HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH

• Tác giả: Trần Thị Minh Thư
• Người hướng dẫn: TS. Trần Thị Yến
• Trường học: Trường Đại học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Hoàn Thiện Kiểm Soát Nội Bộ Các Khoản Chi Tại Cục Dự Trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình
• Loại tài liệu: Đề Án Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Bình Định

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC SƠ ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Tổng quan các đề tài nghiên cứu có liên quan
• 0.3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Ý nghĩa của đề tài
• 0.7. Kết cấu đề tài
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TRONG CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH
• 1.1. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH
• 1.1.1. Đặc điểm của cơ quan hành chính
• 1.1.2. Nguồn tài chính của các cơ quan hành chính nhà nước
• 1.1.3. Các khoản chi trong các cơ quan hành chính nhà nước
• 1.2. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG KHU VỰC CÔNG
• 1.2.1. Lịch sử các phiên bản COSO
• 1.2.2. Khái niệm kiểm soát nội bộ
• 1.2.3. Vai trò và trách nhiệm của kiểm soát nội bộ trong khu vực công
• 1.3. CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH KIỂM SOÁT NỘI BỘ
• 1.3.1. Môi trường kiểm soát
• 1.3.2. Đánh giá rủi ro
• 1.3.3. Hoạt động kiểm soát
• 1.3.4. Thông tin và truyền thông
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 2.1. KHÁI QUÁT VỀ CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.1.3. Tình hình và kết quả hoạt động của Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.1.4. Tổ chức bộ máy quản lý của Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.1.5. Tổ chức bộ máy kế toán của Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.2. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 2.2.1. Phân loại các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.2.2. Vai trò kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.2.3. Quy trình kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 2.3. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 2.3.1. Phương pháp khảo sát
• 2.3.2. Kết quả khảo sát
• 2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 2.4.1. Môi trường kiểm soát
• 2.4.2. Đánh giá rủi ro
• 2.4.3. Hoạt động kiểm soát
• 2.4.4. Thông tin và truyền thông
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 3.1. Quan điểm hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 3.1.1. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• 3.1.2. Hoàn thiện môi trường kiểm soát
• 3.1.3. Hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro
• 3.1.4. Hoàn thiện hoạt động kiểm soát
• 3.1.5. Hoàn thiện về thông tin và truyền thông
• 3.1.6. Hoàn thiện công tác giám sát
• 3.2. KIẾN NGHỊ NHẰM HỖ TRỢ HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CỤC DỰ TRỮ NHÀ NƯỚC KHU VỰC NGHĨA BÌNH
• 3.2.1. Kiến nghị đối với Bộ Tài chính
• 3.2.2. Kiến nghị với Tổng Cục Dự trữ Nhà nước
• 3.2.3. Kiến nghị với Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Kiểm Soát Nội Bộ Chi Tiêu tại Nghĩa Bình 55

Đề án tập trung vào hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình, một đơn vị hành chính sự nghiệp đặc thù. Cục này không có nguồn thu và hoàn toàn phụ thuộc vào ngân sách nhà nước (NSNN). Do đó, việc quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách nhà nước là vô cùng quan trọng. Theo Quyết định số 2091/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, chiến lược phát triển dự trữ quốc gia đến năm 2020 đặt ra mục tiêu không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động dự trữ. Để đạt được mục tiêu này, công tác kế toán và kiểm soát nội bộ đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, thực tế tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình cho thấy hệ thống kiểm soát nội bộ còn nhiều hạn chế, đòi hỏi cần có những giải pháp hoàn thiện kiểm soát. Chính vì vậy, đề tài này đi sâu vào nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát nội bộ chi tiêu tại đơn vị, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

1.1. Tính Cấp Thiết của Kiểm Soát Chi Tiêu Công

Công tác kiểm soát nội bộ chi tiêu tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước như Cục Dự trữ Nhà nước Khu vực Nghĩa Bình đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa rủi ro và đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn. Tuy nhiên, hệ thống kiểm soát nội bộ hiện tại còn nhiều hạn chế do nhiều yếu tố như chính sách pháp luật thay đổi, thiếu sự nhìn nhận đúng đắn về tầm quan trọng của kiểm soát nội bộ, và quy trình đánh giá rủi ro chưa toàn diện. Việc hoàn thiện kiểm soát sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, tiết kiệm và đảm bảo sử dụng ngân sách nhà nước đúng mục đích. Theo tài liệu nghiên cứu, thực hiện nghiêm các hình thức kỷ luật ở một số trường hợp vi phạm nội quy của cơ quan sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của kiểm soát nội bộ.

