Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, ngành xây dựng đóng vai trò then chốt với hàng trăm nghìn tỷ đồng đầu tư vào các công trình cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi, công nghiệp và đô thị. Tuy nhiên, chất lượng thi công xây dựng vẫn là vấn đề được xã hội đặc biệt quan tâm do ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, thẩm mỹ và hiệu quả sử dụng công trình. Theo ước tính, nhiều công trình xây dựng trên cả nước gặp phải các sự cố như nứt, sập đổ, gây thiệt hại về người và tài sản, điển hình như vụ sập cầu Cần Thơ làm 54 người thương vong.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng tại Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Đức Toàn Thắng trong giai đoạn 2010 đến nay. Mục tiêu chính là phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thi công, đánh giá hiệu quả công tác quản lý hiện tại và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thi công xây dựng tại công ty. Nghiên cứu có phạm vi tập trung vào các dự án do công ty thực hiện, với trọng tâm là quản lý chất lượng thi công và các yếu tố tác động trong quá trình thi công.

Việc nâng cao chất lượng thi công không chỉ góp phần đảm bảo an toàn, bền vững cho công trình mà còn gia tăng uy tín, thương hiệu doanh nghiệp trên thị trường xây dựng. Qua đó, nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cải thiện hiệu quả quản lý, giảm thiểu rủi ro sự cố và thúc đẩy phát triển bền vững ngành xây dựng tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng thi công xây dựng, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết quản lý chất lượng toàn diện (TQM): Nhấn mạnh vai trò của sự tham gia của toàn bộ nhân viên, cải tiến liên tục và định hướng khách hàng trong quản lý chất lượng.
  • Mô hình PDCA (Plan-Do-Check-Act): Áp dụng cho quy trình quản lý chất lượng thi công nhằm lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra và điều chỉnh để đảm bảo chất lượng công trình.
  • Khái niệm chất lượng thi công xây dựng: Được hiểu là tổng hợp các đặc tính phản ánh công trình đã thi công đáp ứng các yêu cầu thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật, mỹ thuật và bảo vệ môi trường.
  • Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thi công: Bao gồm nhân tố khách quan như trình độ khoa học công nghệ, chính sách quản lý nhà nước, điều kiện tự nhiên, thị trường; và nhân tố chủ quan như năng lực nhà thầu, trình độ lao động, công nghệ, vật liệu và tổ chức quản lý.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Khảo sát thực trạng tại Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Đức Toàn Thắng, thu thập dữ liệu về công tác quản lý chất lượng thi công từ năm 2010 đến nay.
  • Phân tích thống kê các chỉ tiêu quản lý con người, vật tư, máy móc thiết bị và tiến độ thi công.
  • Phương pháp chuyên gia: Thu thập ý kiến đánh giá từ các cán bộ quản lý, kỹ thuật viên và chuyên gia trong ngành xây dựng.
  • Phân tích tài liệu: Tổng hợp các văn bản pháp luật liên quan như Luật Xây dựng 2014, Nghị định 46/2015/NĐ-CP về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng, các thông tư hướng dẫn.
  • So sánh kinh nghiệm quốc tế: Tham khảo mô hình quản lý chất lượng thi công tại Nhật Bản, Liên Bang Nga, Mỹ và các doanh nghiệp uy tín trong nước như Coteccons.

Cỡ mẫu khảo sát gồm hơn 50 cán bộ kỹ thuật và quản lý công trường, được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho thực trạng công ty. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2023, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và cập nhật.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiện trạng quản lý chất lượng thi công tại công ty: Tỷ lệ cán bộ quản lý kỹ thuật có trình độ chuyên môn đạt khoảng 75%, tuy nhiên tỷ lệ cán bộ làm việc đúng chuyên ngành chỉ khoảng 60%, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý. Tỷ lệ vi phạm chất lượng vật tư chiếm khoảng 5%, cao hơn mức phấn đấu dưới 3% của ngành.

  2. Các nhân tố ảnh hưởng chủ yếu: Năng lực quản lý của nhà thầu thi công, trình độ lao động và công nghệ thi công là những yếu tố chủ quan quyết định chất lượng thi công. Ngoài ra, điều kiện tự nhiên như khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng thi công, đặc biệt là bê tông và nền móng.

  3. Các sự cố thi công điển hình: Công ty từng gặp phải các sự cố như bê tông chậm đông cứng, nứt vỡ do biện pháp thi công không phù hợp và sử dụng vật liệu kém chất lượng. Tỷ lệ công trình đạt chất lượng theo tiêu chuẩn chỉ đạt khoảng 85%, thấp hơn so với các doanh nghiệp uy tín trong nước như Coteccons với tỷ lệ trên 95%.

  4. So sánh với kinh nghiệm quốc tế: Nhật Bản và Liên Bang Nga có hệ thống giám sát thi công chặt chẽ, áp dụng công nghệ kiểm tra không phá hủy và quy trình bảo trì nghiêm ngặt, giúp nâng cao chất lượng công trình. Trong khi đó, công tác giám sát và bảo trì tại công ty còn nhiều hạn chế, chưa đồng bộ và thiếu hệ thống quản lý chất lượng toàn diện.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến những tồn tại trong quản lý chất lượng thi công tại công ty là do hạn chế về năng lực quản lý, trình độ chuyên môn của cán bộ kỹ thuật và công nhân, cũng như việc áp dụng công nghệ thi công chưa đồng bộ. Việc chưa xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 cũng làm giảm hiệu quả kiểm soát chất lượng.

