I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Vòng Đời Đến Thu Nhập Doanh Nghiệp
Kế hoạch định hướng cho sự phát triển của doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong mọi giai đoạn hoạt động của doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh hỗ trợ các doanh nghiệp xác định phương tiện tốt nhất để điều hành hoạt động của họ. Mối quan tâm hàng đầu của một doanh nghiệp là sự phát triển bền vững trong dài hạn và mang lại lợi nhuận tốt. Vì thế mối quan hệ giữa chu kỳ kinh doanh và thu nhập rất chặt chẽ và thay đổi liên tục trong suốt quá trình kinh doanh. Thuật ngữ “vòng đời doanh nghiệp” đề cập đến các giai đoạn mà một doanh nghiệp trải qua khi nó hoạt động trong môi trường kinh doanh. Mỗi giai đoạn đều có những thách thức và cơ hội riêng cho các nhà quản lý doanh nghiệp. Khái niệm về vòng đời của doanh nghiệp không phải là mới; nó xuất hiện lần đầu tiên vào thế kỷ 19 với liên quan đến các doanh nghiệp sản xuất. Nó được sử dụng để hoạch định chiến lược kinh doanh, đánh giá hiệu quả kinh doanh và đưa ra các quyết định kinh tế và tiếp thị. Về cơ bản, vòng đời của doanh nghiệp xác định cách thức một doanh nghiệp di chuyển từ khi thành lập đến khi sụp đổ và ngược lại.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Vòng Đời Doanh Nghiệp Với Thu Nhập
Các doanh nghiệp lên kế hoạch cho từng chu kỳ hợp lý có thể thành công trong mọi hoàn cảnh. Chu kỳ hoạt động của một doanh nghiệp cho thấy khoảng thời gian cần thiết để có lãi và tăng vốn. Trong quá trình này, một doanh nghiệp phải thực hiện các điều chỉnh để đi đúng hướng. Theo nghiên cứu “Ảnh hưởng vòng đời doanh nghiệp lên thu nhập của các doanh nghiệp sản xuất niêm yết tại Việt Nam”, vòng đời của một doanh nghiệp đóng một vai trò quan trọng trong hiệu quả hoạt động và chất lượng thu nhập của doanh nghiệp.
1.2. Thách Thức Quản Trị Thu Nhập Trong Các Giai Đoạn
Con số giá trị thu nhập phải phản ánh hiệu suất hoạt động hiện tại và tương lai của doanh nghiệp và xác định giá trị nội tại của nó. Tuy nhiên, các nhà quản lý doanh nghiệp đôi khi thao túng thu nhập bằng cách thay đổi các giao dịch thực tế, chẳng hạn như chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển, hoặc bằng cách thay đổi các khoản dồn tích. Dechow & Schrand (2004) xem xét động cơ thao túng thu nhập của các nhà quản lý cũng như các phương pháp thực hiện. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng doanh nghiệp có chất lượng thu nhập xấu hơn khi vào giai đoạn giới thiệu và suy thoái.
II. Cách Xác Định Vòng Đời Doanh Nghiệp Chính Xác Nhất Hiện Nay
Ban đầu, một doanh nghiệp mới phải đối mặt với nhiều khó khăn, chẳng hạn như tìm kiếm nhân viên có năng lực và đưa ra các quyết định liên quan đến sản phẩm và địa điểm của doanh nghiệp. Ngoài ra, ban giám đốc nên giải quyết các vấn đề tài chính như trả lương và cung cấp vốn lưu động. Khi bắt đầu, một doanh nghiệp sản xuất nên tập trung vào các hoạt động cốt lõi của mình và tìm cách thiết lập một nền tảng vững chắc. Mục đích của nghiên cứu này là làm rõ tác động của “vòng đời doanh nghiệp” lên “hiệu quả hoạt động” cùng “chất lượng thu nhập”, nhằm mô tả hành vi của các doanh nghiệp ở các giai đoạn khác nhau của vòng đời doanh nghiệp.
2.1. Tập Trung Phát Triển Nền Tảng Vững Chắc Ban Đầu
Sau đó, ban quản lý nên tập trung vào việc tăng doanh số bán hàng để tạo ra lợi nhuận. Sau vài năm trôi qua, doanh nghiệp sẽ phát triển đủ để có lãi. Ở giai đoạn này, doanh nghiệp có thể mở rộng hoạt động của mình bằng cách đầu tư vào thiết bị mới hoặc thuê thêm nhân công và dần hoàn thiện mô hình kinh doanh.
2.2. Mô Hình Dickinson 2011 Trong Xác Định Vòng Đời
Mẫu nghiên cứu bao gồm các chỉ số tài chính của hơn 1,400 doanh nghiệp sản xuất niêm yết ở Việt Nam từ năm 2006 – 2021. Sử dụng mô hình của P. Dechow & Schrand (2004) năm mô hình quản lý thu nhập tích lũy được sử dụng làm đại diện cho chất lượng thu nhập và kết hợp với mô hình Dickinson (2011) phân loại “vòng đời doanh nghiệp” thông qua bảng mô hình dòng tiền.
2.3. Phân tích chu kỳ kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất
Luận văn đánh giá sự phân bố chu kỳ kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất niêm yết ở Việt Nam để có thể thấy rõ tình trạng của nền kinh tế Việt Nam. Bài nghiên cứu đã thu thập dữ liệu của hơn 1,400 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2006 đến 2021.
III. Ảnh Hưởng Của Vòng Đời Đến Hiệu Quả Hoạt Động Doanh Nghiệp
Mục tiêu 1: Đánh giá tình trạng vòng đời kinh doanh của các các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Mục tiêu 2: Kiểm tra mối mối quan hệ tác động giữa vòng đời kinh doanh và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Mục tiêu 3: Kiểm tra mối mối quan hệ tác động giữa vòng đời kinh doanh và chất lượng thu nhập của các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo kết quả dựa trên các mô hình hồi quy trong giai đoạn từ 2006 đến 2021, kết quả chỉ ra rằng các doanh nghiệp trưởng thành có lợi thế nhất trong các giai đoạn trong chu kỳ kinh doanh vì đây là những doanh nghiệp có hiệu quả kinh doanh tốt và chất lượng thu nhập ổn định.
3.1. Doanh Nghiệp Trưởng Thành Có Hiệu Quả Kinh Doanh Tốt Nhất
Dựa trên các mô hình hồi quy trong giai đoạn từ 2006 đến 2021, kết quả chỉ ra rằng các doanh nghiệp trưởng thành có lợi thế nhất trong các giai đoạn trong chu kỳ kinh doanh vì đây là những doanh nghiệp có hiệu quả kinh doanh tốt và chất lượng thu nhập ổn định.
3.2. Doanh Nghiệp Tăng Trưởng Là Cơ Hội Đầu Tư Tốt
Nếu đứng dưới góc nhìn của một nhà đầu tư thì các doanh nghiệp trong giai đoạn tăng trưởng và đang chuyển sang trưởng thành là trường hợp đầu tư tốt vì khi vào giai đoạn trưởng thành sẽ có sự tăng trưởng tốt về lợi nhuận và rủi ro về sự chi phối thu nhập giảm đáng kể.
IV. Phân Tích Tác Động Vòng Đời Doanh Nghiệp Đến Chất Lượng Thu Nhập
Đối tượng nghiên cứu chính của bài nghiên cứu đầu tiên là về vòng đời hoạt động của doanh nghiệp xoay quanh các giai đoạn từ lúc giới thiệu rồi trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh cho đến khi trưởng thành và gặp nhiều biến động nếu như không có sự đổi mới thì sẽ đi vào suy thoái. Thứ hai, là các nhân tố đại diện cho thu nhập như hiệu quả hoạt động dựa trên hai chỉ tiêu tiêu biểu là Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) và Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Một nhân tố khác quan trọng là chất lượng thu nhập được đánh giá qua việc doanh nghiệp quản lý các khoản dồn tích tùy ý, đồng thời là quản lý thu nhập thực tế của doanh nghiệp như tăng hoặc giảm các khoản chi phí tùy ý bất thường, chi phí sản xuất bất thường và dòng tiền hoạt động bất thường.
4.1. Đánh Giá Chất Lượng Thu Nhập Qua Các Khoản Dồn Tích
Chất lượng thu nhập được đánh giá qua việc doanh nghiệp quản lý các khoản dồn tích tùy ý, đồng thời là quản lý thu nhập thực tế của doanh nghiệp như tăng hoặc giảm các khoản chi phí tùy ý bất thường, chi phí sản xuất bất thường và dòng tiền hoạt động bất thường.
