Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Khi Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán Quốc Tế: Bất Động Sản, Nhà Xưởng, Thiết Bị Tại Việt Nam

• Tác giả: Đào Thị Phương Thúy
• Người hướng dẫn: PGS. Hồ Chí Minh
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán Quốc Tế Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Kinh Tế
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Những đóng góp mới của đề tài
• 0.6. Kết cấu của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC VỀ VẬN DỤNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN CÔNG QUỐC TẾ
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.3. Nhận xét các nghiên cứu trước và xác định khe hổng
• 1.3.1. Xác định khe hổng
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHUẨN MỰC KẾ TOÁN CÔNG QUỐC TẾ IPSAS 17 VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG KHI VẬN DỤNG CHUẨN MỰC
• 2.1. Tổng quan về chuẩn mực kế toán công quốc tế số 17 (IPSAS 17)
• 2.1.1. Giới thiệu chung về chuẩn mực kế toán công quốc tế
• 2.1.2. Một số vấn đề cơ bản về chuẩn mực kế toán công quốc tế số 17
• 2.2. Tổng quan về chế độ kế toán hành chính sự nghiệp tại Việt Nam đối với tài sản cố định hữu hình
• 2.2.1. Giới thiệu chung về đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.2.2. Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp về tài sản cố định hữu hình
• 2.2.3. Một số điểm khác biệt giữa quy định quản lý tài sản cố định tại Việt Nam với điều kiện vận dụng IPSAS 17
• 2.3. Những nhân tố ảnh hưởng khi vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế “bất động sản, nhà xưởng, thiết bị” tại Việt Nam
• 2.3.1. Vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế bất động sản, nhà xưởng, thiết bị
• 2.3.2. Hệ thống pháp lý
• 2.3.3. Hệ thống chính trị
• 2.3.4. Trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên
• 2.3.5. Công tác thanh tra, kiểm tra
• 2.3.6. Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực
• 2.3.7. Đào tạo nguồn nhân lực
• 2.3.8. Hệ thống thông tin
• 2.4. Lý thuyết nền phục vụ cho việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng
• 2.4.1. Thuyết hành động hợp lý TRA
• 2.4.2. Lý thuyết hành vi dự định TPB
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Khung nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Khung nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Mô hình nghiên cứu đề nghị
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.3.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.3.2.1. Thiết kế thang đo
• 3.3.2.2. Xây dựng bảng câu hỏi
• 3.3.2.3. Chọn mẫu và thu thập dữ liệu
• 3.3.2.4. Phương pháp phân tích
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Mô tả mẫu khảo sát
• 4.2. Thống kê mô tả
• 4.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo
• 4.4. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.4.1. Biến độc lập
• 4.4.2. Biến phụ thuộc
• 4.5. Phân tích tương quan
• 4.6. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Kết luận kết quả nghiên cứu
• 5.1.1. Về kiến thức và nhận thức
• 5.1.2. Về điều kiện tổ chức
• 5.1.3. Về hệ thống chính trị
• 5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.2.1. Những hạn chế của luận văn
• 5.2.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• Danh mục tài liệu tham khảo
• Phụ lục 1: Bảng câu hỏi khảo sát
• Phụ lục 2: Danh sách các đối tượng tham gia khảo sát
• Phụ lục 3: Kết quả đánh giá độ tin cậy của thang đo
• Phụ lục 4: Bảng tổng hợp các tần số theo thang đo Likert

I. Tổng Quan Về Vận Dụng IFRS Tại Việt Nam Tại Sao Cần

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi Việt Nam phải có một hệ thống thông tin tài chính minh bạch và đáng tin cậy, đặc biệt là trong việc quản lý nguồn lực công. Chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu thông tin này và nâng cao trách nhiệm giải trình của chính phủ. Hiện tại, hệ thống kế toán công ở Việt Nam được quy định bởi nhiều văn bản pháp lý, gây khó khăn cho việc nghiên cứu và quản lý do sự trùng lặp và thiếu nhất quán. Theo Ngô Thanh Hoàng (2014), việc có quá nhiều tầng pháp lý quy định không tránh khỏi sự chồng chéo, chỗ thừa, chỗ thiếu, thậm chí thiếu nhất quán. Việt Nam hiện chưa ban hành đầy đủ hệ thống chuẩn mực kế toán công, tạo ra khoảng cách lớn so với chuẩn mực quốc tế. Việc áp dụng IFRS đòi hỏi một lộ trình cụ thể và phù hợp với điều kiện Việt Nam.

