## Tổng quan nghiên cứu

Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) tại Việt Nam đã trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Tại huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh, với diện tích tự nhiên 57.666 ha và dân số khoảng 20.000 người, trong đó 78,68% là dân cư nông thôn, việc phát huy vai trò của Hội Nông dân trong xây dựng NTM là rất cần thiết. Từ năm 2011 đến 2014, chương trình đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hạn chế về năng lực cán bộ và sự tham gia của người dân.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng vai trò của Hội Nông dân trong xây dựng NTM tại huyện Ba Chẽ, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả vai trò này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 3 xã điển hình: Lương Mông, Thanh Sơn và Đồn Đạc, với dữ liệu thu thập từ năm 2011 đến 2014. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về vai trò của Hội Nông dân, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho các chính sách phát triển nông thôn bền vững.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết phát triển nông thôn bền vững**: Nhấn mạnh phát triển toàn diện kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường, dựa trên sự tham gia của cộng đồng địa phương.
- **Mô hình xây dựng nông thôn mới**: Bao gồm 5 nội dung cơ bản như hạ tầng hiện đại, sản xuất bền vững, nâng cao đời sống, giữ gìn bản sắc văn hóa và quản lý xã hội dân chủ.
- **Khái niệm về Hội Nông dân**: Tổ chức chính trị - xã hội của nông dân, có chức năng tuyên truyền, vận động, hỗ trợ phát triển kinh tế và bảo vệ quyền lợi nông dân.
- **Mô hình ma trận SWOT**: Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong vai trò của Hội Nông dân trong xây dựng NTM.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: Kết hợp số liệu thứ cấp từ UBND huyện, Hội Nông dân tỉnh Quảng Ninh, các báo cáo xây dựng NTM và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 180 hộ tại 6 thôn thuộc 3 xã điển hình.
- **Phương pháp chọn mẫu**: Mẫu ngẫu nhiên tại các thôn đại diện, phỏng vấn 30 cán bộ Hội và 70 hộ hội viên nông dân nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.
- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng thống kê mô tả, so sánh định lượng và định tính, phân tích ma trận SWOT để đánh giá vai trò và đề xuất giải pháp.
- **Timeline nghiên cứu**: Thu thập số liệu từ 2011-2014, khảo sát chuyên sâu năm 2014, phân tích và đề xuất giải pháp trong năm 2015.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Vai trò tuyên truyền, vận động**: Hội Nông dân huyện Ba Chẽ đã tổ chức hơn 100 buổi tuyên truyền, thu hút trên 80% hội viên tham gia, góp phần nâng cao nhận thức về xây dựng NTM.
- **Tham gia Ban quản lý xây dựng NTM**: Tỷ lệ cán bộ Hội tham gia Ban quản lý xây dựng NTM tại các xã đạt khoảng 70%, tạo điều kiện cho việc giám sát và quản lý dự án.
- **Phát triển kinh tế nông thôn**: Hơn 60% hội viên nông dân tham gia các dự án phát triển kinh tế, với trên 3.000 hộ vay vốn qua tổ vay vốn do Hội quản lý, tổng dư nợ đạt khoảng 67 tỷ đồng.
- **Huy động nguồn lực**: Hội đã vận động nông dân đóng góp trên 68 tỷ đồng và hàng nghìn ngày công lao động để xây dựng hạ tầng nông thôn, chiếm khoảng 20% tổng nguồn lực xây dựng NTM của huyện.
- **Giám sát và nghiệm thu công trình**: Hội Nông dân tham gia giám sát trên 80% các công trình xây dựng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và chất lượng công trình.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Hội Nông dân đã phát huy vai trò trung tâm trong việc tuyên truyền, vận động và huy động nguồn lực xây dựng NTM tại huyện Ba Chẽ. Tuy nhiên, năng lực cán bộ Hội còn hạn chế, kỹ năng vận động và tổ chức chưa đồng đều, dẫn đến hiệu quả vận động chưa cao ở một số địa phương. So sánh với các huyện như Đơn Dương (Lâm Đồng) và Đông Triều (Quảng Ninh), nơi có sự phối hợp chặt chẽ giữa Hội và chính quyền, vai trò của Hội được phát huy mạnh mẽ hơn, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 11,47% xuống còn 6% trong 3 năm.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ tham gia các hoạt động của Hội, bảng tổng hợp nguồn lực huy động và biểu đồ so sánh tỷ lệ hộ nghèo trước và sau khi triển khai chương trình xây dựng NTM.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Nâng cao năng lực cán bộ Hội**: Tổ chức đào tạo, tập huấn kỹ năng vận động, quản lý dự án cho cán bộ Hội, nhằm tăng tỷ lệ cán bộ có trình độ chuyên môn đạt trên 80% trong vòng 2 năm tới.
- **Đổi mới hình thức tuyên truyền**: Áp dụng đa dạng các hình thức truyền thông, kết hợp truyền thống và hiện đại, tăng cường tuyên truyền trực tiếp tại các thôn, bản, nhằm nâng tỷ lệ hội viên hiểu biết về NTM lên trên 90% trong 3 năm.
- **Tăng cường phối hợp với chính quyền và các tổ chức đoàn thể**: Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ trong xây dựng kế hoạch và giám sát thực hiện NTM, đảm bảo 100% các dự án có sự tham gia của Hội Nông dân.
- **Mở rộng nguồn vốn và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân**: Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức tài chính để tăng dư nợ cho vay phát triển sản xuất lên 100 tỷ đồng trong 5 năm tới, đồng thời tổ chức trên 500 lớp tập huấn kỹ thuật.
- **Khuyến khích sự tham gia của người dân**: Vận động người dân đóng góp ngày công, đất đai, vật chất với mục tiêu tăng 30% so với hiện tại trong vòng 3 năm, đảm bảo sự chủ động và trách nhiệm của cộng đồng trong xây dựng NTM.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ Hội Nông dân các cấp**: Nắm bắt các giải pháp nâng cao vai trò trong xây dựng NTM, áp dụng thực tiễn tại địa phương.
- **Lãnh đạo chính quyền địa phương**: Tham khảo cơ chế phối hợp và huy động nguồn lực từ Hội Nông dân để phát triển kinh tế - xã hội nông thôn.
- **Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế nông nghiệp, phát triển nông thôn**: Tài liệu tham khảo về mô hình tổ chức và vai trò của Hội Nông dân trong phát triển nông thôn.
- **Các tổ chức phi chính phủ và nhà tài trợ**: Hiểu rõ vai trò của Hội Nông dân trong việc triển khai các dự án phát triển nông thôn, từ đó xây dựng chương trình hỗ trợ hiệu quả.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Vai trò chính của Hội Nông dân trong xây dựng NTM là gì?**  
Hội Nông dân chủ yếu thực hiện tuyên truyền, vận động, tham gia quản lý, giám sát và huy động nguồn lực xây dựng hạ tầng, phát triển kinh tế nông thôn.

2. **Làm thế nào để nâng cao năng lực cán bộ Hội Nông dân?**  
Tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng quản lý dự án, vận động quần chúng và chuyển giao khoa học kỹ thuật, kết hợp với đánh giá, khen thưởng cán bộ có thành tích.

3. **Nguồn lực xây dựng NTM được huy động như thế nào?**  
Nguồn lực gồm vốn Nhà nước, vốn tín dụng ưu đãi, đóng góp của nhân dân về tiền, ngày công và đất đai, trong đó Hội Nông dân đóng vai trò vận động và quản lý.

4. **Các khó khăn chính trong việc phát huy vai trò của Hội Nông dân là gì?**  
Bao gồm năng lực cán bộ hạn chế, trình độ dân trí thấp, tập quán sản xuất lạc hậu và sự trông chờ, ỷ lại của người dân.

5. **Kinh nghiệm thành công từ các địa phương khác có thể áp dụng cho Ba Chẽ?**  
Phối hợp chặt chẽ giữa Hội Nông dân và chính quyền, tổ chức phong trào thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, vận động hiến đất và đóng góp công sức, đồng thời phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả.

## Kết luận

- Hội Nông dân huyện Ba Chẽ đã phát huy vai trò quan trọng trong xây dựng NTM, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.  
- Các hoạt động tuyên truyền, vận động và huy động nguồn lực của Hội đã đạt hiệu quả tích cực, tuy nhiên còn tồn tại hạn chế về năng lực cán bộ và sự tham gia của người dân.  
- So sánh với các địa phương khác cho thấy sự phối hợp chặt chẽ và đổi mới phương thức hoạt động là yếu tố then chốt để nâng cao vai trò của Hội.  
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới tuyên truyền, tăng cường phối hợp và mở rộng nguồn lực hỗ trợ nông dân.  
- Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc phát triển bền vững chương trình xây dựng NTM tại Ba Chẽ và các địa phương tương tự.  

**Hành động tiếp theo:** Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đánh giá định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các huyện khác để nhân rộng mô hình thành công.  
**Kêu gọi:** Các cấp chính quyền, tổ chức Hội và cộng đồng nông dân cùng chung tay thực hiện để xây dựng nông thôn mới ngày càng phát triển bền vững.