Thực Hiện Chính Sách Giảm Nghèo Bền Vững Tại Huyện Núi Thành, Tỉnh Quảng Nam

Hiện nay có nhiều khái niệm về nghèo, mỗi quan niệm dựa trên những nguyên tắc và cách tiếp cận riêng. Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của giảm nghèo bền vững. Chính phủ đã nỗ lực trong hoạt động giảm nghèo bền vững cả về lý luận và thực tiễn. Ngày 19/11/2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 59/QĐ-TTg về chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016-2020. Chuẩn nghèo được xác định theo tiêu chí thu nhập và mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản. Giảm nghèo là làm cho bộ phận dân cư nghèo nâng cao mức sống, từng bước thoát khỏi tình trạng nghèo. Giảm nghèo bền vững là hệ thống các giải pháp và công cụ đồng bộ xác định rõ vai trò của Nhà nước, của các tổ chức trong xã hội trong việc phân phối hợp lý các hành động của mình để nâng cao mức sống cho người dân nghèo, tạo cho họ những cơ hội phát triển trong đời sống cộng đồng bằng chính lao động của bản thân họ, vươn lên thoát khỏi cảnh nghèo đói, không làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, không bị nguy cơ tái nghèo đe dọa, không rời vào cảnh tái nghèo đói.

Thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững là toàn bộ quá trình đưa chính sách vào đời sống xã hội theo một quy trình, thủ tục chặt chẽ và thống nhất nhằm giải quyết vấn đề nghèo đang diễn ra đối với những đối tượng cụ thể trong một phạm vi không gian và thời gian nhất định. Chính sách giảm nghèo bền vững được thể hiện trong các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước về giảm nghèo bền vững bao gồm những nội dung (hợp phần) liên quan mật thiết đến các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa – xã hội, giáo dục, y tế. Chính sách giảm nghèo bền vững được thiết kế với nhiều hợp phần quan trọng như: hỗ trợ giáo dục, đào tạo cho người nghèo; y tế cho người nghèo; tín dụng ưu đãi đối với người nghèo; hỗ trợ pháp lý nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật của người nghèo; xây dựng cơ sở hạ tầng cho vùng nghèo. Những hợp phần này là những hợp phần chủ yếu của chính sách giảm nghèo bền vững nhằm thay đổi căn bản tình trạng đói nghèo của quốc gia hoặc của một địa phương nhất định.

Tỷ lệ hộ nghèo ở huyện Núi Thành tuy đã giảm nhưng vẫn còn cao so với bình quân chung của tỉnh Quảng Nam. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ hộ nghèo năm 2018 là 2.72%. Nguyên nhân nghèo đói ở Núi Thành rất đa dạng, bao gồm: thiếu vốn sản xuất, thiếu kiến thức kỹ năng, thiếu đất sản xuất, thiên tai dịch bệnh, ốm đau bệnh tật, đông con, trình độ học vấn thấp, thiếu việc làm, thiếu thông tin thị trường, v.v. Bên cạnh đó, còn có những nguyên nhân mang tính chủ quan như: tư tưởng trông chờ ỷ lại, thiếu ý chí vươn lên, ngại khó ngại khổ.

Việc thực hiện chính sách hỗ trợ giảm nghèo ở huyện Núi Thành còn gặp nhiều hạn chế. Nguồn lực đầu tư còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Cơ chế chính sách còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng nhóm đối tượng. Công tác tuyên truyền vận động chưa hiệu quả, người dân chưa hiểu rõ về chính sách giảm nghèo. Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành còn chưa chặt chẽ, hiệu quả. Công tác kiểm tra giám sát chưa thường xuyên, kịp thời phát hiện và xử lý các sai phạm.

Cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hỗ trợ sản xuất cho người nghèo. Cung cấp vốn vay ưu đãi, hỗ trợ kỹ thuật, giống cây trồng vật nuôi, giúp người nghèo phát triển sản xuất, tăng thu nhập. Đồng thời, cần tạo điều kiện để người nghèo tiếp cận với thị trường lao động, tạo việc làm mới, nâng cao thu nhập. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông thôn, tạo việc làm cho người lao động địa phương. Đẩy mạnh xuất khẩu lao động, giúp người lao động có cơ hội làm việc ở nước ngoài, nâng cao thu nhập.

Cần đảm bảo người nghèo được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản như: y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường. Miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập cho con em hộ nghèo. Cung cấp bảo hiểm y tế miễn phí cho người nghèo. Xây dựng nhà ở cho người nghèo. Cung cấp nước sạch và nhà vệ sinh cho các hộ gia đình. Bên cạnh đó, cần tăng cường an sinh xã hội, đảm bảo cuộc sống tối thiểu cho người nghèo. Trợ cấp thường xuyên cho các đối tượng bảo trợ xã hội. Hỗ trợ đột xuất cho các hộ gia đình gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh.

Cần nghiên cứu, xây dựng và nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả, phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng nhóm đối tượng. Các mô hình này cần tập trung vào việc phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người nghèo. Đồng thời, cần học hỏi kinh nghiệm giảm nghèo của các địa phương khác, áp dụng vào thực tế của huyện Núi Thành. Cần có sự sáng tạo, linh hoạt trong việc triển khai chính sách giảm nghèo.

Cần đo lường nghèo đa chiều, không chỉ dựa vào thu nhập mà còn phải xem xét đến các yếu tố khác như: y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường. Điều này giúp đánh giá chính xác hơn về tình trạng nghèo đói và có những giải pháp phù hợp. Đồng thời, cần đánh giá tác động của chính sách đến các khía cạnh khác nhau của đời sống người nghèo. Cần có những nghiên cứu khoa học, khảo sát thực tế để thu thập thông tin, đánh giá tác động của chính sách.

Cần xây dựng kế hoạch giảm nghèo cụ thể, chi tiết cho từng giai đoạn, từng địa phương. Kế hoạch này cần xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và nguồn lực thực hiện. Nguồn lực thực hiện chương trình bao gồm: ngân sách nhà nước, vốn vay ưu đãi, vốn huy động từ cộng đồng, vốn tài trợ của các tổ chức quốc tế. Cần có cơ chế quản lý, sử dụng nguồn lực hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí.

Cần hoàn thiện cơ chế chính sách về giảm nghèo, đảm bảo tính đồng bộ, khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế. Các chính sách cần tập trung vào việc hỗ trợ sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người nghèo. UBND huyện Núi Thành đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai chính sách giảm nghèo trên địa bàn. UBND huyện cần chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát, đánh giá hiệu quả chương trình.

Cần rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn công tác giảm nghèo trong thời gian qua. Những bài học này sẽ giúp chúng ta có những giải pháp phù hợp hơn trong thời gian tới. Cần khắc phục những hạn chế, bất cập trong cơ chế chính sách, trong công tác tổ chức thực hiện, trong công tác tuyên truyền vận động. Cần có sự sáng tạo, linh hoạt trong việc triển khai chính sách giảm nghèo.

Đề xuất với các cấp lãnh đạo, các ngành chức năng tiếp tục quan tâm, đầu tư nguồn lực cho công tác giảm nghèo. Đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho người nghèo phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. Đề xuất tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong triển khai chính sách giảm nghèo. Đề xuất phát huy vai trò của cộng đồng trong công tác giảm nghèo. Đề xuất khuyến khích người nghèo chủ động vươn lên thoát nghèo.