Hoàn thiện công tác kế toán chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Hà Nội

• Tác giả: Bạc Thị Vân Dung
• Người hướng dẫn: PGS.TS Lê Kim Ngọc
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kế toán, Kiểm toán và phân tích
• Đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tổng quan về các nghiên cứu có liên quan đến đề tài
• 1.3. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC
• 2.1. Đặc điểm hoạt động của Kho bạc Nhà nước và nhiệm vụ kế toán NSNN
• 2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kế toán chi NSNN tại KBNN
• 2.3. Nội dung công tác kế toán chi NSNN tại KBNN
• 2.4. Bộ máy kế toán chi NSNN
• 2.5. Thủ tục chứng từ kế toán chi NSNN
• 2.6. Tài khoản kế toán chi NSNN
• 2.7. Sổ kế toán chi NSNN
• 2.8. Báo cáo kế toán chi NSNN
• 2.9. Kiểm tra kế toán chi NSNN
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HÀ NỘI
• 3.1. Tổng quan về Kho bạc nhà nước Hà Nội
• 3.2. Lịch sử hình thành và phát triển Kho bạc nhà nước Hà Nội
• 3.3. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của KBNN Hà Nội
• 3.4. Tổng quan về chương trình TABMIS
• 3.5. Sự hình thành và cần thiết hình thành TABMIS
• 3.6. Tổng quan về TABMIS
• 3.7. Thực trạng công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội
• 3.7.1. Thực trạng về bộ máy kế toán chi NSNN
• 3.7.2. Thực trạng về thủ tục chứng từ kế toán chi NSNN
• 3.7.3. Thực trạng về vận dụng hệ thống tài khoản kế toán chi NSNN
• 3.7.4. Thực trạng về vận dụng hệ thống sổ kế toán chi NSNN
• 3.7.5. Thực trạng về hệ thống báo cáo kế toán chi NSNN
• 3.7.6. Thực trạng về công tác kiểm tra kế toán chi NSNN
• 3.8. Đánh giá thực trạng công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội. Hạn chế và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI NSNN TẠI KBNN HÀ NỘI
• 4.1. Định hướng phát triển của KBNN Hà Nội đến năm 2030
• 4.2. Nguyên tắc và yêu cầu hoàn thiện công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội
• 4.2.1. Nguyên tắc hoàn thiện công tác kế toán
• 4.2.2. Yêu cầu hoàn thiện công tác kế toán
• 4.3. Các giải pháp hoàn thiện công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội
• 4.3.1. Hoàn thiện bộ máy kế toán chi NSNN
• 4.3.2. Hoàn thiện hệ thống chứng từ kế toán chi NSNN
• 4.3.3. Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi NSNN
• 4.3.4. Hoàn thiện hệ thống sổ kế toán chi NSNN
• 4.3.5. Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán chi NSNN
• 4.3.6. Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán chi NSNN
• 4.4. Điều kiện thực hiện giải pháp
• 4.4.1. Về phía Nhà nước và các cơ quan chức năng
• 4.4.2. Về phía Kho bạc Nhà nước
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Kế Toán Chi Ngân Sách Tại KBNN Hà Nội

Ngày 1/4/1990, hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) trực thuộc Bộ Tài Chính chính thức được thành lập và đi vào hoạt động trên phạm vi cả nước. Suốt chặng đường 27 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan Ban ngành Trung ương, địa phương, KBNN đã phát triển nhanh, toàn diện và bền vững. Cùng với sự phát triển đó, vai trò và phạm vi hoạt động của KBNN cũng không ngừng được nâng cao và mở rộng. Trong chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030, mục tiêu xây dựng KBNN hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả, phát triển ổn định vững chắc, hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn lực. Với chức năng tổng kế toán nhà nước của KBNN, công tác kế toán ngân sách nhà nước tại KBNN có vai trò hết sức quan trọng trong việc quản lý và điều hành nền kinh tế xã hội của đất nước.

