Vai trò và thách thức của giáo viên trong việc phát triển tính tự chủ của người học trong lớp học blended learning tiếng Anh tại Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Thúy Hạnh
• Người hướng dẫn: Dr. Huỳnh Anh Tuấn
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Language Teaching Methodology
• Đề tài: Vai trò và thách thức của giáo viên trong việc phát triển tính tự chủ của người học tại các lớp học blended learning tiếng Anh ở Hà Nội
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Rationales for the study
• 1.2. Research aims and research Questions
• 1.3. Scope of the study
• 1.4. Methods of the study
• 1.5. Significance of the study
• 1.6. Organization of the study
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Learner autonomy in language learning
• 2.1.1. What learner autonomy is NOT
• 2.1.2. Definitions of learner autonomy
• 2.2. Teachers’ roles in fostering learner autonomy
• 2.3. Challenges in enhancing learner autonomy
• 2.4. Definitions of blended learning
• 2.5. Levels of blended learning
• 2.6. Benefits of blended learning in fostering learner autonomy
• 2.7. Drawbacks of blended learning in fostering learner autonomy
• 2.8. Previous research on teachers’ roles and challenges in fostering learner autonomy
• 3. CHAPTER 3: METHODOLOGY
• 3.1. Research context and participants
• 3.2. Data collection methods
• 3.3. Teachers’ reflections
• 3.4. Semi-structured interviews
• 3.5. Data analysis documents
• 3.6. Steps for data analysis
• 3.7. Themes coding method
• 4. CHAPTER 4: RESULTS AND MAJOR FINDINGS
• 4.1. Teachers’ perceptions of learner autonomy and teacher roles in fostering learner autonomy in EFL blended-learning classes
• 4.2. Cross-case synthesis
• 4.3. Teachers’ actual practice of roles in fostering learner autonomy in EFL blended-learning classes
• 4.4. Within-case synthesis
• 4.5. Challenges in fostering learner autonomy in EFL blended-learning classes
• 4.6. Within-case analysis
• 4.7. Cross-case synthesis
• 5. CHAPTER 5: DISCUSSIONS
• 5.1. Teachers’ perceptions of learner autonomy
• 5.2. Teachers’ perceptions of their roles in fostering learner autonomy
• 5.3. Teachers’ actual practices of their roles in fostering learner autonomy in EFL blended learning classes
• 5.4. Challenges encountered by college teachers in fostering learner autonomy in EFL blended learning classes
• 5.5. New contributions to the existing literature
• 6. CHAPTER 6: CONCLUSIONS
• 6.1. Recapitulation of major findings
• 6.2. Implications of the study
• 6.3. Theoretical implications
• 6.4. Limitations of the study
• 6.5. Recommendations for future research
• REFERENCES
• APPENDICES
• APPENDIX 1A. CLASSROOM OBSERVATION CHECKLIST
• APPENDIX 1B. ONLINE LEARNING SYSTEMS OBSERVATION CHECKLIST
• APPENDIX 2. TEACHER’S SELF-REFLECTION GUIDELINES
• APPENDIX 3. PROTOCOL FOR TEACHER INTERVIEWS
• APPENDIX 4A. T1’S OBSERVATION CHECKLIST
• APPENDIX 4B. T1’S ONLINE LEARNING SYSTEMS OBSERVATION
• APPENDIX 5. T1’S SELF-REFLECTION
• APPENDIX 6. T1’S INTERVIEW TRANSCRIPTIONS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES

I. Vai trò của giáo viên trong việc phát triển tính tự chủ của người học

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tính tự chủ của người học, đặc biệt trong môi trường blended learning. Nghiên cứu chỉ ra rằng giáo viên không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, hỗ trợ và tạo động lực cho người học. Trong bối cảnh tiếng Anh tại Hà Nội, giáo viên cần áp dụng các phương pháp giảng dạy linh hoạt, kết hợp giữa học trực tuyến và trực tiếp để khuyến khích người học tự quản lý quá trình học tập. Một trong những thách thức lớn là sự thiếu kinh nghiệm của giáo viên trong việc đào tạo kỹ năng tự học. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc sử dụng công nghệ giáo dục để tạo ra môi trường học tập hiệu quả, giúp người học phát triển tính tự chủ.

