I. Đặt vấn đề
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ (thoát vị đĩa đệm cột sống cổ) là một trong những bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở những người trong độ tuổi lao động. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động lớn đến khả năng lao động và kinh tế xã hội. Theo nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh này ở Bắc Mỹ là 5,5/100.000 người mỗi năm, trong khi tại Việt Nam, tỷ lệ này lên tới 40% trong số các trường hợp thoát vị cột sống. Đặc điểm giải phẫu của cột sống cổ liên quan đến tủy sống và rễ thần kinh, dẫn đến triệu chứng lâm sàng đa dạng. Hình ảnh cộng hưởng từ (hình ảnh MRI) hiện nay là phương pháp chẩn đoán hiệu quả để phát hiện tình trạng thoát vị và mức độ chèn ép.
II. Đặc điểm lâm sàng
Triệu chứng lâm sàng của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ rất đa dạng, thường bao gồm hội chứng cột sống, hội chứng chèn ép rễ đơn thuần, và hội chứng chèn ép tủy đơn thuần. Hội chứng cột sống thường biểu hiện bằng đau và co cứng các cơ cạnh cột sống cổ, với điểm đau rõ rệt và hạn chế vận động. Đau thường khu trú ở vùng gáy, có thể lan lên chẩm hoặc xuống vai. Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần gây ra đau kiểu rễ cổ, rối loạn cảm giác và vận động tương ứng với vùng phân bố của rễ thần kinh bị tổn thương. Các triệu chứng này có thể được xác định qua các nghiệm pháp căng rễ như dấu hiệu bấm chuông và dấu hiệu Lhermitte.
2.1. Hội chứng cột sống
Hội chứng cột sống cổ bao gồm đau và co cứng các cơ cạnh cột sống cổ, với điểm đau và hạn chế vận động. Đau thường là triệu chứng đầu tiên xuất hiện, có thể lan lên chẩm hoặc xuống vai. Tính chất cơn đau thường là đau rát, đau nóng ở vùng do rễ thần kinh cổ chi phối bị tổn thương. Hạn chế vận động cổ rõ nhất trong giai đoạn cấp tính và các đợt tái phát.
2.2. Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần
Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần gây ra triệu chứng đau, rối loạn cảm giác và vận động tương ứng với vùng phân bố của rễ thần kinh cổ bị tổn thương. Đau kiểu rễ cổ là triệu chứng thường gặp, có thể lan từ gáy xuống cánh tay và các ngón tay. Rối loạn cảm giác thường xuất hiện ở vùng bả vai hoặc lòng bàn tay, trong khi liệt kiểu ngoại vi do tổn thương rễ có thể thấy rõ ở chi trên.
III. Hình ảnh cộng hưởng từ
Hình ảnh cộng hưởng từ (hình ảnh MRI) là công cụ chẩn đoán chính xác cho thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Hình ảnh cho thấy sự chèn ép của đĩa đệm lên tủy sống và rễ thần kinh, giúp xác định vị trí và mức độ thoát vị. Phân loại thoát vị đĩa đệm có thể dựa trên liên quan với rễ thần kinh và tủy sống, cũng như mức độ hẹp ống sống. Hình ảnh trên T1 và T2 cắt ngang cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại thoát vị, từ đó hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
3.1. Hình ảnh trên T1 và T2
Hình ảnh cộng hưởng từ trên T1 và T2 cắt ngang cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại thoát vị đĩa đệm. Hình ảnh này giúp xác định vị trí và mức độ chèn ép của đĩa đệm lên tủy sống và rễ thần kinh. Việc phân loại thoát vị đĩa đệm theo liên quan với rễ thần kinh và tủy sống là rất quan trọng trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
3.2. Phân loại thoát vị đĩa đệm
Phân loại thoát vị đĩa đệm có thể dựa trên liên quan với rễ thần kinh và tủy sống, cũng như mức độ hẹp ống sống. Việc phân loại này không chỉ giúp trong việc chẩn đoán mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc lập kế hoạch điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.
IV. Kết luận
Nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cộng hưởng từ của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ cung cấp cái nhìn sâu sắc về bệnh lý này. Việc hiểu rõ các triệu chứng lâm sàng và hình ảnh MRI giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Do đó, việc nâng cao nhận thức và phát hiện sớm bệnh lý này là rất cần thiết.