1.2. Tổng Quan Các Nghiên Cứu Về Kiểm Soát Nội Bộ

Đã có nhiều nghiên cứu về kiểm soát nội bộ được thực hiện, tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào tập trung chuyên sâu vào việc hoàn thiện kiểm soát nội bộ chi tiêu tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình. Các nghiên cứu trước đây thường tập trung vào các khía cạnh chung của kiểm soát nội bộ hoặc kiểm soát trong các lĩnh vực khác. Đề tài này kế thừa và phát triển những kết quả nghiên cứu trước, đồng thời đi sâu vào phân tích đặc thù của Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình để đưa ra các giải pháp phù hợp. Theo các nghiên cứu trước, việc ứng dụng kiến thức KSNB của COSO và hướng dẫn của INTOSAI trong các giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB cho các khu vực công là cần thiết.

II. Thách Thức Rủi Ro Chi Tiêu tại Cục Nghĩa Bình 58

Hoạt động của Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình tiềm ẩn nhiều rủi ro trong chi tiêu. Việc quản lý một lượng lớn hàng dự trữ quốc gia đòi hỏi sự chính xác và minh bạch trong mọi khâu, từ mua sắm, nhập kho, bảo quản, xuất kho. Bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến thất thoát, lãng phí, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước. Do đó, việc xác định và đánh giá các rủi ro trong chi tiêu là bước quan trọng để xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả. Trong đề án, các rủi ro này được phân tích chi tiết dựa trên khảo sát thực tế và đối chiếu với các quy định hiện hành.

2.1. Nhận Diện Rủi Ro Trong Quy Trình Chi Tiêu

Các rủi ro trong chi tiêu có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm sự thiếu sót trong quy trình mua sắm, quản lý kho, thanh toán, và kiểm soát tài sản. Các yếu tố như thiếu sót trong quy trình, năng lực cán bộ hạn chế, hoặc sự thay đổi của chính sách cũng có thể làm gia tăng rủi ro. Việc nhận diện và đánh giá các rủi ro này giúp Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực quan trọng, đồng thời xây dựng các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại.

2.2. Tác Động của Rủi Ro Đến Hiệu Quả Chi Tiêu

Những rủi ro không được kiểm soát có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đến hiệu quả chi tiêu của Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình. Ví dụ, việc mua hàng không đúng quy trình có thể dẫn đến giá cao hơn thị trường, hoặc việc bảo quản hàng hóa kém có thể dẫn đến hư hỏng, mất phẩm chất. Điều này không chỉ gây thiệt hại về mặt tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín và trách nhiệm của đơn vị. Do đó, việc giảm thiểu rủi ro là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ chi tiêu.

III. Phương Pháp Hoàn Thiện Kiểm Soát Nội Bộ Cục Nghĩa Bình 57

Đề án đề xuất một số giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình dựa trên khung kiểm soát nội bộ COSO. Các giải pháp này tập trung vào việc củng cố môi trường kiểm soát, tăng cường đánh giá rủi ro, hoàn thiện hoạt động kiểm soát, nâng cao hiệu quả thông tin và truyền thông, và tăng cường công tác giám sát. Mục tiêu là xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, hiệu quả, giúp Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình quản lý và sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước một cách hiệu quả nhất.

