Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng công ty Vận tải Hà Nội

Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. Chi phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán, dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu hao tài sản cố định. Kết quả kinh doanh là hiệu số giữa doanh thu và chi phí, phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Các khoản này cần tuân thủ theo chuẩn mực kế toán và chính sách kế toán hiện hành.

Doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua. Chi phí được ghi nhận khi có sự giảm sút các lợi ích kinh tế trong tương lai. Việc ghi nhận cần tuân thủ nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí. Điều này đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh trung thực và hợp lý tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Doanh thu từ vé xe buýt chủ yếu thu bằng tiền mặt, mệnh giá nhỏ lẻ. Việc kiểm đếm thủ công tốn thời gian, làm giảm vòng quay vốn. Đối với vận tải hành khách đường dài, thời điểm ghi nhận doanh thu có thể không phù hợp với thời điểm phát sinh doanh thu, gây ảnh hưởng đến xác định hiệu quả kinh doanh. Việc này làm chậm trễ quá trình hạch toán và báo cáo doanh thu.

Công ty chưa mở chi tiết tài khoản chi phí cho từng loại hình phát sinh, đối tượng chi phí, bộ phận phát sinh. Điều này gây khó khăn cho việc đánh giá hiệu quả, kiểm soát chi phí. Việc phân bổ chi phí khấu hao chưa thực sự hợp lý. Do đó, việc quản lý chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng chưa thực sự hiệu quả.

Việc xác định kết quả kinh doanh mới chỉ dừng lại ở cấp đơn vị, chưa chỉ ra được kết quả kinh doanh của từng loại hình kinh doanh, dịch vụ, bộ phận cụ thể. Điều này làm đơn vị khó đánh giá chính xác hoạt động nào hiệu quả, từ đó có chính sách phù hợp. Báo cáo chưa quan tâm đến nguyên nhân biến động doanh thu, chi phí.

Đối với doanh thu từ vé xe buýt, cần áp dụng công nghệ kiểm đếm tự động hoặc bán vé điện tử để giảm thiểu thời gian và sai sót. Nên đàm phán với ngân hàng để nhân viên bán vé có thể nộp tiền trực tiếp vào tài khoản ngân hàng hàng ngày. Cần bổ sung thêm chứng từ 'Phiếu xác nhận sử dụng dịch vụ' cho các hoạt động vận tải dài ngày, việc xác định thời điểm và ghi nhận doanh thu kịp thời.

Doanh thu cần được phân loại chi tiết theo từng tuyến xe, loại hình dịch vụ (vận tải hành khách công cộng, vận tải hợp đồng,...). Điều này giúp đánh giá hiệu quả của từng loại hình và có chính sách phù hợp. Nên sử dụng mã hóa để dễ dàng theo dõi trên phần mềm kế toán.

Cần xây dựng báo cáo doanh thu theo thời gian thực (real-time) để nhà quản lý có thể theo dõi tình hình kinh doanh hàng ngày. Báo cáo cần thể hiện doanh thu theo từng tuyến, loại hình dịch vụ, và so sánh với kỳ trước để phát hiện biến động và có biện pháp xử lý kịp thời.

Nên mở chi tiết tài khoản chi phí theo từng loại chi phí (nhân công, nhiên liệu, sửa chữa,...), từng bộ phận (văn phòng, xí nghiệp,...), và từng tuyến xe. Điều này giúp theo dõi chi tiết chi phí phát sinh và có biện pháp kiểm soát hiệu quả. Phân loại chi tiết theo từng hoạt động để quản lý chi phí tốt hơn.

Cần hoàn thiện quy trình xác định thời điểm tăng tài sản để trích khấu hao kịp thời. Nên phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban để đảm bảo thông tin được cập nhật đầy đủ. Cần phân bổ chi phí khấu hao hợp lý cho từng bộ phận sử dụng tài sản.

Cần xây dựng quy chế chi tiêu rõ ràng và kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng. Nên thực hiện so sánh chi phí thực tế với dự toán để phát hiện sai lệch và có biện pháp điều chỉnh kịp thời. Chú trọng quản lý chi phí hiệu quả để tăng lợi nhuận.

Nên phân tích kết quả kinh doanh theo từng loại hình dịch vụ (vận tải hành khách công cộng, vận tải hợp đồng,...). Điều này giúp xác định loại hình nào đem lại lợi nhuận cao nhất và có chính sách tập trung nguồn lực. Thực hiện phân tích tài chính chi tiết để thấy rõ bức tranh kinh doanh.

Cần xây dựng báo cáo phân tích biến động doanh thu, chi phí qua các kỳ để phát hiện xu hướng tăng giảm và nguyên nhân. Báo cáo cần trình bày cả số tuyệt đối và số tương đối. Nên so sánh với các đối thủ cạnh tranh để đánh giá vị thế của công ty.

Cần áp dụng kế toán quản trị để cung cấp thông tin chi tiết cho việc ra quyết định kinh doanh. Nên xây dựng các chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động (KPI) cho từng bộ phận. Chú trọng tối ưu doanh thu và quản lý chi phí để tăng lợi nhuận.

Cần có sự ủng hộ từ Nhà nước và cơ quan chức năng trong việc ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vận tải. Tổng công ty Vận tải Hà Nội cần chủ động đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân viên, và thay đổi quy trình làm việc. Nên có sự tư vấn từ các chuyên gia kiểm toán và kế toán.

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về kế toán doanh thu, chi phí, và kết quả kinh doanh trong ngành vận tải. Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo hữu ích cho các doanh nghiệp vận tải khác để cải thiện công tác kế toán và quản lý. Góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành vận tải.

Nghiên cứu có thể mở rộng sang lĩnh vực kế toán quản trị chi tiết hơn trong ngành vận tải. Cần nghiên cứu thêm về ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp vận tải. Có thể nghiên cứu về kế toán thuế TNDN trong ngành vận tải.