Đánh Giá Tình Hình Quản Lý Và Sử Dụng Lao Động Của Các Cơ Sở Sản Xuất Trong Các Làng Nghề Gốm Sứ Tại Gia Lâm, Hà Nội

Lao động trong làng nghề gốm sứ mang những đặc điểm riêng biệt so với các ngành nghề khác. Đây thường là lao động thủ công, truyền thống, được truyền từ đời này sang đời khác. Kỹ năng và kinh nghiệm đóng vai trò quan trọng hơn bằng cấp. Tính thời vụ cũng ảnh hưởng đến quản lý lao động trong làng nghề truyền thống. Theo Nguyễn Văn Tuyên, sản xuất gốm sứ là một nghề truyền thống lâu đời ở huyện Gia Lâm, Hà Nội với những làng nghề gốm sứ nổi tiếng như Bát Tràng, Giang Cao.

Quản lý lao động hiệu quả giúp tạo ra nguồn lao động có trình độ, chất lượng và tay nghề tốt. Điều này thuận lợi cho việc cải tiến kỹ thuật, công nghệ sản xuất, tiết kiệm chi phí và tăng năng suất lao động. Về mặt xã hội, quản lý lao động tốt tạo môi trường ổn định, an ninh được đảm bảo, giúp người lao động yên tâm làm việc. Do đó, công tác quản lý lao động ở đây trở thành vấn đề quan trọng và cần thiết, phải có sự kết hợp giữa cơ sở làm nghề và chính quyền địa phương.

Hiện có trên 1.300 cơ sở sản xuất gốm sứ tại Gia Lâm, tạo việc làm cho 6.200 lao động. Các cơ sở đã triển khai khá tốt công tác quản lý và sử dụng lao động, từ dự báo nhu cầu đến tuyển dụng, bố trí công việc, đào tạo và chi trả thù lao. Đa số người lao động đánh giá tích cực về công tác trả lương, thời gian làm việc và đào tạo, đặc biệt là ở các cơ sở lớn. Theo thống kê, toàn huyện Gia Lâm hiện có 07 làng nghề, trong đó có những làng nghề khá nổi tiếng như các làng nghề gốm sứ, giầy da, dược liệu, quỳ vàng, đặc biệt là làng nghề gốm sứ Bát Tràng với tuổi đời rên 800 năm.

Mức lương và thu nhập của người lao động gốm sứ phụ thuộc vào tay nghề, kinh nghiệm và năng suất làm việc. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng trả lương chưa thỏa đáng, đặc biệt là ở các cơ sở nhỏ. Nhiều lao động không ký hợp đồng lao động, không đăng ký hộ khẩu, và nhiều quyền lợi không được đảm bảo. Trong khi đó, chủ cơ sở cũng gặp khó khăn trong quản lý do người lao động có thể tự ý bỏ việc, trình độ tay nghề còn hạn chế. Do đó, công tác quản lý lao động ở đây trở thành vấn đề quan trọng và cần thiết, phải có sự kết hợp giữa cơ sở làm nghề và chính quyền địa phương.

Tình hình trang bị bảo hộ lao động tại các xưởng gốm sứ còn nhiều hạn chế. Nhiều cơ sở chưa trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ như khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ, quần áo bảo hộ. Người lao động cũng chưa có ý thức tự giác sử dụng các thiết bị này. Theo kết quả nghiên cứu, việc ký kết hợp đồng lao động giữa chủ cơ sở sản xuất và người lao động chưa được chú ý, đặc biệt là ở các cơ sở sản xuất vừa và nhỏ.

Để đảm bảo an toàn lao động, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về an toàn lao động cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Các cơ sở sản xuất cần trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ lao động và thực hiện các biện pháp an toàn. Cần có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên của các cơ quan chức năng để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về an toàn lao động. Bên cạnh đó công tác đào tạo nghề vẫn theo hình thức truyền thống cầm tay chỉ việc, vừa học vừa làm là chủ yếu mặc dù địa phương có tổ chức các lớp đào tạo nghề nhưng vẫn chưa thực sự thu hút được người lao động đến tham gia.

Cần tăng cường đào tạo nghề cho người lao động, cả về kỹ năng chuyên môn và kiến thức về an toàn lao động. Các chương trình đào tạo cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu thực tế của các cơ sở sản xuất. Khuyến khích các cơ sở sản xuất tham gia vào quá trình đào tạo nghề. Nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý lao động tại các làng nghề gốm sứ huyện Gia Lâm như nâng cao năng lực quản lý của các chủ cơ sở sản xuất gốm sứ, tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và ý thức của người lao động.

Cần xây dựng chính sách tiền lương và chế độ phúc lợi xã hội hợp lý cho người lao động. Khuyến khích ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản giữa chủ cơ sở sản xuất với người lao động. Đăng ký tình hình lao động với địa phương. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Xây dựng các chính sách phát triển làng nghề, hỗ trợ người lao động. Bên cạnh đó công tác đào tạo nghề vẫn theo hình thức truyền thống cầm tay chỉ việc, vừa học vừa làm là chủ yếu mặc dù địa phương có tổ chức các lớp đào tạo nghề nhưng vẫn chưa thực sự thu hút được người lao động đến tham gia.

Việc ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất gốm sứ giúp tự động hóa một số công đoạn, giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công. Tuy nhiên, cần có sự đầu tư bài bản và đào tạo kỹ năng cho người lao động để vận hành và bảo trì các thiết bị công nghệ. Công tác quản lý lao động ở làng nghề gốm sứ huyện Gia Lâm chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như quy mô sản xuất của cơ sở, năng lực quản lý của chủ cơ sở, các yếu tố thuộc về bản thân người lao động (như trình độ chuyên môn, ý thức), tính thời vụ trong sản xuất nông nghiệp và các chính sách của Nhà nước và chính quyền địa phương.

Để người lao động có thể thích ứng với công nghệ mới, cần có các chương trình đào tạo lại và nâng cao kỹ năng. Các chương trình này cần tập trung vào việc trang bị kiến thức về công nghệ, kỹ năng vận hành thiết bị và kỹ năng giải quyết vấn đề. Cần có sự phối hợp giữa các cơ sở sản xuất, các trường nghề và các tổ chức đào tạo để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo. Nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý lao động tại các làng nghề gốm sứ huyện Gia Lâm như nâng cao năng lực quản lý của các chủ cơ sở sản xuất gốm sứ, tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và ý thức của người lao động.

Cần có các biện pháp để giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất gốm sứ, như sử dụng nhiên liệu sạch, xử lý chất thải và khí thải, và tái chế nguyên vật liệu. Khuyến khích các cơ sở sản xuất áp dụng các công nghệ sản xuất sạch hơn. Cần có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên của các cơ quan chức năng để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường. Do đó, công tác quản lý lao động ở đây trở thành vấn đề quan trọng và cần thiết, phải có sự kết hợp giữa cơ sở làm nghề và chính quyền địa phương.

Cần có các biện pháp để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của nghề gốm sứ, như bảo tồn các di tích lịch sử, phục dựng các kỹ thuật sản xuất cổ truyền, và khuyến khích các nghệ nhân truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ. Cần có sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển để tạo ra các sản phẩm gốm sứ vừa mang giá trị văn hóa truyền thống, vừa đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện đại. Nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý lao động tại các làng nghề gốm sứ huyện Gia Lâm như nâng cao năng lực quản lý của các chủ cơ sở sản xuất gốm sứ, tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và ý thức của người lao động.