Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), đặc biệt là các tỉnh như Cần Thơ, Kiên Giang và An Giang, nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành du lịch vẫn còn thiếu hụt nghiêm trọng. Theo khảo sát năm 2015, chỉ khoảng 15-20% nhân viên trong lĩnh vực lưu trú và lữ hành đáp ứng được tiêu chuẩn nghề nghiệp, trong khi 50-60% chỉ đáp ứng một phần và phần còn lại chưa đạt yêu cầu. Thực trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ và sự phát triển bền vững của ngành du lịch địa phương. Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Cần Thơ, với chức năng đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao đẳng và thấp hơn trong lĩnh vực du lịch, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng lao động ngành này.

Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Cần Thơ, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo nghề theo góc nhìn của sinh viên đang học tại trường, với dữ liệu thu thập từ 288 sinh viên trong giai đoạn từ tháng 4/2018 đến tháng 4/2019. Việc nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cải thiện chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của khu vực ĐBSCL và cả nước, đồng thời góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực ngành du lịch trong bối cảnh hội nhập ASEAN.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình HEdPERF (Higher Education Performance) do Firdaus Abdullah đề xuất, được xem là công cụ đo lường chất lượng dịch vụ giáo dục đại học và đào tạo nghề toàn diện hơn so với các mô hình truyền thống như SERVQUAL và SERVPERF. Mô hình HEdPERF bao gồm năm yếu tố chính:

  • Yếu tố phi học thuật (Non-academic): Liên quan đến các hoạt động hành chính, thái độ và hỗ trợ của nhân viên trường.
  • Yếu tố học thuật (Academic): Bao gồm năng lực sư phạm, kỹ năng giảng dạy và hỗ trợ học tập của giảng viên.
  • Yếu tố danh tiếng (Reputation): Hình ảnh và uy tín của cơ sở đào tạo trong xã hội.
  • Yếu tố tiếp cận (Approach): Khả năng tiếp cận thông tin, liên lạc giữa sinh viên với giảng viên và nhân viên.
  • Yếu tố chương trình đào tạo (Training program): Tính đa dạng, linh hoạt và chất lượng nội dung chương trình đào tạo.

Ngoài ra, các khái niệm về chất lượng dịch vụ, đào tạo nghề, và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nghề được tổng hợp từ các lý thuyết của Gronroos, Parasuraman, Juran, và các nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính: nghiên cứu định tính sơ bộ và nghiên cứu định lượng chính thức. Giai đoạn định tính sử dụng phương pháp thảo luận nhóm với giáo viên để xây dựng và hiệu chỉnh bảng câu hỏi. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 288 sinh viên đang học tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Cần Thơ bằng bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, đo lường 53 biến quan sát liên quan đến năm yếu tố của mô hình HEdPERF.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng nhằm thuận lợi trong việc tiếp cận đối tượng khảo sát. Cỡ mẫu 288 được xác định dựa trên công thức tính cỡ mẫu với độ tin cậy 95% và sai số 5%. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS với các kỹ thuật phân tích: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến chất lượng dịch vụ đào tạo nghề.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của yếu tố học thuật: Yếu tố học thuật có tác động mạnh nhất đến chất lượng dịch vụ đào tạo nghề, chiếm tỷ lệ đóng góp 26%. Sinh viên đánh giá cao kỹ năng sư phạm, sự hỗ trợ học tập và đánh giá chính xác kết quả học tập của giảng viên.

  2. Chương trình đào tạo: Yếu tố này đóng góp 25% vào chất lượng đào tạo. Nội dung chương trình được cập nhật thường xuyên, cân bằng giữa lý thuyết và thực hành, và có mục tiêu rõ ràng được sinh viên đánh giá tích cực.

  3. Yếu tố phi học thuật: Bao gồm thái độ và hỗ trợ của nhân viên hành chính, chiếm 18% ảnh hưởng. Sinh viên cảm thấy an tâm và hài lòng với sự hỗ trợ trong các thủ tục hành chính.

  4. Yếu tố tiếp cận: Đóng góp 17%, liên quan đến khả năng liên lạc, thu thập ý kiến và tiếp cận thông tin của sinh viên với nhà trường.

  5. Yếu tố danh tiếng: Mặc dù có mức đóng góp thấp nhất (13%), danh tiếng của trường vẫn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự hài lòng và niềm tin của sinh viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và đào tạo đại học, cho thấy yếu tố học thuật và chương trình đào tạo là hai nhân tố chủ chốt quyết định chất lượng dịch vụ đào tạo. Việc đầu tư nâng cao năng lực giảng viên và cập nhật chương trình đào tạo sát với thực tiễn nghề nghiệp sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Yếu tố phi học thuật và tiếp cận phản ánh tầm quan trọng của môi trường hỗ trợ và giao tiếp trong quá trình học tập, điều này cũng được nhiều nghiên cứu quốc tế nhấn mạnh. Danh tiếng tuy có ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn là yếu tố không thể bỏ qua trong việc xây dựng hình ảnh và thu hút sinh viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đóng góp phần trăm của từng yếu tố, hoặc bảng phân tích hồi quy đa biến minh họa mức độ ảnh hưởng và ý nghĩa thống kê của các biến độc lập đối với chất lượng dịch vụ đào tạo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng giảng viên: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng sư phạm và chuyên môn cho giảng viên, tập trung vào phương pháp giảng dạy tích cực và hỗ trợ sinh viên. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm, do Ban Giám hiệu và phòng Đào tạo chủ trì.

