Tổng quan nghiên cứu

Rối loạn cơ xương nghề nghiệp (RLCXNN) là một trong những bệnh nghề nghiệp phổ biến nhất đối với người lao động làm việc với máy tính, đặc biệt là nhân viên văn phòng. Theo thống kê, Việt Nam có khoảng 50 triệu người dùng internet, trong đó phần lớn là nhân viên văn phòng sử dụng máy tính liên tục trên 4 giờ mỗi ngày. Tình trạng này dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như đau nhức cơ xương, mỏi mắt, căng thẳng và giảm năng suất lao động. Tại Công ty Tập đoàn Foxconn Việt Nam, với hơn 425 nhân viên văn phòng, việc đánh giá sự phù hợp của nội thất văn phòng với người lao động là cấp thiết nhằm giảm thiểu các rủi ro sức khỏe và nâng cao hiệu quả công việc.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng sự phù hợp của nội thất văn phòng đối với người lao động theo phương pháp ROSA (Rapid Office Strain Assessment) và đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm đảm bảo sự phù hợp này. Nghiên cứu tập trung vào nhân viên văn phòng tại Foxconn trong giai đoạn 2017-2022, với phạm vi khảo sát tại trụ sở công ty tại Hà Nội. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần nâng cao nhận thức về ecgônômi trong môi trường làm việc, giảm thiểu tổn thất về sức khỏe cơ xương và tăng năng suất lao động, đồng thời làm cơ sở tham khảo cho các doanh nghiệp khác trong ngành công nghiệp điện tử tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình ecgônômi, tập trung vào sự tương tác giữa con người và môi trường làm việc nhằm tối ưu hóa sự thoải mái và hiệu suất. Hai lý thuyết chính được áp dụng là:

  • Lý thuyết Ecgônômi: Theo TCVN 7437:2018, ecgônômi nghiên cứu các mối tương tác giữa người lao động và hệ thống làm việc, nhằm thiết kế môi trường và công cụ phù hợp để giảm thiểu rủi ro sức khỏe và tăng hiệu quả lao động.
  • Mô hình đánh giá ROSA: Phương pháp Rapid Office Strain Assessment do Trung tâm An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Canada phát triển, đánh giá nhanh các yếu tố nguy cơ rối loạn cơ xương liên quan đến nội thất văn phòng như ghế, màn hình, điện thoại, bàn phím và chuột. Điểm ROSA từ 1-4 biểu thị mức rủi ro thấp, từ 5 trở lên yêu cầu can thiệp ngay.

Các khái niệm chính bao gồm: rối loạn cơ xương nghề nghiệp, tư thế làm việc, ecgônômi văn phòng, và các yếu tố nguy cơ liên quan đến thiết kế nội thất văn phòng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp hồi cứu tài liệu, khảo sát và quan sát thực địa. Cỡ mẫu là 206 nhân viên văn phòng được chọn ngẫu nhiên có hệ thống từ tổng số 425 người lao động tại Foxconn, đảm bảo độ tin cậy 95% với sai số ±3%. Dữ liệu thu thập bao gồm:

  • Bảng câu hỏi nhân khẩu học và tình trạng sức khỏe cơ xương.
  • Đánh giá thực trạng nội thất văn phòng và tư thế làm việc theo phương pháp ROSA.
  • Quan sát trực tiếp tư thế và môi trường làm việc.

Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả và phân tích tương quan để xác định mối liên hệ giữa điểm ROSA và các tổn thất sức khỏe cơ xương. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2022, tập trung tại trụ sở Công ty Tập đoàn Foxconn Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Điểm ROSA trung bình của ghế ngồi là 4,00, cao nhất trong các thiết bị văn phòng, cho thấy ghế là yếu tố rủi ro lớn nhất. Khoảng 80% ghế không có khả năng điều chỉnh chiều cao và tay vịn, gây hạn chế tư thế linh hoạt cho người lao động.

  2. Thời gian làm việc trung bình với thiết bị văn phòng là 7,72 giờ/ngày, vượt ngưỡng 4 giờ làm tăng điểm ROSA thêm 1 điểm, làm gia tăng nguy cơ rối loạn cơ xương.

  3. Tỷ lệ nhân viên có thói quen bắt chéo chân hoặc để đồ dưới gầm bàn chiếm khoảng 20%, làm tăng điểm ROSA và nguy cơ tổn thương cơ xương.

  4. Tương quan giữa điểm ROSA cuối cùng và tình trạng tổn thất sức khỏe cơ xương có ý nghĩa thống kê, với những người có điểm ROSA trên 5 báo cáo mức độ đau nhức và khó chịu cao hơn 35% so với nhóm có điểm dưới 5.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nội thất văn phòng hiện tại tại Foxconn chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn ecgônômi, đặc biệt là ghế ngồi không điều chỉnh được chiều cao và tay vịn, gây áp lực lên cột sống và các cơ vùng lưng dưới. Thời gian làm việc kéo dài với thiết bị văn phòng làm tăng nguy cơ rối loạn cơ xương, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy làm việc trên 4 giờ liên tục làm tăng đáng kể các triệu chứng đau nhức.

