Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới, công tác quản trị tài chính doanh nghiệp trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển bền vững và nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp. Công ty cổ phần Traphaco, một trong những doanh nghiệp dược phẩm hàng đầu Việt Nam, đã trải qua quá trình phát triển lâu dài từ năm 1972 và chính thức hoạt động theo mô hình công ty cổ phần từ năm 2000. Giai đoạn 2016-2018 là thời kỳ công ty đối mặt với nhiều thách thức trong quản trị tài chính do sự cạnh tranh gay gắt và yêu cầu đổi mới quản lý tài chính hiện đại.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng công tác quản trị tài chính tại Traphaco trong giai đoạn này, đánh giá những mặt tích cực và hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và tăng giá trị doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động quản trị tài chính tại Traphaco từ năm 2016 đến 2018, với trọng tâm là các chỉ tiêu tài chính, cơ cấu tổ chức, bộ máy quản lý tài chính và các quy trình hoạch định, kiểm soát tài chính.

Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để cải thiện công tác quản trị tài chính tại Traphaco, đồng thời góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành dược phẩm. Các chỉ số tài chính như hệ số tự tài trợ, vòng quay vốn lưu động, khả năng thanh toán và sinh lời được phân tích chi tiết nhằm làm rõ hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính và đề xuất các biện pháp tối ưu hóa quản lý vốn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị tài chính doanh nghiệp hiện đại, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết quản trị tài chính doanh nghiệp: Tập trung vào ba quyết định tài chính chủ yếu gồm quyết định đầu tư, quyết định huy động vốn và quyết định phân phối lợi nhuận nhằm tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Quản trị tài chính được xem là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và kiểm soát các quỹ tiền tệ trong doanh nghiệp.

  • Mô hình phân tích tài chính doanh nghiệp: Sử dụng các chỉ tiêu định lượng như hệ số tự tài trợ, vòng quay vốn lưu động, khả năng thanh toán, khả năng sinh lời (ROA, ROE) để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính. Đồng thời, các chỉ tiêu định tính như vai trò của công tác tài chính, trình độ quản lý và uy tín doanh nghiệp cũng được xem xét.

  • Khái niệm quản trị rủi ro tài chính: Nhấn mạnh việc nhận diện, đo lường và kiểm soát các rủi ro tài chính nhằm giảm thiểu tổn thất và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Các khái niệm chính bao gồm: tài chính doanh nghiệp, quản trị tài chính, vốn lưu động, vốn cố định, phân tích tài chính, kiểm soát tài chính và các chỉ tiêu tài chính đặc trưng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, báo cáo kết quả kinh doanh của Traphaco giai đoạn 2016-2018, các tài liệu chuyên ngành, giáo trình và các nghiên cứu liên quan trong và ngoài nước. Phương pháp xử lý dữ liệu bao gồm:

  • Phân tích tổng hợp: Tập hợp và hệ thống hóa các lý thuyết, mô hình quản trị tài chính doanh nghiệp.

  • Phân tích thống kê và lấy mẫu: Sử dụng số liệu tài chính thực tế của Traphaco để tính toán các chỉ tiêu tài chính, đánh giá thực trạng quản trị tài chính.

  • Phương pháp so sánh đối chiếu: So sánh các chỉ tiêu tài chính qua các năm và với các tiêu chuẩn ngành để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu.

  • Phân tích đồ thị, biểu đồ và bảng biểu: Trình bày số liệu tài chính nhằm minh họa rõ ràng các xu hướng và kết quả phân tích.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu tài chính của Công ty cổ phần Traphaco trong giai đoạn 2016-2018, được lựa chọn do tính đại diện và tính liên tục của dữ liệu. Phương pháp phân tích được lựa chọn nhằm đảm bảo tính khách quan, khoa học và phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu và vốn lưu động còn hạn chế: Hệ số tự tài trợ của Traphaco trong giai đoạn 2016-2018 duy trì ở mức khoảng 0.45-0.50, cho thấy mức độ độc lập tài chính chưa cao, phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn vay. Vòng quay vốn lưu động trung bình đạt khoảng 3,5 lần/năm, thấp hơn mức kỳ vọng trong ngành dược phẩm, phản ánh tốc độ luân chuyển vốn lưu động còn chậm, gây ứ đọng vốn.

  2. Khả năng thanh toán nợ ngắn hạn có dấu hiệu suy giảm: Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn giảm từ 1,2 năm 2016 xuống còn 0,95 năm 2018, cho thấy công ty có nguy cơ gặp khó khăn trong việc đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn. Hệ số khả năng thanh toán nhanh cũng giảm nhẹ, từ 0,85 xuống 0,78, tiềm ẩn rủi ro thanh khoản.

  3. Khả năng sinh lời trên tài sản và vốn chủ sở hữu ổn định nhưng chưa tối ưu: ROA duy trì ở mức khoảng 7,5% và ROE khoảng 12%, cho thấy hiệu quả sử dụng tài sản và vốn chủ sở hữu tương đối ổn định nhưng chưa đạt mức cao so với các doanh nghiệp cùng ngành. Điều này phản ánh tiềm năng cải thiện hiệu quả quản trị tài chính.

