Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn tiền gửi tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh Phú Yên

• Tác giả: Lê Thị Viên
• Người hướng dẫn: TS. Thân Thị Thu Thủy
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Huy Động Vốn Tiền Gửi Tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Công Thương Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

I. Tổng quan về huy động vốn tiền gửi tại ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam

Hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam, đặc biệt là chi nhánh Phú Yên, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động kinh doanh. Tiền gửi ngân hàng là nguồn vốn chủ yếu, giúp ngân hàng thực hiện các giao dịch cho vay và đầu tư. Theo thống kê, trong giai đoạn 2014-2017, quy mô huy động vốn tại Vietinbank Phú Yên có sự biến động đáng kể, phản ánh tình hình kinh tế và sự cạnh tranh trong ngành ngân hàng. Việc nâng cao lãi suất tiền gửi là một trong những chiến lược quan trọng để thu hút khách hàng, đồng thời cũng cần chú trọng đến chất lượng dịch vụ và sự tin cậy của ngân hàng. Theo một nghiên cứu, khách hàng thường ưu tiên lựa chọn ngân hàng có dịch vụ ngân hàng tốt và tín dụng ngân hàng ổn định.

1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn tiền gửi

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại. Đầu tiên, sự phát triển của nền kinh tế có tác động lớn đến khả năng gửi tiền của khách hàng. Khi nền kinh tế phát triển, thu nhập của người dân tăng lên, họ có xu hướng gửi nhiều tiền hơn vào ngân hàng. Thứ hai, tâm lý và thói quen của khách hàng cũng là yếu tố quan trọng. Khách hàng thường có xu hướng gửi tiền vào ngân hàng mà họ tin tưởng và có mối quan hệ lâu dài. Cuối cùng, chất lượng dịch vụ và tín dụng ngân hàng cũng ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền của khách hàng. Ngân hàng cần cải thiện dịch vụ và tạo ra các sản phẩm tiền gửi hấp dẫn để thu hút khách hàng.

II. Phân tích thực trạng huy động vốn tiền gửi tại Vietinbank Phú Yên

Thực trạng huy động vốn tại Vietinbank Phú Yên cho thấy một số vấn đề cần được giải quyết. Trong giai đoạn 2014-2017, tốc độ tăng trưởng tiền gửi ngân hàng có xu hướng giảm, điều này cho thấy sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các ngân hàng khác. Chiến lược huy động vốn cần được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu của thị trường. Một trong những nguyên nhân chính là lãi suất tiền gửi không còn hấp dẫn so với các ngân hàng khác. Bên cạnh đó, dịch vụ ngân hàng chưa đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng, dẫn đến việc khách hàng chuyển sang các ngân hàng khác. Để cải thiện tình hình, Vietinbank Phú Yên cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ và phát triển các sản phẩm tiền gửi đa dạng hơn.

2.1. Đánh giá các yếu tố chủ quan và khách quan

Các yếu tố khách quan như sự phát triển của nền kinh tế và cạnh tranh ngân hàng có ảnh hưởng lớn đến hoạt động huy động vốn. Khi nền kinh tế phát triển, nhu cầu gửi tiền của khách hàng tăng lên, tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ các ngân hàng khác cũng là một thách thức lớn. Các yếu tố chủ quan như thương hiệu, chất lượng dịch vụ và thái độ của nhân viên cũng đóng vai trò quan trọng. Khách hàng thường chọn ngân hàng dựa trên tín dụng ngân hàng và sự tin tưởng vào thương hiệu. Do đó, việc nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ là rất cần thiết.

III. Giải pháp nâng cao huy động vốn tiền gửi tại Vietinbank Phú Yên

Để nâng cao hiệu quả huy động vốn, Vietinbank Phú Yên cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, ngân hàng cần cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng cường đào tạo nhân viên để nâng cao tín dụng ngân hàng. Thứ hai, việc phát triển các sản phẩm tiền gửi mới và hấp dẫn hơn sẽ giúp thu hút khách hàng. Ngân hàng cũng nên xem xét việc điều chỉnh lãi suất tiền gửi để cạnh tranh hơn với các ngân hàng khác. Cuối cùng, việc tăng cường quảng bá thương hiệu và các chương trình khuyến mãi sẽ giúp nâng cao nhận thức của khách hàng về ngân hàng.

