I. Giáo dục Nghệ thuật Sân khấu và Dạy học Dự án
Văn bản đề cập đến việc đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt là phương pháp dạy học dự án. Dạy học dự án được nhấn mạnh như một phương pháp tích hợp lý thuyết và thực tiễn, khuyến khích tính tự lực và sáng tạo của học sinh. Tài liệu nêu rõ ưu điểm của phương pháp này trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác và năng lực thẩm mỹ. Dạy học trải nghiệm cũng được đề cập, tạo điều kiện cho học sinh vận dụng kiến thức vào thực tế. Một ví dụ cụ thể là dự án "Chiếu chèo quê hương em", giúp học sinh kết nối kiến thức Ngữ văn với các môn học khác như Âm nhạc, Lịch sử, Địa lý. Đây là một cách tiếp cận giáo dục nghệ thuật sân khấu tích cực, khơi dậy hứng thú học tập của học sinh THPT.
1.1. Dạy học dựa trên dự án trong Giáo dục Nghệ thuật Sân khấu
Phần này tập trung vào việc triển khai dạy học dự án trong môn Ngữ văn, cụ thể là ứng dụng phương pháp này để giảng dạy về nghệ thuật chèo. Văn bản nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp lý thuyết với thực hành, tạo điều kiện cho học sinh tự mình trải nghiệm, khám phá nghệ thuật chèo. Giáo án chiếu chèo được thiết kế để hướng dẫn học sinh thông qua các giai đoạn: lựa chọn đề tài, xây dựng kế hoạch, thực hiện dự án, thu thập kết quả và đánh giá. Học sinh được khuyến khích làm việc nhóm, rèn luyện kỹ năng hợp tác và chia sẻ. Mục tiêu dạy học hướng đến việc giúp học sinh hiểu rõ đặc trưng của chèo cổ, nắm vững các kỹ năng liên quan và trân trọng giá trị văn hóa truyền thống. Phương pháp này giúp học sinh không chỉ tiếp cận kiến thức một cách thụ động, mà còn chủ động tìm tòi, khám phá, từ đó hình thành kỹ năng sân khấu và ý thức bảo tồn di sản văn hóa.
1.2. Mô hình dạy học và Phương pháp dạy học tích hợp
Văn bản trình bày mô hình dạy học dựa trên dạy học dự án, nhấn mạnh sự kết hợp giữa phương pháp dạy học tích hợp và các kỹ thuật dạy học hiện đại như chia nhóm, đặt câu hỏi, bản đồ tư duy. Giáo dục thẩm mỹ được đề cao thông qua việc cho học sinh tự lựa chọn chủ đề, tìm kiếm thông tin, xử lý thông tin và trình bày kết quả. Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình thực hiện dự án. Tài liệu chiếu chèo được sử dụng như một công cụ hỗ trợ, giúp học sinh hiểu sâu hơn về nghệ thuật chèo. Việc kết hợp các môn học liên quan như Địa lý, Âm nhạc, Lịch sử giúp học sinh có cái nhìn toàn diện hơn về nghệ thuật chèo, đóng góp vào việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể.
II. Bảo tồn Nghệ thuật Truyền thống Việt Nam Chiếu Chèo và Di sản Văn hóa Phi vật thể
Trung tâm của văn bản là việc ứng dụng dạy học dự án để bảo tồn nghệ thuật truyền thống Việt Nam, cụ thể là nghệ thuật chèo. Chiếu chèo được chọn làm đề tài vì đây là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian đặc sắc, phản ánh bản sắc văn hóa Việt. Việc bảo tồn di sản văn hóa được xem là nhiệm vụ quan trọng, vì vậy, việc giáo dục thế hệ trẻ về giá trị của nghệ thuật chèo là cần thiết. Nghệ thuật truyền thống Việt Nam, đặc biệt là chèo, được xem như một phần không thể thiếu của di sản văn hóa phi vật thể. Dự án giúp học sinh hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc bảo tồn loại hình nghệ thuật này. Hội nhập văn hóa không đồng nghĩa với việc đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc. Ngược lại, việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống là cần thiết trong quá trình hội nhập.
2.1. Giáo dục văn hóa và Giáo dục thẩm mỹ thông qua Chiếu chèo
Văn bản nhấn mạnh vai trò của giáo dục văn hóa và giáo dục thẩm mỹ trong việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật chèo. Chiếu chèo không chỉ là một đề tài học tập mà còn là một phương tiện để giáo dục học sinh về giá trị văn hóa truyền thống. Giáo dục thẩm mỹ được thực hiện thông qua việc cho học sinh trực tiếp trải nghiệm, khám phá vẻ đẹp của nghệ thuật chèo. Học sinh không chỉ học về lịch sử, nguồn gốc, đặc điểm của chèo mà còn được rèn luyện kỹ năng biểu diễn, từ đó hình thành sự trân trọng và tự hào về nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Giáo dục văn hóa được thể hiện qua việc nâng cao nhận thức của học sinh về trách nhiệm bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể. Sân khấu dân gian Việt Nam được xem là một kho tàng văn hóa quý báu cần được gìn giữ và phát triển.
2.2. Nghiên cứu chiếu chèo và Bài giảng chiếu chèo
Việc nghiên cứu chiếu chèo đóng vai trò quan trọng trong việc thiết kế bài giảng và tổ chức các hoạt động học tập. Tài liệu chiếu chèo được sử dụng để làm rõ nội dung và phương pháp giảng dạy. Bài giảng chiếu chèo cần được thiết kế sao cho phù hợp với đối tượng học sinh THPT, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, khuyến khích tính tích cực và sáng tạo của học sinh. Giải thích chiếu chèo, ý nghĩa chiếu chèo, giá trị chiếu chèo cần được làm rõ để học sinh hiểu được tầm quan trọng của loại hình nghệ thuật này. Lịch sử chiếu chèo cũng như ứng dụng công nghệ trong dạy học chiếu chèo có thể được đưa vào bài giảng để làm phong phú nội dung và thu hút sự chú ý của học sinh. Giới thiệu chiếu chèo cần được thực hiện một cách hấp dẫn, giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp và sức sống của nghệ thuật chèo.
III. Ứng dụng thực tiễn và đánh giá
Văn bản mô tả quá trình thực hiện dự án "Chiếu chèo quê hương em" tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định. Kết quả cho thấy phương pháp dạy học dự án đã tạo được sự hứng thú và chủ động cho học sinh. Năng lực tư duy, khả năng hợp tác, và ý thức bảo tồn di sản văn hóa của học sinh được nâng cao. Đào tạo nghệ thuật thông qua dự án này đã đạt được hiệu quả tích cực. Truyền dạy nghệ thuật không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà còn hướng đến việc hình thành nhân cách và ý thức trách nhiệm của học sinh. Biểu diễn nghệ thuật cuối khóa là một trong những sản phẩm của dự án, chứng tỏ sự thành công của phương pháp này. Việc đánh giá kết quả dự án dựa trên sự kết hợp giữa đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh.
3.1. Hiệu quả của dạy học dự án đối với học sinh THPT
Qua dự án, học sinh được rèn luyện nhiều kỹ năng quan trọng: kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tìm kiếm thông tin, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng trình bày và kỹ năng sáng tạo. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động, tự tin thể hiện bản thân và có ý thức trách nhiệm cao hơn. Học sinh lớp 10, học sinh lớp 11, học sinh lớp 12 đều có thể tham gia và thu được nhiều lợi ích từ phương pháp này. Việc đánh giá năng lực học sinh không chỉ dựa trên kết quả học tập mà còn trên sự tham gia tích cực, khả năng hợp tác và sự tiến bộ của từng em. Chương trình giáo dục THPT nên xem xét việc tích hợp phương pháp dạy học dự án vào các môn học khác để đạt được hiệu quả cao hơn.
3.2. Đề tài nghiên cứu chiếu chèo và hướng phát triển
Văn bản này có thể được xem như một đề tài nghiên cứu chiếu chèo nhỏ, cung cấp những kinh nghiệm quý báu cho việc ứng dụng dạy học dự án trong giáo dục nghệ thuật. Nghiên cứu chiếu chèo cần được mở rộng hơn nữa để tìm hiểu sâu hơn về các khía cạnh khác nhau của nghệ thuật chèo. Giáo dục nghệ thuật THPT cần được đổi mới để đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện của học sinh. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học chiếu chèo cũng là một hướng phát triển đáng được quan tâm. Đề xuất nghiên cứu về các phương pháp dạy học hiệu quả khác cho nghệ thuật chèo cũng là một hướng đi đáng được xem xét. Văn bản này đóng góp vào việc xây dựng một chương trình giáo dục toàn diện hơn cho học sinh THPT.
