Đánh Giá Công Tác Quản Lý Chất Thải Bệnh Viện Tại Thị Xã Nghi Sơn, Tỉnh Thanh Hóa

Theo Quyết định số 43/QĐ-BYT của Bộ Y tế, chất thải y tế là vật chất ở thể rắn, lỏng và khí được thải ra từ các cơ sở y tế, bao gồm chất thải y tế nguy hại và chất thải thông thường. Quản lý chất thải y tế bao gồm các hoạt động phân loại, xử lý ban đầu, thu gom, vận chuyển, lưu giữ, giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế, xử lý, tiêu hủy và kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Thông tư liên tịch 58/2015/TTLT BYT - BTNMT quy định chi tiết về thu gom, vận chuyển và lưu giữ chất thải y tế, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu chất thải y tế và sử dụng bao bì, dụng cụ lưu chứa phù hợp với từng loại chất thải.

Thông tư 20/2021/TT-BYT quy định chi tiết về phân loại chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế. Chất thải y tế nguy hại được chia thành chất thải lây nhiễm và chất thải nguy hại không lây nhiễm. Chất thải lây nhiễm bao gồm chất thải lây nhiễm sắc nhọn, chất thải lây nhiễm không sắc nhọn, chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao và chất thải giải phẫu. Chất thải nguy hại không lây nhiễm bao gồm hóa chất thải bỏ, dược phẩm thải bỏ, vỏ chai lọ đựng thuốc hoặc hóa chất độc hại, thiết bị y tế hỏng chứa thủy ngân hoặc cadimi. Chất thải rắn thông thường bao gồm chất thải sinh hoạt, hóa chất thải bỏ không nguy hại, vỏ chai lọ không độc hại và chất thải sắc nhọn không lây nhiễm.

Nước thải bệnh viện chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm như vi khuẩn (Salmonella, Shigella, E.Coli), virus (viêm gan A, Rotavirus) và ký sinh trùng (amip, lambli). Các chủng vi khuẩn này thường có khả năng kháng kháng sinh cao, gây khó khăn cho việc điều trị. Ngoài ra, nước thải còn có thể chứa các chất độc hại như thủy ngân, hóa chất rửa phim và chất phóng xạ, gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Việc xả thải trực tiếp nước thải chưa qua xử lý ra môi trường là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm nguồn nước tại Nghi Sơn.

Chất thải y tế rắn như bơm kim tiêm, bông băng dính máu, bệnh phẩm và các vật sắc nhọn có thể gây ra nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như HIV, viêm gan B, viêm gan C và các bệnh nhiễm trùng khác. Việc xử lý chất thải y tế rắn không đúng quy trình, đặc biệt là việc đốt chất thải không đúng tiêu chuẩn, có thể phát tán các chất độc hại vào không khí, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Theo tài liệu nghiên cứu, việc quản lý chất thải rắn y tế chưa chặt chẽ là một trong những nguyên nhân gây ra các vụ dịch bệnh tại một số địa phương.

Nghiên cứu cho thấy lượng chất thải rắn y tế phát sinh tại các bệnh viện trên địa bàn Nghi Sơn có sự khác biệt đáng kể, phụ thuộc vào quy mô và loại hình hoạt động của từng bệnh viện. Bảng 3.1 và 3.2 trong tài liệu gốc cung cấp thông tin chi tiết về khối lượng chất thải y tế thông thường và chất thải y tế nguy hại trung bình tại các bệnh viện được khảo sát. Việc nắm bắt chính xác lượng chất thải phát sinh là cơ sở quan trọng để xây dựng kế hoạch quản lý chất thải hiệu quả.

Hiện nay, các bệnh viện tại Nghi Sơn áp dụng nhiều phương pháp xử lý chất thải rắn y tế khác nhau, bao gồm đốt, chôn lấp và xử lý bằng công nghệ hấp nhiệt. Bảng 3.3 trong tài liệu gốc trình bày hiện trạng xử lý chất thải rắn y tế thông thường tại các bệnh viện. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp cần phải dựa trên các yếu tố như chi phí, hiệu quả và tác động đến môi trường. Cần có sự đầu tư hơn nữa vào các công nghệ xử lý chất thải y tế tiên tiến và thân thiện với môi trường.

Bảng 3.11, 3.12, 3.13, 3.14, 3.15 và 3.16 trong tài liệu gốc trình bày chi tiết về mức độ hiểu biết của nhân viên y tế, vệ sinh viên và viên chức về phân loại chất thải y tế theo nhóm chất thải và mã màu. Kết quả cho thấy, tỷ lệ hiểu biết về phân loại chất thải y tế theo nhóm chất thải và mã màu còn thấp, đặc biệt là ở nhóm nhân viên vệ sinh. Điều này cho thấy cần tăng cường công tác tuyên truyền và hướng dẫn về phân loại chất thải y tế cho đội ngũ nhân viên.

Bảng 3.18 và 3.19 trong tài liệu gốc đánh giá tình hình thực hiện quy chế quản lý chất thải y tế tại các bệnh viện được khảo sát. Kết quả cho thấy, việc thực hiện quy chế quản lý chất thải y tế còn nhiều bất cập, đặc biệt là trong việc phân loại chất thải tại nguồn, lưu giữ và vận chuyển chất thải. Cần có sự giám sát chặt chẽ hơn từ các cơ quan chức năng và sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận trong bệnh viện để đảm bảo thực hiện đúng quy định về quản lý chất thải y tế.

Cần tăng cường công tác phân loại chất thải rắn y tế tại nguồn, đảm bảo phân loại đúng theo quy định. Đầu tư vào các trang thiết bị và dụng cụ thu gom, lưu giữ và vận chuyển chất thải đảm bảo an toàn. Xây dựng và vận hành hệ thống xử lý chất thải rắn y tế hiện đại, thân thiện với môi trường. Khuyến khích áp dụng các biện pháp giảm thiểu chất thải, tái sử dụng và tái chế chất thải.

Cần nâng cấp và hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải bệnh viện, đảm bảo nước thải sau xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường. Áp dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng nước thải bệnh viện. Xây dựng quy trình quản lý nước thải chặt chẽ, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật.

Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng quản lý chất thải y tế tại một số bệnh viện trên địa bàn Nghi Sơn, chỉ ra những tồn tại và hạn chế trong công tác này. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải y tế, bao gồm các biện pháp về chính sách, kỹ thuật và quản lý.

Trong tương lai, cần có những nghiên cứu sâu hơn về tác động của chất thải y tế đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu về các công nghệ xử lý chất thải y tế tiên tiến và thân thiện với môi trường cũng cần được đẩy mạnh. Bên cạnh đó, cần có những nghiên cứu về hiệu quả kinh tế của các giải pháp quản lý chất thải y tế khác nhau để đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý.