Tổng quan nghiên cứu

Thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, với dân số trên 164.000 người và hơn 50% là nữ giới, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương nhờ vị trí địa lý thuận lợi và sự phát triển của các khu công nghiệp lớn như Samsung, Prime, Elovi. Theo số liệu năm 2018, tổng giá trị sản xuất (GTSX) công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp đạt khoảng 608.815 tỷ đồng, tăng trưởng 12,4% so với năm trước. Trong bối cảnh đó, vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ (Hội LHPN) trong phát triển kinh tế hộ gia đình trở nên cấp thiết nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và góp phần phát triển kinh tế xã hội.

Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2016-2018 tại Thị xã Phổ Yên nhằm đánh giá thực trạng vai trò của Hội LHPN trong phát triển kinh tế hộ gia đình, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội. Mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng, phân tích nhân tố tác động và đề xuất giải pháp phù hợp. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, cung cấp dữ liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý và Hội LHPN địa phương trong việc xây dựng chính sách và triển khai các hoạt động hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết về vai trò của tổ chức chính trị - xã hội: Hội LHPN là tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho quyền lợi hợp pháp của phụ nữ, tham gia vào phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ quyền lợi phụ nữ.
  • Mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình: Kinh tế hộ gia đình là đơn vị kinh tế cơ sở, trong đó các thành viên cùng đóng góp tài sản và công sức để sản xuất, kinh doanh nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
  • Khái niệm về phát triển kinh tế: Quá trình chuyển biến từ trạng thái thấp lên trạng thái cao hơn về thu nhập, quy mô sản xuất, cơ cấu ngành nghề và việc làm.
  • Khung pháp lý về bình đẳng giới và phát triển phụ nữ: Luật Bình đẳng giới (2007), Luật Phòng chống bạo lực gia đình (2008), Nghị quyết số 11-NQ/TW (2007) tạo điều kiện cho phụ nữ phát triển toàn diện.
  • Mô hình phân tích SWOT: Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Hội LHPN trong phát triển kinh tế hộ gia đình.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Kết hợp số liệu thứ cấp từ các báo cáo, văn bản pháp luật, tài liệu khoa học và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát điều tra 152 người gồm cán bộ Hội LHPN cấp thị xã, xã/phường và hộ gia đình tại 3 đơn vị: phường Ba Hàng, xã Vạn Phái, xã Thuận Thành.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu phi xác suất thuận tiện nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí, đảm bảo tính đại diện tương đối cho vùng nghiên cứu.
  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng bảng hỏi với thang đo Likert 5 mức độ, phỏng vấn sâu và thu thập ý kiến chuyên gia.
  • Phương pháp xử lý số liệu: Sử dụng phần mềm Excel để phân tích thống kê mô tả, so sánh, phân tổ và phân tích SWOT.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp trong năm 2019, phân tích và hoàn thiện luận văn trong cùng năm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Vai trò tuyên truyền của Hội LHPN: Hội tổ chức trung bình 20-25 buổi tuyên truyền mỗi năm với sự tham gia của hơn 1.000 hội viên, nâng cao nhận thức về chính sách phát triển kinh tế hộ gia đình. Khoảng 85% hội viên đồng ý rằng công tác tuyên truyền giúp họ hiểu rõ hơn về các chính sách và kỹ thuật sản xuất mới.

  2. Tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật (KHKT): Hội phối hợp tổ chức 10-12 lớp tập huấn hàng năm, thu hút khoảng 500 hội viên tham gia. Các mô hình như trồng nấm, rau sạch, cây cảnh được nhân rộng, giúp nhiều hộ gia đình tăng thu nhập từ 15-30% so với trước khi tham gia tập huấn.

  3. Hỗ trợ vay vốn và huy động nguồn vốn: Tổng dư nợ cho vay qua Hội LHPN tại Phổ Yên đạt trên 23 tỷ đồng với hơn 600 hội viên vay vốn phát triển sản xuất. Tỷ lệ sử dụng vốn đúng mục đích đạt 92%, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong hội viên xuống còn khoảng 5% năm 2018, giảm 3% so với năm 2016.

  4. Dạy nghề và giới thiệu việc làm: Hội phối hợp tổ chức đào tạo nghề cho hơn 300 hội viên, trong đó 70% có việc làm ổn định sau đào tạo. Các nghề phổ biến gồm trồng hoa cây cảnh, may công nghiệp, tin học văn phòng.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy Hội LHPN Thị xã Phổ Yên đã phát huy hiệu quả vai trò trong phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ vốn và đào tạo nghề. Nguyên nhân thành công là do sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, sự quan tâm của cấp ủy chính quyền và sự nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ Hội. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác như Mường Lay, Tuyên Quang, Bạch Thông, Phổ Yên có mức độ huy động vốn và đào tạo nghề tương đương, tuy nhiên vẫn còn hạn chế về trình độ cán bộ Hội và nguồn kinh phí hoạt động.