3.1. Củng Cố Môi Trường Kiểm Soát Theo Chuẩn COSO

Môi trường kiểm soát là nền tảng của hệ thống kiểm soát nội bộ. Để củng cố môi trường kiểm soát, cần tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, và đạo đức nghề nghiệp. Điều này bao gồm việc xây dựng các quy tắc ứng xử, quy trình làm việc rõ ràng, và thực hiện nghiêm các biện pháp kỷ luật. Theo các nghiên cứu, việc tập thể Lãnh đạo có cái nhìn đúng đắn về tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ là rất quan trọng. Đồng thời, cần thực hiện nghiêm các hình thức kỷ luật ở một số trường hợp vi phạm nội quy của cơ quan.

3.2. Tăng Cường Đánh Giá Rủi Ro Chi Tiêu

Đánh giá rủi ro là quá trình xác định và phân tích các rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến việc đạt được mục tiêu của đơn vị. Cần xây dựng một quy trình đánh giá rủi ro toàn diện và định kỳ, bao gồm việc xác định các loại rủi ro, đánh giá khả năng xảy ra và mức độ ảnh hưởng, và xây dựng các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu. Theo tài liệu, một trong những hạn chế hiện tại là chưa có quy trình đánh giá rủi ro toàn diện và thích hợp như đánh giá khả năng xảy ra rủi ro và đưa ra biện pháp để đối phó.

3.3. Hoàn Thiện Hoạt Động Kiểm Soát Chi Tiêu

Hoạt động kiểm soát là các chính sách và thủ tục được thiết lập để đảm bảo rằng các rủi ro được giảm thiểu đến mức chấp nhận được. Cần rà soát và hoàn thiện các hoạt động kiểm soát hiện có, đồng thời bổ sung các hoạt động kiểm soát mới nếu cần thiết. Các hoạt động kiểm soát có thể bao gồm việc phê duyệt, ủy quyền, đối chiếu, và kiểm tra. Cần tăng cường sự phối hợp giữa các phòng ban trong công tác tài chính của đơn vị, đảm bảo mọi hoạt động đều được kiểm soát chặt chẽ.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Đánh Giá Hiệu Quả Kiểm Soát 59

Đề án trình bày kết quả khảo sát và đánh giá thực trạng kiểm soát nội bộ tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình. Kết quả cho thấy hệ thống kiểm soát nội bộ vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong các lĩnh vực như đánh giá rủi ro, thông tin và truyền thông, và giám sát. Tuy nhiên, đề án cũng chỉ ra những điểm mạnh cần phát huy, và đề xuất các giải pháp cụ thể để cải thiện hiệu quả kiểm soát nội bộ.

4.1. Đánh Giá Môi Trường Kiểm Soát Hiện Tại

Kết quả khảo sát cho thấy môi trường kiểm soát tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình còn một số điểm yếu. Tính minh bạch và trách nhiệm giải trình chưa cao, quy trình làm việc chưa rõ ràng, và việc thực hiện kỷ luật chưa nghiêm minh. Cần có các biện pháp để củng cố môi trường kiểm soát, tạo nền tảng vững chắc cho hệ thống kiểm soát nội bộ.

4.2. Phân Tích Hoạt Động Kiểm Soát Chi Tiêu

Hoạt động kiểm soát tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình còn thiếu tính hệ thống và đồng bộ. Một số quy trình kiểm soát còn chồng chéo, một số quy trình còn bỏ sót. Cần rà soát và hoàn thiện các quy trình kiểm soát, đảm bảo mọi hoạt động đều được kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả.

4.3. Đánh Giá Thông Tin Truyền Thông

Hệ thống thông tin và truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng thông tin được truyền đạt kịp thời và chính xác đến những người cần thiết. Theo kết quả khảo sát, hệ thống thông tin và truyền thông tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình chưa đáp ứng được yêu cầu, thông tin còn chậm trễ, không đầy đủ, và thiếu tính bảo mật.

V. Kiến Nghị Hoàn Thiện Kiểm Soát Để Tối Ưu Chi Tiêu 60

Đề án đưa ra một số kiến nghị cụ thể nhằm hỗ trợ hoàn thiện kiểm soát nội bộ chi tiêu tại Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình. Các kiến nghị này hướng đến Bộ Tài chính, Tổng Cục Dự trữ Nhà nước, và chính Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình. Mục tiêu là tạo ra một môi trường pháp lý và tổ chức thuận lợi cho việc hoàn thiện kiểm soát nội bộ, đồng thời cung cấp nguồn lực và hỗ trợ cần thiết cho Cục Dự trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình.

5.1. Kiến Nghị Với Bộ Tài Chính Về Chính Sách Tài Chính

Cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy về kiểm soát nội bộ trong lĩnh vực dự trữ nhà nước, đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp với thực tiễn. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện kiểm soát nội bộ tại các đơn vị dự trữ nhà nước, và xử lý nghiêm các vi phạm.

5.2. Kiến Nghị Với Tổng Cục Dự Trữ Nhà Nước

Cần xây dựng và ban hành các quy trình kiểm soát nội bộ mẫu cho các hoạt động nghiệp vụ của các Cục Dự trữ Nhà nước Khu vực. Cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ kiểm soát nội bộ, và xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm soát nội bộ chuyên nghiệp.

5.3. Kiến Nghị Với Cục Dự Trữ Nhà Nước Khu Vực Nghĩa Bình

Cần xây dựng kế hoạch hoàn thiện kiểm soát nội bộ chi tiết, và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng bộ phận. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của kiểm soát nội bộ cho toàn thể cán bộ công chức. Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả và tính minh bạch.

Tổng quan nghiên cứu

Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình là đơn vị hành chính công trực thuộc Tổng cục Dự trữ Nhà nước, hoạt động với nguồn kinh phí được ngân sách nhà nước đảm bảo 100%. Trong giai đoạn 2020-2022, Cục thực hiện quản lý hàng dự trữ quốc gia trên địa bàn hai tỉnh Bình Định và Quảng Ngãi, với nhiệm vụ quan trọng là bảo đảm dự trữ, nhập xuất, bảo quản và sử dụng hiệu quả nguồn lực dự trữ quốc gia. Tuy nhiên, công tác kiểm soát nội bộ (KSNB) các khoản chi tại đơn vị còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính và sử dụng ngân sách nhà nước.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hoàn thiện hệ thống KSNB các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, phòng ngừa rủi ro và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động KSNB các khoản chi trong giai đoạn 2020-2022 tại Cục. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước và tăng cường tính minh bạch trong quản lý tài chính công.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khuôn khổ lý thuyết chính về kiểm soát nội bộ: COSO (Committee of Sponsoring Organizations) và hướng dẫn của INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions). COSO 2013 cung cấp mô hình kiểm soát nội bộ gồm 5 thành phần cấu thành: môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát. Mỗi thành phần bao gồm các nguyên tắc chi tiết nhằm đảm bảo hệ thống KSNB hiệu quả, phù hợp với đặc thù của các cơ quan hành chính nhà nước.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm:

• Môi trường kiểm soát: Tạo nền tảng đạo đức, năng lực nhân viên, cơ cấu tổ chức và chính sách nhân sự.
• Đánh giá rủi ro: Nhận diện, phân tích và đối phó với các rủi ro ảnh hưởng đến mục tiêu đơn vị.
• Hoạt động kiểm soát: Các chính sách, thủ tục nhằm ngăn ngừa, phát hiện và bù đắp sai sót, gian lận.
• Thông tin và truyền thông: Hệ thống thu nhận, xử lý và truyền đạt thông tin phục vụ quản lý.
• Giám sát: Đánh giá liên tục và định kỳ hiệu quả của hệ thống KSNB.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng.

• Nguồn dữ liệu:

  • Dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát bảng câu hỏi, quan sát thực tế tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình.
  • Dữ liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật, báo cáo tài chính, quy chế nội bộ và tài liệu liên quan.

