Luận Văn Thạc Sĩ Về Tư Tưởng Lấy Dân Làm Gốc Của Hồ Chí Minh

• Chuyên ngành: Tư Tưởng Hồ Chí Minh
• Đề tài: Ý Nghĩa Tư Tưởng Lấy Dân Làm Gốc Của Hồ Chí Minh Đối Với Việt Nam Hiện Nay
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2014

• MỞ ĐẦU
• Tình hình nghiên cứu
• Mục đích của đề tài
• Nhiệm vụ của đề tài
• Đối tượng nghiên cứu của đề tài
• Phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 1. CHƯƠNG 1: BỐI CẢNH LỊCH SỬ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG LẤY DÂN LÀM GỐC HỒ CHÍ MINH
• 1.1. Những tiền đề tư tưởng, lý luận
• 1.2. Tư tưởng dân vi quý trong Nho giáo
• 1.3. Tư tưởng dân vi quý trong truyền thống dân tộc
• 1.4. Tư tưởng lấy dân làm gốc trong văn hóa của nhân loại
• 1.5. Tư tưởng về vai trò của quần chúng nhân dân trong chủ nghĩa Mác-Lênin
• 1.6. Về mặt lý luận
• 1.7. Về mặt thực tiễn

I. Tổng quan tư tưởng Hồ Chí Minh về Dân Là Gốc Giá trị cốt lõi

Tư tưởng Hồ Chí Minh về 'Dân Là Gốc' là một trong những di sản quý báu nhất của Người, xuyên suốt quá trình hoạt động cách mạng. Nó không chỉ là kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng và Nhà nước, mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng một xã hội Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tư tưởng này được hình thành từ sự kết hợp hài hòa giữa chủ nghĩa yêu nước, truyền thống văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại và chủ nghĩa Mác-Lênin. Nó thể hiện niềm tin sâu sắc vào sức mạnh của nhân dân, khẳng định vai trò của nhân dân là chủ thể của lịch sử, là nguồn gốc của mọi thắng lợi. Hồ Chí Minh luôn coi trọng ý kiến của nhân dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân. Người thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải gần dân, hiểu dân, tin dân, học dân, dựa vào dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Điều này thể hiện rõ trong các bài nói, bài viết và hành động thực tiễn của Người. Tư tưởng này không chỉ có giá trị thực tiễn to lớn trong quá khứ mà còn vô cùng ý nghĩa hiện tại, đặc biệt trong bối cảnh xã hội Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế. Nó giúp chúng ta nhận thức sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, về vai trò của dân chủ và phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

1.1. Nguồn gốc hình thành tư tưởng Lấy dân làm gốc của Bác Hồ

Tư tưởng 'Lấy dân làm gốc' của Hồ Chí Minh không phải là một ý niệm trừu tượng mà được hình thành từ những cơ sở thực tiễn và lý luận sâu sắc. Một trong những cơ sở quan trọng nhất là bối cảnh lịch sử hình thành của tư tưởng này. Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX chịu ách đô hộ của thực dân Pháp, đời sống nhân dân vô cùng khổ cực. Chủ nghĩa yêu nước và khát vọng giải phóng dân tộc thôi thúc Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước. Chứng kiến sự áp bức, bóc lột tàn bạo của chế độ thực dân, Người càng thấu hiểu sâu sắc vai trò của nhân dân trong sự nghiệp cách mạng. Bên cạnh đó, tư tưởng này cũng được kế thừa và phát triển từ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt là tư tưởng 'Dân là gốc' trong triết học Nho giáo. Ngoài ra, Hồ Chí Minh còn tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tư tưởng dân chủ, tự do, bình đẳng của các nhà tư tưởng lớn trên thế giới và chủ nghĩa Mác-Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân.

