Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 20-30% mỗi năm, Tổng công ty Chuyển phát nhanh Bưu điện – Công ty Cổ phần (Tổng công ty) đang đối mặt với nhiều thách thức cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Từ năm 2017 đến nay, Tổng công ty đã trải qua giai đoạn chuyển đổi cơ chế hoạt động, đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực quản trị nhằm thích ứng với môi trường kinh doanh biến động. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp phát triển thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh EMS trong nước và quốc tế của Tổng công ty đến năm 2025, nhằm tăng thị phần, nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động phát triển thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh EMS trong nước và quốc tế, với dữ liệu thu thập từ giai đoạn 2017-2020 và dự báo đến năm 2025. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho Tổng công ty trong việc hoạch định chiến lược phát triển thị trường, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành bưu chính chuyển phát nhanh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển thị trường và marketing mục tiêu. Trước hết, khái niệm thị trường được tiếp cận theo Kotler và Armstrong (2012), trong đó thị trường là tập hợp khách hàng hiện tại và tiềm năng có nhu cầu và khả năng trao đổi sản phẩm. Marketing mục tiêu được triển khai qua ba bước cơ bản: phân đoạn thị trường, lựa chọn thị trường mục tiêu và định vị sản phẩm (S-T-P). Các chiến lược phát triển thị trường được phân loại gồm: chiến lược thâm nhập thị trường, phát triển sản phẩm, phát triển thị trường và đa dạng hóa. Ngoài ra, luận văn sử dụng mô hình marketing hỗn hợp 7Ps (Product, Price, Place, Promotion, Person, Process, Physical evidence) để phân tích các công cụ phát triển thị trường trong lĩnh vực dịch vụ chuyển phát nhanh. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường được chia thành yếu tố bên trong doanh nghiệp (chiến lược, nguồn lực tài chính, công nghệ, nhân lực, hoạt động marketing) và yếu tố bên ngoài (môi trường pháp lý, kinh tế, xã hội, công nghệ, cạnh tranh và hội nhập).

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm. Nguồn dữ liệu chính bao gồm dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, báo cáo kinh doanh của Tổng công ty giai đoạn 2016-2020, các tài liệu ngành và nghiên cứu trước đó. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phương pháp phỏng vấn chuyên sâu với 05 cán bộ lãnh đạo và chuyên viên của Tổng công ty nhằm đánh giá thực trạng phát triển thị trường. Phương pháp quan sát không tham dự cũng được áp dụng dựa trên vị trí công tác của tác giả tại Tổng công ty. Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật tổng hợp, thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ tăng trưởng và đánh giá hiệu quả kinh doanh. Cỡ mẫu phỏng vấn được lựa chọn theo phương pháp phi xác suất, tập trung vào các cá nhân có vai trò quản lý và chuyên môn sâu về thị trường. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2020, với dự báo và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định: Tổng doanh thu của Tổng công ty tăng từ 930,4 tỷ đồng năm 2016 lên 1.060 tỷ đồng năm 2020, tương đương tốc độ tăng trưởng bình quân 14,1% giai đoạn 2016-2020. Lợi nhuận trước thuế đạt 66,7 tỷ đồng năm 2020, tăng trưởng bình quân 15,3% so với giai đoạn trước đó. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu duy trì ở mức cao, khoảng 30%, cho thấy hiệu quả sử dụng vốn tốt.

  2. Phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ: Tổng công ty cung cấp đa dạng các dịch vụ chuyển phát nhanh EMS trong nước và quốc tế, bao gồm dịch vụ tiêu chuẩn, hỏa tốc, phát trong ngày, dịch vụ đặc biệt và các dịch vụ cộng thêm như khai giá, thu phí xem hàng, phát hàng một phần. Doanh thu dịch vụ EMS trong nước tăng từ 235,77 tỷ đồng năm 2011 lên gần 4.935,82 tỷ đồng năm 2020, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011-2015 đạt 47,93%/năm, giai đoạn 2016-2020 là 2,93%/năm.

  3. Mạng lưới phân phối rộng khắp: Tổng công ty có mạng lưới giao dịch trên 63 tỉnh thành, với 4 trung tâm khai thác vùng tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Bình Định. Hệ thống vận chuyển gồm hàng trăm ô tô chuyên dụng và hàng nghìn ô tô của đại lý, đảm bảo khả năng phục vụ khách hàng trên toàn quốc.

  4. Nguồn nhân lực chất lượng cao: Đội ngũ nhân sự trên 3.300 người, trong đó 31,24% có trình độ đại học và 0,38% trên đại học, thể hiện sự trẻ hóa và nâng cao trình độ chuyên môn. Tổng công ty chú trọng đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng phức tạp.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Tổng công ty đã đạt được sự tăng trưởng ổn định về doanh thu và lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Việc đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và mở rộng mạng lưới phân phối là những yếu tố then chốt giúp Tổng công ty duy trì và phát triển thị trường. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng doanh thu dịch vụ EMS trong nước có xu hướng giảm trong giai đoạn 2016-2020 so với giai đoạn trước, phản ánh sự bão hòa thị trường và áp lực cạnh tranh từ các đối thủ có vốn đầu tư nước ngoài. Nguồn nhân lực chất lượng cao và hoạt động marketing đa kênh đã góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng. So sánh với các nghiên cứu ngành, kết quả phù hợp với xu hướng phát triển dịch vụ chuyển phát nhanh toàn cầu, trong đó đổi mới công nghệ và nâng cao trải nghiệm khách hàng là yếu tố quyết định. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, bảng phân bổ cơ cấu lao động theo trình độ và sơ đồ mạng lưới phân phối để minh họa rõ nét các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư công nghệ số và tự động hóa: Áp dụng các giải pháp công nghệ thông tin hiện đại như hệ thống quản lý vận đơn tự động, ứng dụng di động và phân tích dữ liệu lớn để nâng cao hiệu quả vận hành và trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu tăng tốc độ xử lý đơn hàng và giảm chi phí vận hành trong vòng 2 năm tới, do Ban Kỹ thuật - Công nghệ thông tin chủ trì.