Dữ liệu khảo sát cho thấy tỷ lệ vi phạm vật tư và sai sót kỹ thuật cao hơn mức chuẩn ngành, điều này có thể được minh họa qua biểu đồ cột so sánh tỷ lệ vi phạm vật tư giữa công ty và mức chuẩn ngành. Bảng phân tích năng lực cán bộ kỹ thuật cũng cho thấy sự thiếu đồng đều về trình độ chuyên môn.

So với các nghiên cứu trong ngành và kinh nghiệm quốc tế, việc áp dụng các mô hình quản lý chất lượng toàn diện, tăng cường đào tạo nhân lực và sử dụng công nghệ kiểm tra hiện đại là những yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng thi công. Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng và nâng cao năng lực chuyên môn trong doanh nghiệp xây dựng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện kỹ năng quản lý cho nhà lãnh đạo: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý chất lượng thi công cho cán bộ quản lý cấp trung và cao trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện là phòng nhân sự phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  2. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ kỹ thuật và công nhân: Định kỳ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ thuật thi công, kiểm tra chất lượng vật liệu và an toàn lao động, với mục tiêu tăng tỷ lệ cán bộ kỹ thuật đạt chuẩn lên trên 90% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện là phòng kỹ thuật và phòng đào tạo công ty.

  3. Hoàn thiện công tác quản lý, giám sát chất lượng thi công: Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đồng thời triển khai quy trình giám sát thi công chặt chẽ, bao gồm kiểm tra vật liệu đầu vào, nghiệm thu từng giai đoạn thi công. Thời gian thực hiện dự kiến 18 tháng, do ban quản lý dự án và phòng kỹ thuật chủ trì.

  4. Xây dựng tổ đội thi công hợp lý và sử dụng hiệu quả máy móc thiết bị: Tổ chức lại bộ máy thi công theo mô hình nhóm chuyên môn, phân công rõ ràng trách nhiệm, đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng máy móc thiết bị nhằm tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả thi công. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do phòng điều hành thi công đảm nhiệm.

  5. Tăng cường quản lý an toàn lao động và bảo vệ môi trường: Thiết lập hệ thống giám sát an toàn lao động, tổ chức huấn luyện định kỳ và kiểm tra nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ môi trường thi công. Mục tiêu giảm thiểu tai nạn lao động và vi phạm môi trường xuống dưới 1% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện là phòng an toàn lao động và phòng môi trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thi công và áp dụng các giải pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh.

  2. Cán bộ kỹ thuật và giám sát thi công: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quản lý chất lượng thi công, các phương pháp đánh giá và kiểm soát chất lượng vật liệu, thiết bị và quy trình thi công.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành xây dựng: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết quản lý chất lượng thi công, phương pháp nghiên cứu thực tiễn và các bài học kinh nghiệm từ doanh nghiệp thực tế.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng: Hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách, quy định và hướng dẫn quản lý chất lượng thi công xây dựng phù hợp với thực tiễn và nâng cao hiệu quả giám sát.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý chất lượng thi công xây dựng là gì?
    Quản lý chất lượng thi công là tập hợp các hoạt động nhằm đảm bảo công trình xây dựng được thi công đúng thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu chất lượng. Ví dụ, việc kiểm tra vật liệu đầu vào và giám sát thi công tại công trường giúp phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến chất lượng thi công?
    Bao gồm nhân tố khách quan như trình độ khoa học công nghệ, chính sách nhà nước, điều kiện tự nhiên; và nhân tố chủ quan như năng lực nhà thầu, trình độ lao động, công nghệ thi công, vật liệu và tổ chức quản lý. Ví dụ, sử dụng vật liệu kém chất lượng hoặc biện pháp thi công không phù hợp dễ dẫn đến sự cố công trình.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả quản lý chất lượng thi công?
    Có thể đánh giá qua các chỉ tiêu như tỷ lệ cán bộ kỹ thuật đạt chuẩn, tỷ lệ vi phạm chất lượng vật tư, tỷ lệ công trình đạt tiêu chuẩn nghiệm thu. Ví dụ, tỷ lệ vi phạm vật tư dưới 3% được xem là hiệu quả quản lý tốt.

  4. Các giải pháp nâng cao chất lượng thi công hiệu quả nhất hiện nay?
    Bao gồm đào tạo nâng cao năng lực quản lý và kỹ thuật, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, tăng cường giám sát thi công, sử dụng công nghệ kiểm tra hiện đại và quản lý an toàn lao động nghiêm ngặt.

  5. Vai trò của công tác giám sát thi công trong quản lý chất lượng?
    Giám sát thi công giúp kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót trong quá trình thi công, đảm bảo công trình đạt chất lượng theo yêu cầu. Ví dụ, giám sát viên kiểm tra cốt thép, bê tông và biện pháp thi công giúp giảm thiểu rủi ro sự cố.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích toàn diện các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thi công xây dựng tại Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Đức Toàn Thắng, đồng thời đánh giá thực trạng quản lý chất lượng thi công trong giai đoạn 2010 đến nay.
  • Kết quả nghiên cứu chỉ ra những tồn tại về năng lực quản lý, trình độ kỹ thuật và công tác giám sát thi công, ảnh hưởng đến chất lượng công trình.
  • Đã đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi nhằm nâng cao kỹ năng quản lý, năng lực chuyên môn, hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng và tăng cường an toàn lao động.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng thi công, góp phần phát triển bền vững ngành xây dựng Việt Nam.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả thực hiện và mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp xây dựng khác để hoàn thiện mô hình quản lý chất lượng thi công.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng thi công xây dựng và bảo vệ uy tín doanh nghiệp!