  4. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý tài chính còn chưa phân định rõ ràng chức năng: Toàn bộ công tác kế toán tài chính do phòng kế toán đảm nhiệm, trong khi Ban Giám đốc chịu trách nhiệm quyết định tài chính. Việc chưa phân định rõ ràng chức năng quản lý tài chính và kế toán dẫn đến sự chồng chéo, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc công ty chưa tối ưu hóa công tác hoạch định tài chính, đặc biệt là trong việc quản lý vốn lưu động và kiểm soát công nợ. Tốc độ luân chuyển vốn lưu động thấp làm tăng chi phí tài chính và giảm khả năng đầu tư mở rộng sản xuất. Khả năng thanh toán giảm sút phản ánh áp lực về dòng tiền, có thể do chính sách thu hồi công nợ chưa hiệu quả và tồn kho lớn.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành dược phẩm, các chỉ tiêu tài chính của Traphaco còn thấp hơn mức trung bình, cho thấy tiềm năng cải thiện lớn. Việc chưa phân định rõ chức năng quản lý tài chính và kế toán cũng là điểm khác biệt so với các doanh nghiệp có mô hình quản trị tài chính hiện đại, nơi bộ phận tài chính độc lập và chuyên sâu hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện xu hướng các chỉ tiêu tài chính qua các năm, bảng so sánh các chỉ số với tiêu chuẩn ngành, giúp minh họa rõ ràng hơn về thực trạng và xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện công tác hoạch định tài chính: Xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết, dự báo chính xác nhu cầu vốn và các rủi ro tài chính trong từng giai đoạn. Mục tiêu nâng cao độ chính xác kế hoạch tài chính lên 90% trong vòng 1 năm, do Ban Giám đốc phối hợp Phòng Tài chính thực hiện.

  2. Tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động: Áp dụng các biện pháp quản lý tồn kho hiệu quả, giảm tồn kho trung bình xuống dưới 60 ngày và rút ngắn kỳ thu hồi công nợ xuống dưới 45 ngày trong 18 tháng tới. Phòng Kế toán phối hợp với bộ phận kinh doanh chịu trách nhiệm triển khai.

  3. Phân định rõ chức năng quản lý tài chính và kế toán: Thành lập bộ phận quản lý tài chính độc lập, chuyên trách công tác phân tích, dự báo và kiểm soát tài chính, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và ra quyết định. Dự kiến hoàn thành trong 12 tháng, do Ban Giám đốc chủ trì.

  4. Tăng cường công tác kiểm soát tài chính và quản lý công nợ: Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, áp dụng phần mềm quản lý công nợ hiện đại để giảm tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 3% trong 2 năm tới. Phòng Tài chính và Phòng Kế toán phối hợp thực hiện.

  5. Đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ quản lý tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản trị tài chính hiện đại, kỹ năng phân tích tài chính và quản lý rủi ro cho cán bộ tài chính trong vòng 6 tháng. Ban Nhân sự phối hợp Phòng Tài chính triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp dược phẩm: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp quản trị tài chính hiệu quả, từ đó nâng cao năng lực quản lý tài chính và ra quyết định chiến lược.

  2. Phòng Tài chính - Kế toán các công ty cổ phần: Cung cấp các phương pháp phân tích tài chính, kỹ thuật hoạch định và kiểm soát tài chính phù hợp với đặc thù ngành dược.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết quản trị tài chính trong thực tiễn doanh nghiệp Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Giúp đánh giá thực trạng quản trị tài chính doanh nghiệp, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm thúc đẩy phát triển doanh nghiệp bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị tài chính doanh nghiệp là gì?
    Quản trị tài chính doanh nghiệp là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều chỉnh và kiểm soát các hoạt động tài chính nhằm tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Ví dụ, việc lựa chọn phương án đầu tư hiệu quả giúp tăng lợi nhuận và giảm rủi ro tài chính.

  2. Tại sao quản lý vốn lưu động quan trọng?
    Vốn lưu động đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục, giúp doanh nghiệp duy trì thanh khoản và tránh ứ đọng vốn. Ví dụ, vòng quay vốn lưu động thấp có thể dẫn đến tồn kho lớn và khó khăn trong thanh toán công nợ.

  3. Các chỉ tiêu tài chính nào phản ánh hiệu quả quản trị tài chính?
    Các chỉ tiêu như hệ số tự tài trợ, khả năng thanh toán nợ ngắn hạn, ROA và ROE là những chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn và khả năng sinh lời của doanh nghiệp.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản trị tài chính tại doanh nghiệp?
    Hoàn thiện hoạch định tài chính, tăng tốc độ luân chuyển vốn, phân định rõ chức năng quản lý tài chính và kế toán, đồng thời tăng cường kiểm soát nội bộ và đào tạo nhân sự là các giải pháp thiết thực.

  5. Tác động của môi trường kinh tế đến quản trị tài chính doanh nghiệp như thế nào?
    Sự ổn định kinh tế, chính sách nhà nước và biến động thị trường ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu vốn, chi phí tài chính và rủi ro kinh doanh, từ đó tác động đến các quyết định quản trị tài chính của doanh nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và phân tích thực trạng quản trị tài chính tại Công ty cổ phần Traphaco giai đoạn 2016-2018, làm rõ các điểm mạnh và hạn chế trong công tác quản lý tài chính.
  • Các chỉ tiêu tài chính như hệ số tự tài trợ, vòng quay vốn lưu động, khả năng thanh toán và sinh lời được đánh giá chi tiết, phản ánh hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính của công ty.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị tài chính bao gồm hoạch định tài chính, quản lý vốn lưu động, phân định chức năng quản lý tài chính, kiểm soát tài chính và đào tạo nhân sự.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn và khoa học, góp phần nâng cao năng lực quản trị tài chính tại Traphaco và các doanh nghiệp tương tự.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản trị tài chính và phát triển doanh nghiệp bền vững!