phối, nguồn lực chính, đối tác chính, cấu trúc chi phí và dòng doanh thu. Mô hình này giúp xác định rõ các yếu tố tạo nên giá trị và cách thức vận hành dịch vụ xe buýt trường học.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: vận tải hợp đồng, quản lý rủi ro trong vận tải học sinh, công nghệ GPS và IoT trong giám sát phương tiện, và an toàn giao thông học đường.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính bao gồm:

• Dữ liệu thứ cấp từ các cơ quan chính phủ như Tổng cục Thống kê, Sở Giao thông Vận tải TP.HCM, các báo cáo ngành và các bài nghiên cứu liên quan.

• Dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát trực tiếp với 170 phụ huynh có con em trong độ tuổi từ tiểu học đến trung học phổ thông, nhằm đánh giá nhu cầu, mức độ quan tâm và khả năng chi trả cho dịch vụ.

• Phỏng vấn chuyên sâu với chuyên gia trong ngành vận tải học sinh, đại diện các công ty vận tải và quản lý dịch vụ.

Phương pháp phân tích bao gồm phân tích định lượng số liệu khảo sát, phân tích định tính từ phỏng vấn, áp dụng các mô hình PESTEL và Porter để đánh giá môi trường kinh doanh và cạnh tranh. Cỡ mẫu khảo sát được xác định tối thiểu 164 người với độ tin cậy 90%, nhằm đảm bảo tính đại diện và độ chính xác của kết quả. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ học sinh sử dụng xe buýt trường học thấp: Năm 2020, chỉ có khoảng 6% học sinh TP.HCM sử dụng dịch vụ xe buýt trường học, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 15% của chính quyền. Số lượng trường sử dụng dịch vụ cũng giảm từ 289 trường năm 2013 xuống còn 89 trường năm 2020.

2. Phụ huynh quan tâm hàng đầu đến an toàn học sinh: 54% phụ huynh khảo sát cho biết an toàn là tiêu chí quan trọng nhất khi lựa chọn dịch vụ xe buýt. 47% phụ huynh không đăng ký dịch vụ do lo ngại về an toàn, đặc biệt sau các vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến dịch vụ xe đưa đón học sinh.

3. Phụ huynh trẻ tuổi và nhân viên văn phòng có xu hướng sử dụng dịch vụ công nghệ cao: 67% phụ huynh trong độ tuổi 20-40 và 89% phụ huynh làm việc trong các ngành nghề văn phòng, kỹ thuật sẵn sàng sử dụng dịch vụ xe buýt tích hợp công nghệ hiện đại như theo dõi vị trí xe và thông báo thời gian thực.

4. Mức giá dịch vụ hợp lý từ 200.000 đến 500.000 VND/tháng: 68% phụ huynh cho rằng mức giá này là phù hợp, thấp hơn nhiều so với mức giá hiện tại của các dịch vụ tư nhân (khoảng 1 triệu VND/tháng) và dịch vụ quốc tế (20-40 triệu VND/năm).

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ sử dụng xe buýt trường học thấp là do các vấn đề về an toàn và chất lượng dịch vụ chưa được kiểm soát chặt chẽ. Các vụ tai nạn nghiêm trọng đã làm giảm niềm tin của phụ huynh, khiến họ ưu tiên tự đưa đón con em hoặc sử dụng các phương tiện cá nhân. Kết quả khảo sát cũng cho thấy nhu cầu lớn về dịch vụ có tích hợp công nghệ giám sát hiện đại nhằm tăng cường an toàn và minh bạch thông tin cho phụ huynh.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, yếu tố tâm lý và niềm tin của khách hàng được xác định là nhân tố quyết định trong việc lựa chọn dịch vụ. Việc áp dụng công nghệ GPS, IoT và hệ thống thông báo thời gian thực được đánh giá cao trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo dựng uy tín. Ngoài ra, mức giá hợp lý cũng là yếu tố then chốt để thu hút khách hàng trong bối cảnh kinh tế chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sử dụng xe buýt theo năm, biểu đồ tròn phân bổ tiêu chí lựa chọn dịch vụ của phụ huynh, và biểu đồ thanh thể hiện mức độ sẵn sàng sử dụng dịch vụ công nghệ cao theo nhóm tuổi và nghề nghiệp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển dịch vụ xe buýt trường học tích hợp công nghệ giám sát hiện đại: Áp dụng hệ thống GPS, IoT và ứng dụng di động để phụ huynh có thể theo dõi vị trí và trạng thái của học sinh theo thời gian thực, nâng cao độ tin cậy và an toàn. Thời gian triển khai dự kiến trong 1-2 năm đầu, do startup thực hiện phối hợp với các nhà cung cấp công nghệ.

2. Xây dựng quy trình quản lý và đào tạo nhân sự chuyên nghiệp: Đào tạo tài xế, nhân viên giám sát về kỹ năng an toàn, giao tiếp và xử lý tình huống nhằm tăng cường sự tin tưởng của phụ huynh. Thực hiện liên tục trong suốt giai đoạn hoạt động, do bộ phận nhân sự và quản lý vận hành đảm nhiệm.