1.1. Sự cần thiết của IFRS trong bối cảnh hội nhập kinh tế

Việc áp dụng IFRS không chỉ là một xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu. IFRS giúp tăng cường tính minh bạch, so sánh được của thông tin tài chính, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao uy tín của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Việc tuân thủ IFRS tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận nguồn vốn quốc tế, giảm thiểu rủi ro tài chính và thúc đẩy phát triển bền vững. Theo nghiên cứu của Sour (2012) về Mexico, IFRS giúp cải thiện chất lượng thông tin tài chính của nhà nước.

1.2. Thực trạng áp dụng VAS và khoảng cách so với IFRS

Hệ thống Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) hiện tại còn nhiều hạn chế so với IFRS. Trong khi IFRS tập trung vào các nguyên tắc chung, VAS lại quy định chi tiết cho từng trường hợp cụ thể, dẫn đến sự thiếu linh hoạt và khả năng ứng phó với các tình huống mới. Điều này gây khó khăn cho người thực hiện và các cơ quan chức năng trong việc kiểm tra, giám sát. Một trong những khó khăn lớn nhất là việc Việt Nam chưa ban hành hệ thống chuẩn mực kế toán công tương ứng với IPSAS, tạo ra một khoảng cách đáng kể.

II. Thách Thức Lớn Khi Vận Dụng IFRS Tại Việt Nam Nhận Diện

Việc áp dụng IFRS tại Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức lớn. Một trong những thách thức quan trọng nhất là sự khác biệt giữa hệ thống pháp lý, thể chế hiện hành của Việt Nam và các quy định của IFRS. Bên cạnh đó, trình độ chuyên môn của đội ngũ kế toán viên, hệ thống công nghệ thông tin còn hạn chế cũng là những rào cản đáng kể. Chi phí áp dụng IFRS, sự thay đổi về quy trình và hệ thống kế toán, cũng như sự chấp nhận của các bên liên quan cũng là những yếu tố cần được xem xét. Hàm Nghi (2012) chỉ ra rằng cải cách trong hệ thống quản lý tài chính của Chính phủ đang trở nên quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu minh bạch.

2.1. Rào cản về hệ thống pháp lý và thể chế

Hệ thống pháp lý kế toán của Việt Nam, đặc biệt là trong khu vực công, còn nhiều điểm chưa tương thích với IFRS. Sự khác biệt về khái niệm, định nghĩa, phương pháp đo lường và trình bày thông tin tài chính đòi hỏi phải có sự điều chỉnh và sửa đổi đáng kể. Ngoài ra, sự thiếu đồng bộ giữa các văn bản pháp luật, quy định cũng gây khó khăn cho việc áp dụng IFRS một cách hiệu quả. Việc thiếu khuôn khổ thể chế và pháp lý được Hanis, Trigunarsyah và Susilawati (2011) nhấn mạnh trong nghiên cứu tại Indonesia.

2.2. Hạn chế về nguồn nhân lực và công nghệ

Trình độ chuyên môn của đội ngũ kế toán viên Việt Nam, đặc biệt là trong các đơn vị hành chính sự nghiệp, còn nhiều hạn chế. Việc thiếu kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm về IFRS là một rào cản lớn. Bên cạnh đó, hệ thống công nghệ thông tin còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu về thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu theo IFRS. Việc thiếu cán bộ được đào tạo và có thẩm quyền về việc áp dụng hệ thống IFRS trong báo cáo tài chính là những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện IFRS trong khu vực công, như Hamisi (2012) đã chỉ ra.

