Đề Xuất Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Đầu Tư Công Trong Lĩnh Vực Xây Dựng Cơ Bản Tại Sở Kế Hoạch Và Đầu Tư Tỉnh Bắc Giang

Luật Đầu tư công 2014 định nghĩa đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Các dự án đầu tư công được chia thành hai loại: dự án có cấu phần xây dựng và dự án không có cấu phần xây dựng. Đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng cơ bản (XDCB) là việc sử dụng vốn nhà nước để tiến hành các hoạt động xây dựng, tạo ra các công trình xây dựng theo mục đích của chủ đầu tư, nhằm tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng, hiện đại hoá hoặc khôi phục tài sản cố định.

Đầu tư công trong xây dựng cơ bản (XDCB) đòi hỏi số lượng vốn lớn, yêu cầu giải pháp tạo vốn và huy động vốn hợp lý, kế hoạch đầu tư đúng đắn và quản lý chặt chẽ vốn. Thời kỳ đầu tư kéo dài và chịu nhiều biến động. Sản phẩm đầu tư xây dựng có giá trị sử dụng lâu dài, đòi hỏi chủ đầu tư và nhà thầu cần rút ngắn thời gian xây dựng công trình. Sản phẩm gắn liền với một địa điểm nhất định và phát huy tác dụng ngay tại nơi xây dựng. Việc đánh giá hiệu quả dự án, đặc biệt là hiệu quả kinh tế - xã hội, là vấn đề phức tạp và khó khăn.

Đầu tư công trong xây dựng cơ bản (XDCB) có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện qua việc đảm bảo thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quốc gia. Nó còn có vai trò định hướng cho các hoạt động đầu tư trong nền kinh tế, thúc đẩy việc sử dụng hiệu quả nguồn lực của toàn xã hội. Đầu tư công đảm bảo đáp ứng các nhu cầu tối thiểu của cộng đồng, giữ vững ổn định xã hội, làm giảm bất bình đẳng. Cuối cùng, nó còn đảm bảo ổn định và tăng cường quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia.

Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Giang là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh về kế hoạch đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội. Trong giai đoạn 2015-2017, kinh tế Bắc Giang có nhiều chuyển biến tích cực, tốc độ tăng GRDP cao, công nghiệp phát triển nhanh, thương mại, dịch vụ phát triển đa dạng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng và đảm bảo phát triển bền vững. Cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện môi trường đầu tư và tăng cường năng lực quản lý của các cơ quan nhà nước.

Trong giai đoạn 2015-2017, đầu tư công của tỉnh Bắc Giang có xu hướng tăng lên, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, việc giải ngân vốn còn chậm, hiệu quả sử dụng vốn chưa cao. Cần có giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo chất lượng công trình. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác giám sát thi công và nghiệm thu công trình.

Thực tế công tác quản lý đầu tư công tại tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2015-2017 cho thấy, công tác thẩm định quyết định chủ trương đầu tư đã đạt những kết quả nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như quy trình còn rườm rà, thủ tục phức tạp, thời gian thẩm định kéo dài. Vì vậy, cần phải có những giải pháp để đơn giản hóa quy trình, thủ tục, rút ngắn thời gian thẩm định, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Tồn tại và hạn chế trong quản lý đầu tư công bao gồm việc lập kế hoạch chưa sát với thực tế, quy trình thủ tục còn rườm rà, phức tạp, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành. Bên cạnh đó, năng lực của chủ đầu tư và các nhà thầu còn yếu, công tác giám sát và đánh giá dự án chưa được chú trọng đúng mức. Việc thanh quyết toán còn chậm, gây khó khăn cho các đơn vị.

Các hạn chế trong đầu tư công xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Chủ quan có thể kể đến như: năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm. Việc chấp hành các quy định của pháp luật chưa nghiêm, ý thức trách nhiệm của một số cán bộ còn thấp. Về khách quan, có thể do cơ chế chính sách chưa đồng bộ, chưa theo kịp với thực tế. Môi trường đầu tư còn nhiều rào cản.

Quản lý dự án đầu tư công ở Bắc Giang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Rủi ro về mặt tài chính như vượt dự toán, thiếu vốn. Rủi ro về tiến độ như chậm trễ, kéo dài thời gian thi công. Rủi ro về chất lượng như công trình không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, chất lượng công trình kém. Rủi ro về mặt xã hội như ảnh hưởng đến đời sống của người dân, gây ô nhiễm môi trường. Cần có biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Nâng cao chất lượng công tác thẩm định chủ trương đầu tư cần được chú trọng, đảm bảo dự án phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cần đánh giá kỹ lưỡng hiệu quả đầu tư, khả năng thu hồi vốn, tác động đến môi trường và xã hội. Đồng thời, cũng cần xem xét đến tính khả thi về nguồn vốn, năng lực của chủ đầu tư và các yếu tố khác.

Hoàn thiện công tác lập kế hoạch đầu tư công trung hạn cần đảm bảo tính chiến lược, dài hạn, phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Kế hoạch phải được xây dựng trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu đầu tư, khả năng cân đối nguồn vốn và hiệu quả đầu tư. Đồng thời, cần có sự tham gia của các cấp, các ngành và người dân để đảm bảo tính khả thi và sự đồng thuận.

Cần có các giải pháp để nâng cao chất lượng thông tin, báo cáo trong đầu tư công. Thông tin phải đầy đủ, chính xác, kịp thời và được cập nhật thường xuyên. Báo cáo phải được trình bày rõ ràng, dễ hiểu, phản ánh đúng thực trạng và có đánh giá, phân tích sâu sắc. Cần có hệ thống theo dõi, đánh giá hiệu quả đầu tư để có cơ sở điều chỉnh kế hoạch và chính sách kịp thời.

Nâng cao năng lực cán bộ quản lý đầu tư công là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật kiến thức mới về đầu tư công. Đồng thời, cũng cần chú trọng đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực chuyên môn vững vàng.

Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát quản lý đầu tư công để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Cần có cơ chế giám sát chặt chẽ từ khâu lập kế hoạch, thẩm định dự án, triển khai thực hiện đến khâu thanh quyết toán. Đồng thời, cũng cần tăng cường vai trò của cộng đồng trong việc giám sát đầu tư công.

Đề xuất với các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư công cần hoàn thiện cơ chế chính sách, quy trình thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Đồng thời, cũng cần tăng cường phân cấp, trao quyền cho các địa phương, tạo tính chủ động, sáng tạo trong quản lý đầu tư công.

Mục tiêu thực hiện đầu tư công trong lĩnh vực XDCB tại tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2018-2020 là tập trung đầu tư vào các dự án trọng điểm, có tính lan tỏa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cần ưu tiên đầu tư vào các công trình hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, tạo động lực cho thu hút đầu tư và phát triển các ngành kinh tế.

Phương hướng tăng cường quản lý đầu tư công trong lĩnh vực XDCB tại tỉnh Bắc Giang là tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, quy trình thủ tục, nâng cao năng lực cán bộ quản lý, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm. Đồng thời, cần đẩy mạnh công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình trong đầu tư công.

Kiến nghị với các chủ đầu tư, đơn vị trực tiếp sử dụng nguồn ngân sách nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cơ bản cần nâng cao ý thức trách nhiệm, tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư công. Đồng thời, cũng cần chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.