1.1. Phương pháp giảng dạy linh hoạt

Phương pháp giảng dạy linh hoạt là yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy tính tự chủ của người học. Giáo viên cần kết hợp các hoạt động trực tuyến và trực tiếp để tạo sự hứng thú và động lực cho người học. Ví dụ, việc sử dụng các bài tập trực tuyến giúp người học tự quản lý thời gian và tiến độ học tập. Tuy nhiên, giáo viên cần đảm bảo rằng các hoạt động này được thiết kế phù hợp với năng lực và nhu cầu của người học.

1.2. Sử dụng công nghệ giáo dục

Công nghệ giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường học tập hiệu quả. Giáo viên cần sử dụng các công cụ trực tuyến như hệ thống quản lý học tập (LMS) để theo dõi tiến độ và cung cấp phản hồi kịp thời cho người học. Điều này không chỉ giúp người học tự đánh giá được khả năng của mình mà còn khuyến khích họ chủ động trong việc cải thiện kết quả học tập.

II. Thách thức của giáo viên trong việc phát triển tính tự chủ của người học

Nghiên cứu chỉ ra rằng giáo viên tại các lớp học blended learning tiếng Anh ở Hà Nội phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc thúc đẩy tính tự chủ của người học. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu động lực nội tại của người học. Nhiều học sinh không có đủ động lực để tự học, dẫn đến sự phụ thuộc vào giáo viên. Ngoài ra, giáo viên cũng gặp khó khăn trong việc quản lý thời gian và nguồn lực để hỗ trợ người học một cách hiệu quả. Sự thiếu kiểm soát đối với các yếu tố bên ngoài như ảnh hưởng từ gia đình và bạn bè cũng là một thách thức đáng kể.

2.1. Thiếu động lực nội tại của người học

Sự thiếu động lực nội tại của người học là một thách thức lớn đối với giáo viên. Nhiều học sinh không nhận thức được tầm quan trọng của việc tự học, dẫn đến sự thụ động trong quá trình học tập. Giáo viên cần tìm cách tạo động lực cho người học thông qua các hoạt động thú vị và có ý nghĩa, đồng thời cung cấp phản hồi tích cực để khuyến khích họ tiếp tục nỗ lực.

2.2. Quản lý thời gian và nguồn lực

Giáo viên thường gặp khó khăn trong việc quản lý thời gian và nguồn lực để hỗ trợ người học một cách hiệu quả. Việc kết hợp giữa giảng dạy trực tiếp và trực tuyến đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian và công sức. Để giải quyết vấn đề này, giáo viên cần có kế hoạch giảng dạy rõ ràng và sử dụng các công cụ quản lý thời gian hiệu quả.

III. Phát triển tính tự chủ của người học trong môi trường blended learning

Blended learning là mô hình học tập kết hợp giữa học trực tuyến và trực tiếp, mang lại nhiều lợi ích trong việc phát triển tính tự chủ của người học. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, giáo viên cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp. Nghiên cứu chỉ ra rằng người học cần được hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng các công cụ trực tuyến và quản lý thời gian học tập. Giáo viên cũng cần tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi người học cảm thấy được hỗ trợ và khuyến khích để tự học.

3.1. Hướng dẫn sử dụng công cụ trực tuyến

Việc hướng dẫn người học sử dụng các công cụ trực tuyến là bước quan trọng trong việc phát triển tính tự chủ. Giáo viên cần cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng hệ thống quản lý học tập (LMS) và các công cụ hỗ trợ khác. Điều này giúp người học tự tin hơn trong việc quản lý quá trình học tập của mình.