III. Giải Pháp Nâng Cao Vận Dụng IFRS Góc Độ Chuyên Gia

Để vượt qua những thách thức và nâng cao hiệu quả áp dụng IFRS tại Việt Nam, cần có một giải pháp toàn diện và đồng bộ. Trước hết, cần hoàn thiện hệ thống pháp lý, thể chế kế toán, đảm bảo tính tương thích với IFRS. Tiếp theo, cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn. Đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, đồng bộ cũng là một yếu tố quan trọng. Bellanca và Vandernoot (2014) nhấn mạnh sự cần thiết của việc phân tích mức độ thực hiện các chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) trong các nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU).

3.1. Hoàn thiện khung pháp lý và thể chế kế toán

Cần rà soát, sửa đổi và bổ sung các văn bản pháp luật, quy định về kế toán, đảm bảo tính tương thích với IFRS. Ưu tiên xây dựng và ban hành hệ thống chuẩn mực kế toán công tương ứng với IPSAS. Xây dựng lộ trình áp dụng IFRS cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Tạo ra một khuôn khổ pháp lý sẽ được hỗ trợ để qui định IPSAS.

3.2. Nâng cao trình độ nguồn nhân lực kế toán

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ kế toán viên về IFRS. Tổ chức các khóa học, hội thảo, tập huấn chuyên sâu về IFRS. Khuyến khích các kế toán viên tham gia các kỳ thi chứng chỉ quốc tế về kế toán, kiểm toán. Hamisi (2012) đề xuất nâng cấp công nghệ thông tin và tăng cường áp dụng các công nghệ thông tin để đối phó với các yêu cầu dữ liệu tài chính của các tiêu chuẩn IPSAS.

3.3. Đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin

Đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu về thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu theo IFRS. Phát triển các phần mềm kế toán, kiểm toán tuân thủ IFRS. Xây dựng cơ sở dữ liệu kế toán tập trung, đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và kịp thời của thông tin.

IV. Vận Dụng IFRS Ứng Dụng Thực Tiễn và Bài Học Kinh Nghiệm

Nghiên cứu các trường hợp áp dụng IFRS thành công tại các quốc gia khác nhau, đặc biệt là các quốc gia có điều kiện kinh tế xã hội tương đồng với Việt Nam. Phân tích những bài học kinh nghiệm, những thành công và thất bại trong quá trình áp dụng IFRS. Áp dụng thử nghiệm IFRS tại một số đơn vị, doanh nghiệp điển hình trước khi triển khai rộng rãi. Ilie và Miose (2012) cho rằng áp dụng IPSAS sẽ cung cấp cho các đơn vị khu vực công một ý nghĩa lớn hơn do sự so sánh với các quy định kế toán tổng hợp, sự công nhận quốc tế đối với báo cáo các tài khoản hàng năm.

4.1. Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về áp dụng IFRS

Phân tích kinh nghiệm của các quốc gia trong khu vực và trên thế giới về việc áp dụng IFRS. Rút ra những bài học kinh nghiệm, những thành công và thất bại để áp dụng phù hợp với điều kiện Việt Nam. Chú trọng đến việc lựa chọn các chuẩn mực IFRS phù hợp với đặc thù của từng ngành, lĩnh vực. Dent (1997) đã xem xét bản chất của tài sản chính quyền địa phương trong bối cảnh các mục tiêu quản lý tổng thể.

4.2. Thử nghiệm IFRS tại các đơn vị điển hình

Lựa chọn một số đơn vị, doanh nghiệp điển hình để áp dụng thử nghiệm IFRS. Đánh giá hiệu quả, chi phí và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng. Rút ra những bài học kinh nghiệm để điều chỉnh, hoàn thiện quy trình áp dụng IFRS trước khi triển khai rộng rãi. Chan (2006) cho rằng, các giá trị xã hội của cải cách kế toán khu vực công đóng góp vào mục tiêu phát triển, bao gồm cả mục tiêu giảm nghèo.

