Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam phát triển mạnh mẽ, công tác tham dự thầu xây lắp đóng vai trò then chốt trong việc lựa chọn nhà thầu có năng lực và uy tín. Từ năm 2021 đến 2023, Công ty TNHH Một Thành Viên Xây dựng 99 đã tham gia nhiều gói thầu xây dựng với tổng giá trị hàng nghìn tỷ đồng, góp phần nâng cao vị thế trên thị trường. Tuy nhiên, công ty cũng gặp phải một số tồn tại như tỷ lệ trúng thầu giảm 5% trong năm 2021 so với năm trước, do hồ sơ dự thầu chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu kỹ thuật và sự phối hợp nội bộ chưa hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác tham dự thầu xây lắp tại công ty trong giai đoạn 2021-2023, chỉ ra những kết quả đạt được, tồn tại và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao tỷ lệ trúng thầu và hiệu quả kinh doanh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động tham dự thầu xây lắp của công ty tại các dự án trên toàn quốc, với ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành xây dựng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý dự án xây dựng và lý thuyết cạnh tranh trong đấu thầu. Lý thuyết quản lý dự án xây dựng tập trung vào các khái niệm như quy trình tham dự thầu, lập hồ sơ dự thầu, quản lý tiến độ và chất lượng thi công. Lý thuyết cạnh tranh trong đấu thầu nhấn mạnh vai trò của năng lực tài chính, kỹ thuật, kinh nghiệm và uy tín doanh nghiệp trong việc giành chiến thắng các gói thầu. Các khái niệm chính bao gồm: năng lực tài chính, năng lực kỹ thuật, quy trình tham dự thầu, tỷ lệ trúng thầu và quản lý rủi ro trong đấu thầu. Mô hình nghiên cứu tập trung phân tích các nhân tố khách quan (chính sách pháp luật, thị trường xây dựng, đối thủ cạnh tranh, đặc điểm gói thầu) và nhân tố chủ quan (năng lực tài chính, kỹ thuật, kinh nghiệm, quản lý nội bộ) ảnh hưởng đến hiệu quả công tác tham dự thầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu bao gồm dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, hồ sơ dự thầu và các tài liệu nội bộ của Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 giai đoạn 2021-2023, cùng dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 20 cán bộ liên quan đến công tác tham dự thầu. Phương pháp phân tích sử dụng kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích SWOT và so sánh các chỉ tiêu tài chính, tỷ lệ trúng thầu qua các năm. Quy trình nghiên cứu được thực hiện trong vòng 12 tháng, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích thực trạng, đánh giá tồn tại và đề xuất giải pháp. Cỡ mẫu khảo sát được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho các phòng ban tham gia công tác đấu thầu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực tài chính ổn định nhưng có biến động: Tổng tài sản công ty tăng 10,04% từ năm 2021 đến 2022, đạt khoảng 461 tỷ đồng, nhưng giảm 3,12% vào năm 2023. Vốn chủ sở hữu duy trì ổn định ở mức 50 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế giảm 75,84% năm 2022 nhưng phục hồi mạnh 394,13% năm 2023, đạt khoảng 2,5 tỷ đồng.

  2. Trang thiết bị hiện đại và đầy đủ: Công ty sở hữu hơn 200 thiết bị thi công, bao gồm xe vận tải, máy xúc, máy lu, trạm trộn bê tông với công nghệ hiện đại, tỷ lệ hao mòn còn khoảng 20-30%, đảm bảo đáp ứng yêu cầu thi công đa dạng.

  3. Tỷ lệ trúng thầu giảm nhẹ: Tỷ lệ trúng thầu giảm 5% năm 2021 so với năm 2020, do hồ sơ dự thầu chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp giữa các phòng ban. Tuy nhiên, công ty vẫn trúng nhiều dự án lớn với tổng giá trị hàng nghìn tỷ đồng, như dự án Đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội với kinh phí 1.666 tỷ đồng.

  4. Nhân lực có trình độ chuyên môn cao nhưng chưa đồng đều: Tổng số cán bộ và công nhân là 628 người, trong đó 123 cán bộ có trình độ đại học trở lên, nhưng tỷ lệ lao động gián tiếp chiếm trên 37,5%. Đội ngũ kỹ thuật còn thiếu hụt nhân lực có tay nghề cao và chuyên môn phù hợp.

Thảo luận kết quả

Sự ổn định về tài chính và đầu tư trang thiết bị hiện đại là nền tảng quan trọng giúp công ty duy trì năng lực thi công và cạnh tranh trong đấu thầu. Tuy nhiên, biến động lợi nhuận và giảm tỷ lệ trúng thầu phản ánh những khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ dự thầu và phối hợp nội bộ. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, kết quả này tương đồng với xu hướng các doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp thách thức trong việc nâng cao năng lực quản lý dự án và hồ sơ đấu thầu. Việc thiếu nhân lực kỹ thuật chất lượng cao cũng là nguyên nhân làm giảm hiệu quả thi công và uy tín doanh nghiệp. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng tài sản, biểu đồ tỷ lệ trúng thầu qua các năm và bảng phân bổ nhân lực theo trình độ để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực tài chính: Tăng cường quản lý dòng tiền và huy động vốn hợp lý để duy trì vốn lưu động ổn định, đảm bảo khả năng bảo lãnh dự thầu và thực hiện hợp đồng. Thực hiện trong vòng 2 năm, do Ban Giám đốc và Phòng Tài chính Kế toán chủ trì.