3.2. Tạo môi trường học tập tích cực

Môi trường học tập tích cực là yếu tố quan trọng giúp người học phát triển tính tự chủ. Giáo viên cần tạo ra một không gian học tập nơi người học cảm thấy được hỗ trợ và khuyến khích. Việc cung cấp phản hồi tích cực và kịp thời cũng giúp người học tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định và quản lý quá trình học tập của mình.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc phát triển tính tự chủ của người học ngày càng được quan tâm, đặc biệt trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh như ngoại ngữ (EFL). Theo ước tính, sự thành công của quá trình học tập phụ thuộc lớn vào mức độ tự chủ của người học, tuy nhiên, khả năng này không phải là bẩm sinh mà cần được hướng dẫn và rèn luyện. Nghiên cứu này tập trung vào vai trò và thách thức của giáo viên trong việc thúc đẩy tính tự chủ của người học trong các lớp học tiếng Anh theo mô hình học tập kết hợp (blended learning) tại một trường cao đẳng ở Hà Nội. Mục tiêu chính của nghiên cứu là khám phá nhận thức và thực tiễn của giáo viên về vai trò của họ trong việc phát triển tính tự chủ của người học, đồng thời xác định những khó khăn mà họ gặp phải trong quá trình này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào bốn giáo viên phụ trách các lớp học EFL ở trình độ tương đương A2, trong học kỳ thứ hai tại trường cao đẳng, với thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 7 đến tháng 8 năm 2023. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp dữ liệu thực tiễn giúp nâng cao nhận thức của giáo viên về vai trò quan trọng của họ, đồng thời hỗ trợ các đơn vị đào tạo trong việc xây dựng các chương trình bồi dưỡng phù hợp nhằm tăng cường hiệu quả giảng dạy và học tập trong môi trường blended learning.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về tính tự chủ của người học trong giáo dục ngôn ngữ, trong đó Holec (1981) định nghĩa tính tự chủ là khả năng người học tự chịu trách nhiệm về quá trình học tập của mình, bao gồm việc xác định mục tiêu, lựa chọn phương pháp học và tự đánh giá kết quả. Little (1991) bổ sung rằng tính tự chủ còn là năng lực phản biện, ra quyết định và hành động độc lập, đồng thời nhấn mạnh tính tương tác xã hội trong phát triển tự chủ. Benson (2011) mở rộng quan điểm này, cho rằng tính tự chủ là khả năng kiểm soát quá trình học tập ở nhiều khía cạnh khác nhau và có tính đa chiều. Về vai trò của giáo viên, Voller (1997) phân loại thành ba vai trò chính: người hỗ trợ (facilitator), người tư vấn (counsellor) và nguồn tài nguyên (resource). Ngoài ra, nghiên cứu còn xem xét các thách thức trong việc phát triển tính tự chủ, được phân loại thành thách thức liên quan đến giáo viên (thiếu kinh nghiệm, kỳ vọng hạn chế), học sinh (động lực nội tại thấp, kỹ năng tự học hạn chế) và bối cảnh (giới hạn quyền lực, áp lực công việc, thiếu tài nguyên). Mô hình blended learning được định nghĩa theo Graham (2006) là sự kết hợp giữa học trực tiếp và học qua công nghệ, với các cấp độ từ hoạt động đến toàn bộ chương trình, mang lại sự linh hoạt và cá nhân hóa trong học tập.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế nghiên cứu trường hợp (case study) mô tả, nhằm khám phá sâu sắc nhận thức, thực tiễn và thách thức của giáo viên trong bối cảnh lớp học EFL blended learning tại một trường cao đẳng ở Hà Nội. Mẫu nghiên cứu gồm bốn giáo viên với độ tuổi từ 24 đến 32, trình độ học vấn từ cử nhân đến thạc sĩ, và kinh nghiệm giảng dạy từ 2 đến 9 năm, được chọn theo phương pháp chọn mẫu mục tiêu và thuận tiện nhằm đảm bảo đa dạng về kinh nghiệm và quan điểm. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ: quan sát lớp học trực tiếp (3 buổi/lớp, mỗi buổi 120 phút), quan sát hệ thống học trực tuyến (CMS, Google Classroom), và phản hồi tự ghi của giáo viên. Bên cạnh đó, hai cuộc phỏng vấn bán cấu trúc được tiến hành với mỗi giáo viên, một trước và một sau khi quan sát và thu thập phản hồi, nhằm làm rõ và bổ sung thông tin. Phân tích dữ liệu theo phương pháp phân tích chủ đề (thematic analysis) với các bước tổ chức, mã hóa, phân loại và tổng hợp dữ liệu, đồng thời thực hiện đối chiếu chéo giữa các nguồn dữ liệu để tăng tính xác thực và độ tin cậy.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về tính tự chủ của người học: Tất cả giáo viên đều công nhận tầm quan trọng của tính tự chủ trong học tập tiếng Anh, nhấn mạnh vai trò tích cực của người học trong quá trình học. Tuy nhiên, có sự khác biệt về mức độ hiểu biết: giáo viên có kinh nghiệm lâu năm (T1) nhìn nhận tính tự chủ chủ yếu là sự tuân thủ các nhiệm vụ được giao, trong khi giáo viên trẻ hơn (T3, T4) nhấn mạnh đến việc người học tự đặt mục tiêu và ra quyết định trong học tập.