1.2. Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về Dân là gốc trong giai đoạn hiện nay

Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về 'Dân là gốc' vẫn còn nguyên giá trị thực tiễn trong giai đoạn hiện nay. Trong bối cảnh xã hội Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức mới, từ những vấn đề kinh tế, xã hội đến những vấn đề về đạo đức, lối sống, việc quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng này càng trở nên cấp thiết. Nó giúp chúng ta xây dựng một hệ thống chính trị vững mạnh, trong đó nhân dân thực sự là chủ thể, có quyền quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Nó cũng giúp chúng ta xây dựng một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó lợi ích của nhân dân được đặt lên hàng đầu. Đồng thời, tư tưởng này còn là nền tảng để xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

II. Cách ứng dụng tư tưởng Dân Là Gốc vào xây dựng nhà nước pháp quyền

Tư tưởng 'Dân Là Gốc' của Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Nhà nước pháp quyền là nhà nước mà quyền lực thuộc về nhân dân, mọi hoạt động của nhà nước đều phải tuân thủ pháp luật, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân. Muốn xây dựng nhà nước pháp quyền thực sự của dân, do dân, vì dân, cần phải quán triệt sâu sắc tư tưởng 'Dân Là Gốc'. Điều này đòi hỏi phải không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo tính dân chủ, công khai, minh bạch trong quá trình xây dựng và thực thi pháp luật. Đồng thời, phải tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân. Đặc biệt, cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước vừa có đức, vừa có tài, tận tụy phục vụ nhân dân, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, hách dịch.

2.1. Thể chế hóa tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ trong pháp luật

Để thể chế hóa tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ trong pháp luật, cần phải tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về bầu cử, ứng cử, trưng cầu ý dân, đảm bảo cho nhân dân thực sự có quyền lựa chọn người đại diện của mình. Cần phải quy định rõ ràng, cụ thể về quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia xây dựng pháp luật, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước. Đồng thời, phải có cơ chế hiệu quả để nhân dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức nhà nước. Bên cạnh đó, cần phải tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, giúp nhân dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, biết cách sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

2.2. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong giám sát và phản biện xã hội

Phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong giám sát và phản biện xã hội là một yêu cầu quan trọng trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền. Để thực hiện tốt điều này, cần phải tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia vào quá trình xây dựng chính sách, pháp luật, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước. Cần phải khuyến khích các tổ chức xã hội, các phương tiện truyền thông báo chí phát huy vai trò phản biện xã hội, góp ý xây dựng để chính sách, pháp luật ngày càng hoàn thiện hơn, phù hợp với thực tiễn cuộc sống và đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. Đồng thời, cần phải có cơ chế bảo vệ người dân khi tham gia giám sát và phản biện xã hội, tránh tình trạng bị trù dập, trả thù.

III. Giải pháp phát triển kinh tế xã hội theo tư tưởng lấy dân làm gốc

Tư tưởng 'Lấy Dân Làm Gốc' của Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa trong lĩnh vực chính trị, pháp luật mà còn có ý nghĩa to lớn trong phát triển kinh tế xã hội. Theo tư tưởng này, phát triển kinh tế xã hội phải hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đảm bảo cho mọi người dân đều được hưởng thành quả của sự phát triển. Điều này đòi hỏi phải xây dựng một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó Nhà nước đóng vai trò điều tiết, định hướng, đảm bảo sự công bằng xã hội. Đồng thời, phải chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế. Đặc biệt, cần phải quan tâm đến những đối tượng yếu thế trong xã hội, tạo điều kiện cho họ tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, vươn lên thoát nghèo.

3.1. Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vì dân

Để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vì dân, cần phải đảm bảo sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội. Cần phải tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia phát triển, tạo ra nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động. Đồng thời, phải tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực xã hội như giáo dục, y tế, văn hóa, đảm bảo cho mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Đặc biệt, cần phải có chính sách hỗ trợ phù hợp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các hộ kinh doanh cá thể, giúp họ nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững.