1.1. Tầm quan trọng của Kế toán Chi Ngân Sách Nhà Nước

Ngân sách nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản thu chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Trong đó, chi NSNN là công cụ chủ yếu của Đảng, nhà nước và cấp uỷ, chính quyền cơ sở thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng góp phần thúc đẩy sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Vì vậy, ổn định chi NSNN là một vấn đề hết sức quan trọng đối với mọi quốc gia trên thế giới.

1.2. Tính cấp thiết của hoàn thiện Công Tác Kế Toán Chi

Để góp phần nâng cao hiệu quả chi NSNN, đảm bảo chi một cách tiết kiệm, chống lãng phí cần áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp. Một trong những biện pháp quan trọng là, hoàn thiện công tác kế toán chi NSNN tại KBNN nói chung và KBNN Hà Nội nói riêng. Với việc xây dựng một hệ thống kế toán khoa học, hợp lý từ trung ương đến địa phương hoạt động hiệu quả, công tác kế toán chi ngân sách sẽ góp phần to lớn vào việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành Kho Bạc.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Chi Ngân Sách Tại KBNN Hà Nội

Trong nền kinh tế thị trường vai trò của Ngân sách Nhà nước được thay đổi và trở nên hết sức quan trọng. Trong quản lý vĩ mô nền kinh tế quốc gia, NSNN có vai trò như: huy động các nguồn tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của nhà nước, là công cụ điều tiết thị trường, bình ổn giá cả và chống lạm phát, định hướng phát triển sản xuất, điều chỉnh thu nhập giữa các tầng lớp dân cư. Chính vì những vai trò quan trọng như vậy nên việc quản lý ngân sách nhà nước nói chung và quản lý chi ngân sách nói riêng luôn được đặt lên hàng đầu. Vấn đề hoàn thiện công tác kế toán chi ngân sách nhà nước cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng.

2.1. Các Nghiên Cứu Liên Quan Đến Kế Toán Ngân Sách Nhà Nước

Đã có rất nhiều các học giả đã lựa chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu tại một số kho bạc nhà nước như đề tài: “Hoàn thiện công tác kế toán ngân sách nhà nước tại kho bạc nhà nước Đà Nẵng trong điều kiện Tabmis” của tác giả Đỗ Thị Hồng Hạnh, đại học Đà nẵng năm 2014. “Hoàn thiện công tác kế toán ngân sách nhà nước tại kho bạc nhà nước Hoà Vang trong điều kiện TABMIS” của tác giả Đinh Thị Thuý Minh, đại học Đà Nẵng năm 2013. “Thực trạng công tác kế toán thu, chi ngân sách tại kho bạc nhà nước huyện Bố Trạch” của tác giả Lê Thị Liễu, đại học Nha Trang năm 2014.

2.2. Hạn chế trong các nghiên cứu về Kế Toán Chi NSNN

Các đề tài này về cơ bản đã đạt được những kết quả thành công nhất định, đã phân tích và làm rõ được những lý luận cơ bản về ngân sách nhà nước, tổ chức công tác kế toán ngân sách nhà nước tại một số Kho bạc, chỉ ra được những ưu điểm, tồn tại, nguyên nhân và giải pháp nhưng còn tồn tại một số hạn chế. Các công trình nghiên cứu về công tác kế toán ngân sách nhà nước nói chung (chưa có công trình nghiên cứu về công tác kế toán chi ngân sách nhà nước nói riêng) đều tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác kế toán ngân sách nhà nước theo định hướng chế độ kế toán hiện hành, mới dừng lại ở mức độ tiếp cận nhiều hơn là áp dụng vào thực tế.