2. Vai trò của giáo viên trong thúc đẩy tính tự chủ: Các vai trò được xác định bao gồm: người hỗ trợ (100% giáo viên), người hướng dẫn (100%), người đồng hành và động viên (75%), người cung cấp tài nguyên (100%), người đánh giá và phản hồi (75%), người điều phối hoạt động học tập (50%), người đổi mới sáng tạo (25%) và cộng tác viên (25%). Ví dụ, T2 nhấn mạnh vai trò đổi mới sáng tạo trong việc áp dụng công nghệ và phương pháp mới để hỗ trợ người học.

3. Thực tiễn vai trò của giáo viên: Qua quan sát lớp học và hệ thống trực tuyến, giáo viên chủ yếu thực hiện vai trò hỗ trợ và hướng dẫn bằng cách tổ chức các hoạt động nhóm, cung cấp tài liệu học tập đa dạng và nhắc nhở học sinh hoàn thành nhiệm vụ. Tuy nhiên, việc hướng dẫn người học tự đánh giá và phát triển kỹ năng tự học còn hạn chế, thể hiện qua việc ít có hoạt động phản hồi đồng đẳng hiệu quả và sự phụ thuộc của học sinh vào sự chỉ đạo của giáo viên.

4. Thách thức trong việc thúc đẩy tính tự chủ: Giáo viên gặp phải nhiều khó khăn như thiếu kinh nghiệm đào tạo tính tự chủ, học sinh thiếu động lực nội tại (khoảng 60% học sinh được quan sát thể hiện sự thụ động), trình độ tiếng Anh và kỹ năng tự học hạn chế, áp lực công việc và hạn chế quyền kiểm soát các yếu tố trong môi trường học tập. Ngoài ra, ảnh hưởng của gia đình và bạn bè được xác định là yếu tố quan trọng tác động đến tính tự chủ của người học.

Thảo luận kết quả

Sự khác biệt trong nhận thức về tính tự chủ giữa các giáo viên phản ánh sự đa dạng trong kinh nghiệm và quan điểm cá nhân, đồng thời cho thấy nhu cầu đào tạo chuyên sâu hơn về khái niệm này. Việc giáo viên chủ yếu tập trung vào vai trò hỗ trợ và hướng dẫn phù hợp với mô hình blended learning, nơi người học cần được tạo điều kiện để tự quản lý học tập cả trực tiếp và trực tuyến. Tuy nhiên, hạn chế trong việc phát triển kỹ năng tự đánh giá và tự học của học sinh cho thấy sự thiếu đồng bộ giữa nhận thức và thực tiễn, tương tự với kết quả của một số nghiên cứu trước đây. Thách thức về động lực và kỹ năng của học sinh cũng được nhiều nghiên cứu quốc tế ghi nhận, đồng thời bối cảnh blended learning làm tăng yêu cầu về sự tự chủ của người học, đòi hỏi giáo viên phải thích nghi và đổi mới phương pháp giảng dạy. Việc nhận diện vai trò mới như người đổi mới sáng tạo và cộng tác viên phản ánh sự chuyển đổi trong vai trò giáo viên từ người truyền đạt kiến thức sang người hỗ trợ phát triển toàn diện người học trong môi trường số hóa.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về phát triển tính tự chủ: Cần xây dựng các chương trình bồi dưỡng dành cho giáo viên nhằm nâng cao hiểu biết về khái niệm và phương pháp thúc đẩy tính tự chủ, đặc biệt trong môi trường blended learning. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Ban giám hiệu và phòng đào tạo.

2. Phát triển tài liệu và công cụ hỗ trợ tự học: Cung cấp các tài nguyên học tập đa dạng, dễ tiếp cận và hướng dẫn rõ ràng về kỹ năng tự học, tự đánh giá cho học sinh. Thời gian: 3-6 tháng; Chủ thể: Giáo viên và bộ phận phát triển chương trình.

