Đánh Giá Thực Trạng Công Tác Giao Đất và Cho Thuê Đất Tại Thành Phố Ninh Bình

Giao đất là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng. Cho thuê đất là việc Nhà nước chuyển giao quyền sử dụng đất cho người sử dụng trong một thời hạn nhất định. Mục đích của cả hai hình thức này là khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường. Việc giao đất và cho thuê đất phải tuân thủ theo quy hoạch sử dụng đất và các quy định của pháp luật. Theo tài liệu nghiên cứu, việc giao đất và cho thuê đất lần đầu tiên được quy định trong Luật Đất đai 1993.

Tại Ninh Bình, giao đất và cho thuê đất có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hút đầu tư, phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị mới, và các dự án phát triển kinh tế - xã hội khác. Việc này giúp tăng nguồn thu ngân sách, tạo việc làm, nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của tỉnh. Tuy nhiên, cần đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quá trình thực hiện để tránh các vấn đề tiêu cực như tham nhũng, lãng phí và khiếu kiện đất đai. Thành phố Ninh Bình là trung tâm kinh tế - văn hóa - chính trị của tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 80 km về phía Nam theo quốc lộ 1A.

Thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp là một trong những rào cản lớn đối với công tác giao đất và cho thuê đất. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, làm chậm tiến độ các dự án và tạo cơ hội cho tham nhũng. Cần cải cách thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch và công khai thông tin để tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất. Công tác thẩm định nhu cầu sử dụng đất còn mang tính hình thức.

Tình trạng sử dụng đất chưa hiệu quả, lãng phí vẫn còn phổ biến tại Ninh Bình. Nhiều dự án sau khi được giao đất hoặc cho thuê đất không triển khai hoặc triển khai chậm tiến độ, gây lãng phí nguồn lực đất đai. Bên cạnh đó, tình trạng vi phạm đất đai như xây dựng trái phép, lấn chiếm đất công, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép vẫn diễn ra, gây bức xúc trong dư luận. Tình trạng người dân chưa đưa đất vào sử dụng còn khá cao (40% đối với đất giao theo hình thức tái định cư và 56,67% được giao theo hình thức đất ở kết hợp với đất sản xuất kinh doanh).

Giai đoạn 2014-2018 chứng kiến sự biến động trong số lượng và diện tích đất được giao và cho thuê tại thành phố Ninh Bình. Cần phân tích chi tiết các số liệu này để hiểu rõ xu hướng, cơ cấu và hiệu quả sử dụng đất. Ví dụ, năm 2014 giao đươc nhiều nhất kể cả về số lượng và diện tích, tương ứng là 587 trường hợp và 4,74 ha; năm 2018 giao được ít nhất với 371 trường hợp và diện tích là 3,63 ha. Trong giai đoạn 2014-2018, nhu cầu thuê đất của hộ gia đình, cá nhân không lớn, chỉ với 12 trường hợp với diện tích 8,10 ha.

Việc giao đất và cho thuê đất có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Ninh Bình. Cần đánh giá các tác động này một cách toàn diện, bao gồm: tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, thu hút đầu tư, phát triển đô thị, cải thiện đời sống người dân và bảo vệ môi trường. Công tác giao đất, cho thuê đất đã đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng đất cho đối tượng là hộ gia đình, cá nhân đồng thời làm tăng thu cho ngân sách địa phương, hạn chế được tình trạng sử dụng đất kém hiệu quả, lãng phí.

Cần rà soát, sửa đổi và bổ sung các quy định pháp luật về giao đất và cho thuê đất để đảm bảo tính đồng bộ, minh bạch và phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp và người dân. Việc xác định tiền thuê đất còn phức tạp đối với những lô đất có giá trị từ 10 tỷ đồng trở lên, đối với những dự án thực hiện chuyển dịch đất đai tự nguyện, việc xác định các khoản khấu trừ vào công tác giải phóng mặt bằng không rõ ràng do cơ quan thuế yêu cầu phải có quyết định phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng làm cơ sở quyết toán.

Cần tăng cường quản lý tài chính đất đai, đảm bảo thu đúng, thu đủ các khoản tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước. Đồng thời, cần có các biện pháp khuyến khích sử dụng đất hiệu quả, chống lãng phí và vi phạm đất đai. Trình tự, thủ tục hành chính trong thuê đất còn phức tạp.

Cần xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đồng bộ, chính xác và được cập nhật thường xuyên. Cơ sở dữ liệu này cần bao gồm các thông tin về vị trí, diện tích, mục đích sử dụng, thời hạn sử dụng và các quyền, nghĩa vụ liên quan đến đất đai. Việc số hóa dữ liệu đất đai sẽ giúp giảm thiểu thời gian tìm kiếm, tra cứu thông tin và nâng cao hiệu quả quản lý.

Việc ứng dụng phần mềm quản lý giao dịch đất đai trực tuyến sẽ giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các thủ tục liên quan đến giao đất và cho thuê đất. Phần mềm này cần cung cấp các chức năng như: đăng ký giao dịch, nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu thông tin và thanh toán trực tuyến. Điều này sẽ giúp giảm thiểu thời gian và chi phí đi lại, đồng thời tăng cường tính minh bạch và công khai trong quản lý đất đai.

Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng công tác giao đất và cho thuê đất tại Ninh Bình, chỉ ra những thành tựu và hạn chế, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả. Các kết quả nghiên cứu này có thể được sử dụng làm cơ sở để xây dựng các chính sách và giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất các kiến nghị cụ thể cho UBND tỉnh Ninh Bình về việc hoàn thiện cơ chế chính sách, tăng cường quản lý tài chính đất đai, khuyến khích sử dụng đất hiệu quả và giải quyết khiếu nại, tố cáo kịp thời. Cần có sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh để các kiến nghị này được triển khai thực hiện một cách hiệu quả.