3. Thiết lập chính sách giá hợp lý, phù hợp với khả năng chi trả của đa số phụ huynh: Định giá dịch vụ trong khoảng 200.000 - 500.000 VND/tháng, đồng thời xây dựng các gói ưu đãi cho nhóm khách hàng đăng ký dài hạn hoặc nhiều con. Triển khai ngay từ năm đầu tiên hoạt động.

4. Tăng cường truyền thông và xây dựng thương hiệu uy tín: Sử dụng các kênh truyền thông xã hội, sự kiện cộng đồng và hợp tác với các trường học để quảng bá dịch vụ, tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp và đáng tin cậy. Thực hiện liên tục, tập trung vào 6 tháng đầu tiên để thu hút khách hàng.

5. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý và trường học: Đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý, đăng ký đầy đủ và kiểm soát chất lượng phương tiện, dịch vụ nhằm nâng cao uy tín và đảm bảo an toàn cho học sinh. Thực hiện song song với các hoạt động kinh doanh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà khởi nghiệp trong lĩnh vực vận tải và dịch vụ giáo dục: Nghiên cứu cung cấp mô hình kinh doanh chi tiết, phân tích thị trường và kế hoạch vận hành giúp họ xây dựng dịch vụ xe buýt trường học hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thực tế.

2. Các trường học và tổ chức giáo dục: Tham khảo để hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến dịch vụ đưa đón học sinh, từ đó lựa chọn đối tác vận tải phù hợp hoặc phát triển dịch vụ nội bộ đảm bảo an toàn và tiện lợi cho học sinh.

3. Cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ, quy định pháp lý và kế hoạch phát triển dịch vụ vận tải học sinh nhằm giảm ùn tắc giao thông và nâng cao an toàn giao thông học đường.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, vận tải và công nghệ thông tin: Tài liệu cung cấp cơ sở lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực tiễn về phát triển startup trong lĩnh vực dịch vụ vận tải ứng dụng công nghệ hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tỷ lệ học sinh sử dụng xe buýt trường học ở TP.HCM lại thấp?
   Nguyên nhân chính là do lo ngại về an toàn và chất lượng dịch vụ chưa được đảm bảo, cùng với giá cả dịch vụ hiện tại còn cao so với khả năng chi trả của nhiều gia đình. Ví dụ, các vụ tai nạn nghiêm trọng đã làm giảm niềm tin của phụ huynh.

2. Phụ huynh quan tâm nhất đến yếu tố nào khi lựa chọn dịch vụ xe buýt?
   An toàn học sinh là yếu tố hàng đầu, chiếm 54% trong khảo sát. Phụ huynh mong muốn có sự giám sát chặt chẽ và thông tin minh bạch về hành trình của con em mình.

3. Công nghệ hiện đại có vai trò gì trong dịch vụ xe buýt trường học?
   Công nghệ như GPS, IoT và ứng dụng di động giúp theo dõi vị trí xe, quản lý điểm đón trả học sinh và gửi thông báo thời gian thực cho phụ huynh, từ đó nâng cao an toàn và sự tin tưởng.

4. Mức giá dịch vụ xe buýt trường học được phụ huynh chấp nhận là bao nhiêu?
   Phần lớn phụ huynh (68%) cho rằng mức giá từ 200.000 đến 500.000 VND/tháng là hợp lý, thấp hơn nhiều so với các dịch vụ hiện có.

5. Làm thế nào để startup có thể cạnh tranh hiệu quả trong thị trường xe buýt trường học?
   Startup cần tập trung vào xây dựng thương hiệu uy tín, áp dụng công nghệ hiện đại, đảm bảo an toàn và cung cấp dịch vụ với mức giá hợp lý. Đồng thời, hợp tác chặt chẽ với trường học và cơ quan quản lý để nâng cao chất lượng và độ tin cậy.

Kết luận

• Tỷ lệ học sinh sử dụng xe buýt trường học tại TP.HCM hiện chỉ đạt khoảng 6%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chính quyền đề ra.
• An toàn học sinh và mức giá hợp lý là hai yếu tố quyết định trong việc lựa chọn dịch vụ của phụ huynh.
• Phụ huynh trẻ tuổi và nhân viên văn phòng có xu hướng sử dụng dịch vụ tích hợp công nghệ hiện đại cao hơn.
• Startup phát triển dịch vụ xe buýt trường học cần áp dụng công nghệ giám sát, xây dựng quy trình quản lý chuyên nghiệp và chính sách giá phù hợp.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai thử nghiệm dịch vụ tại các quận trung tâm, hoàn thiện hệ thống công nghệ và mở rộng quy mô trong giai đoạn 2023-2030.

Để góp phần giải quyết bài toán vận tải học sinh an toàn và hiệu quả, các nhà đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp nên cân nhắc áp dụng các giải pháp đề xuất trong luận văn này, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để phát triển bền vững.