Hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động tái thẩm định tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex

Phân tích tài chính doanh nghiệp là quá trình xem xét, đánh giá các báo cáo tài chính nhằm đưa ra nhận định về tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động và triển vọng phát triển của doanh nghiệp. Mục đích chính là xác định khả năng trả nợ, quản lý rủi ro và đưa ra quyết định tín dụng phù hợp. Theo tài liệu gốc, hoạt động cấp tín dụng cho KHDN luôn được chú trọng do đây là nhóm đối tượng khách hàng tiềm năng đem lại nguồn thu lớn cho Ngân hàng. Vì vậy, để có thể đảm bảo chất lượng tín dụng, tối thiểu hóa rủi ro cho vay, công tác thẩm định tín dụng KHDN nói chung và phân tích tài chính nói riêng tại PG Bank có ý nghĩa rất lớn, góp phần quyết định hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng.

Trong tái thẩm định tín dụng, phân tích tài chính giúp cán bộ thẩm định đánh giá lại các thông tin tài chính do đơn vị kinh doanh cung cấp, xác minh tính chính xác và đưa ra ý kiến độc lập về khả năng trả nợ của khách hàng. Quá trình này đóng vai trò kiểm soát rủi ro, đảm bảo quyết định tín dụng được đưa ra dựa trên cơ sở thông tin đầy đủ và tin cậy. Khóa luận tập trung nghiên cứu công tác PTTC doanh nghiệp trong hoạt động tái thẩm định tín dụng tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex - Hội sở chính từ tháng 02/2021 đến tháng 05/2021. Để có thể hoàn thiện đề tài, khóa luận sử dụng phương pháp nghiên cứu chính là phương pháp phân tích định tính.

Sự thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm việc doanh nghiệp cố tình che giấu thông tin hoặc áp dụng các phương pháp kế toán không nhất quán. Điều này gây khó khăn cho việc phân tích và đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Vì vậy, khóa luận sẽ đem đến một góc nhìn khác về hoạt động thẩm định tín dụng trong quy trình cấp tín dụng tại các NHTM, đồng thời đưa ra những ý kiến đóng góp bổ sung để công tác PTTC doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex nói riêng và toàn hệ thống Ngân hàng nói chung luôn được đổi mới và cập nhật để phù hợp với tình hình kinh tế.

Ngành xăng dầu có những đặc thù riêng biệt, chịu ảnh hưởng lớn từ biến động giá dầu thế giới, chính sách điều hành giá và các yếu tố địa chính trị. Việc đánh giá rủi ro tín dụng cho các doanh nghiệp trong ngành này đòi hỏi cán bộ thẩm định phải có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tế. Nghiên cứu của tác giả Đỗ Thanh Tùng (2013) “Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Ngân hàng thương mại cổ phần xăng dầu Petrolimex”. Tác giả đã đánh giá chất lượng thực trạng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Phòng Quản lí rủi ro PG Bank.

Cần yêu cầu doanh nghiệp cung cấp đầy đủ, chính xác và kịp thời các báo cáo tài chính, đồng thời tăng cường kiểm tra, xác minh thông tin thông qua các kênh khác nhau. Việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu lớn có thể giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường hoặc sai sót trong báo cáo tài chính. Hiện nay, Nhà nước đã và đang khuyến khích mọi thành phần tham gia đầu tư phát triển kinh tế, mặt khác do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nhu cầu về vốn để duy trì và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng tăng. Tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex, hoạt động cấp tín dụng KHDN luôn được chú trọng do đây là nhóm đối tượng khách hàng tiềm năng đem lại nguồn thu lớn cho Ngân hàng.

Cần đầu tư vào việc đào tạo chuyên sâu cho cán bộ thẩm định về các phương pháp phân tích tài chính hiện đại, cũng như kiến thức về ngành xăng dầu và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Việc khuyến khích cán bộ tham gia các khóa học, hội thảo chuyên ngành sẽ giúp họ nâng cao trình độ và kinh nghiệm. Mặt khác do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nhu cầu về vốn để duy trì và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng tăng.

