Nhận xét về đặc điểm lâm sàng và hình ảnh MRI của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

• Người hướng dẫn: TS. Doãn Văn Ngọc
• Trường học: Đại Học Y Dược, Đại học Quốc Gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Y Đa Khoa
• Đề tài: Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cộng hưởng từ thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• 1. CHƯƠNG 1: Sơ lược về đặc điểm giải phẫu và chức năng của cột sống cổ
• 1.1. Cấu tạo của đốt sống cổ
• 1.2. Cấu tạo và chức năng đĩa đệm cột sống cổ
• 1.3. Đặc điểm về cấu trúc, thần kinh và mạch máu của đĩa đệm
• 1.3.1. Cấu trúc đĩa đệm
• 1.3.2. Mạch máu nuôi đĩa đệm
• 1.3.3. Chức năng của đĩa đệm
• 1.4. Triệu chứng lâm sàng
• 1.4.1. Hội chứng cột sống
• 1.4.2. Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần
• 1.4.3. Hội chứng chèn ép tủy đơn thuần
• 1.4.4. Hội chứng chèn ép rễ - tủy cổ
• 1.5. Triệu chứng cận lâm sàng
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Phương pháp chọn mẫu
• 2.5.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.5.4. Các biến số cần thu thập khi nghiên cứu
• 2.6. Đặc điểm chung của bệnh nhân
• 2.7. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
• 2.7.1. Hội chứng lâm sàng
• 2.7.2. Hình ảnh CHT
• 2.8. Xử lí số liệu
• 2.9. Đạo đức nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm lâm sàng của TVĐĐ CSC
• 3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo giới
• 3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi
• 3.1.3. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp
• 3.1.4. Phân bố bệnh nhân theo yếu tố khởi phát
• 3.1.5. Phân bố bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh
• 3.1.6. Các hội chứng lâm sàng
• 3.2. Hình ảnh cộng hưởng từ thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
• 3.2.1. Phân bố các mức thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
• 3.2.2. Phân bố bệnh nhân theo số tầng thoát vị
• 3.2.3. Phân bố bệnh nhân theo vị trí thoát vị đĩa đệm
• 3.2.4. Hình ảnh cộng hưởng từ trên T1 và T2 cắt ngang
• 3.2.5. Đối chiếu các hội chứng lâm sàng với vị trí thoát vị
• 3.2.6. Mức độ hẹp ống sống
• 3.3. Đặc điểm lâm sàng
• 3.3.1. Hoàn cảnh khởi phát
• 3.3.2. Thời gian mắc bệnh
• 3.3.3. Các hội chứng lâm sàng
• 3.4. Đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ
• 3.4.1. Phân bố theo tầng thoát vị
• 3.4.2. Vị trí thoát vị
• 3.4.3. Hình ảnh thoát vị đĩa đệm CSC trên ảnh cắt dọc
• 3.4.4. Hình ảnh thoát vị đĩa đệm CSC trên ảnh cắt ngang
• 3.4.5. Mức độ hẹp ống sống do thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
• 3.5. So sánh kết quả nghiên cứu lâm sàng và hình ảnh CHT
• 3.5.1. Về đặc điểm lâm sàng
• 3.5.2. Về đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU

I. Đặt vấn đề

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ (thoát vị đĩa đệm cột sống cổ) là một trong những bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở những người trong độ tuổi lao động. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động lớn đến khả năng lao động và kinh tế xã hội. Theo nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh này ở Bắc Mỹ là 5,5/100.000 người mỗi năm, trong khi tại Việt Nam, tỷ lệ này lên tới 40% trong số các trường hợp thoát vị cột sống. Đặc điểm giải phẫu của cột sống cổ liên quan đến tủy sống và rễ thần kinh, dẫn đến triệu chứng lâm sàng đa dạng. Hình ảnh cộng hưởng từ (hình ảnh MRI) hiện nay là phương pháp chẩn đoán hiệu quả để phát hiện tình trạng thoát vị và mức độ chèn ép.

II. Đặc điểm lâm sàng

Triệu chứng lâm sàng của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ rất đa dạng, thường bao gồm hội chứng cột sống, hội chứng chèn ép rễ đơn thuần, và hội chứng chèn ép tủy đơn thuần. Hội chứng cột sống thường biểu hiện bằng đau và co cứng các cơ cạnh cột sống cổ, với điểm đau rõ rệt và hạn chế vận động. Đau thường khu trú ở vùng gáy, có thể lan lên chẩm hoặc xuống vai. Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần gây ra đau kiểu rễ cổ, rối loạn cảm giác và vận động tương ứng với vùng phân bố của rễ thần kinh bị tổn thương. Các triệu chứng này có thể được xác định qua các nghiệm pháp căng rễ như dấu hiệu bấm chuông và dấu hiệu Lhermitte.

2.1. Hội chứng cột sống

Hội chứng cột sống cổ bao gồm đau và co cứng các cơ cạnh cột sống cổ, với điểm đau và hạn chế vận động. Đau thường là triệu chứng đầu tiên xuất hiện, có thể lan lên chẩm hoặc xuống vai. Tính chất cơn đau thường là đau rát, đau nóng ở vùng do rễ thần kinh cổ chi phối bị tổn thương. Hạn chế vận động cổ rõ nhất trong giai đoạn cấp tính và các đợt tái phát.

2.2. Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần

Hội chứng chèn ép rễ đơn thuần gây ra triệu chứng đau, rối loạn cảm giác và vận động tương ứng với vùng phân bố của rễ thần kinh cổ bị tổn thương. Đau kiểu rễ cổ là triệu chứng thường gặp, có thể lan từ gáy xuống cánh tay và các ngón tay. Rối loạn cảm giác thường xuất hiện ở vùng bả vai hoặc lòng bàn tay, trong khi liệt kiểu ngoại vi do tổn thương rễ có thể thấy rõ ở chi trên.

III. Hình ảnh cộng hưởng từ

Hình ảnh cộng hưởng từ (hình ảnh MRI) là công cụ chẩn đoán chính xác cho thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Hình ảnh cho thấy sự chèn ép của đĩa đệm lên tủy sống và rễ thần kinh, giúp xác định vị trí và mức độ thoát vị. Phân loại thoát vị đĩa đệm có thể dựa trên liên quan với rễ thần kinh và tủy sống, cũng như mức độ hẹp ống sống. Hình ảnh trên T1 và T2 cắt ngang cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại thoát vị, từ đó hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

3.1. Hình ảnh trên T1 và T2

Hình ảnh cộng hưởng từ trên T1 và T2 cắt ngang cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại thoát vị đĩa đệm. Hình ảnh này giúp xác định vị trí và mức độ chèn ép của đĩa đệm lên tủy sống và rễ thần kinh. Việc phân loại thoát vị đĩa đệm theo liên quan với rễ thần kinh và tủy sống là rất quan trọng trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

3.2. Phân loại thoát vị đĩa đệm

Phân loại thoát vị đĩa đệm có thể dựa trên liên quan với rễ thần kinh và tủy sống, cũng như mức độ hẹp ống sống. Việc phân loại này không chỉ giúp trong việc chẩn đoán mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc lập kế hoạch điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.

IV. Kết luận

Nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cộng hưởng từ của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ cung cấp cái nhìn sâu sắc về bệnh lý này. Việc hiểu rõ các triệu chứng lâm sàng và hình ảnh MRI giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Do đó, việc nâng cao nhận thức và phát hiện sớm bệnh lý này là rất cần thiết.