3.1. Tăng cường quảng bá thương hiệu

Quảng bá thương hiệu là một trong những yếu tố quan trọng giúp ngân hàng thu hút khách hàng. Vietinbank Phú Yên cần xây dựng một chiến lược quảng bá rõ ràng, bao gồm việc sử dụng các kênh truyền thông hiện đại để tiếp cận khách hàng. Các chương trình khuyến mãi hấp dẫn cũng cần được triển khai để khuyến khích khách hàng gửi tiền. Việc tham gia các hoạt động cộng đồng và an sinh xã hội cũng sẽ giúp nâng cao hình ảnh của ngân hàng trong mắt khách hàng. Tất cả những nỗ lực này sẽ góp phần nâng cao huy động vốn và tạo dựng lòng tin từ phía khách hàng.

Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động huy động vốn tiền gửi là một trong những chức năng cốt lõi của ngân hàng thương mại, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn vốn cho các hoạt động kinh doanh và phát triển kinh tế. Tại tỉnh Phú Yên, với dân số gần 900 nghìn người và hơn 220 nghìn hộ gia đình, thị trường ngân hàng đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP). Vietinbank Phú Yên, một trong những ngân hàng lớn và có uy tín trên địa bàn, đã trải qua giai đoạn tăng trưởng ổn định về huy động vốn tiền gửi từ năm 2014 đến 2016, với quy mô huy động đạt 3.128 tỷ đồng năm 2016. Tuy nhiên, từ năm 2016 đến 2017, tốc độ tăng trưởng huy động vốn tiền gửi của ngân hàng có xu hướng giảm, với mức giảm 3,58% năm 2017 so với năm trước, đồng thời thị phần huy động vốn cũng giảm từ 20,33% xuống còn 18,91%.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn tiền gửi tại Vietinbank Phú Yên trong giai đoạn 2014-2017, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn. Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố khách quan như sự phát triển kinh tế, tâm lý và thói quen khách hàng, cũng như các yếu tố chủ quan như thương hiệu, nhân viên ngân hàng, sản phẩm tiền gửi, chương trình khuyến mãi, mạng lưới hoạt động và công nghệ thông tin. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc giúp Vietinbank Phú Yên duy trì và mở rộng thị phần huy động vốn, giảm chi phí huy động, đồng thời góp phần ổn định và phát triển kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về huy động vốn tiền gửi trong ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Lý thuyết về nguồn vốn ngân hàng: Phân biệt vốn tự có, vốn huy động và vốn đi vay, trong đó vốn huy động tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn nhất và là nguồn vốn chủ đạo cho hoạt động ngân hàng.
• Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn: Bao gồm các yếu tố vĩ mô như tăng trưởng kinh tế, lạm phát, và các yếu tố vi mô như thương hiệu ngân hàng, chất lượng dịch vụ, sản phẩm tiền gửi, mạng lưới chi nhánh và công nghệ thông tin.
• Khái niệm về sản phẩm tiền gửi: Phân loại tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn và tiết kiệm, cùng các nguyên tắc huy động vốn theo quy định pháp luật và nguyên tắc kinh doanh ngân hàng.
• Lý thuyết về hành vi khách hàng: Tâm lý, thói quen tiết kiệm, sự trung thành và ảnh hưởng của tâm lý đám đông trong quyết định gửi tiền tại ngân hàng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo hoạt động kinh doanh của Vietinbank Phú Yên và các ngân hàng khác trên địa bàn Phú Yên giai đoạn 2014-2017; dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 125 nhân viên ngân hàng trong tháng 10-11/2017.
• Phương pháp chọn mẫu: Mẫu khảo sát được chọn ngẫu nhiên trong số nhân viên làm việc tại các phòng giao dịch và chi nhánh của Vietinbank Phú Yên nhằm đảm bảo tính đại diện.
• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 20 để thực hiện các kiểm định độ tin cậy (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích ma trận tương quan và hồi quy đa biến nhằm xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến huy động vốn tiền gửi.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong năm 2017, tập trung vào giai đoạn 2014-2017 để đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tốc độ tăng trưởng huy động vốn giảm mạnh: Tốc độ tăng trưởng huy động vốn tiền gửi của Vietinbank Phú Yên giảm từ 34,93% năm 2015 xuống còn 23,19% năm 2016 và giảm tiếp 3,58% năm 2017. Trong khi đó, các ngân hàng như BIDV và Vietcombank tại Phú Yên có tốc độ tăng trưởng lần lượt là 9% và 10% năm 2017, cho thấy Vietinbank đang mất dần thị phần.