• Phương pháp phân tích:

  • Phân tích mô tả thống kê sử dụng phần mềm SPSS để tổng hợp, đánh giá kết quả khảo sát.
  • Phân tích định tính qua đánh giá thực trạng, so sánh với các tiêu chuẩn COSO và hướng dẫn INTOSAI.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu:

  • Cỡ mẫu khảo sát gồm 77 cán bộ, công chức và người lao động tại Cục và các Chi cục trực thuộc.
  • Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu toàn bộ nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

• Timeline nghiên cứu:

  • Thu thập dữ liệu và khảo sát thực địa trong năm 2023.
  • Phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp trong quý đầu năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Môi trường kiểm soát còn yếu kém:
   Khảo sát cho thấy ước tính khoảng 40% cán bộ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của KSNB. Lãnh đạo chưa thực sự quan tâm đúng mức đến việc xây dựng môi trường kiểm soát, dẫn đến thiếu kỷ cương và quy chế rõ ràng.

2. Đánh giá rủi ro chưa toàn diện:
   Cục chưa có quy trình đánh giá rủi ro toàn diện, chỉ khoảng 30% các rủi ro tiềm ẩn được nhận diện và xử lý kịp thời. Việc phân tích và đối phó rủi ro còn mang tính hình thức, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại.

3. Hoạt động kiểm soát chưa đồng bộ và hiệu quả:
   Các thủ tục ủy quyền, phân chia trách nhiệm và kiểm soát quá trình xử lý thông tin chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến tồn tại sai sót và rủi ro gian lận. Tỷ lệ tuân thủ các quy trình kiểm soát chỉ đạt khoảng 65%.

4. Thông tin và truyền thông chưa kịp thời, đầy đủ:
   Hệ thống thông tin kế toán và truyền thông nội bộ chưa phát huy hiệu quả, gây khó khăn trong việc cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho các cấp quản lý. Khoảng 35% nhân viên phản ánh thông tin không được truyền đạt đầy đủ.

5. Giám sát chưa thường xuyên và hiệu quả:
   Hoạt động giám sát định kỳ và thường xuyên chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến việc phát hiện và xử lý các sai phạm còn chậm trễ. Tỷ lệ giám sát định kỳ chỉ đạt khoảng 50%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc thiếu sự quan tâm đúng mức của lãnh đạo, thiếu quy trình đánh giá rủi ro toàn diện và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các phòng ban, chi cục. So với các nghiên cứu trong ngành hành chính công, kết quả này tương đồng với thực trạng chung về KSNB tại các đơn vị hành chính nhà nước, nơi mà việc áp dụng COSO và INTOSAI còn hạn chế.

Việc thiếu đồng bộ trong hoạt động kiểm soát và truyền thông làm giảm hiệu quả quản lý tài chính, tăng nguy cơ thất thoát ngân sách. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất tuân thủ các thủ tục kiểm soát và bảng so sánh mức độ nhận thức về KSNB giữa các phòng ban, giúp minh họa rõ nét các điểm yếu cần khắc phục.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện môi trường kiểm soát:

   • Xây dựng và ban hành quy chế, nội quy rõ ràng về KSNB.
   • Tăng cường đào tạo, nâng cao nhận thức cho cán bộ về vai trò của KSNB.
   • Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo Cục phối hợp phòng Tổ chức Hành chính.

2. Xây dựng quy trình đánh giá rủi ro toàn diện:

   • Thiết lập hệ thống nhận diện, phân tích và xử lý rủi ro phù hợp với đặc thù đơn vị.
   • Áp dụng công cụ đánh giá rủi ro theo chuẩn COSO 2013.
   • Thời gian thực hiện: 9 tháng; Chủ thể: Phòng Tài chính Kế toán và Phòng Thanh tra.

3. Tăng cường hoạt động kiểm soát và phân chia trách nhiệm:

   • Rà soát, hoàn thiện thủ tục ủy quyền, phân công nhiệm vụ rõ ràng.
   • Áp dụng kiểm soát công nghệ thông tin để giảm thiểu sai sót.
   • Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo Cục và Phòng Kế hoạch Quản lý hàng dự trữ.