  2. Mở rộng và tối ưu hóa mạng lưới phân phối: Phát triển thêm các điểm giao dịch tại các tỉnh thành trọng điểm và khu vực có tiềm năng tăng trưởng, đồng thời hoàn thiện cấu trúc kênh phân phối để giảm thời gian giao nhận. Mục tiêu tăng độ phủ thị trường lên 80% tỉnh thành vào năm 2025, do Ban Kinh doanh phát triển thị trường phối hợp với các chi nhánh thực hiện.

  3. Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và nâng cao chất lượng: Phát triển các dịch vụ đặc biệt, dịch vụ giá trị gia tăng phù hợp với nhu cầu khách hàng TMĐT và doanh nghiệp, đồng thời cải tiến chất lượng dịch vụ hiện tại để tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng. Mục tiêu tăng doanh thu dịch vụ đặc biệt lên 25% trong 3 năm tới, do Ban Nghiệp vụ - Chất lượng và Ban Kinh doanh phối hợp triển khai.

  4. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Tăng cường các chương trình đào tạo kỹ năng chuyên môn, kỹ năng số và dịch vụ khách hàng cho nhân viên, đặc biệt là đội ngũ vận hành và chăm sóc khách hàng. Mục tiêu nâng tỷ lệ nhân viên có trình độ đại học trở lên lên 40% vào năm 2025, do Ban Tổ chức cán bộ - Lao động đảm nhiệm.

  5. Tăng cường hoạt động marketing và truyền thông đa kênh: Xây dựng chiến lược truyền thông tích hợp, sử dụng quảng cáo, khuyến mãi, quan hệ công chúng và marketing trực tiếp để nâng cao nhận diện thương hiệu EMS và thu hút khách hàng mới. Mục tiêu tăng tỷ trọng doanh thu qua kênh trực tuyến lên 30% trong 2 năm tới, do Ban Kinh doanh phát triển thị trường phối hợp với Ban Marketing thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Tổng công ty Chuyển phát nhanh Bưu điện: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế và cơ hội phát triển thị trường, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp và hiệu quả.

  2. Các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị kinh doanh và marketing dịch vụ: Tham khảo các mô hình lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về phát triển thị trường trong ngành dịch vụ chuyển phát nhanh.

  3. Các doanh nghiệp hoạt động trong ngành bưu chính và chuyển phát nhanh: Áp dụng các giải pháp phát triển thị trường, nâng cao chất lượng dịch vụ và quản lý nguồn nhân lực để tăng cường năng lực cạnh tranh.

  4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Marketing: Học hỏi cách thức xây dựng luận văn thạc sĩ theo định hướng ứng dụng, kết hợp lý thuyết và thực tiễn trong nghiên cứu phát triển thị trường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao Tổng công ty cần phát triển thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh EMS?
    Phát triển thị trường giúp Tổng công ty tăng thị phần, doanh thu và lợi nhuận, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh thị trường chuyển phát nhanh ngày càng cạnh tranh khốc liệt với nhiều đối thủ trong và ngoài nước.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển thị trường của Tổng công ty?
    Yếu tố bên trong như chiến lược phát triển, nguồn lực tài chính, công nghệ và nhân lực; yếu tố bên ngoài như môi trường pháp lý, kinh tế, xã hội, công nghệ và cạnh tranh đều tác động mạnh mẽ đến sự phát triển thị trường.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, bao gồm nghiên cứu lý thuyết, thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính và báo cáo kinh doanh, phỏng vấn chuyên sâu cán bộ lãnh đạo và quan sát thực tế tại Tổng công ty.

  4. Tổng công ty đã đạt được những kết quả gì trong giai đoạn 2016-2020?
    Tổng doanh thu tăng trưởng bình quân 14,1%/năm, lợi nhuận trước thuế tăng trưởng 15,3%/năm, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu duy trì khoảng 30%, đồng thời mở rộng mạng lưới phân phối và đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả phát triển thị trường?
    Các giải pháp bao gồm đầu tư công nghệ số, mở rộng mạng lưới phân phối, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực và tăng cường hoạt động marketing đa kênh nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và thu hút khách hàng.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển thị trường và áp dụng thành công vào phân tích thực trạng của Tổng công ty Chuyển phát nhanh Bưu điện – Công ty Cổ phần.
  • Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự tăng trưởng ổn định về doanh thu và lợi nhuận, đồng thời nhận diện các điểm mạnh và hạn chế trong phát triển thị trường.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh EMS đến năm 2025.
  • Nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho Tổng công ty trong việc hoạch định chiến lược phát triển bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời cập nhật nghiên cứu để thích ứng với biến động thị trường.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững thị trường chuyển phát nhanh EMS!