Hoàn thiện kế toán trách nhiệm tại Công ty Cổ phần Songwol Vina

Kế toán trách nhiệm là một phương pháp kế toán thu thập, ghi nhận, báo cáo và đo lường kết quả để đánh giá thành quả của từng bộ phận nhằm kiểm soát hoạt động của các bộ phận trong tổ chức, phối hợp giữa các bộ phận với nhau trong việc thực hiện mục tiêu chung của toàn doanh nghiệp. Các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều định nghĩa khác nhau về KTTN, nhưng đều tập trung vào việc làm sáng tỏ những nội dung của KTTN và có thể bổ sung cho nhau. KTTN là một hệ thống kế toán có chức năng thu thập, tổng hợp và báo cáo các dữ liệu kế toán có liên quan đến trách nhiệm của từng nhà quản lý riêng biệt trong một tổ chức, cung cấp thông tin nhằm đánh giá trách nhiệm và thành quả mỗi nhà quản lý.

Bản chất của KTTN nằm ở việc cung cấp thông tin tài chính và phi tài chính liên quan đến hoạt động kinh doanh, giúp các nhà quản trị kiểm soát hoạt động kinh doanh của cấp dưới và đánh giá thành quả của từng bộ phận. KTTN liên quan đến cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp được phân cấp quản lý rõ ràng. Các nhà quản trị ở các cấp được phân quyền ra quyết định phù hợp với trách nhiệm quản lý của mình trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. KTTN chỉ thực hiện được trong đơn vị có cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý được phân quyền rõ ràng.

Hệ thống KTTN được thiết lập nhằm khuyến khích các nhà quản lý bộ phận trong tổ chức hướng đến mục tiêu chung. Hệ thống cung cấp các công cụ, chỉ tiêu, báo cáo để đánh giá kết quả thực hiện của từng bộ phận, đánh giá trách nhiệm của nhà quản lý bộ phận. Vì vậy thái độ của nhà quản lý bộ phận sẽ có ảnh hưởng đến thành quả của bộ phận mà họ phụ trách. Hệ thống KTTN mang tính hai mặt đó là thông tin và trách nhiệm. Trong đó mặt thông tin có nghĩa là sự tập hợp, báo cáo đánh giá các thông tin mang tính nội bộ về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp từ cấp quản lý cấp dưới lên cấp quản lý cao hơn.

Phân cấp quản lý là việc phân chia quyền hạn và trách nhiệm cho các cấp quản lý khác nhau trong tổ chức. Điều này giúp cho việc ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện cho các nhà quản lý cấp dưới phát huy năng lực của mình. Phân cấp quản lý là cơ sở để hình thành các trung tâm trách nhiệm, nơi các nhà quản lý có quyền kiểm soát và chịu trách nhiệm về các chi phí, doanh thu, lợi nhuận hoặc đầu tư.

Nội dung cơ bản của phân cấp quản lý bao gồm việc xác định rõ quyền hạn và trách nhiệm của từng cấp quản lý, thiết lập hệ thống báo cáo và đánh giá hiệu quả hoạt động, và tạo điều kiện cho các nhà quản lý cấp dưới tham gia vào quá trình ra quyết định. Phân cấp quản lý hiệu quả giúp cho tổ chức hoạt động trơn tru và đạt được mục tiêu chung. Hệ thống báo cáo cần được thiết kế để cung cấp thông tin kịp thời và chính xác cho các nhà quản lý cấp cao.

Phân cấp quản lý là cơ sở hình thành KTTN. Khi quyền hạn và trách nhiệm được phân chia rõ ràng, mỗi bộ phận sẽ chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của mình. KTTN cung cấp thông tin để đánh giá hiệu quả hoạt động của các trung tâm trách nhiệm, giúp các nhà quản lý cấp cao đưa ra các quyết định điều chỉnh phù hợp. KTTN đảm bảo cho phân cấp quản lý trong doanh nghiệp phát huy được tốt hơn.

Các trung tâm trách nhiệm có thể được phân loại thành trung tâm chi phí, trung tâm doanh thu, trung tâm lợi nhuận hoặc trung tâm đầu tư. Mỗi loại trung tâm có đặc điểm riêng và yêu cầu quản lý khác nhau. Trung tâm chi phí chịu trách nhiệm về việc kiểm soát chi phí. Trung tâm doanh thu chịu trách nhiệm về việc tạo ra doanh thu. Trung tâm lợi nhuận chịu trách nhiệm về việc tạo ra lợi nhuận. Trung tâm đầu tư chịu trách nhiệm về việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư.