V. Tương Lai Áp Dụng IFRS Tại Việt Nam Triển Vọng và Đề Xuất

Việc áp dụng IFRS tại Việt Nam là một quá trình lâu dài và phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp của nhiều bên liên quan. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của Chính phủ, sự đồng lòng của các doanh nghiệp và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu áp dụng IFRS một cách thành công, góp phần nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và hội nhập của nền kinh tế. Sour (2012) cho rằng, việp áp dụng IPSAS và cải cách kế toán là yếu tố giúp đảm bảo chất lượng thông tin liên quan đến các hoạt động tài chính của nhà nước.

5.1. Triển vọng áp dụng IFRS tại Việt Nam

Với những nỗ lực và giải pháp đã và đang được triển khai, việc áp dụng IFRS tại Việt Nam có nhiều triển vọng tích cực. Sự hoàn thiện của hệ thống pháp lý, sự nâng cao của trình độ nguồn nhân lực và sự đầu tư vào công nghệ thông tin sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng IFRS một cách hiệu quả. Sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Việt Nam tiếp cận nguồn lực và kinh nghiệm để áp dụng IFRS thành công.

5.2. Đề xuất chính sách để thúc đẩy áp dụng IFRS

Cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, áp dụng IFRS sớm hơn lộ trình. Xây dựng các chương trình hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho các doanh nghiệp trong quá trình áp dụng IFRS. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến về lợi ích và tầm quan trọng của IFRS cho các bên liên quan. Thành lập một ban chỉ đạo quốc gia về IFRS để điều phối và giám sát quá trình áp dụng.

Tổng quan nghiên cứu

Việc áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) vào quản lý tài sản cố định hữu hình như bất động sản, nhà xưởng, thiết bị tại các đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN) ở Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Theo ước tính, hệ thống kế toán công Việt Nam hiện chưa ban hành chuẩn mực kế toán công riêng, dẫn đến nhiều khó khăn trong việc đồng bộ với các chuẩn mực quốc tế đã được Ủy ban chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSASB) ban hành, trong đó có IPSAS 17 về bất động sản, nhà xưởng và thiết bị. Mục tiêu nghiên cứu tập trung xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng IPSAS 17 tại các đơn vị HCSN ở thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2016, nhằm đề xuất các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công và minh bạch tài chính.

Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại các đơn vị HCSN trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, với dữ liệu thu thập trong tháng 10 năm 2016. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước hoàn thiện hệ thống kế toán công, đồng thời góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình và tính minh bạch trong quản lý tài sản công. Các chỉ số đánh giá bao gồm mức độ nhận thức của kế toán viên, sự hoàn thiện của hệ thống pháp lý, công tác thanh tra kiểm tra, cũng như hiệu quả của hệ thống thông tin kế toán.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết hành vi nổi bật là Thuyết hành động hợp lý (TRA) và Lý thuyết hành vi dự định (TPB). TRA nhấn mạnh ý định thực hiện hành vi được quyết định bởi thái độ và tiêu chuẩn chủ quan, phù hợp để giải thích sự sẵn sàng áp dụng IPSAS 17 dựa trên nhận thức và thái độ của kế toán viên. TPB mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố kiểm soát hành vi nhận thức, giúp giải thích các rào cản khách quan và chủ quan trong việc vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế.

Chuẩn mực kế toán công quốc tế số 17 (IPSAS 17) là cơ sở lý thuyết trọng tâm, quy định nguyên tắc ghi nhận, đo lường, khấu hao và công bố thông tin về bất động sản, nhà xưởng và thiết bị. IPSAS 17 yêu cầu ghi nhận tài sản theo nguyên giá hoặc giá trị đánh giá lại, tính khấu hao dựa trên thời gian sử dụng hữu ích, và công bố chi tiết các thông tin liên quan trong báo cáo tài chính. So sánh với chế độ kế toán HCSN tại Việt Nam, IPSAS 17 áp dụng cơ sở kế toán dồn tích đầy đủ, trong khi Việt Nam chưa tính khấu hao vào chi phí hoạt động hàng kỳ.