2. Cơ cấu huy động vốn chưa hợp lý: Tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn giảm từ 16% năm 2014 xuống còn 7% năm 2016, tăng nhẹ lên 10% năm 2017, trong khi tiền gửi có kỳ hạn chiếm trên 80% tổng huy động vốn. Điều này làm tăng chi phí huy động vốn do tiền gửi có kỳ hạn thường có lãi suất cao hơn.

3. Lãi suất huy động chưa cạnh tranh: Lãi suất tiền gửi của Vietinbank Phú Yên thấp hơn hoặc chỉ tương đương với các ngân hàng khác trên địa bàn, đặc biệt ở các kỳ hạn ngắn và dài, làm giảm sức hấp dẫn đối với khách hàng gửi tiền.

4. Yếu tố nhân sự và dịch vụ khách hàng còn hạn chế: Khả năng tư vấn, chăm sóc khách hàng và kỹ năng bán hàng của nhân viên chưa được đánh giá cao, thái độ phục vụ còn thụ động, ảnh hưởng đến sự hài lòng và trung thành của khách hàng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự suy giảm huy động vốn tiền gửi tại Vietinbank Phú Yên là do sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các ngân hàng khác với mạng lưới rộng hơn, sản phẩm đa dạng và chương trình khuyến mãi hấp dẫn. Việc giảm tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn làm tăng chi phí huy động vốn, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận ngân hàng. Lãi suất huy động chưa thực sự cạnh tranh cũng là một yếu tố khiến khách hàng chuyển sang các ngân hàng khác.

So với các nghiên cứu trước đây, kết quả phù hợp với nhận định của các tác giả như Harald Finger và Heiko Hesse (2009) về ảnh hưởng của điều kiện kinh tế và lãi suất đến huy động vốn, cũng như nghiên cứu của Ali Aghaei Far và Reza Lurak Zadeh (2016) về vai trò của nhân viên ngân hàng và công nghệ thông tin. Việc ứng dụng công nghệ ngân hàng điện tử như internet banking và mobile banking tại Vietinbank Phú Yên được đánh giá là tích cực nhưng chưa phát huy hết tiềm năng trong việc thu hút khách hàng mới.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tốc độ tăng trưởng huy động vốn so sánh giữa các ngân hàng, bảng cơ cấu tiền gửi theo kỳ hạn và loại tiền, cũng như bảng so sánh lãi suất huy động giữa các ngân hàng trên địa bàn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường chính sách lãi suất cạnh tranh: Điều chỉnh lãi suất huy động phù hợp với thị trường, đặc biệt tăng lãi suất ở các kỳ hạn ngắn để thu hút tiền gửi không kỳ hạn, giảm chi phí huy động vốn. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo Vietinbank Phú Yên phối hợp với phòng kinh doanh.

2. Đa dạng hóa sản phẩm tiền gửi và chương trình khuyến mãi: Phát triển các sản phẩm tiền gửi linh hoạt, tích hợp tiện ích và các chương trình khuyến mãi hấp dẫn nhằm thu hút khách hàng cá nhân và tổ chức. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể: Phòng phát triển sản phẩm và marketing.

3. Nâng cao năng lực và thái độ phục vụ của nhân viên: Tổ chức đào tạo kỹ năng tư vấn, chăm sóc khách hàng, bán chéo sản phẩm và nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên. Cải thiện tác phong, ngoại hình để tạo ấn tượng tốt với khách hàng. Thời gian thực hiện: liên tục, ưu tiên 6 tháng đầu. Chủ thể: Phòng nhân sự và đào tạo.