So sánh với các nghiên cứu tại các công ty công nghệ hàng đầu như Google, Facebook, Apple, nơi sử dụng ghế ecgônômi có thể điều chỉnh đa chiều, Foxconn còn nhiều hạn chế trong việc trang bị nội thất phù hợp. Việc một số nhân viên có thói quen bắt chéo chân hoặc không dựa lưng ghế cũng làm tăng điểm ROSA, phản ánh nhận thức và thói quen làm việc chưa tối ưu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố điểm ROSA theo từng thiết bị và bảng so sánh tỷ lệ tổn thất sức khỏe theo nhóm điểm ROSA, giúp minh họa rõ ràng mối liên hệ giữa nội thất và sức khỏe người lao động.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cải tiến trang bị ghế ngồi ecgônômi: Trang bị ghế có thể điều chỉnh chiều cao, tay vịn và điểm tựa lưng phù hợp với tầm vóc người Việt Nam, nhằm giảm điểm ROSA về ghế từ mức 4,00 xuống dưới 3. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý nhân sự và bộ phận mua sắm.

  2. Tổ chức đào tạo và nâng cao nhận thức về tư thế làm việc đúng: Tổ chức các buổi tập huấn định kỳ về ecgônômi và tư thế làm việc, giảm thói quen bắt chéo chân và không dựa lưng ghế. Mục tiêu giảm 20% thói quen xấu trong 1 năm. Chủ thể: Phòng An toàn lao động và Đào tạo.

  3. Áp dụng chương trình nghỉ giải lao hợp lý: Khuyến khích nhân viên nghỉ giải lao 5-10 phút sau mỗi 1 giờ làm việc liên tục với máy tính, nhằm giảm áp lực cơ xương. Mục tiêu tăng tỷ lệ nghỉ giải lao lên 80% trong 6 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo và quản lý trực tiếp.

  4. Đánh giá và cải tiến liên tục theo phương pháp ROSA: Thực hiện đánh giá ROSA định kỳ 6 tháng/lần để theo dõi hiệu quả các biện pháp cải tiến và điều chỉnh kịp thời. Chủ thể: Bộ phận An toàn sức khỏe nghề nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý doanh nghiệp: Có thể áp dụng các giải pháp ecgônômi để cải thiện môi trường làm việc, giảm tổn thất sức khỏe và tăng năng suất lao động.

  2. Chuyên gia an toàn lao động và sức khỏe nghề nghiệp: Sử dụng phương pháp ROSA làm công cụ đánh giá nhanh và đề xuất các biện pháp can thiệp phù hợp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý an toàn lao động, ecgônômi: Tham khảo cơ sở lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.

  4. Nhân viên văn phòng và người lao động làm việc với máy tính: Nâng cao nhận thức về tư thế làm việc đúng và tầm quan trọng của nội thất phù hợp để bảo vệ sức khỏe bản thân.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phương pháp ROSA là gì và tại sao được sử dụng trong nghiên cứu này?
    ROSA là phương pháp đánh giá nhanh sự căng thẳng và nguy cơ rối loạn cơ xương liên quan đến nội thất văn phòng. Nó được sử dụng vì tính hiệu quả, tin cậy và khả năng định lượng các yếu tố nguy cơ, giúp xác định điểm cần cải tiến kịp thời.

  2. Điểm ROSA bao nhiêu thì cần can thiệp?
    Điểm ROSA từ 5 trở lên được coi là ngưỡng cần hành động ngay để điều chỉnh nội thất hoặc tư thế làm việc nhằm giảm nguy cơ rối loạn cơ xương.

  3. Tại sao ghế ngồi lại là yếu tố rủi ro cao nhất?
    Ghế ngồi chiếm điểm ROSA cao nhất do nhiều ghế không có khả năng điều chỉnh chiều cao, tay vịn và điểm tựa lưng, gây áp lực lên cột sống và hạn chế tư thế linh hoạt, dẫn đến đau nhức cơ xương.

  4. Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro cơ xương khi làm việc văn phòng?
    Ngoài việc cải tiến nội thất, nhân viên cần được đào tạo tư thế làm việc đúng, nghỉ giải lao hợp lý và duy trì hoạt động thể dục thể thao thường xuyên để giảm áp lực cơ xương.

  5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các doanh nghiệp khác không?
    Có, các kết quả và giải pháp đề xuất có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành công nghiệp điện tử và các môi trường làm việc văn phòng tương tự.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng sự phù hợp của nội thất văn phòng tại Công ty Tập đoàn Foxconn Việt Nam bằng phương pháp ROSA, phát hiện điểm ROSA ghế ngồi trung bình là 4,00 và tổng điểm ROSA nhiều trường hợp vượt ngưỡng 5, báo hiệu rủi ro cao.
  • Thời gian làm việc trung bình với thiết bị văn phòng là 7,72 giờ/ngày, vượt ngưỡng an toàn, làm tăng nguy cơ rối loạn cơ xương.
  • Các thói quen làm việc không đúng như bắt chéo chân, không dựa lưng ghế góp phần làm tăng điểm ROSA và tổn thất sức khỏe.
  • Đề xuất các giải pháp cải tiến nội thất, đào tạo tư thế làm việc, tổ chức nghỉ giải lao và đánh giá định kỳ nhằm giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả lao động.
  • Tiếp tục triển khai nghiên cứu và áp dụng phương pháp ROSA định kỳ để theo dõi và cải tiến môi trường làm việc, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống người lao động.

Hành động ngay hôm nay để cải thiện môi trường làm việc và bảo vệ sức khỏe người lao động là bước đi thiết yếu cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.