Bảy nhân tố độc lập được xác định ảnh hưởng đến việc vận dụng IPSAS 17 gồm: hệ thống pháp lý, hệ thống chính trị, trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên, công tác thanh tra kiểm tra, kinh nghiệm ban hành chuẩn mực, đào tạo nguồn nhân lực và hệ thống thông tin. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm một biến phụ thuộc là mức độ vận dụng IPSAS 17 và bảy biến độc lập tương ứng với các nhân tố trên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được sử dụng để tổng hợp, phân tích các nghiên cứu trước, so sánh quy định Việt Nam với IPSAS 17, từ đó nhận diện các nhân tố ảnh hưởng và xây dựng mô hình nghiên cứu. Phương pháp định lượng bao gồm khảo sát bằng bảng câu hỏi với thang đo Likert 5 điểm, thu thập ý kiến của kế toán viên và các cán bộ quản lý tại các đơn vị HCSN ở thành phố Hồ Chí Minh trong tháng 10 năm 2016.

Cỡ mẫu khảo sát khoảng 200 người, được chọn theo phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên có phân tầng nhằm đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 20, đánh giá độ tin cậy thang đo qua hệ số Cronbach’s Alpha (các thang đo đều đạt trên 0.7), kiểm định giá trị thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố. Cuối cùng, phân tích hồi quy tuyến tính đa biến được áp dụng để đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến việc vận dụng IPSAS 17.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hệ thống pháp lý có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ nhất đến việc vận dụng IPSAS 17, với hệ số hồi quy beta đạt khoảng 0.35 và mức ý nghĩa p < 0.01. Khoảng 78% người khảo sát đồng ý rằng các quy định hiện hành còn phức tạp, chưa thống nhất, gây khó khăn cho việc áp dụng chuẩn mực quốc tế.

2. Trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên cũng đóng vai trò quan trọng, với hệ số beta khoảng 0.28 (p < 0.05). Khoảng 65% kế toán viên cho biết họ chưa được đào tạo đầy đủ về IPSAS 17, dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện các quy định mới.

3. Công tác thanh tra, kiểm tra có tác động tích cực với hệ số beta 0.22 (p < 0.05). Các đơn vị có công tác kiểm tra chặt chẽ hơn thường áp dụng chuẩn mực tốt hơn, góp phần nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

4. Hệ thống thông tin kế toán được đánh giá có ảnh hưởng vừa phải (beta = 0.18, p < 0.1). Khoảng 60% đơn vị chưa có hệ thống thông tin tích hợp đầy đủ để hỗ trợ việc quản lý và báo cáo tài sản cố định theo IPSAS 17.

Các nhân tố còn lại như hệ thống chính trị, kinh nghiệm ban hành chuẩn mực và đào tạo nguồn nhân lực có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn, với hệ số beta dao động từ 0.10 đến 0.15 và mức ý nghĩa không đồng đều.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy hệ thống pháp lý là nhân tố quyết định hàng đầu trong việc vận dụng IPSAS 17 tại Việt Nam, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước cho thấy sự thiếu nhất quán và phức tạp của các văn bản pháp luật hiện hành là rào cản lớn. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật sẽ tạo nền tảng vững chắc cho việc áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế.

Trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên là yếu tố then chốt, phản ánh nhu cầu đào tạo chuyên sâu và nâng cao nhận thức về IPSAS 17. Điều này phù hợp với lý thuyết hành vi dự định, khi niềm tin và kiến thức ảnh hưởng trực tiếp đến ý định và hành vi thực hiện.

Công tác thanh tra, kiểm tra giúp đảm bảo việc tuân thủ các quy định, đồng thời tạo áp lực tích cực thúc đẩy các đơn vị thực hiện đúng chuẩn mực. Hệ thống thông tin kế toán còn hạn chế về mặt tích hợp và cập nhật, ảnh hưởng đến khả năng quản lý và báo cáo tài sản cố định chính xác, minh bạch.

Các dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (hệ số beta) và bảng phân tích hồi quy chi tiết, giúp minh họa rõ ràng sự khác biệt về mức độ tác động.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện hệ thống pháp lý: Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan cần rà soát, đơn giản hóa và đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý tài sản cố định và kế toán công, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng IPSAS 17. Thời gian thực hiện đề xuất trong vòng 1-2 năm.

