Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh chóng và hội nhập sâu rộng, ngành bảo hiểm ngày càng trở nên quan trọng với vai trò bảo vệ tài chính và chia sẻ rủi ro cho các tổ chức, cá nhân. Tính đến cuối năm 2016, trên thị trường bảo hiểm Việt Nam có 29 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ hoạt động, tạo nên môi trường cạnh tranh khốc liệt. Công ty Bảo Việt Quảng Bình, thành lập từ năm 1989, là một trong những doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ hàng đầu tại tỉnh Quảng Bình, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế địa phương.

Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại công ty vẫn còn nhiều hạn chế cần được hoàn thiện để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và tăng cường năng lực cạnh tranh. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình trong giai đoạn 2014-2016, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình với dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính giai đoạn 2014-2016 và dữ liệu sơ cấp thu thập từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2016.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học để cải thiện công tác quản lý tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững của doanh nghiệp bảo hiểm trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm: Nhấn mạnh vai trò của quản lý vốn, tài sản, doanh thu và chi phí trong việc đảm bảo khả năng thanh toán và phát triển bền vững của doanh nghiệp bảo hiểm.
  • Mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA): Được sử dụng để xác định các nhóm nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính, bao gồm quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, bộ máy quản lý tài chính.
  • Khái niệm bảo hiểm và phân loại nghiệp vụ bảo hiểm: Giúp hiểu rõ đặc thù kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ, các nghiệp vụ bảo hiểm và ảnh hưởng của chúng đến công tác quản lý tài chính.

Các khái niệm chính bao gồm: dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm, vốn cố định và vốn lưu động, doanh thu và chi phí trong doanh nghiệp bảo hiểm, bộ máy quản lý tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo nghiệp vụ, tài liệu nội bộ của Công ty Bảo Việt Quảng Bình giai đoạn 2014-2016.
  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua khảo sát 85 cán bộ công nhân viên và 35 chuyên gia quản lý kế toán - tài chính của công ty. Mẫu được chọn ngẫu nhiên có hệ thống đảm bảo tính đại diện cho các nhóm nhân tố nghiên cứu.

Phương pháp phân tích số liệu bao gồm:

  • Thống kê mô tả để đánh giá thực trạng quản lý tài chính.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhóm nhân tố ảnh hưởng.
  • Phân tích hồi quy đa biến và kiểm định ANOVA để đánh giá mức độ tác động của các nhân tố.

Phần mềm SPSS 20.0 và Excel được sử dụng để xử lý và phân tích dữ liệu. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2016.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ba nhóm nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính: Qua phân tích dữ liệu từ 85 cán bộ công nhân viên, ba nhóm nhân tố chính được xác định gồm: quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, bộ máy quản lý tài chính. Trong đó, bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất với hệ số ảnh hưởng vượt trội so với hai nhóm còn lại.

  2. Đánh giá của chuyên gia về các nội dung quản lý tài chính: Khảo sát 35 chuyên gia cho thấy các hoạt động lập kế hoạch ngân sách, báo cáo tài chính và các chế độ chính sách nhà nước được đánh giá tích cực với mức điểm trung bình trên 4,00 (thang điểm 5).

  3. Các mặt tồn tại cần khắc phục: Công tác lập dự toán chi tiêu, theo dõi chi tiêu và kiểm toán, công tác huy động nguồn vốn, cũng như mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính được đánh giá thấp hơn, cho thấy đây là những điểm yếu cần tập trung cải thiện.

  4. Tình hình sản xuất kinh doanh và thị phần: Công ty Bảo Việt Quảng Bình chiếm khoảng 80% thị phần bảo hiểm kết hợp con người và bảo hiểm toàn diện học sinh trên địa bàn tỉnh, thể hiện hiệu quả quản lý tài chính góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy bộ máy quản lý tài chính đóng vai trò trung tâm trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại công ty. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong ngành bảo hiểm, nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ cấu tổ chức và năng lực quản lý trong việc điều phối nguồn lực tài chính.

Mức độ hài lòng cao của chuyên gia về lập kế hoạch ngân sách và báo cáo tài chính phản ánh sự tuân thủ tốt các quy định pháp luật và chế độ tài chính hiện hành, góp phần tạo dựng niềm tin với khách hàng và đối tác. Tuy nhiên, các tồn tại về dự toán chi tiêu và kiểm toán cho thấy công tác kiểm soát chi phí và giám sát tài chính còn hạn chế, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và khả năng đáp ứng nhu cầu tài chính kịp thời.