III. Quy Trình Kế Toán Chi NSNN Hướng Dẫn Chi Tiết Tại KBNN

Kho bạc Nhà nước là cơ quan trực thuộc Bộ Tài Chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về quỹ ngân sách, các quỹ tài chính nhà nước và các quỹ khác của nhà nước được giao quản lý; quản lý ngân quỹ; tổng kế toán nhà nước; thực hiện việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển thông qua hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ theo quy định của pháp luật. Ngân sách Nhà nước gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Chi ngân sách nhà nước là quá trình phân phối, sử dụng quỹ ngân sách Nhà nước theo những nguyên tắc nhất định cho việc thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước.

3.1. Vai trò của KBNN trong Quy Trình Kế Toán Chi Ngân Sách

Đặc thù của KBNN là cơ quan quản lý tài chính công của nhà nước, thực hiện các chức năng cơ bản: quản lý quỹ ngân sách nhà nước, quản lý các quỹ tài chính Nhà nước, quản lý ngân quỹ và quản lý nợ Chính phủ; tổng kế toán nhà nước. KBNN có vai trò xuyên suốt trong các quá trình lập, phân bổ, chấp hành và quyết toán NSNN. Thông qua hoạt động của mình, KBNN cung cấp dữ liệu, thông tin phục vụ cho việc lập dự toán, phân bổ ngân sách cho các cơ quan, đơn vị và địa phương; đồng thời lưu giữ chứng từ tài liệu phục vụ kiểm tra, kiểm soát, quyết toán NSNN

3.2. Nhiệm Vụ Cụ Thể của Kế Toán NSNN tại KBNN Hà Nội

Nhiệm vụ kế toán NSNN: thu thập, xử lý tình hình thu, chi NSNN các cấp, các loại tài sản do KBNN quản lý và các hoạt động nghiệp vụ KBNN, kiểm soát việc chấp hành chế độ quản lý tài chính, chế độ thanh toán và các chế độ, qui định khác của nhà nước, chấp hành chế độ báo cáo kế toán theo quy định. Nguyên tắc của kế toán KBNN: luật Kế toán số 88/2015/QH13, nguyên tắc kế toán chung, ngoài ra phải tuân thủ theo hướng dẫn của Tổng Giám đốc KBNN.

IV. Nghiệp Vụ Kế Toán Chi NSNN Bí Quyết Thực Hiện Tại KBNN

“Nội dung công tác kế toán chi NSNN tại KBNN”: -Bộ máy kế toán chi NSNN: “KBNN là một hệ thống thống nhất được chỉ đạo xuyên suốt từ cấp trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện. Mỗi KBNN là một đơn vị kế toán hạch toán riêng. Do đó, phải tổ chức bộ máy kế toán phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của đơn vị theo quy định của nhà nước. Tổ chức bộ máy kế toán bao gồm cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán và bố trí nhân sự bộ máy kế toán.”

4.1. Chứng Từ Kế Toán Chi NSNN Thủ Tục Chi Tiết Cần Biết

-“Thủ tục chứng từ kế toán chi NSNN: Tổng Giám đốc KBNN hướng dẫn cụ thể việc lập, mã hóa, luân chuyển, lưu trữ chứng từ điện tử và khai thác dữ liệu điện tử trong hệ thống KBNN; quy định chế độ trách nhiệm của từng cá nhân trong việc sử dụng và bảo quản chứng từ điện tử, chữ ký điện tử theo đúng các quy định của Chính phủ và của Bộ Tài chính”.

4.2. Tài Khoản Kế Toán Chi NSNN Hướng Dẫn Sử Dụng Hiệu Quả

• “Tài khoản kế toán chi NSNN: “Hệ thống tổ hợp tài khoản kế toán trong kế toán nhà nước áp dụng cho TABMIS là tổ hợp tài khoản kế toán gồm 12 phân đoạn mã do Bộ Tài chính quy định phục vụ cho việc hạch toán kế toán chi tiết các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo yêu cầu quản lý, điều hành NSNN và hoạt động nghiệp vụ KBNN”. - “Sổ kế toán chi NSNN: Mẫu sổ kế toán được thiết lập và in từ TABMIS phải có các nội dung chủ yếu sau đây: +” Ngày, tháng ghi sổ; + Số hiệu và ngày, tháng của chứng từ kế toán làm căn cứ ghi sổ; + Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; + Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh ghi vào các tài khoản kế toán; + Số dư đầu kỳ, số tiền phát sinh trong kỳ, số dư cuối kỳ”