Hệ thống báo cáo thành quả cần cung cấp thông tin chi tiết về các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính, giúp các nhà quản lý đánh giá hiệu quả hoạt động của từng trung tâm. Báo cáo cần được lập định kỳ và cung cấp kịp thời cho các nhà quản lý. Các chỉ tiêu tài chính có thể bao gồm doanh thu, chi phí, lợi nhuận, tỷ suất sinh lời. Các chỉ tiêu phi tài chính có thể bao gồm thị phần, mức độ hài lòng của khách hàng, năng suất lao động.

Phương pháp đánh giá hiệu quả hoạt động cần đảm bảo tính khách quan, công bằng và phù hợp với đặc điểm của từng trung tâm. Các công cụ phân tích có thể bao gồm phân tích biến động, phân tích tỷ lệ, phân tích điểm hòa vốn. Phân tích biến động giúp xác định nguyên nhân gây ra sự khác biệt giữa kế hoạch và thực tế. Phân tích tỷ lệ giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của từng trung tâm so với các trung tâm khác hoặc so với các kỳ trước. Phân tích điểm hòa vốn giúp xác định mức doanh thu cần thiết để bù đắp chi phí.

Công ty Cổ phần Songwol Vina là một công ty sản xuất khăn bông với 100% vốn đầu tư nước ngoài. Công ty chuyên sản xuất các sản phẩm khăn lông, vải khăn lông, sợi phục vụ thị trường trong nước và quốc tế. Mục tiêu của Songwol Vina là trở thành nhà cung cấp các sản phẩm khăn lông hàng đầu cho thị trường Châu Á, bên cạnh đó phát triển hệ thống đại lý khăn lông, mở rộng thị trường trong nước.

Việc phân cấp quản lý tại Songwol Vina là cơ sở để hình thành các trung tâm trách nhiệm. Tuy nhiên, hệ thống báo cáo và đánh giá hiệu quả hoạt động của các trung tâm này còn nhiều hạn chế. Cần phải xây dựng một hệ thống KTTN nhằm hướng các bộ phận vào mục tiêu chung và có thể đánh giá một cách hiệu quả hoạt động của từng bộ phận, đơn vị trong công ty.

Việc đánh giá thực trạng KTTN tại Songwol Vina cần tập trung vào những mặt đạt được và những mặt hạn chế. Những mặt đạt được có thể là việc phân cấp quản lý đã được thực hiện ở một mức độ nhất định. Những mặt hạn chế có thể là hệ thống báo cáo còn sơ sài, chưa cung cấp đầy đủ thông tin cho việc đánh giá hiệu quả hoạt động của các trung tâm trách nhiệm.

Cần xác định rõ các trung tâm trách nhiệm trong công ty và phân loại chúng theo các loại hình phù hợp (trung tâm chi phí, trung tâm doanh thu, trung tâm lợi nhuận, trung tâm đầu tư). Việc xác định và phân loại chính xác các trung tâm trách nhiệm là cơ sở để xây dựng hệ thống báo cáo và đánh giá hiệu quả hoạt động.

Công tác lập dự toán cần được gắn liền với các trung tâm trách nhiệm. Mỗi trung tâm cần phải lập dự toán chi tiết về các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính liên quan đến hoạt động của mình. Dự toán cần được xây dựng trên cơ sở kế hoạch sản xuất kinh doanh của công ty và phải được phê duyệt bởi cấp quản lý có thẩm quyền.

Hệ thống báo cáo thành quả cần cung cấp thông tin chi tiết và kịp thời về kết quả hoạt động của từng trung tâm trách nhiệm. Báo cáo cần được lập định kỳ và cung cấp cho các nhà quản lý cấp cao để đánh giá hiệu quả hoạt động và đưa ra các quyết định điều chỉnh.

Hệ thống KTTN sẽ giúp kiểm soát chi phí hiệu quả hơn bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về các khoản chi phí phát sinh tại từng trung tâm trách nhiệm. Các nhà quản lý có thể sử dụng thông tin này để xác định các khoản chi phí không hợp lý và đưa ra các biện pháp tiết kiệm.

Hệ thống KTTN sẽ giúp tăng doanh thu và lợi nhuận bằng cách khuyến khích các trung tâm trách nhiệm tập trung vào việc đạt được các mục tiêu kinh doanh. Các nhà quản lý có thể sử dụng thông tin từ hệ thống KTTN để đánh giá hiệu quả hoạt động của từng trung tâm và đưa ra các biện pháp cải thiện.

Việc ứng dụng KTTN sẽ giúp Songwol Vina nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Hệ thống KTTN sẽ cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho các nhà quản lý, giúp họ đưa ra các quyết định đúng đắn và hiệu quả. Điều này sẽ giúp công ty hoạt động hiệu quả hơn và đạt được các mục tiêu kinh doanh.