Tổng quan nghiên cứu

Ngành xây dựng đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng. Theo ước tính, các dự án xây dựng tại Việt Nam trong giai đoạn 2015-2017 đã ghi nhận sự tăng trưởng ổn định về sản lượng và doanh thu, phản ánh qua các số liệu thực hiện tại Công ty TNHH – MTV Duyên Hải. Tuy nhiên, công tác quản lý thi công xây dựng vẫn còn nhiều tồn tại như tiến độ thi công kéo dài, chất lượng công trình chưa đảm bảo, mất an toàn lao động và hiệu quả kinh tế thấp. Những vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả vốn đầu tư của doanh nghiệp và Nhà nước.

Luận văn tập trung nghiên cứu hoàn thiện công tác quản lý thi công xây dựng công trình tại Công ty TNHH – MTV Duyên Hải trong giai đoạn 2015-2017. Mục tiêu cụ thể gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thi công, đánh giá thực trạng quản lý thi công tại công ty, và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong hoạt động thi công xây dựng công trình của công ty, dựa trên phân tích số liệu sản xuất kinh doanh, tiến độ thi công, chất lượng và chi phí trong ba năm vừa qua.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực quản lý thi công, góp phần rút ngắn tiến độ, đảm bảo chất lượng, giảm chi phí và tăng cường an toàn lao động. Qua đó, giúp công ty nâng cao uy tín, năng lực cạnh tranh và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành xây dựng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý dự án và quản lý thi công xây dựng, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết quản lý dự án thi công: Nhấn mạnh các chức năng quản lý gồm lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và khống chế nhằm đảm bảo mục tiêu tiến độ, chất lượng, chi phí và an toàn lao động được thực hiện hiệu quả.
  • Mô hình quản lý thi công xây dựng công trình: Bao gồm các nội dung quản lý tiến độ thi công, chất lượng công trình, khối lượng thi công, chi phí đầu tư, an toàn lao động và quản lý hợp đồng thi công.
  • Khái niệm về sản phẩm xây dựng công trình: Đặc điểm đơn chiếc, chịu ảnh hưởng điều kiện địa lý, thời gian sử dụng dài, chi phí sản xuất lớn và tính lưu động cao của sản phẩm xây dựng được xem xét để làm cơ sở cho việc quản lý thi công phù hợp.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tiến độ thi công (TĐTC), quản lý chất lượng công trình, quản lý chi phí thi công, an toàn lao động và môi trường thi công, quản lý hợp đồng xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp nghiên cứu kinh tế như thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu sản xuất kinh doanh, tiến độ thi công, chất lượng, chi phí và nhân sự của Công ty TNHH – MTV Duyên Hải trong giai đoạn 2015-2017.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn toàn bộ các công trình và dự án thi công của công ty trong ba năm để phân tích thực trạng quản lý thi công.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng dựa trên số liệu thống kê, so sánh tiến độ, chi phí và chất lượng giữa các năm; phân tích định tính qua đánh giá ưu nhược điểm, nguyên nhân tồn tại và so sánh với các nghiên cứu ngành.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2015 đến 2017, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp trong năm 2018.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, toàn diện và khả thi trong việc hoàn thiện quản lý thi công xây dựng tại công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tiến độ thi công chưa đảm bảo: Tỷ lệ công trình hoàn thành đúng tiến độ trong giai đoạn 2015-2017 chỉ đạt khoảng 70%, với một số công trình lớn có tiến độ kéo dài do thiếu kế hoạch chi tiết và điều phối nguồn lực chưa hiệu quả.

  2. Chất lượng công trình còn hạn chế: Qua kiểm định chất lượng, khoảng 15% công trình có sai sót kỹ thuật hoặc chưa đạt tiêu chuẩn theo hợp đồng và quy chuẩn xây dựng, chủ yếu do kiểm soát nguyên vật liệu và biện pháp thi công chưa chặt chẽ.

  3. Chi phí thi công vượt dự toán: Chi phí thực tế thi công trung bình vượt dự toán từ 8-12% do phát sinh khối lượng ngoài hợp đồng và quản lý chi phí chưa tối ưu, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của dự án.

  4. An toàn lao động và môi trường chưa được chú trọng đầy đủ: Tỷ lệ tai nạn lao động trong thi công chiếm khoảng 3% tổng số công nhân tham gia, đồng thời công tác bảo vệ môi trường thi công còn nhiều hạn chế, chưa thực hiện nghiêm các biện pháp chống bụi, chống ồn và xử lý phế thải.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên là do công tác lập kế hoạch tiến độ chưa chi tiết, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các phòng ban và đội thi công, cũng như năng lực quản lý thi công còn hạn chế. So với các nghiên cứu ngành, kết quả này tương đồng với thực trạng chung của nhiều doanh nghiệp xây dựng trong nước, nơi mà việc quản lý tiến độ và chi phí vẫn là thách thức lớn.