  2. Cập nhật và hoàn thiện chương trình đào tạo: Rà soát, bổ sung nội dung chương trình đảm bảo cân bằng giữa lý thuyết và thực hành, tăng cường tính linh hoạt và phù hợp với yêu cầu thị trường lao động. Thực hiện định kỳ hàng năm, phối hợp với các doanh nghiệp du lịch.

  3. Cải thiện dịch vụ hành chính và hỗ trợ sinh viên: Đào tạo nhân viên hành chính nâng cao kỹ năng giao tiếp, giải quyết thủ tục nhanh chóng, tạo môi trường thân thiện. Triển khai trong 6 tháng, do phòng Hành chính quản trị đảm nhiệm.

  4. Tăng cường kênh tiếp cận và giao tiếp: Xây dựng hệ thống thu thập ý kiến sinh viên hiệu quả, cải thiện kênh thông tin nội bộ và tổ chức các sự kiện thực tế để sinh viên tiếp cận nghề nghiệp. Thời gian thực hiện 1 năm, phối hợp giữa phòng Công tác sinh viên và các khoa.

  5. Xây dựng và quảng bá hình ảnh trường: Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, nâng cao uy tín và danh tiếng trường thông qua các chương trình hợp tác, hội thảo và sự kiện ngành du lịch. Kế hoạch dài hạn, do phòng Truyền thông và Ban Giám hiệu phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám hiệu và nhà quản lý các trường đào tạo nghề: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, từ đó xây dựng chính sách và chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Giảng viên và nhân viên hành chính trong các cơ sở đào tạo nghề: Nắm bắt được vai trò của mình trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ đào tạo, cải thiện kỹ năng và thái độ phục vụ sinh viên.

  3. Sinh viên và người học nghề: Hiểu được các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, từ đó có thể chủ động tham gia và phản hồi để nâng cao trải nghiệm học tập.

  4. Các nhà hoạch định chính sách giáo dục và phát triển nguồn nhân lực: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề hiệu quả, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến chất lượng đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Cần Thơ?
    Yếu tố học thuật, bao gồm năng lực giảng viên và phương pháp giảng dạy, đóng góp 26% ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, được sinh viên đánh giá cao nhất.

  2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (thảo luận nhóm với giảng viên) và định lượng (khảo sát 288 sinh viên bằng bảng câu hỏi Likert), phân tích dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy, phân tích nhân tố và hồi quy đa biến.

  3. Tại sao mô hình HEdPERF được chọn để đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo?
    HEdPERF được đánh giá là mô hình toàn diện và phù hợp hơn trong môi trường giáo dục đại học và đào tạo nghề so với các mô hình truyền thống như SERVQUAL, vì nó bao gồm các yếu tố đặc thù của giáo dục như học thuật, phi học thuật, danh tiếng, tiếp cận và chương trình đào tạo.

  4. Làm thế nào để cải thiện yếu tố phi học thuật trong trường?
    Cải thiện yếu tố phi học thuật cần tập trung đào tạo nhân viên hành chính nâng cao kỹ năng giao tiếp, thái độ phục vụ, đồng thời cải tiến quy trình giải quyết thủ tục hành chính để tạo sự hài lòng cho sinh viên.

  5. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu này đối với ngành du lịch ĐBSCL là gì?
    Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch, góp phần giải quyết thiếu hụt lao động có kỹ năng, từ đó thúc đẩy phát triển ngành du lịch bền vững tại ĐBSCL.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định năm yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Cần Thơ, trong đó yếu tố học thuật và chương trình đào tạo chiếm tỷ trọng lớn nhất (26% và 25%).
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với cỡ mẫu 288 sinh viên đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của kết quả.
  • Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của giảng viên, chương trình đào tạo và môi trường hỗ trợ trong nâng cao chất lượng đào tạo.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực giảng viên, cập nhật chương trình, cải thiện dịch vụ hành chính và tăng cường giao tiếp với sinh viên.
  • Nghiên cứu là cơ sở để nhà trường và các bên liên quan xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực ĐBSCL.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả nghiên cứu, các nhà quản lý và giảng viên nên triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm tới, đồng thời tiến hành đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp. Quý độc giả và các bên liên quan được khuyến khích tham khảo và ứng dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề trong thực tiễn.