Bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý cho học sinh qua dạy học phân hóa động lực học chất điểm và cân bằng vật rắn

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Nghiên cứu về ngôn ngữ và bồi dưỡng ngôn ngữ trong bối cảnh dạy học khoa học và dạy học vật lí

1.2. Các nghiên cứu ở nước ngoài về về ngôn ngữ và bồi dưỡng ngôn ngữ trong bối cảnh dạy học khoa học và dạy học vật lí

1.3. Các nghiên cứu ở trong nước về ngôn ngữ và bồi dưỡng ngôn ngữ trong bối cảnh dạy học khoa học và dạy học vật lí

1.4. Nghiên cứu về Dạy học phân hóa trong dạy học vật lí

1.5. Các nghiên cứu ở nước ngoài về Dạy học phân hóa

1.6. Các nghiên cứu trong nước về Dạy học phân hóa

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG NGÔN NGỮ VẬT LÍ VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC PHÂN HÓA Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

2.1. Ngôn ngữ và ngôn ngữ khoa học

2.2. Ngôn ngữ và chức năng của ngôn ngữ

2.3. Ngôn ngữ khoa học. Ngôn ngữ vật lí

2.4. Các thành phần của Ngôn ngữ vật lí

2.5. Quan hệ giữa Ngôn ngữ vật lí và Ngôn ngữ toán học

2.6. Năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.7. Các biểu hiện cơ bản của năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.8. Chỉ số hành vi của năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.9. Xác định công cụ đánh giá năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.10. Nguyên tắc đánh giá năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.11. Các công cụ đánh giá năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.12. Các nguyên tắc bồi dưỡng năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.12.1. Nguyên tắc 1: Bồi dưỡng ngôn ngữ vật lí gắn liền bối cảnh học tập vật lí

2.12.2. Nguyên tắc 2: Tổ chức các hoạt động giao tiếp có sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.12.3. Nguyên tắc 3: Chú ý tới khả năng ngôn ngữ hiện có của học sinh và có những biện pháp đánh giá thường xuyên sự phát triển ngôn ngữ của học sinh

2.12.4. Nguyên tắc 4: Liên kết giữa hai hình thức sử dụng Ngôn ngữ vật lí nói và viết

2.13. Các biện pháp bồi dưỡng năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.13.1. Sử dụng kết hợp các hình thức vấn đáp, thảo luận để tạo điều kiện cho hoạt động giao tiếp sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.13.2. Sử dụng các trải nghiệm, tình huống vật lí gắn với đời sống hàng ngày của học sinh

2.13.3. Sử dụng các hình thức hướng dẫn và luyện tập khác nhau phù hợp với học sinh

2.13.4. Sử dụng phối hợp nhiều hình thức đánh giá nhằm chỉnh sửa, uốn nắn những sai lầm của học sinh trong sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.14. Các đặc điểm của Dạy học phân hóa

2.15. Sử dụng Dạy học phân hóa để bồi dưỡng năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.16. Lập kế hoạch tổ chức Dạy học phân hóa bồi dưỡng năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.17. Cơ sở thực tiễn

2.18. Thực trạng về dạy học bồi dưỡng năng lực sử dụng Ngôn ngữ vật lí

2.19. Hiểu biết về tổ chức Dạy học phân hóa với môn vật lí ở trường THPT

2.20. Hứng thú và mong muốn của học sinh khi học môn vật lí

3. CHƯƠNG 3: BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG NGÔN NGỮ VẬT LÍ THÔNG QUA DẠY HỌC PHÂN HOÁ MỘT SỐ NỘI DUNG VỀ ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM, CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN – VẬT LÍ 10 THPT

3.1. Nội dung một số kiến thức về Động lực học chất điểm, Cân bằng của vật rắn – vật lí 10 THPT được lựa chọn trong đề tài

3.2. Lập kế hoạch dạy học một số nội dung về Động lực học chất điểm và Cân bằng của vật rắn – vật lí 10 THPT

3.3. Bài “Lực đàn hồi”

3.4. Bài “Lực ma sát”

3.5. Bài “Lực hướng tâm”

3.6. Giao nhiệm vụ về nhà tổng kết các kiến thức về Động lực học chất điểm

3.7. Bài “Vật rắn cân bằng dưới tác dụng của hai lực và ba lực không song song”

3.8. Bài “Các dạng cân bằng của vật rắn”

3.9. Giao nhiệm vụ về nhà tổng kết các kiến thức về Cân bằng của vật rắn

4. CHƯƠNG 4: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

4.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm

4.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm

4.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm

4.4. Tổ chức DH thực nghiệm sư phạm

4.5. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm sư phạm. Kế hoạch thực nghiệm sư phạm cụ thể. Thực nghiệm sư phạm vòng 1