V. Ứng Dụng TABMIS Trong KBNN Hà Nội Thực Trạng Giải Pháp

Ngày 01/04/1990, KBNN Hà Nội được ra đời cùng với sự ra đời của hệ thống Kho bạc trong cả nước với tên gọi là: Chi nhánh KBNN Hà Nội. Sau Nghị định số 25/CP ngày 05/4/1995 của Chính phủ, chi nhánh KBNN Hà Nội được đổi tên thành KBNN Hà Nội. KBNN Hà Nội là tổ chức thuộc KBNN, có chức năng thực hiện nhiệm vụ KBNN trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Về cơ cấu tổ chức KBNN Hà Nội gồm có 1 Giám đốc, 3 phó giám đốc và 11 phòng chuyên môn nghiệp vụ: phòng kế toán nhà nước, phòng kiểm soát chi TW1, TW2 và kiểm soát chi địa phương, phòng tin học, phòng thanh tra- kiểm tra, phòng tổ chức cán bộ, phòng tài vụ, văn phòng, phòng quản trị, phòng kho quỹ

5.1. Tổng quan về Hệ Thống TABMIS tại KBNN Hà Nội

TABMIS là hệ thống thông tin kế toán máy tính, được triển khai thống nhất trong toàn hệ thống KBNN, các cơ quan Tài chính từ trung ương đến địa phương, có kết nối với một số Bộ, ngành chủ quản Bộ phận kế toán ngân sách nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tập trung, thống nhất dưới sự chỉ đạo của Tổng Giám đốc Kho bạc nhà nước. Mỗi đơn vị Kho bạc nhà nước là một đơn vị kế toán độc lập, chịu trách nhiệm thực hiện kế toán Ngân sách và nghiệp vụ Kho bạc tại đơn vị mình; Đơn vị kế toán Kho bạc nhà nước cấp dưới chịu sự chỉ đạo, kiểm tra về nghiệp vụ của đơn vị kế toán Kho bạc nhà nước cấp trên.”

5.2. Thực trạng Giải pháp hoàn thiện Báo Cáo Kế Toán trong TABMIS

Hệ thống báo cáo trong công tác kế toán NSNN tại KBNN Hà Nội hiện đang áp dụng theo thông tư 08/2013/TT-BTC ngày 10/01/2013 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Các báo cáo được tự động lập trên hệ thống TABMIS trên cơ sở các dữ liệu đã được nhập vào hệ thống Công tác kế toán tại KBNN Hà Nội được thực hiện theo đúng quy định của luật kế toán, chế độ kế toán ngân sách nhà nước và nghiệp vụ kho bạc, chế độ kế toán nội bộ KBNN.

VI. Giải Pháp Hoàn Thiện Kế Toán Chi Ngân Sách Tại KBNN

Để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của kế toán NSNN nói chung cũng như kế toán tại KBNN Hà Nội nói riêng đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ các giải pháp: Về phía Nhà nước và các cơ quan chức năng: Việc phân chia các nguồn thu và các nhiệm vụ chi phải rõ ràng, cụ thể, xây dựng chế độ kế toán Nhà nước theo hướng dồn tích trình Quốc hội ban hành dưới hình thức văn bản Luật, Bộ Tài chính và Chính phủ nên xem xét, sửa đổi, bổ sung luật NSNN, luật kế toán và các quy định hướng dẫn luật cho phù hợp với điều kiện thực tiễn + Về phía Kho bạc Nhà nước: Tăng cường quản lý trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật, phối kết hợp với nhà thầu IBM sớm nâng cấp, điều chỉnh hệ thống TABMIS đáp ứng tối đa nhu cầu khai thác của người sử dụng,

6.1. Hoàn Thiện Bộ Máy Kế Toán Chi NSNN Giải Pháp Cụ Thể

Hoàn thiện bộ máy kế toán chi NSNN:Sắp xếp cán bộ phù hợp với từng công việc, cần tiến hành điều tra về cụ thể về chất lượng của cán bộ kế toán. Hoàn thiện hệ thống chứng từ kế toán chi NSNN: . Kết hợp phần mềm hỗ trợ đọc số tiền bằng số, bằng chữ hạn chế các sai sót liên quan đến số tiền.

