Đánh Giá Tình Hình Hạn Hán Khí Hậu Và Ảnh Hưởng Đến Hệ Thống Cây Trồng Tại Xã Bình Sơn, Thành Phố Sông Công, Tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Bùi Thị Hải Linh
• Người hướng dẫn: Pgs. Đoàn Văn Điếm
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Khoa học môi trường
• Đề tài: Đánh giá tình trạng hạn hán khí hậu và ảnh hưởng đến hệ thống cây trồng tại xã Bình Sơn - Thành phố Sông Công - Tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. Danh mục chữ viết tắt
• 1.2. Danh mục bảng
• 1.3. Danh mục hình
• 1.4. Trích yếu luận văn
• 1.5. Thesis abtract
• 1.6. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.7. Giả thuyết khoa học
• 1.8. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
• 1.9. Phạm vi nghiên cứu
• 1.10. Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vấn đề thiên tai hạn hán đối với sản xuất nông nghiệp
• 2.1.1. Khái niệm hạn hán
• 2.1.2. Phân loại hạn hán
• 2.1.3. Nguyên nhân hạn hán
• 2.1.4. Các đặc trưng hạn hán
• 2.1.5. Tình hình hạn hán trên thế giới và Việt Nam
• 2.1.5.1. Tình hình hạn hán trên thế giới
• 2.1.5.2. Tình hình hạn hán ở Việt Nam
• 2.2. Nhận thức của người dân và giải pháp thích ứng với hạn hán trong sản xuất nông nghiệp
• 2.2.1. Khái niệm thích ứng
• 2.2.2. Nhận thức về ảnh hưởng của hạn hán đến cây trồng
• 2.2.3. Các biện pháp thích ứng chống hạn của người dân
• 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp điều tra số liệu thứ cấp
• 3.4.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội
• 4.1.3. Đánh giá chung
• 4.2. Thực trạng hạn hán thông qua chỉ số ẩm (MI) giai đoạn 1991 - 2017 tại xã Bình Sơn, thành phố Sông Công, Thái Nguyên
• 4.2.1. Diễn biến của một số yếu tố khí hậu xã Bình Sơn
• 4.2.2. Diễn biến chỉ số ẩm MI qua các tháng tại xã Bình Sơn, giai đoạn 1991-2017
• 4.3. Nhận thức của người dân về ảnh hưởng của hạn hán đến hệ thống cây trồng trong sản xuất nông nghiệp
• 4.3.1. Nhận thức của người dân về ảnh hưởng của hạn hán đến diện tích gieo trồng nông nghiệp
• 4.3.2. Nhận thức của người dân về ảnh hưởng của hạn hán đến năng suất cây trồng
• 4.3.3. Nhận thức của người dân về ảnh hưởng của hạn hán đến sâu bệnh
• 4.4. Hạn hán ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất nông nghiệp
• 4.5. Nhận thức của người dân về thích ứng với hạn hán trong sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Sơn
• 4.6. Các biện pháp thích ứng với hạn hán trong sản xuất nông nghiệp
• 4.7. Thử nghiệm một số biện pháp giữ ẩm chống hạn cho cây đậu tương trên địa bàn xã Bình Sơn
• 4.7.1. Tình hình sản xuất cây đậu tương tại xã Bình Sơn - Thành phố Sông Công
• 4.7.2. Một số biện pháp giữ ẩm chống hạn đối với cây đậu tương vụ đông
• 4.8. Giải pháp nâng cao hiệu quả thích ứng với hạn hán trong sản xuất nông nghiệp
• 4.8.1. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức khi thực hiện các giải pháp thích ứng của người dân với hạn hán
• 4.8.2. Vai trò của các tổ chức tham gia ứng phó với hạn hán tại địa phương
• 4.8.3. Đề xuất giải pháp thích ứng với hạn hán có hiệu quả cao trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tình Hình Hạn Hán Khí Hậu Tại Xã Bình Sơn

Tình hình hạn hán khí hậu tại xã Bình Sơn, Thái Nguyên đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong những năm gần đây. Hạn hán không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà còn tác động đến đời sống của người dân. Theo nghiên cứu của Bùi Thị Hải Linh (2018), tình trạng hạn hán tại đây đã diễn ra từ năm 1991 đến 2017, với những diễn biến phức tạp và khó lường.

1.1. Đặc Điểm Khí Hậu Tại Xã Bình Sơn

Xã Bình Sơn có khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa hè nóng ẩm và mùa đông lạnh khô. Sự biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó có hạn hán. Theo số liệu từ trạm khí tượng Thái Nguyên, lượng mưa trung bình hàng năm giảm đáng kể trong những năm gần đây.