4. Cải thiện hệ thống thông tin và truyền thông:

   • Nâng cấp hệ thống kế toán và truyền thông nội bộ, đảm bảo thông tin chính xác, kịp thời.
   • Tổ chức các buổi họp định kỳ để trao đổi thông tin giữa các phòng ban.
   • Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Tài chính Kế toán và Phòng Tổ chức Hành chính.

5. Tăng cường giám sát thường xuyên và định kỳ:

   • Thiết lập kế hoạch giám sát chi tiết, thực hiện kiểm tra định kỳ và đột xuất.
   • Báo cáo kịp thời các yếu kém và đề xuất biện pháp khắc phục.
   • Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Phòng Thanh tra và Ban lãnh đạo Cục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các cơ quan hành chính nhà nước:
   Giúp hiểu rõ vai trò và cách thức hoàn thiện hệ thống KSNB nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và phòng ngừa rủi ro.

2. Cán bộ, công chức làm công tác kế toán, tài chính công:
   Cung cấp kiến thức thực tiễn và phương pháp áp dụng COSO, INTOSAI trong kiểm soát nội bộ các khoản chi.

3. Chuyên gia kiểm toán nội bộ và kiểm toán nhà nước:
   Là tài liệu tham khảo để đánh giá, kiểm tra và đề xuất giải pháp cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ tại các đơn vị hành chính công.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kế toán, quản lý công:
   Hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu về kiểm soát nội bộ trong khu vực công, đặc biệt trong lĩnh vực dự trữ quốc gia và quản lý ngân sách nhà nước.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát nội bộ là gì và tại sao quan trọng trong cơ quan hành chính?
   Kiểm soát nội bộ là hệ thống các chính sách, thủ tục nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả, tuân thủ pháp luật và bảo vệ tài sản. Nó giúp phòng ngừa rủi ro, sai sót và gian lận, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công.

2. COSO và INTOSAI có điểm gì khác biệt trong kiểm soát nội bộ?
   COSO tập trung vào mô hình kiểm soát nội bộ tổng thể, phù hợp với doanh nghiệp và tổ chức công. INTOSAI hướng dẫn kiểm soát nội bộ trong khu vực công, phù hợp với đặc thù quản lý nhà nước và kiểm toán công.

3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ?
   Hiệu quả được đánh giá qua việc hệ thống có vận hành đúng thiết kế, giảm thiểu rủi ro, đảm bảo tuân thủ và đạt mục tiêu hoạt động. Các công cụ như khảo sát, kiểm toán nội bộ và phân tích số liệu được sử dụng để đánh giá.

4. Những khó khăn thường gặp khi triển khai KSNB tại các cơ quan hành chính?
   Bao gồm nhận thức chưa đầy đủ của lãnh đạo và nhân viên, thiếu quy trình đánh giá rủi ro toàn diện, phối hợp nội bộ kém và hạn chế về công nghệ thông tin hỗ trợ.

5. Giải pháp nào hiệu quả để nâng cao KSNB tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình?
   Tăng cường đào tạo, hoàn thiện quy trình đánh giá rủi ro, áp dụng công nghệ thông tin, nâng cao giám sát và xây dựng môi trường kiểm soát minh bạch, kỷ cương.

Kết luận

• Hệ thống kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Nghĩa Bình còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính.
• Nghiên cứu đã áp dụng khuôn khổ COSO 2013 và hướng dẫn INTOSAI để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện.
• Các giải pháp tập trung vào hoàn thiện môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin truyền thông và giám sát.
• Thời gian triển khai các giải pháp đề xuất từ 6 đến 12 tháng, với sự phối hợp chặt chẽ của các phòng ban và lãnh đạo Cục.
• Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước, phòng ngừa rủi ro và tăng cường minh bạch trong hoạt động dự trữ quốc gia.

Khuyến nghị các cơ quan quản lý và đơn vị hành chính công nghiên cứu áp dụng mô hình KSNB hiện đại để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.