Việc chi phí vượt dự toán phản ánh sự thiếu kiểm soát chặt chẽ trong quản lý khối lượng và hợp đồng thi công, đồng thời ảnh hưởng đến lợi nhuận và uy tín doanh nghiệp. Các vấn đề về an toàn lao động và môi trường cho thấy cần tăng cường công tác huấn luyện, giám sát và áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tiến độ thi công các công trình, bảng so sánh chi phí dự toán và thực tế, cũng như biểu đồ tỷ lệ tai nạn lao động theo năm để minh họa rõ nét các vấn đề tồn tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện kế hoạch tiến độ thi công: Xây dựng kế hoạch chi tiết theo từng giai đoạn, sử dụng sơ đồ mạng và biểu đồ Gantt để theo dõi tiến độ, đảm bảo tỷ lệ công trình hoàn thành đúng hạn tăng lên ít nhất 90% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án và phòng kỹ thuật.

  2. Nâng cao chất lượng quản lý thi công: Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, tăng cường kiểm soát nguyên vật liệu và biện pháp thi công, giảm tỷ lệ công trình sai sót xuống dưới 5% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng kỹ thuật và đội kiểm soát chất lượng.

  3. Tối ưu hóa quản lý chi phí thi công: Thiết lập hệ thống kiểm soát chi phí chặt chẽ, rà soát và xử lý kịp thời các phát sinh hợp đồng, giảm chi phí vượt dự toán xuống dưới 5% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng kế hoạch tài chính và phòng quản lý hợp đồng.

  4. Tăng cường an toàn lao động và bảo vệ môi trường: Tổ chức huấn luyện định kỳ về an toàn lao động, trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ, thực hiện nghiêm các biện pháp bảo vệ môi trường thi công, giảm tỷ lệ tai nạn lao động xuống dưới 1% và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ huy công trường và phòng an toàn lao động.

Các giải pháp cần được triển khai đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và đội thi công, đồng thời được giám sát và đánh giá thường xuyên để đảm bảo hiệu quả.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý dự án các doanh nghiệp xây dựng: Giúp nâng cao năng lực quản lý thi công, tối ưu tiến độ, chất lượng và chi phí dự án.

  2. Chuyên gia tư vấn và giám sát xây dựng: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để tư vấn, giám sát hiệu quả các dự án xây dựng.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành quản lý xây dựng: Là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý thi công công trình trong thực tế doanh nghiệp.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đầu tư: Hỗ trợ đánh giá, hoàn thiện chính sách và quy định liên quan đến quản lý thi công xây dựng.

Mỗi nhóm đối tượng có thể ứng dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện quy trình làm việc, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững trong lĩnh vực xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tiến độ thi công có vai trò gì trong dự án xây dựng?
    Quản lý tiến độ thi công giúp đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời hạn, giảm chi phí phát sinh và nâng cao uy tín doanh nghiệp. Ví dụ, tại Công ty Duyên Hải, việc lập kế hoạch tiến độ chi tiết giúp tăng tỷ lệ công trình hoàn thành đúng hạn lên 70%.

  2. Làm thế nào để kiểm soát chất lượng công trình hiệu quả?
    Kiểm soát chất lượng hiệu quả dựa trên lập kế hoạch kiểm soát chất lượng, kiểm định nguyên vật liệu, giám sát thi công và xử lý kịp thời các sai sót. Công ty đã áp dụng hệ thống kiểm soát chất lượng với các biểu mẫu và quy trình rõ ràng.

  3. Nguyên nhân chính dẫn đến chi phí thi công vượt dự toán là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là phát sinh khối lượng ngoài hợp đồng, quản lý hợp đồng và chi phí chưa chặt chẽ, cũng như thiếu dự báo chính xác trong kế hoạch. Điều này làm chi phí vượt dự toán từ 8-12% tại công ty.

  4. Các biện pháp đảm bảo an toàn lao động trong thi công gồm những gì?
    Bao gồm huấn luyện an toàn, trang bị bảo hộ, kiểm định thiết bị, lập thiết kế biện pháp an toàn và giám sát nghiêm ngặt. Công ty đã giảm tỷ lệ tai nạn lao động xuống còn khoảng 3% nhờ các biện pháp này.

  5. Tại sao quản lý hợp đồng thi công lại quan trọng?
    Quản lý hợp đồng giúp kiểm soát tiến độ, chất lượng, chi phí và xử lý phát sinh hợp đồng kịp thời, tránh tranh chấp và thiệt hại kinh tế. Việc này được quy định rõ trong Nghị định 37/2015/NĐ-CP và được áp dụng tại công ty.

Kết luận

  • Quản lý thi công xây dựng tại Công ty TNHH – MTV Duyên Hải còn tồn tại các vấn đề về tiến độ, chất lượng, chi phí và an toàn lao động.
  • Các yếu tố đặc thù của sản phẩm xây dựng như tính đơn chiếc, ảnh hưởng điều kiện địa lý và chi phí lớn đòi hỏi quản lý thi công phải linh hoạt và chặt chẽ.
  • Việc áp dụng các mô hình quản lý dự án phù hợp và nâng cao năng lực quản lý là cần thiết để cải thiện hiệu quả thi công.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế hoạch tiến độ, quản lý chất lượng, chi phí và an toàn lao động nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
  • Tiếp tục nghiên cứu và áp dụng công nghệ quản lý hiện đại trong giai đoạn tiếp theo để phát triển bền vững.

Luận văn kêu gọi các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành xây dựng áp dụng các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thi công, góp phần phát triển ngành xây dựng Việt Nam.