4.6. Diễn biến thực nghiệm sư phạm vòng 1

4.7. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 1

4.8. Những hiệu chỉnh trước thực nghiệm sư phạm vòng 2

4.9. Thực nghiệm sư phạm vòng 2

4.10. Diễn biến thực nghiệm sư phạm vòng 2

4.11. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 2

KẾT LUẬN CHUNG

Đánh giá kết quả đạt được của luận án

Những hạn chế và hướng phát triển của luận án

Một số khuyến nghị

CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý

Bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý là một yếu tố quan trọng trong giáo dục vật lý, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Ngôn ngữ vật lý không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là phương tiện tư duy, giúp học sinh hiểu và diễn đạt các khái niệm, hiện tượng vật lý. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng hiệu quả ngôn ngữ vật lý giúp học sinh phát triển nhận thức và năng lực tư duy khoa học. Các nguyên tắc bồi dưỡng bao gồm gắn liền với bối cảnh học tập, tổ chức hoạt động giao tiếp, và đánh giá thường xuyên sự phát triển ngôn ngữ của học sinh.

1.1. Nguyên tắc bồi dưỡng

Các nguyên tắc bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý bao gồm: gắn liền với bối cảnh học tập, tổ chức hoạt động giao tiếp, và đánh giá thường xuyên sự phát triển ngôn ngữ của học sinh. Nguyên tắc này nhấn mạnh việc tạo ra môi trường học tập phù hợp, nơi học sinh có thể sử dụng ngôn ngữ vật lý một cách tự nhiên và hiệu quả.

1.2. Biện pháp bồi dưỡng

Các biện pháp bồi dưỡng bao gồm sử dụng kết hợp các hình thức vấn đáp, thảo luận, và tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động giao tiếp sử dụng ngôn ngữ vật lý. Điều này giúp học sinh không chỉ hiểu mà còn có thể diễn đạt các khái niệm vật lý một cách chính xác và sáng tạo.

II. Dạy học phân hóa trong giáo dục vật lý

Dạy học phân hóa là phương pháp giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của học sinh. Trong giáo dục vật lý, dạy học phân hóa giúp cá nhân hóa quá trình học tập, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý. Phương pháp này yêu cầu giáo viên thiết kế các hoạt động học tập phù hợp với năng lực và sở thích của từng học sinh.

2.1. Phân hóa nội dung

Phân hóa nội dung học tập là việc điều chỉnh các bài học sao cho phù hợp với trình độ và nhu cầu của học sinh. Điều này giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả hơn, đồng thời phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý thông qua việc diễn đạt và giải thích các hiện tượng vật lý.

2.2. Phân hóa phương pháp

Phân hóa phương pháp dạy học bao gồm việc sử dụng các kỹ thuật và công cụ dạy học khác nhau để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của học sinh. Điều này giúp học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập và phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý một cách toàn diện.

III. Động lực học chất điểm và cân bằng vật rắn

Nội dung về động lực học chất điểm và cân bằng vật rắn là những chủ đề quan trọng trong chương trình vật lý lớp 10. Việc dạy học các nội dung này thông qua dạy học phân hóa và bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về các khái niệm và hiện tượng vật lý, đồng thời phát triển kỹ năng diễn đạt và tư duy khoa học.

3.1. Động lực học chất điểm

Động lực học chất điểm là một phần quan trọng trong chương trình vật lý, giúp học sinh hiểu về chuyển động và các lực tác động lên vật thể. Việc sử dụng ngôn ngữ vật lý trong quá trình học tập giúp học sinh diễn đạt và giải thích các hiện tượng vật lý một cách chính xác và khoa học.

3.2. Cân bằng vật rắn

Cân bằng vật rắn là chủ đề giúp học sinh hiểu về các điều kiện cân bằng của vật thể dưới tác dụng của các lực. Việc bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý trong quá trình học tập giúp học sinh không chỉ hiểu mà còn có thể diễn đạt và giải thích các hiện tượng vật lý một cách rõ ràng và logic.

IV. Thực nghiệm sư phạm và đánh giá

Thực nghiệm sư phạm được tiến hành để kiểm nghiệm hiệu quả của các nguyên tắc và biện pháp bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý thông qua dạy học phân hóa. Kết quả thực nghiệm cho thấy sự tiến bộ rõ rệt trong khả năng sử dụng ngôn ngữ vật lý của học sinh, đồng thời khẳng định tính khả thi và hiệu quả của phương pháp này trong giáo dục vật lý.

4.1. Kết quả thực nghiệm

Kết quả thực nghiệm sư phạm cho thấy sự cải thiện đáng kể trong khả năng sử dụng ngôn ngữ vật lý của học sinh. Học sinh không chỉ hiểu sâu hơn về các khái niệm vật lý mà còn có thể diễn đạt và giải thích các hiện tượng vật lý một cách chính xác và khoa học.

4.2. Đánh giá hiệu quả

Đánh giá hiệu quả của phương pháp dạy học phân hóa và bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý cho thấy sự tiến bộ rõ rệt trong học tập của học sinh. Phương pháp này không chỉ nâng cao chất lượng học tập mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy và diễn đạt khoa học.

Bồi dưỡng năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý cho học sinh thông qua dạy học phân hóa động lực học chất điểm và cân bằng vật rắn