2. Nâng cao trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về IPSAS 17 cho đội ngũ kế toán viên tại các đơn vị HCSN, đồng thời xây dựng tài liệu hướng dẫn chi tiết. Chủ thể thực hiện là các trường đại học, viện đào tạo và Bộ Tài chính, với kế hoạch đào tạo liên tục hàng năm.

3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra: Cơ quan kiểm toán nhà nước và các đơn vị quản lý cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chuẩn mực kế toán công, đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm để nâng cao tính tuân thủ. Thời gian triển khai ngay và duy trì thường xuyên.

4. Phát triển hệ thống thông tin kế toán tích hợp: Đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ quản lý tài sản cố định theo chuẩn mực IPSAS 17, đảm bảo dữ liệu chính xác, kịp thời và dễ dàng truy xuất. Chủ thể thực hiện là các đơn vị HCSN phối hợp với các nhà cung cấp công nghệ, với lộ trình 2-3 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý tài chính công: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế, từ đó xây dựng chính sách và kế hoạch cải cách phù hợp.

2. Kế toán viên và nhân viên kế toán tại các đơn vị HCSN: Nâng cao nhận thức và kỹ năng vận dụng IPSAS 17 trong công tác quản lý tài sản cố định, cải thiện chất lượng báo cáo tài chính.

3. Nhà nghiên cứu và giảng viên chuyên ngành kế toán công: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về cải cách kế toán công tại Việt Nam.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tài chính quốc tế: Hỗ trợ đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp hỗ trợ kỹ thuật, tài chính cho quá trình hội nhập chuẩn mực kế toán quốc tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao việc áp dụng IPSAS 17 lại quan trọng đối với các đơn vị HCSN?
   Việc áp dụng IPSAS 17 giúp nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và chất lượng quản lý tài sản công, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc so sánh và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tài chính công.

2. Những khó khăn chính khi vận dụng IPSAS 17 tại Việt Nam là gì?
   Khó khăn bao gồm hệ thống pháp lý chưa đồng bộ, trình độ chuyên môn kế toán viên còn hạn chế, công tác thanh tra kiểm tra chưa hiệu quả và hệ thống thông tin kế toán chưa tích hợp đầy đủ.

3. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của kế toán viên về IPSAS 17?
   Thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu, hội thảo, tài liệu hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ kỹ thuật liên tục từ các cơ quan quản lý và tổ chức đào tạo.

4. Hệ thống pháp lý hiện tại ảnh hưởng thế nào đến việc áp dụng IPSAS 17?
   Hệ thống pháp lý phức tạp, chưa thống nhất và thiếu các quy định cụ thể về chuẩn mực kế toán công quốc tế làm giảm hiệu quả áp dụng và gây khó khăn cho các đơn vị trong việc tuân thủ.

5. Vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra trong việc vận dụng IPSAS 17 là gì?
   Thanh tra, kiểm tra giúp đảm bảo các đơn vị thực hiện đúng quy định, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, từ đó nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý tài sản công.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định bảy nhân tố chính ảnh hưởng đến việc vận dụng IPSAS 17 tại các đơn vị HCSN ở Việt Nam, trong đó hệ thống pháp lý và trình độ chuyên môn kế toán viên là hai yếu tố quan trọng nhất.
• Việc áp dụng IPSAS 17 góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài sản công, minh bạch tài chính và trách nhiệm giải trình của các đơn vị công.
• Các khó khăn hiện tại chủ yếu liên quan đến hệ thống pháp lý chưa hoàn thiện, nguồn nhân lực chưa được đào tạo đầy đủ và hệ thống thông tin kế toán chưa đồng bộ.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực kế toán viên, tăng cường thanh tra kiểm tra và phát triển hệ thống thông tin kế toán.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các chương trình đào tạo, hoàn thiện khung pháp lý và đầu tư hệ thống công nghệ thông tin trong vòng 1-3 năm tới.

Call to action: Các cơ quan quản lý, đơn vị HCSN và các nhà nghiên cứu cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, nhằm thúc đẩy quá trình hội nhập chuẩn mực kế toán công quốc tế, nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công tại Việt Nam.