4.2. ROA Và ROE Chỉ Số Quan Trọng Đánh Giá Hiệu Quả Hoạt Động
Hiệu quả hoạt động được đánh giá dựa trên hai chỉ tiêu tiêu biểu là Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) và Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Từ đó có thể thấy rõ mối quan hệ giữa giá hiệu quả hoạt động, chất lượng thu nhập và vòng đời kinh doanh các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam.
V. Hướng Dẫn Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Vòng Đời Doanh Nghiệp Định Lượng
Luận văn sử dụng tổng hợp cả hai phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng nhằm đánh giá vấn đề một cách khách quan nhất. Vận dụng phương pháp tổng quan lịch sử để tổng hợp các khái niệm, lý thuyết, phương pháp đo lường các đối tượng nghiên cứu bao gồm hiệu quả hoạt động, chất lượng doanh thu, vòng đời doanh nghiệp đã đề xuất trước đó và điểm qua một số nghiên cứu trước có liên quan để đưa ra cái nhìn tổng quan nhất về chủ đề. Ngoài ra, các phương pháp mô tả đã được sử dụng để tóm tắt và phân tích dữ liệu thống kê của các biến trong nghiên cứu này.
5.1. Kết hợp phương pháp định tính và định lượng.
Sử dụng cả hai phương pháp định tính và định lượng để đánh giá vấn đề một cách khách quan. Phương pháp định tính giúp tổng hợp khái niệm và lý thuyết, còn phương pháp định lượng giúp xây dựng mô hình và đo lường tác động.
5.2. Mô hình hồi quy tác động cố định FEM
Sử dụng mô hình hồi quy các ảnh hưởng cố định (FEM – fixed effects regression model) đã được vận dụng phổ biến ở các bài nghiên cứu tài chính. Hệ số tương quan Pearson để làm thước đo tương quan tuyến tính giữa hai bộ dữ liệu đồng thời sử dụng hệ số phóng đại phương sai (VIF – variance inflation factor) định lượng mức độ nghiêm trọng của đa cộng tuyến trong phân tích hồi quy bình phương nhỏ nhất thông thường.
VI. Kết Luận Ứng Dụng Thực Tiễn Nghiên Cứu Về Vòng Đời
Về mặt học thuật, nghiên cứu góp phần liệt kê và khái quát những lý thuyết tổng quan nhất về vòng đời doanh nghiệp cũng như các lý thuyết liên quan đến hiệu quả hoạt động và chất lượng thu nhập của doanh nghiệp qua nhiều khía cạnh. Ngoài ra đề tài cũng tổng hợp và cập nhật những bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa vòng đời doanh nghiệp đến các hoạt động tài chính của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu cũng cập nhật tình hình về các giai đoạn vòng đời doanh nghiệp đang được niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
6.1. Ứng Dụng Thực Tiễn Mô Hình Quản Trị Vòng Đời Dickinson
Với việc vận dụng phương pháp xác định vòng đời bằng việc dựa vào dòng tiền của doanh nghiệp theo Dickinson (2011) và sử dụng phần dư của mô hình hồi quy để xác định chất lượng thu nhập theo Kim et al. (2012) cũng là một hướng đi mới so với các bài nghiên cứu trước là phân tích khoản dồn tích, thời gian, tính vững… Để từ đó có cơ sở đưa ra những kết luận cho doanh nghiệp Việt Nam trong các vấn đề đưa ra quyết định nên có những hành động trong việc đảm bảo doanh nghiệp được hoạt động ổn định trong bất kỳ giai đoạn nào của chu kỳ hoạt động.
6.2. Hạn Chế Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Về Thu Nhập
Luận văn bao gồm 5 chương: Giới thiệu, Cơ sở lý thuyết, Phương pháp nghiên cứu, Kết quả nghiên cứu, Kết luận. Cung cấp và tóm tắt các kết luận của thông tin nghiên cứu cũng như các đề xuất mang tính xây dựng sẽ là nội dung chính của chương này. Ngoài ra, những hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai được trình bày trong phần này.