Việc công ty chiếm thị phần lớn trong một số nghiệp vụ bảo hiểm chứng tỏ quản lý tài chính hiệu quả góp phần thúc đẩy phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường. Các biểu đồ so sánh thị phần và đánh giá mức độ hài lòng của nhân viên, chuyên gia có thể minh họa rõ nét hơn các kết quả này.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực bộ máy quản lý tài chính: Đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ quản lý tài chính nhằm nâng cao kỹ năng lập kế hoạch, kiểm soát chi phí và phân tích tài chính. Mục tiêu đạt được sự chuyên nghiệp hóa trong vòng 12 tháng, do Ban lãnh đạo và phòng Tài chính - Kế toán chủ trì.

  2. Hoàn thiện công tác lập dự toán và kiểm toán nội bộ: Xây dựng quy trình lập dự toán chi tiêu chặt chẽ, đồng thời thiết lập hệ thống kiểm toán nội bộ hiệu quả để giám sát chi tiêu và phát hiện sai sót kịp thời. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, phòng Tài chính phối hợp với phòng Kiểm toán nội bộ chịu trách nhiệm.

  3. Nâng cao công tác huy động và quản lý nguồn vốn: Đa dạng hóa các nguồn vốn huy động, đồng thời áp dụng các công cụ tài chính hiện đại để tối ưu hóa chi phí vốn và tăng khả năng thanh khoản. Kế hoạch triển khai trong 1 năm, Ban lãnh đạo và phòng Tài chính phối hợp thực hiện.

  4. Cải thiện mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính: Tăng cường dự báo nhu cầu tài chính, đảm bảo nguồn vốn kịp thời cho các hoạt động hành chính và phát triển. Thực hiện liên tục, phòng Tài chính và phòng Hành chính phối hợp theo dõi và điều chỉnh.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả và kịp thời điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp bảo hiểm: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính, từ đó xây dựng chiến lược tài chính phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Phòng Tài chính - Kế toán các công ty bảo hiểm: Cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để hoàn thiện quy trình quản lý tài chính, lập dự toán, kiểm soát chi phí và báo cáo tài chính.

  3. Chuyên gia, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và tài chính doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo quý giá về mô hình phân tích nhân tố, phương pháp nghiên cứu và thực trạng quản lý tài chính trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ.

  4. Sinh viên, học viên cao học chuyên ngành Quản lý kinh tế, Tài chính doanh nghiệp: Hỗ trợ nâng cao kiến thức lý thuyết và kỹ năng nghiên cứu thực tiễn, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm.

Mỗi nhóm đối tượng có thể ứng dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện công tác quản lý tài chính, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản lý tài chính lại quan trọng đối với doanh nghiệp bảo hiểm?
    Quản lý tài chính giúp doanh nghiệp bảo hiểm đảm bảo khả năng thanh toán, tối ưu hóa nguồn vốn và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ví dụ, việc trích lập dự phòng nghiệp vụ đúng quy định giúp bảo vệ quyền lợi người được bảo hiểm và duy trì ổn định tài chính công ty.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình?
    Bộ máy quản lý tài chính được xác định là nhân tố có tác động mạnh nhất, tiếp theo là quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của cơ cấu tổ chức và năng lực quản lý trong hiệu quả tài chính.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá công tác quản lý tài chính?
    Luận văn sử dụng phương pháp khảo sát kết hợp phân tích định lượng như thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy đa biến và kiểm định ANOVA để đánh giá các nhân tố ảnh hưởng và thực trạng quản lý tài chính.

  4. Công ty Bảo Việt Quảng Bình đang gặp những khó khăn gì trong quản lý tài chính?
    Các khó khăn chính gồm công tác lập dự toán chi tiêu chưa hiệu quả, theo dõi chi tiêu và kiểm toán còn hạn chế, công tác huy động nguồn vốn chưa đa dạng, và mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính chưa cao.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để hoàn thiện công tác quản lý tài chính?
    Các giải pháp bao gồm tăng cường năng lực bộ máy quản lý tài chính, hoàn thiện quy trình lập dự toán và kiểm toán nội bộ, nâng cao công tác huy động và quản lý nguồn vốn, cải thiện mức độ đáp ứng nhu cầu tài chính quản lý hành chính với kế hoạch thực hiện cụ thể và có sự phối hợp giữa các phòng ban liên quan.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính trong doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm phi nhân thọ.
  • Thực trạng quản lý tài chính tại Công ty Bảo Việt Quảng Bình giai đoạn 2014-2016 được đánh giá chi tiết qua khảo sát 85 cán bộ công nhân viên và 35 chuyên gia.
  • Ba nhóm nhân tố chính ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính gồm quản lý chi và mức chi, tổ chức thực hiện, bộ máy quản lý tài chính, trong đó bộ máy quản lý tài chính có tác động mạnh nhất.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính, tập trung vào nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện quy trình và đa dạng hóa nguồn vốn.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, giám sát và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững của Công ty Bảo Việt Quảng Bình.

Đề nghị các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành bảo hiểm nghiên cứu và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính doanh nghiệp.