Đánh Giá Tình Trạng Dễ Bị Tổn Thương Do Biến Đổi Khí Hậu Đến Sản Xuất Lúa Tại Huyện Nghĩa Hưng, Tỉnh Nam Định

• Tác giả: Nguyễn Thị Vân Anh
• Người hướng dẫn: TS. Đinh Thị Hải Vân
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Khoa học môi trường
• Đề tài: Đánh Giá Tình Trạng Dễ Bị Tổn Thương Do Biến Đổi Khí Hậu Đến Sản Xuất Lúa Tại Huyện Nghĩa Hưng, Tỉnh Nam Định
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. Lời cam đoan
• 1.2. Mục lục
• 1.3. Danh lục chữ viết tắt
• 1.4. Danh mục bảng
• 1.5. Danh mục hình
• 1.6. Trích yếu luận văn
• 1.7. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.8. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.9. Phạm vi nghiên cứu
• 1.10. Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học
• 1.11. Tổng quan tài liệu
• 1.12. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.13. Biến đổi khí hậu và biểu hiện của biến đổi khí hậu
• 1.14. Mối quan hệ giữa sản xuất lúa và các yếu tố khí hậu
• 1.15. Cơ sở thực tiễn của đề tài
• 1.16. Tác động của biến đổi khí hậu tại Việt Nam
• 1.17. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam
• 1.18. Tổng quan phương pháp đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương
• 1.19. Tổng quan thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất lúa
• 1.20. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
• 1.20.1. Địa điểm nghiên cứu
• 1.20.2. Thời gian nghiên cứu
• 1.20.3. Đối tượng nghiên cứu
• 1.20.4. Nội dung nghiên cứu
• 1.20.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.20.6. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp
• 1.20.7. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp
• 1.20.8. Phương pháp chỉ số trong đánh giá và định lượng tính dễ bị tổn thương do BĐKH
• 1.20.9. Phương pháp xử lý số liệu
• 1.20.10. Phương pháp chuyên gia
• 1.21. Kết quả và thảo luận
• 1.21.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 1.21.1.2. Điều kiện kinh tế
• 1.21.1.3. Điều kiện xã hội
• 1.21.2. Khái quát chung về địa điểm điều tra
• 1.21.3. Diễn biến khí hậu tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.4. Mực nước biển dâng và sự xâm nhập mặn
• 1.21.5. Bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ)
• 1.21.6. Tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.7. Tình trạng dễ bị tổn thương do BĐKH đến sản xuất lúa huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.7.1. Kết quả tính toán chỉ số độ phơi nhiễm E
• 1.21.7.2. Kết quả tính toán chỉ số độ nhạy S
• 1.21.7.3. Kết quả tính toán chỉ số khả năng thích ứng AC
• 1.21.7.4. Kết quả tính toán chỉ số dễ bị tổn thương V
• 1.21.8. Thích ứng với biến đổi khí hậu dựa vào cộng đồng tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.8.1. Nhận thức của người dân về BĐKH
• 1.21.8.2. Đánh giá của cộng đồng về tác động của BĐKH đến sản xuất lúa
• 1.21.8.3. Biện pháp thích ứng của chính quyền và cộng đồng với BĐKH trong sản xuất lúa
• 1.21.9. Đề xuất các giải pháp ứng phó với BĐKH trong sản xuất lúa huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
• 1.21.9.1. Đề xuất giải pháp ứng phó với BĐKH ở cấp xã, huyện
• 1.21.9.2. Đề xuất giải pháp ứng phó với BĐKH ở cấp người dân
• 1.22. Kết luận và kiến nghị
• Tài liệu tham khảo
• Phụ lục 01: Tính toán chỉ số mức độ tiếp xúc (E), độ nhạy cảm (S), khả năng thích ứng (AC)…
• Phụ lục 02: Hình ảnh thực tế trong quá trình thực hiện luận văn
• Phụ lục 03: Phiếu điều tra

I. Tổng Quan Về Tình Trạng Dễ Bị Tổn Thương Do Biến Đổi Khí Hậu

Biến đổi khí hậu đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến năng suất lúa mà còn tác động đến sinh kế của người nông dân. Nghiên cứu này nhằm đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương của sản xuất lúa trước những biến đổi khí hậu đang diễn ra.