3. Tăng cường hoạt động tương tác và phản hồi: Khuyến khích giáo viên tổ chức các hoạt động nhóm, thảo luận, phản hồi đồng đẳng và tự đánh giá nhằm nâng cao kỹ năng tự quản lý học tập của học sinh. Thời gian: liên tục trong năm học; Chủ thể: Giáo viên.

4. Hỗ trợ tâm lý và động viên học sinh: Xây dựng các chương trình tư vấn, động viên nhằm nâng cao động lực nội tại và ý thức tự chủ của học sinh, đồng thời phối hợp với gia đình để tạo môi trường hỗ trợ tích cực. Thời gian: 6 tháng trở lên; Chủ thể: Giáo viên, cán bộ tư vấn học đường và phụ huynh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên EFL tại các trường cao đẳng và đại học: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về vai trò và thách thức trong việc thúc đẩy tính tự chủ, giúp họ điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp với mô hình blended learning.

2. Ban giám hiệu và phòng đào tạo: Thông tin về các khó khăn và nhu cầu đào tạo giúp xây dựng chính sách và chương trình bồi dưỡng giáo viên hiệu quả, nâng cao chất lượng đào tạo.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Sư phạm tiếng Anh: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và khung lý thuyết cập nhật về learner autonomy và blended learning, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển học thuật.

4. Chuyên gia phát triển chương trình đào tạo: Giúp thiết kế các chương trình học tập tích hợp công nghệ và phát triển kỹ năng tự học cho người học trong bối cảnh giáo dục hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

1. Tính tự chủ của người học là gì?
   Tính tự chủ là khả năng người học tự kiểm soát quá trình học tập của mình, từ việc đặt mục tiêu, lựa chọn phương pháp đến tự đánh giá kết quả. Ví dụ, học sinh chủ động lên kế hoạch học tập và tự điều chỉnh khi gặp khó khăn.

2. Vai trò chính của giáo viên trong việc thúc đẩy tính tự chủ là gì?
   Giáo viên đóng vai trò hỗ trợ, hướng dẫn, cung cấp tài nguyên và động viên người học, giúp họ phát triển kỹ năng tự học và tự quản lý học tập hiệu quả.

3. Blended learning ảnh hưởng thế nào đến việc phát triển tính tự chủ?
   Blended learning kết hợp học trực tiếp và trực tuyến, tạo điều kiện cho người học linh hoạt về thời gian và không gian, từ đó đòi hỏi họ phải có kỹ năng tự quản lý học tập cao hơn.

4. Những thách thức phổ biến khi giáo viên thúc đẩy tính tự chủ là gì?
   Bao gồm thiếu kinh nghiệm đào tạo, học sinh thiếu động lực và kỹ năng tự học, áp lực công việc, hạn chế tài nguyên và quyền kiểm soát trong môi trường học tập.

5. Làm thế nào để giáo viên cải thiện thực tiễn thúc đẩy tính tự chủ?
   Giáo viên nên tham gia các khóa đào tạo chuyên môn, áp dụng các phương pháp giảng dạy tương tác, cung cấp tài nguyên đa dạng và tạo môi trường học tập hỗ trợ, đồng thời phối hợp với gia đình và cộng đồng.

Kết luận

• Tính tự chủ của người học là yếu tố then chốt trong thành công của quá trình học tiếng Anh, cần được giáo viên chủ động hỗ trợ và phát triển.
• Giáo viên trong môi trường blended learning đảm nhận nhiều vai trò đa dạng như người hỗ trợ, hướng dẫn, động viên, đồng thời phải đổi mới sáng tạo để thích ứng.
• Có sự khác biệt giữa nhận thức và thực tiễn của giáo viên trong việc thúc đẩy tính tự chủ, đặc biệt trong việc phát triển kỹ năng tự đánh giá và tự học của học sinh.
• Thách thức lớn nhất bao gồm hạn chế về kinh nghiệm, động lực học sinh thấp, áp lực công việc và ảnh hưởng của môi trường xã hội.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào đào tạo giáo viên, phát triển tài nguyên học tập, tăng cường tương tác và hỗ trợ tâm lý cho học sinh nhằm nâng cao hiệu quả phát triển tính tự chủ.

Hành động ngay: Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên nên xem xét áp dụng các khuyến nghị trong nghiên cứu để cải thiện chất lượng giảng dạy và học tập trong môi trường blended learning hiện nay.