Áp dụng các phần mềm phân tích tài chính, hệ thống quản lý rủi ro tín dụng và các công cụ hỗ trợ ra quyết định có thể giúp tăng tốc độ và độ chính xác của quá trình phân tích. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning) có thể giúp phát hiện các mô hình rủi ro phức tạp và đưa ra dự báo chính xác hơn. Do đó, việc đánh giá khả năng tài chính của khách hàng trước khi ra quyết định tín dụng là vô cùng quan trọng trong việc giúp các NHTM đánh giá được năng lực tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh, khả năng hoàn trả nợ của doanh nghiệp.

Phân tích tài chính giúp xác định các dấu hiệu cảnh báo rủi ro tín dụng, như tình hình tài chính suy yếu, nợ quá hạn tăng cao hoặc dòng tiền không ổn định. Việc phát hiện sớm các rủi ro tiềm ẩn giúp ngân hàng có biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại. Các biến động khách quan của nền kinh tế và các qui định của Nhà nước mà ngân hàng cũng như doanh nghiệp phải tuân thủ. Do đó, việc đánh giá khả năng tài chính của khách hàng trước khi ra quyết định tín dụng là vô cùng quan trọng trong việc giúp các NHTM đánh giá được năng lực tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh.

Dựa trên kết quả phân tích tài chính, cán bộ thẩm định có thể đưa ra các khuyến nghị về việc cấp tín dụng, điều chỉnh điều khoản tín dụng hoặc từ chối cấp tín dụng. Việc đưa ra quyết định đúng đắn giúp ngân hàng tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro tín dụng. Từ những lí do trên, với những quan sát và trải nghiệm tích lũy được trong quá trình thực tập tại Phòng Tái thẩm định doanh nghiệp – Khối Tái thẩm định và Phê duyệt thuộc Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex, cùng với kiến thức từ việc học tập nghiên cứu tại Học viện Ngân hàng, em đã quyết định lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác.

Cần xác định rõ trách nhiệm và quyền hạn của từng bộ phận trong quy trình phân tích tài chính, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận. Việc xây dựng hệ thống báo cáo định kỳ và đột xuất giúp theo dõi và đánh giá hiệu quả công tác phân tích tài chính. Với những số liệu và thông tin thu thập được từ đơn vị thực tập và tìm hiểu trên các phương tiện truyền thông, em áp dụng các phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp để xử lý dữ liệu và nghiên cứu ví dụ thực tế.

Ngân hàng cần chủ động thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm báo cáo tài chính, thông tin thị trường và thông tin từ các cơ quan quản lý nhà nước. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu đầy đủ và tin cậy là nền tảng cho việc phân tích tài chính chính xác. Nghiên cứu trong nước Tại Việt Nam, nghiên cứu về công tác phân tích tài chính doanh nghiệp trong hoạt động thẩm định tín dụng tại NHTM cũng rất được quan tâm bởi không chỉ các thạc sĩ kinh tế, nghiên cứu sinh mà còn có các sinh viên chuẩn bị ra trường.

Nên áp dụng đa dạng các phương pháp phân tích tài chính, bao gồm phân tích tỷ số, phân tích dòng tiền và phân tích độ nhạy. Việc kết hợp các phương pháp khác nhau giúp đưa ra cái nhìn toàn diện và sâu sắc về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra, tác giả đã dành chương 17 nói về đánh giá chất lượng BCTC, giới thiệu những khái niệm căn bản về đánh giá chất lượng BCTC, hướng dẫn quy trình, kỹ thuật sử dụng để diễn giải BCTC và những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng BCTC.

Phân tích tài chính đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ các quyết định đầu tư, quản lý rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc đầu tư vào phân tích tài chính là đầu tư vào tương lai của doanh nghiệp và của nền kinh tế. Các bài nghiên cứu nêu trên về cơ bản đã xây dựng được cơ sở lý luận căn bản về công tác phân tích tài chính doanh nghiệp, đánh giá thực trạng hoạt động PTTC KHDN tại các Ngân hàng.

Trong tương lai, phân tích tài chính sẽ ngày càng trở nên phức tạp và tinh vi hơn, đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn và kỹ năng công nghệ. Việc áp dụng các công nghệ mới như AI, Machine Learning và Big Data sẽ giúp nâng cao hiệu quả và độ chính xác của phân tích tài chính. Cho đến nay, đã có nhiều tác giả trong nước và nước ngoài đi sâu tìm hiểu đề tài này ở nhiều khía cạnh cho những đối tượng, mục đích khác nhau.