I. Tổng quan về chất lượng xây dựng công trình và chất lượng thi công đất đá
Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về chất lượng xây dựng công trình và chất lượng thi công đất đá trong các công trình thủy lợi. Nghiên cứu tập trung vào các mô hình quản lý chất lượng hiệu quả trên thế giới, đặc biệt là ở các nước phát triển như Singapore, Mỹ, và Úc. Các mô hình này nhấn mạnh vai trò của cơ quan quản lý nhà nước và sự tham gia của các tổ chức tư nhân trong việc kiểm soát chất lượng công trình. Singapore áp dụng hệ thống kiểm tra độc lập thông qua các Kiểm tra viên được ủy quyền (Accredited Checker), trong khi Úc và Mỹ giao trách nhiệm quản lý xây dựng cho các bang và địa phương, với sự hỗ trợ từ các Giám sát viên tư nhân và Giám định viên.
1.1 Quản lý chất lượng xây dựng ở Singapore
Singapore áp dụng hệ thống quản lý chất lượng công trình thông qua Cơ quan Quản lý Xây dựng & Nhà ở (BCA) và các Kiểm tra viên được ủy quyền (Accredited Checker). Các Kiểm tra viên này có trách nhiệm kiểm tra từ khâu thiết kế đến thi công, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Hệ thống này yêu cầu chủ công trình phải thuê Kiểm tra viên từ giai đoạn thiết kế và nộp báo cáo đánh giá chất lượng thiết kế khi xin cấp phép xây dựng. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và chất lượng công trình.
1.2 Quản lý chất lượng ở Úc
Tại Úc, công tác quản lý xây dựng được giao cho các bang và địa phương, với sự tham gia của Giám sát viên nhà nước và tư nhân. Các Giám sát viên này có trách nhiệm cấp phép xây dựng, kiểm tra quá trình thi công, và cấp phép sử dụng công trình. Hệ thống này đòi hỏi chủ đầu tư phải chọn một Giám sát viên để kiểm tra công trình tại các bước chuyển giai đoạn quan trọng, đảm bảo tuân thủ các quy định về chất lượng.
1.3 Quản lý chất lượng ở Mỹ
Ở Mỹ, việc quản lý xây dựng được thực hiện bởi các bang và địa phương, với sự tham gia của Giám định viên thuộc cơ quan nhà nước, tổ chức tư nhân, hoặc cá nhân được công nhận. Chủ công trình có quyền chọn Giám định viên để kiểm tra và xác nhận việc tuân thủ các quy định. Hệ thống này đảm bảo tính linh hoạt và trách nhiệm trong quản lý chất lượng công trình.
II. Thực trạng quản lý chất lượng xây dựng ở Việt Nam
Chương này phân tích thực trạng quản lý chất lượng xây dựng ở Việt Nam, chỉ ra những bất cập và nguyên nhân dẫn đến chất lượng công trình thấp. Hệ thống quản lý chất lượng từ tuyến trên đến cơ sở còn nhiều bất cập, phối hợp giữa các cấp, các ngành chưa chặt chẽ. Các bên tham gia hoạt động xây dựng, bao gồm chủ đầu tư, nhà thầu, và tư vấn, thường không tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật. Điều này dẫn đến nhiều công trình xây dựng chất lượng thấp, gây bức xúc trong xã hội.
2.1 Bất cập từ phía chủ đầu tư
Chủ đầu tư thường vi phạm trình tự xây dựng, không tuân thủ các quy định pháp luật về cấp phép xây dựng và quản lý chất lượng. Nhiều chủ đầu tư lựa chọn nhà thầu tư vấn không đáp ứng yêu cầu năng lực, dẫn đến chất lượng công trình kém.
2.2 Bất cập từ phía tư vấn
Các tổ chức tư vấn thiếu nhân lực chất lượng cao, thiết kế không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, và công tác khảo sát không chính xác. Điều này dẫn đến nhiều sai sót trong quá trình xây dựng, gây tốn kém và ảnh hưởng đến chất lượng công trình.
2.3 Bất cập từ phía nhà thầu
Nhà thầu thi công thường không tuân thủ các quy định pháp luật và tiêu chuẩn xây dựng. Nhiều nhà thầu không bố trí đủ cán bộ kỹ thuật và giám sát nội bộ, dẫn đến chất lượng thi công kém.
III. Giải pháp đảm bảo chất lượng giám sát thi công và nghiệm thu công trình
Chương này đề xuất các giải pháp đảm bảo chất lượng trong giám sát thi công và nghiệm thu công trình tại dự án Hàn Khẩu và nâng cấp đê biển Bình Minh III, Kim Sơn, Ninh Bình. Các giải pháp tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật, tăng cường giám sát và kiểm tra chất lượng, và nâng cao năng lực của các bên tham gia hoạt động xây dựng. Đặc biệt, nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế và kinh nghiệm từ các nước phát triển để cải thiện chất lượng công trình.
3.1 Hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật
Cần hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật về quản lý chất lượng công trình, đảm bảo các quy định được thực thi nghiêm túc. Điều này bao gồm việc cập nhật các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng và tăng cường kiểm tra, giám sát.
3.2 Tăng cường giám sát và kiểm tra chất lượng
Cần tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tư vấn độc lập trong việc giám sát và kiểm tra chất lượng công trình. Điều này giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm trong quá trình thi công.
3.3 Nâng cao năng lực của các bên tham gia
Cần nâng cao năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu, và tư vấn thông qua đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề. Điều này giúp đảm bảo các bên tham gia có đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện công tác quản lý chất lượng hiệu quả.