3.2. Đảm bảo an sinh xã hội giảm nghèo bền vững nâng cao đời sống nhân dân

Đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống nhân dân là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, cần phải xây dựng một hệ thống an sinh xã hội đa tầng, bao phủ rộng khắp, đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng trong xã hội. Cần phải tăng cường các chương trình hỗ trợ giảm nghèo, tạo điều kiện cho người nghèo tiếp cận các nguồn lực, vươn lên thoát nghèo. Đồng thời, phải chú trọng đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đảm bảo cho mọi người dân đều được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh, có cơ hội phát triển toàn diện.

IV. Đảng Cộng Sản Việt Nam vận dụng tư tưởng Dân Là Gốc như thế nào

Đảng Cộng Sản Việt Nam luôn xác định lấy dân làm gốc là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt trong mọi hoạt động. Điều này được thể hiện rõ trong các văn kiện của Đảng, đặc biệt là trong các nghị quyết của Đại hội Đảng. Đảng luôn khẳng định vai trò của nhân dân là chủ thể của lịch sử, là nguồn sức mạnh to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng luôn lắng nghe ý kiến của nhân dân, giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Đảng cũng thường xuyên tự phê bình và phê bình, sửa chữa những sai lầm, khuyết điểm, củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng và nhân dân.

4.1. Củng cố mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân trong tình hình mới

Để củng cố mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân trong tình hình mới, cần phải tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về vai trò của Đảng trong sự nghiệp cách mạng. Cần phải đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, đảm bảo sự lãnh đạo tập trung, thống nhất nhưng vẫn phát huy dân chủ. Cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, tận tụy phục vụ nhân dân. Đồng thời, phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước, làm suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng.

4.2. Hoàn thiện chính sách của Đảng phù hợp với nguyện vọng của nhân dân

Để hoàn thiện chính sách của Đảng phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, cần phải tiến hành nghiên cứu, khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng tác động của các chính sách đến đời sống của nhân dân. Cần phải lắng nghe ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học, các tầng lớp nhân dân trong quá trình xây dựng chính sách. Cần phải đảm bảo tính dân chủ, công khai, minh bạch trong quá trình ban hành chính sách. Đồng thời, phải có cơ chế phản hồi thông tin từ nhân dân để kịp thời điều chỉnh, sửa đổi những chính sách không còn phù hợp.

V. Ý nghĩa hiện tại và tương lai của tư tưởng Dân Là Gốc Hồ Chí Minh

Tư tưởng 'Dân Là Gốc' của Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa hiện tại mà còn có tính thời đại. Trong bối cảnh thế giới đang có nhiều biến động phức tạp, khó lường, việc quán triệt sâu sắc tư tưởng này càng trở nên quan trọng. Nó giúp chúng ta củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, tạo nên sức mạnh của nhân dân để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nó cũng giúp chúng ta xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, nơi mọi người dân đều được hưởng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Tư tưởng này còn là nguồn cảm hứng to lớn cho các nước đang phát triển trên thế giới trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

5.1. Tính thời đại của tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của nhân dân

Tính thời đại của tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của nhân dân được thể hiện ở chỗ, tư tưởng này phù hợp với xu thế chung của thế giới là dân chủ hóa, đề cao quyền làm chủ của nhân dân. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia, phát triển bền vững. Tư tưởng này cũng phù hợp với yêu cầu của thời đại là phải giải quyết những vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, bất bình đẳng xã hội, đòi hỏi sự tham gia tích cực của nhân dân trên toàn thế giới.

5.2. Tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh về Dân Là Gốc

Để tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh về 'Dân Là Gốc', cần phải không ngừng nâng cao nhận thức về giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh trong toàn Đảng, toàn dân. Cần phải cụ thể hóa tư tưởng này thành các chủ trương, đường lối, chính sách phù hợp với điều kiện thực tiễn của đất nước. Cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên gương mẫu, đi đầu trong việc thực hiện tư tưởng này. Đồng thời, cần phải tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia vào quá trình xây dựng và thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách, góp phần xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.