1.1. Biến Đổi Khí Hậu Và Tác Động Đến Nông Nghiệp

Biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, và bão. Những hiện tượng này làm giảm năng suất lúa và ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu.

1.2. Tình Trạng Dễ Bị Tổn Thương Tại Nghĩa Hưng

Huyện Nghĩa Hưng, với vị trí địa lý ven biển, là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu. Nghiên cứu cho thấy rằng các xã ven biển như Nghĩa Thịnh và Nghĩa Lạc đang phải đối mặt với tình trạng xâm nhập mặn và lũ lụt thường xuyên.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Sản Xuất Lúa

Sản xuất lúa tại Nghĩa Hưng đang phải đối mặt với nhiều thách thức do biến đổi khí hậu. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn đến an ninh lương thực của khu vực. Việc đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương là cần thiết để tìm ra giải pháp thích ứng.

2.1. Tác Động Của Biến Đổi Khí Hậu Đến Năng Suất Lúa

Năng suất lúa giảm do các yếu tố như xâm nhập mặn, bão và dịch bệnh. Các nghiên cứu cho thấy rằng năng suất lúa có thể giảm từ 10-30% trong những năm có thời tiết cực đoan.

2.2. Nguy Cơ Thiên Tai Tại Nghĩa Hưng

Nghĩa Hưng thường xuyên phải đối mặt với các thiên tai như bão và lũ lụt. Những hiện tượng này không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn làm giảm khả năng sản xuất lúa của người dân.

III. Phương Pháp Đánh Giá Tình Trạng Dễ Bị Tổn Thương

Để đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa, nghiên cứu đã áp dụng các phương pháp định lượng và định tính. Các chỉ số như độ phơi nhiễm, độ nhạy cảm và khả năng thích ứng được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương.

3.1. Chỉ Số Độ Phơi Nhiễm E

Chỉ số độ phơi nhiễm phản ánh mức độ tiếp xúc của sản xuất lúa với các yếu tố khí hậu. Kết quả cho thấy rằng các xã ven biển có chỉ số độ phơi nhiễm cao hơn so với các xã nội địa.

3.2. Chỉ Số Độ Nhạy Cảm S

Độ nhạy cảm của sản xuất lúa được đánh giá dựa trên khả năng phản ứng của cây lúa trước các yếu tố khí hậu. Các nghiên cứu cho thấy rằng cây lúa rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ và lượng mưa.

3.3. Chỉ Số Khả Năng Thích Ứng AC

Khả năng thích ứng của cộng đồng nông dân được đánh giá thông qua các biện pháp mà họ áp dụng để đối phó với biến đổi khí hậu. Nghiên cứu cho thấy rằng người dân đã áp dụng nhiều biện pháp như thay đổi giống lúa và điều chỉnh lịch thời vụ.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa tại Nghĩa Hưng là rất nghiêm trọng. Các biện pháp thích ứng đã được đề xuất nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa.

4.1. Nhận Thức Của Người Dân Về Biến Đổi Khí Hậu

Người dân tại Nghĩa Hưng đã có nhận thức tốt về biến đổi khí hậu và tác động của nó đến sản xuất lúa. Họ đã chủ động tìm hiểu và áp dụng các biện pháp thích ứng.

4.2. Biện Pháp Thích Ứng Của Chính Quyền

Chính quyền địa phương đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nông dân trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu, bao gồm đào tạo kỹ thuật và cung cấp giống lúa chịu mặn.

V. Kết Luận Và Đề Xuất Giải Pháp

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa tại Nghĩa Hưng là một vấn đề cấp bách. Cần có các giải pháp đồng bộ để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng thích ứng của cộng đồng.

5.1. Đề Xuất Giải Pháp Ứng Phó

Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu cần được triển khai đồng bộ từ cấp xã đến cấp huyện. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng để thực hiện các biện pháp thích ứng hiệu quả.

5.2. Tương Lai Của Sản Xuất Lúa Tại Nghĩa Hưng

Tương lai của sản xuất lúa tại Nghĩa Hưng phụ thuộc vào khả năng thích ứng của cộng đồng và các biện pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả. Cần có các nghiên cứu tiếp theo để theo dõi tình hình và điều chỉnh các biện pháp ứng phó.