1.2. Tác Động Của Hạn Hán Đến Nông Nghiệp

Hạn hán đã gây ra nhiều thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Sơn. Năng suất cây trồng giảm sút, đặc biệt là các loại cây lương thực như lúa và ngô. Nhiều hộ nông dân đã phải đối mặt với tình trạng thiếu nước tưới, dẫn đến giảm diện tích gieo trồng và thu nhập.

II. Nguyên Nhân Gây Ra Tình Hình Hạn Hán Tại Bình Sơn

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hạn hán tại xã Bình Sơn. Trong đó, biến đổi khí hậu và sự khai thác tài nguyên nước không hợp lý là hai yếu tố chính. Việc sử dụng nước không hiệu quả trong nông nghiệp đã làm gia tăng tình trạng khô hạn.

2.1. Biến Đổi Khí Hậu Toàn Cầu

Biến đổi khí hậu toàn cầu đã làm thay đổi các mô hình thời tiết, dẫn đến sự gia tăng tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán. Theo báo cáo của IPCC, hiện tượng El Nino đã gây ra hạn hán nghiêm trọng tại nhiều khu vực, trong đó có Thái Nguyên.

2.2. Khai Thác Tài Nguyên Nước Không Hợp Lý

Việc khai thác nước ngầm và bề mặt không hợp lý đã làm cạn kiệt nguồn nước, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước cho cây trồng. Nhiều hộ nông dân vẫn chưa áp dụng các biện pháp tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp.

III. Phương Pháp Đánh Giá Tình Hình Hạn Hán Tại Xã Bình Sơn

Để đánh giá tình hình hạn hán, nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp thu thập số liệu khí tượng và khảo sát thực địa. Các chỉ số ẩm (MI) được áp dụng để đánh giá mức độ khô hạn trong từng giai đoạn.

3.1. Phương Pháp Thu Thập Dữ Liệu Khí Tượng

Dữ liệu khí tượng được thu thập từ trạm khí tượng Thái Nguyên, bao gồm các thông số như nhiệt độ, lượng mưa và độ ẩm. Số liệu này được phân tích để xác định xu hướng hạn hán trong giai đoạn 1991-2017.

3.2. Khảo Sát Nhận Thức Của Người Dân

Khảo sát được thực hiện thông qua phỏng vấn và thảo luận nhóm với người dân địa phương. Mục tiêu là tìm hiểu nhận thức của họ về tác động của hạn hán và các biện pháp ứng phó hiện có.

IV. Các Biện Pháp Ứng Phó Với Hạn Hán Tại Xã Bình Sơn

Để ứng phó với tình hình hạn hán, người dân xã Bình Sơn đã áp dụng nhiều biện pháp khác nhau. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này vẫn còn hạn chế.

4.1. Biện Pháp Kỹ Thuật Trong Nông Nghiệp

Người dân đã thử nghiệm một số biện pháp kỹ thuật như tưới tiêu tiết kiệm nước và sử dụng giống cây trồng chịu hạn. Tuy nhiên, việc áp dụng còn gặp nhiều khó khăn do thiếu kiến thức và nguồn lực.

4.2. Tăng Cường Nhận Thức Cộng Đồng

Cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về hạn hán và các biện pháp ứng phó. Các tổ chức địa phương có thể đóng vai trò quan trọng trong việc này.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Về Tình Hình Hạn Hán Tại Bình Sơn

Kết quả nghiên cứu cho thấy tình hình hạn hán tại xã Bình Sơn đã có những diễn biến phức tạp. Nhiều loại cây trồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

5.1. Tác Động Đến Năng Suất Cây Trồng

Nghiên cứu chỉ ra rằng hạn hán đã làm giảm năng suất của các loại cây trồng chính như lúa và ngô. Nhiều hộ nông dân đã phải đối mặt với tình trạng mất mùa do thiếu nước.

5.2. Đánh Giá Tác Động Kinh Tế

Hạn hán không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà còn tác động đến kinh tế địa phương. Thu nhập của người dân giảm sút, dẫn đến tình trạng nghèo đói gia tăng.

VI. Kết Luận Và Đề Xuất Giải Pháp Tương Lai

Kết luận từ nghiên cứu cho thấy cần có các giải pháp đồng bộ để ứng phó với tình hình hạn hán tại xã Bình Sơn. Việc quản lý tài nguyên nước và nâng cao nhận thức cộng đồng là rất cần thiết.

6.1. Đề Xuất Giải Pháp Quản Lý Nước

Cần xây dựng các kế hoạch quản lý nước hiệu quả, bao gồm việc bảo vệ và phát triển nguồn nước. Các biện pháp tưới tiêu tiết kiệm nước cũng cần được khuyến khích.

6.2. Tăng Cường Hợp Tác Giữa Các Tổ Chức

Các tổ chức địa phương và chính quyền cần hợp tác chặt chẽ trong việc triển khai các biện pháp ứng phó với hạn hán. Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố quyết định cho thành công.