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ hội viên tham gia các hoạt động và mức tăng thu nhập sau khi tham gia các chương trình của Hội sẽ minh họa rõ nét hiệu quả công tác Hội. Bảng so sánh số liệu vay vốn và tỷ lệ hộ nghèo qua các năm cũng giúp đánh giá sự tiến bộ trong phát triển kinh tế hộ gia đình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực cán bộ Hội: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ Hội trong vòng 1-2 năm tới nhằm cải thiện chất lượng quản lý và triển khai hoạt động.

  2. Đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền: Sử dụng đa dạng các phương tiện truyền thông hiện đại, tăng cường tuyên truyền trực tiếp và qua mạng xã hội để mở rộng phạm vi tiếp cận, nâng tỷ lệ hội viên tham gia lên trên 90% trong 3 năm tới.

  3. Mở rộng và đa dạng hóa nguồn vốn: Phối hợp với các ngân hàng, tổ chức tài chính để tăng nguồn vốn vay ưu đãi, đồng thời phát triển các quỹ tiết kiệm nội bộ nhằm tăng tổng nguồn vốn cho vay lên ít nhất 30 tỷ đồng trong 5 năm tới.

  4. Tăng cường đào tạo nghề và giới thiệu việc làm: Mở rộng các lớp đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu thị trường lao động, phối hợp với doanh nghiệp địa phương để giới thiệu việc làm cho ít nhất 80% học viên sau đào tạo trong vòng 2 năm.

  5. Tăng cường phối hợp liên ngành: Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Hội LHPN với các ngành, địa phương để triển khai hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế hộ gia đình, đảm bảo sự đồng bộ và bền vững.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tổ chức các hoạt động phát triển kinh tế hộ gia đình.

  2. Lãnh đạo chính quyền địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Phát triển xã hội: Tài liệu tham khảo về vai trò tổ chức chính trị - xã hội trong phát triển kinh tế hộ gia đình.

  4. Các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp: Đánh giá hiệu quả các chương trình hỗ trợ phụ nữ, từ đó thiết kế các dự án phù hợp với nhu cầu thực tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Vai trò chính của Hội LHPN trong phát triển kinh tế hộ gia đình là gì?
    Hội LHPN chủ yếu thực hiện công tác tuyên truyền, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vay vốn và đào tạo nghề nhằm nâng cao năng lực sản xuất và thu nhập cho các hộ gia đình do phụ nữ làm chủ.

  2. Làm thế nào để Hội LHPN huy động được nguồn vốn cho hội viên?
    Hội phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức tài chính để tín chấp cho vay, đồng thời vận động hội viên tham gia các quỹ tiết kiệm, tạo nguồn vốn xoay vòng hỗ trợ sản xuất.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến vai trò của Hội LHPN?
    Bao gồm chính sách của Nhà nước, điều kiện kinh tế xã hội địa phương, trình độ và nhận thức của chủ hộ gia đình, năng lực cán bộ Hội và nguồn lực vật chất, tài chính của Hội.

  4. Mức độ hiệu quả của các lớp đào tạo nghề do Hội tổ chức ra sao?
    Khoảng 70% học viên có việc làm ổn định sau đào tạo, giúp cải thiện thu nhập và giảm tỷ lệ thất nghiệp trong hội viên.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao vai trò của Hội LHPN?
    Tăng cường đào tạo cán bộ, đổi mới tuyên truyền, mở rộng nguồn vốn, nâng cao chất lượng đào tạo nghề và tăng cường phối hợp liên ngành.

Kết luận

  • Hội LHPN Thị xã Phổ Yên đã phát huy vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế hộ gia đình qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ vốn và đào tạo nghề.
  • Số liệu cho thấy sự gia tăng thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo trong hội viên từ 2016 đến 2018.
  • Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm chính sách, điều kiện kinh tế xã hội, năng lực cán bộ và nhận thức của chủ hộ gia đình.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới hình thức tuyên truyền, mở rộng nguồn vốn và đào tạo nghề.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các cấp Hội và chính quyền địa phương trong việc phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững.

Hành động tiếp theo: Các cấp Hội cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để nâng cao hiệu quả công tác Hội trong tương lai.