  2. Đầu tư đổi mới máy móc thiết bị: Lập kế hoạch thay thế thiết bị đã khấu hao trên 70% nhằm nâng cao hiệu quả thi công và giảm chi phí bảo trì. Thời gian thực hiện 3 năm, do Phòng Kỹ thuật phối hợp với Ban Giám đốc.

  3. Hoàn thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu: Xây dựng quy trình chuẩn hóa, tăng cường phối hợp giữa các phòng ban kỹ thuật, tài chính và hành chính để nâng cao chất lượng hồ sơ. Áp dụng ngay trong năm 2024, do Phòng Kinh tế Kỹ thuật và Phòng Tổ chức Hành chính thực hiện.

  4. Đào tạo và phát triển nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý dự án và kỹ thuật thi công cho cán bộ kỹ thuật và quản lý. Kế hoạch đào tạo kéo dài 3 năm, do Phòng Tổ chức Hành chính phối hợp với Ban Giám đốc.

  5. Tăng cường liên danh, liên kết: Mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp có năng lực bổ trợ để tham gia các gói thầu quy mô lớn, phức tạp, nâng cao khả năng cạnh tranh. Thực hiện liên tục, do Ban Giám đốc và Phòng Kinh tế Kỹ thuật chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ: Có thể áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực tài chính, kỹ thuật và quản lý hồ sơ dự thầu để cải thiện tỷ lệ trúng thầu và phát triển bền vững.

  2. Phòng ban quản lý dự án và đấu thầu: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để hoàn thiện quy trình tham dự thầu, nâng cao hiệu quả phối hợp nội bộ và quản lý rủi ro.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đấu thầu: Tham khảo để hiểu rõ thực trạng và khó khăn của doanh nghiệp trong công tác tham dự thầu, từ đó hoàn thiện chính sách hỗ trợ và quản lý.

  4. Học viên, nghiên cứu sinh ngành kinh tế đầu tư và quản lý xây dựng: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác tham dự thầu xây lắp, giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng nghiên cứu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Công tác tham dự thầu xây lắp là gì?
    Là quá trình doanh nghiệp xây dựng chuẩn bị hồ sơ, tham gia đấu thầu và ký kết hợp đồng để thực hiện các dự án xây dựng. Đây là bước quan trọng quyết định doanh thu và uy tín doanh nghiệp.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tỷ lệ trúng thầu?
    Bao gồm năng lực tài chính, kỹ thuật, kinh nghiệm, chất lượng hồ sơ dự thầu, sự phối hợp nội bộ và chiến lược giá thầu. Ví dụ, hồ sơ dự thầu không đầy đủ hoặc không đáp ứng kỹ thuật sẽ giảm cơ hội trúng thầu.

  3. Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 có những điểm mạnh gì?
    Công ty có năng lực tài chính ổn định, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ nhân sự có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm thi công nhiều dự án lớn trên toàn quốc.

  4. Tại sao tỷ lệ trúng thầu của công ty giảm trong năm 2021?
    Do hồ sơ dự thầu chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp giữa các phòng ban và chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu kỹ thuật của một số dự án lớn, dẫn đến giảm hiệu quả cạnh tranh.

  5. Giải pháp nào giúp công ty nâng cao hiệu quả tham dự thầu?
    Nâng cao năng lực tài chính, đầu tư đổi mới thiết bị, hoàn thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu, đào tạo nhân lực và tăng cường liên danh liên kết với các doanh nghiệp khác.

Kết luận

  • Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 có nền tảng tài chính và kỹ thuật vững chắc, nhưng còn tồn tại hạn chế trong phối hợp nội bộ và chuẩn bị hồ sơ dự thầu.
  • Tỷ lệ trúng thầu giảm nhẹ trong giai đoạn 2021-2023 phản ánh nhu cầu cải tiến quy trình và nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Đề xuất các giải pháp đồng bộ về tài chính, kỹ thuật, nhân lực và quản lý nhằm nâng cao hiệu quả công tác tham dự thầu.
  • Việc thực hiện các giải pháp này sẽ giúp công ty tăng tỷ lệ trúng thầu, mở rộng quy mô hoạt động và phát triển bền vững đến năm 2030.
  • Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng khác tham khảo để nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh trong ngành xây dựng.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo công tác tham dự thầu xây lắp của công ty ngày càng hoàn thiện và phát triển.