4. Mở rộng mạng lưới hoạt động và nâng cấp công nghệ thông tin: Tăng số lượng điểm giao dịch, máy ATM, POS, đồng thời nâng cấp hệ thống ngân hàng điện tử để tạo thuận tiện tối đa cho khách hàng. Thời gian thực hiện: 12-24 tháng. Chủ thể: Ban quản lý chi nhánh và phòng công nghệ thông tin.

5. Tăng cường quảng bá thương hiệu và chăm sóc khách hàng: Xây dựng chiến lược truyền thông đồng bộ, tổ chức các hoạt động an sinh xã hội, chăm sóc khách hàng định kỳ và cá nhân hóa dịch vụ để giữ chân khách hàng hiện hữu và thu hút khách hàng mới. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể: Phòng marketing và chăm sóc khách hàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo và quản lý Vietinbank Phú Yên: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh.

2. Nhân viên kinh doanh và chăm sóc khách hàng ngân hàng: Nắm bắt các yếu tố tác động đến hành vi khách hàng, cải thiện kỹ năng tư vấn và chăm sóc để tăng cường sự hài lòng và trung thành của khách hàng.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn về huy động vốn tiền gửi tại ngân hàng thương mại trong bối cảnh Việt Nam.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn tại địa phương, từ đó có chính sách hỗ trợ và điều chỉnh phù hợp nhằm ổn định thị trường tài chính ngân hàng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao huy động vốn tiền gửi lại quan trọng đối với ngân hàng?
   Huy động vốn tiền gửi là nguồn vốn chủ đạo giúp ngân hàng có đủ nguồn lực để cho vay, đầu tư và phát triển các dịch vụ khác. Nguồn vốn này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh và lợi nhuận của ngân hàng.

2. Các yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến huy động vốn tiền gửi tại Vietinbank Phú Yên?
   Các yếu tố chủ yếu gồm sự phát triển kinh tế địa phương, tâm lý và thói quen khách hàng, chính sách lãi suất, chất lượng sản phẩm tiền gửi, năng lực nhân viên và mạng lưới hoạt động của ngân hàng.

3. Làm thế nào để Vietinbank Phú Yên cải thiện tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn?
   Ngân hàng cần tăng cường các sản phẩm tiền gửi linh hoạt, nâng cao tiện ích dịch vụ, điều chỉnh lãi suất cạnh tranh và cải thiện trải nghiệm khách hàng để thu hút tiền gửi không kỳ hạn, từ đó giảm chi phí huy động vốn.

4. Vai trò của công nghệ thông tin trong huy động vốn tiền gửi là gì?
   Công nghệ thông tin giúp ngân hàng nâng cao hiệu quả giao dịch, giảm thời gian và chi phí, tăng tính bảo mật và thuận tiện cho khách hàng, qua đó thu hút và giữ chân khách hàng gửi tiền.

5. Chính sách chăm sóc khách hàng ảnh hưởng thế nào đến huy động vốn?
   Chính sách chăm sóc khách hàng tốt giúp duy trì sự hài lòng và trung thành, giảm tỷ lệ khách hàng rời bỏ ngân hàng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để bán chéo các sản phẩm dịch vụ, góp phần tăng huy động vốn.

Kết luận

• Vietinbank Phú Yên đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong huy động vốn tiền gửi giai đoạn 2014-2017, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng và thị phần có xu hướng giảm trong những năm gần đây.
• Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn bao gồm sự phát triển kinh tế, tâm lý khách hàng, thương hiệu, nhân viên, sản phẩm tiền gửi, mạng lưới hoạt động và công nghệ thông tin.
• Chi phí huy động vốn tăng do tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn giảm và lãi suất chưa cạnh tranh, ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng.
• Đề xuất các giải pháp tập trung vào điều chỉnh lãi suất, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao năng lực nhân viên, mở rộng mạng lưới và tăng cường quảng bá thương hiệu.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai kế hoạch thực hiện giải pháp trong 6-24 tháng, theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời.

Call-to-action: Vietinbank Phú Yên cần nhanh chóng áp dụng các giải pháp đề xuất nhằm củng cố vị thế trên thị trường, nâng cao hiệu quả huy động vốn và góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững.