Tổng quan nghiên cứu

Quản lý trang thiết bị y tế (TTBYT) là một trong những yếu tố then chốt quyết định chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực Nghĩa Lộ, với quy mô 430 giường bệnh và hơn 1300 thiết bị y tế các loại, công tác quản lý TTBYT đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị, giảm thiểu lãng phí và đảm bảo an toàn cho người bệnh. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 5/2020 đến tháng 9/2022, khảo sát 96 nhân viên y tế và 4 cán bộ phòng Vật tư thiết bị y tế, nhằm đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa TTBYT tại bệnh viện. Mục tiêu chính là xây dựng hệ thống quản lý trang thiết bị y tế ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý, từ đó cải thiện chất lượng dịch vụ y tế và hiệu quả đầu tư trang thiết bị. Nghiên cứu tập trung vào 23 khoa lâm sàng, cận lâm sàng và 6 phòng chức năng, với phạm vi đánh giá từ năm 2015 đến 2022 và đề xuất giải pháp đến năm 2025. Việc ứng dụng hệ thống quản lý TTBYT không chỉ giúp kiểm soát số lượng, giá trị thiết bị mà còn hỗ trợ công tác bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định định kỳ, góp phần kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm chi phí vận hành.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý hiện đại và mô hình quản lý trang thiết bị y tế trong bệnh viện. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản lý tổng hợp (Henry Fayol, 1915): Bao gồm 5 chức năng quản lý cơ bản là lập kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm soát. Lý thuyết này giúp xây dựng quy trình quản lý TTBYT một cách hệ thống, đảm bảo hiệu quả và tính liên tục trong hoạt động quản lý.

  2. Mô hình quản lý rủi ro trong trang thiết bị y tế: Phân loại TTBYT theo mức độ rủi ro (A, B, C, D) dựa trên Nghị định 36/2016/NĐ-CP, giúp xác định các biện pháp quản lý phù hợp với từng loại thiết bị, từ đó đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm: trang thiết bị y tế, phụ kiện thiết bị, kiểm định, bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm chuẩn, và quản lý vòng đời thiết bị. Nghiên cứu cũng vận dụng nguyên tắc quản lý TTBYT theo Điều 55 Nghị định 36/2016/NĐ-CP, nhấn mạnh việc sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp số liệu thống kê từ các báo cáo của bệnh viện giai đoạn 2015-2022, bao gồm số lượng, giá trị TTBYT, báo cáo sửa chữa, bảo dưỡng và kiểm định.

  • Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát trực tiếp 96 nhân viên y tế và 4 cán bộ phòng Vật tư thiết bị y tế bằng phiếu điều tra, thu thập ý kiến về công tác quản lý, sử dụng và đánh giá phần mềm quản lý TTBYT.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để phân tích đặc điểm đối tượng và tình hình quản lý; phân tích chuỗi thời gian để đánh giá biến động số lượng và giá trị thiết bị; so sánh các kết quả thực tế với kế hoạch và tiêu chuẩn quản lý; tổng hợp và phân tích dữ liệu bằng phần mềm Excel.

  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát và thu thập dữ liệu từ tháng 1/2021 đến tháng 5/2022; phân tích và xây dựng hệ thống quản lý trong năm 2022; đề xuất giải pháp và hoàn thiện luận văn đến tháng 9/2022.

Cỡ mẫu được lựa chọn dựa trên số lượng nhân viên y tế tham gia quản lý TTBYT tại bệnh viện, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình trang thiết bị y tế tại bệnh viện: Năm 2021, bệnh viện có 1309 thiết bị y tế với tổng giá trị khoảng 30,775 triệu đồng, tăng 7,6% về số lượng và 4,2% về giá trị so với năm 2020. Nhóm thiết bị dùng chung chiếm số lượng lớn nhất (915 chiếc) nhưng giá trị thấp hơn nhóm thiết bị chẩn đoán hình ảnh (30 chiếc) do tính công nghệ cao và nhập khẩu.

  2. Thực trạng quản lý TTBYT: Phòng Vật tư thiết bị y tế quản lý số đầu máy, giám sát sử dụng, bảo quản và sửa chữa tương đối tốt, với việc phân công cán bộ kỹ thuật theo dõi cụ thể từng loại thiết bị. Tuy nhiên, lãnh đạo các khoa/phòng chưa thực hiện tốt công tác quản lý, tần suất giám sát thấp và chưa phân công rõ ràng cá nhân phụ trách thiết bị.

  3. Kiến thức và kỹ năng sử dụng TTBYT: Khoảng 78% nhân viên y tế đạt mức hiểu biết khá về sử dụng, bảo quản và bảo dưỡng thiết bị. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại khó khăn trong công tác kiểm định thiết bị, ảnh hưởng bởi quá tải bệnh nhân và thiếu hụt cán bộ kỹ thuật.

  4. Khó khăn trong bảo dưỡng và sửa chữa: Số lượng cán bộ kỹ thuật phòng Vật tư thiết bị y tế chưa đáp ứng khối lượng công việc hiện tại, thiếu tài liệu kỹ thuật và phụ tùng thay thế, đặc biệt với các thiết bị công nghệ cao. Thời gian sửa chữa trung bình kéo dài, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng thiết bị.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác quản lý TTBYT tại Bệnh viện ĐKKV Nghĩa Lộ đã có những bước tiến tích cực, đặc biệt trong việc ứng dụng phần mềm quản lý và phân công cán bộ kỹ thuật theo dõi thiết bị. Tuy nhiên, sự thiếu đồng bộ trong quản lý giữa phòng Vật tư và các khoa/phòng làm giảm hiệu quả giám sát và sử dụng thiết bị. So với các nghiên cứu trong ngành y tế tại Việt Nam, tình trạng thiếu hụt nhân lực kỹ thuật và khó khăn trong bảo dưỡng, sửa chữa là vấn đề phổ biến, nhất là tại các bệnh viện tuyến tỉnh.

Việc tăng số lượng thiết bị y tế trong những năm gần đây đòi hỏi hệ thống quản lý phải chuyên nghiệp và đồng bộ hơn để tránh lãng phí và đảm bảo an toàn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng và giá trị thiết bị theo năm, bảng phân loại thiết bị theo nhóm và biểu đồ đánh giá mức độ hiểu biết của nhân viên y tế về quản lý TTBYT. Những hạn chế trong công tác kiểm định và bảo dưỡng cũng cần được chú trọng để nâng cao tuổi thọ thiết bị và chất lượng dịch vụ y tế.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực quản lý TTBYT: Tổ chức các khóa đào tạo liên tục cho cán bộ kỹ thuật và nhân viên y tế về sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa thiết bị. Mục tiêu nâng tỷ lệ nhân viên đạt chuẩn kỹ năng lên trên 90% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với các trường đại học và trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  2. Hoàn thiện và mở rộng hệ thống phần mềm quản lý TTBYT: Phát triển phần mềm quản lý trang thiết bị y tế tích hợp chức năng theo dõi lịch bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định và cảnh báo thiết bị đến hạn. Mục tiêu giảm thời gian sửa chữa trung bình xuống dưới 7 ngày trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Công nghệ thông tin phối hợp phòng Vật tư thiết bị y tế.

  3. Xây dựng quy trình phân công và giám sát trách nhiệm quản lý thiết bị tại các khoa/phòng: Ban hành quy định phân công rõ ràng cá nhân phụ trách thiết bị, tăng tần suất giám sát định kỳ ít nhất 1 lần/tháng. Mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu thiết bị hư hỏng không được xử lý kịp thời. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và trưởng các khoa/phòng.

  4. Tăng cường hợp tác với nhà cung cấp và các trung tâm bảo dưỡng chuyên nghiệp: Ký kết hợp đồng bảo trì, cung cấp phụ tùng thay thế và hỗ trợ kỹ thuật dài hạn với các nhà cung cấp thiết bị. Mục tiêu đảm bảo 100% thiết bị được kiểm định và bảo dưỡng đúng hạn. Chủ thể thực hiện: Phòng Vật tư thiết bị y tế và phòng Tài chính kế toán.

  5. Huy động nguồn vốn đa dạng để đầu tư nâng cấp thiết bị và công nghệ quản lý: Kết hợp ngân sách nhà nước, dự án ODA và xã hội hóa để tăng cường trang bị thiết bị hiện đại và hệ thống quản lý thông minh. Mục tiêu nâng cấp ít nhất 20% thiết bị cũ trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện và Sở Y tế tỉnh Yên Bái.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý bệnh viện: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý trang thiết bị y tế, từ đó xây dựng chính sách và quy trình phù hợp.

  2. Phòng Vật tư thiết bị y tế và cán bộ kỹ thuật: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa và sử dụng phần mềm quản lý thiết bị, hỗ trợ công tác chuyên môn.

  3. Nhà hoạch định chính sách y tế và Sở Y tế các tỉnh: Tham khảo để xây dựng các quy định, hướng dẫn và kế hoạch đầu tư trang thiết bị y tế phù hợp với thực tế địa phương.

  4. Các trường đại học và trung tâm đào tạo kỹ thuật y sinh: Là tài liệu tham khảo để phát triển chương trình đào tạo, nâng cao năng lực nguồn nhân lực chuyên ngành quản lý thiết bị y tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hệ thống quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện ĐKKV Nghĩa Lộ có những chức năng chính nào?
    Hệ thống bao gồm quản lý thông tin thiết bị, lịch bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định, cảnh báo thiết bị đến hạn và báo cáo thống kê. Ví dụ, phần mềm cho phép theo dõi chi tiết từng thiết bị và tự động nhắc nhở bảo dưỡng định kỳ.

  2. Những khó khăn lớn nhất trong công tác quản lý TTBYT tại bệnh viện là gì?
    Thiếu hụt nhân lực kỹ thuật, hạn chế về tài liệu kỹ thuật và phụ tùng thay thế, cùng với tần suất giám sát thiết bị chưa cao. Điều này dẫn đến thời gian sửa chữa kéo dài và giảm hiệu quả sử dụng thiết bị.

  3. Làm thế nào để nâng cao kiến thức sử dụng TTBYT cho nhân viên y tế?
    Tổ chức đào tạo liên tục, tập huấn tại chỗ và sử dụng tài liệu hướng dẫn chi tiết. Ví dụ, bệnh viện đã triển khai các buổi tập huấn kỹ thuật sử dụng thiết bị mới cho nhân viên các khoa.

  4. Phần mềm quản lý TTBYT có thể giúp gì trong việc giảm lãng phí?
    Phần mềm giúp kiểm soát số lượng, tình trạng thiết bị, lịch bảo dưỡng và sửa chữa, từ đó tránh mua sắm trùng lặp và phát hiện thiết bị hư hỏng kịp thời, giảm chi phí không cần thiết.

  5. Các đề xuất chính sách nào được khuyến nghị để cải thiện quản lý TTBYT?
    Hoàn thiện hệ thống quản lý nhà nước, tăng cường hợp tác quốc tế, phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành và huy động đa dạng nguồn vốn đầu tư. Ví dụ, xây dựng trung tâm bảo dưỡng sửa chữa thiết bị cấp tỉnh để hỗ trợ các bệnh viện tuyến dưới.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện ĐKKV Nghĩa Lộ, chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa thiết bị.
  • Hệ thống quản lý trang thiết bị y tế ứng dụng công nghệ thông tin được xây dựng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu lãng phí.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo nhân lực, hoàn thiện phần mềm quản lý, tăng cường giám sát và hợp tác với nhà cung cấp.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, hỗ trợ bệnh viện nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai rộng rãi hệ thống quản lý, đào tạo nhân viên và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời kêu gọi sự phối hợp từ các cấp quản lý và nhà cung cấp thiết bị.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý trang thiết bị y tế tại bệnh viện của bạn!