6.2. Nâng Cao Hiệu Quả Hệ Thống Kế Toán Chi Đề Xuất

• Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi NSNN:“KBNN cần kịp thời bổ sung thêm một số tài khoản và phương pháp hạch toán một số nghiệp vụ. - Hoàn thiện hệ thống sổ kế toán chi NSNN: Trên Sổ chi tiết tài khoản (S2- 02/KB/Tabmis) cần có thêm cột: “Mã kế toán viên nhập bút toán” - Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán chi NSNN:“cần phải điều chỉnh lại một số báo cáo trên TABMIS và xác định loại báo cáo nào phải in ra giấy, loại báo cáo nào chỉ lưu file để giảm bớt khối lượng công việc và tiết kiệm giấy”.

Tổng quan nghiên cứu

Kho bạc Nhà nước (KBNN) Hà Nội, thành lập từ năm 1990, giữ vai trò quan trọng trong quản lý và điều hành chi ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn Thủ đô. Trong giai đoạn 2014-2016, công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội đã được triển khai theo hệ thống TABMIS – hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc hiện đại, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công. Tuy nhiên, thực tế cho thấy còn tồn tại nhiều hạn chế như thiếu sót trong bộ máy kế toán, thủ tục chứng từ, hệ thống tài khoản và báo cáo kế toán chưa hoàn thiện, ảnh hưởng đến tính chính xác và kịp thời của thông tin tài chính.

Mục tiêu nghiên cứu là hệ thống hóa lý luận về công tác kế toán chi NSNN tại KBNN, phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi thời gian 2014-2016, với dữ liệu thu thập từ KBNN Hà Nội và các văn bản pháp luật liên quan. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao tính minh bạch, chính xác trong quản lý chi NSNN, hỗ trợ công tác kiểm soát tài chính công và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính công, kế toán nhà nước và quản lý ngân sách, bao gồm:

• Lý thuyết quản lý ngân sách nhà nước: Nhấn mạnh vai trò của ngân sách trong điều tiết kinh tế, phân bổ nguồn lực và thực hiện các chức năng của nhà nước.
• Lý thuyết kế toán nhà nước: Đề cập đến nguyên tắc kế toán, chế độ kế toán NSNN theo Luật Kế toán số 88/2015/QH13 và các quy định của Bộ Tài chính.
• Mô hình hệ thống thông tin quản lý ngân sách TABMIS: Là công cụ công nghệ thông tin hỗ trợ hạch toán, kiểm soát và báo cáo kế toán chi NSNN.

Các khái niệm chính bao gồm: kế toán chi NSNN, chứng từ kế toán điện tử, hệ thống tài khoản kế toán, báo cáo tài chính và báo cáo quản trị trong KBNN, kiểm tra kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

• Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn cán bộ kế toán thuộc các bộ phận chi thường xuyên, chi đầu tư và chi khác tại KBNN Hà Nội.
• Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Thu thập số liệu chi NSNN, văn bản pháp luật, chế độ kế toán, báo cáo tài chính và tài liệu liên quan từ KBNN Hà Nội và Bộ Tài chính.
• Phương pháp quan sát: Theo dõi thực tế quy trình kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội.
• Phương pháp xử lý dữ liệu: Mã hóa, nhập liệu và phân tích số liệu bằng các công cụ thống kê và so sánh đối chiếu.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm các cán bộ kế toán tại 3 bộ phận chính của KBNN Hà Nội, đảm bảo tính đại diện cho thực trạng công tác kế toán chi NSNN. Phân tích dữ liệu tập trung vào đánh giá hiệu quả, tính chính xác và kịp thời của các quy trình kế toán, chứng từ, tài khoản và báo cáo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Bộ máy kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội còn bất cập: Cơ cấu tổ chức gồm 1 Giám đốc, 3 Phó giám đốc và 11 phòng chuyên môn nghiệp vụ, trong đó bộ phận kế toán chi NSNN chưa được sắp xếp tối ưu. Việc bố trí nhân sự chưa đồng đều, dẫn đến tình trạng quá tải ở một số bộ phận. Khoảng 15% cán bộ kế toán chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về trình độ chuyên môn và nghiệp vụ.

2. Thủ tục chứng từ kế toán còn tồn tại sai sót: Mặc dù áp dụng chứng từ điện tử theo Thông tư 08/2013/TT-BTC, nhưng chứng từ phân hệ AP không hiển thị mã kế toán viên nhập bút toán, gây khó khăn trong kiểm tra và phát hiện sai sót. Tỷ lệ chứng từ bị trả lại do lỗi lập sai chiếm khoảng 8% tổng số chứng từ.

3. Hệ thống tài khoản kế toán và sổ kế toán được vận dụng đúng quy định: Hệ thống tổ hợp tài khoản kế toán gồm 12 phân đoạn mã theo quy định của Bộ Tài chính được áp dụng đầy đủ. Tuy nhiên, trên sổ chi tiết tài khoản (S2-02/KB/TABMIS) thiếu cột “Mã kế toán viên nhập bút toán”, làm giảm hiệu quả kiểm soát nội bộ.

4. Báo cáo kế toán chi NSNN được lập tự động trên TABMIS nhưng cần điều chỉnh: Các báo cáo tài chính và quản trị được lập theo đúng mẫu biểu quy định, tuy nhiên có khoảng 20% báo cáo chưa được phân loại rõ ràng về việc in giấy hay lưu file, gây lãng phí tài nguyên và tăng khối lượng công việc.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các hạn chế trên xuất phát từ việc bộ máy kế toán chưa được hoàn thiện đồng bộ, nhân sự kế toán chưa được đào tạo bài bản và thiếu phần mềm hỗ trợ khai thác dữ liệu hiệu quả. So với một số nghiên cứu tại các kho bạc nhà nước khác, KBNN Hà Nội có mức độ áp dụng công nghệ cao hơn nhưng vẫn chưa tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ.

Việc thiếu cột mã kế toán viên trên sổ chi tiết làm giảm khả năng truy xuất nguồn gốc bút toán, ảnh hưởng đến tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Báo cáo kế toán chưa được phân loại hợp lý cũng làm giảm hiệu quả quản lý và điều hành ngân sách.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỉ lệ sai sót chứng từ, bảng phân bổ nhân sự kế toán theo bộ phận và biểu đồ so sánh khối lượng báo cáo in giấy và lưu file điện tử để minh họa rõ hơn các vấn đề tồn tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện bộ máy kế toán chi NSNN: Sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, phân công cán bộ phù hợp với từng công việc, tiến hành điều tra đánh giá chất lượng cán bộ kế toán. Mục tiêu giảm tỷ lệ sai sót nghiệp vụ xuống dưới 5% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc KBNN Hà Nội phối hợp với phòng nhân sự.

2. Hoàn thiện hệ thống chứng từ kế toán chi NSNN: Kết hợp phần mềm hỗ trợ đọc số tiền bằng số và chữ để hạn chế sai sót liên quan đến số tiền trên chứng từ. Thời gian triển khai dự kiến 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng công nghệ thông tin phối hợp với phòng kế toán.

3. Bổ sung cột “Mã kế toán viên nhập bút toán” trên sổ chi tiết tài khoản: Điều chỉnh mẫu sổ kế toán in từ TABMIS để tăng cường kiểm soát nội bộ và trách nhiệm cá nhân. Thời gian thực hiện trong quý tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý TABMIS và phòng kế toán.

4. Điều chỉnh hệ thống báo cáo kế toán chi NSNN: Xác định rõ loại báo cáo cần in giấy và loại chỉ lưu file để giảm khối lượng công việc và tiết kiệm giấy. Triển khai trong 3 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng kế toán phối hợp với phòng quản lý chất lượng.

5. Nâng cấp phần mềm TABMIS và ứng dụng hỗ trợ: Phối hợp với nhà thầu IBM để nâng cấp hệ thống, đáp ứng nhu cầu khai thác số liệu và lập mẫu biểu báo cáo song phương. Kế hoạch thực hiện trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo KBNN Hà Nội và đối tác công nghệ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Kho bạc Nhà nước: Nâng cao hiểu biết về tổ chức bộ máy, quy trình nghiệp vụ và các giải pháp cải tiến công tác kế toán chi NSNN.

2. Nhân viên kế toán ngân sách nhà nước: Áp dụng kiến thức về chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán theo chuẩn mực hiện hành, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ.

3. Cơ quan quản lý tài chính công và Bộ Tài chính: Tham khảo để hoàn thiện chính sách, quy định và hướng dẫn nghiệp vụ kế toán chi NSNN phù hợp với thực tiễn.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Kế toán, Kiểm toán và Quản lý tài chính công: Là tài liệu tham khảo bổ ích về lý luận, thực trạng và giải pháp công tác kế toán chi NSNN tại một đơn vị kho bạc cấp tỉnh.

Câu hỏi thường gặp

1. Công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội có vai trò gì trong quản lý ngân sách?
   Công tác này đảm bảo thu thập, xử lý và báo cáo chính xác các khoản chi NSNN, giúp kiểm soát tài chính công, hỗ trợ điều hành ngân sách hiệu quả và minh bạch.

2. Hệ thống TABMIS có những ưu điểm gì trong kế toán chi NSNN?
   TABMIS giúp tự động hóa quy trình hạch toán, lưu trữ chứng từ điện tử, lập báo cáo nhanh chóng và chính xác, đồng thời kết nối dữ liệu với các cơ quan tài chính liên quan.

3. Những khó khăn chính trong công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội là gì?
   Bao gồm bộ máy kế toán chưa hoàn thiện, sai sót trong chứng từ, thiếu cột mã kế toán viên trên sổ chi tiết và báo cáo chưa được phân loại hợp lý, gây khó khăn trong kiểm soát và quản lý.

4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác kế toán chi NSNN?
   Hoàn thiện bộ máy kế toán, cải tiến chứng từ, bổ sung cột mã kế toán viên, điều chỉnh báo cáo và nâng cấp phần mềm TABMIS là các giải pháp trọng tâm.

5. Làm thế nào để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong kế toán chi NSNN?
   Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc kế toán, kiểm tra chứng từ kỹ lưỡng, phân công trách nhiệm rõ ràng, sử dụng công nghệ hỗ trợ và tuân thủ quy định pháp luật liên quan.

Kết luận

• Công tác kế toán chi NSNN tại KBNN Hà Nội đóng vai trò then chốt trong quản lý và điều hành ngân sách nhà nước trên địa bàn.
• Thực trạng cho thấy còn nhiều hạn chế về bộ máy kế toán, chứng từ, tài khoản và báo cáo kế toán cần được khắc phục.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả, tính chính xác và minh bạch trong công tác kế toán chi NSNN.
• Kế hoạch triển khai các giải pháp được đề xuất trong vòng 6-18 tháng, tập trung vào hoàn thiện tổ chức, công nghệ và quy trình nghiệp vụ.
• Kêu gọi các cơ quan chức năng và KBNN Hà Nội phối hợp thực hiện để đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại hóa quản lý tài chính công theo chiến lược đến năm 2030.