Tổng quan nghiên cứu

Huyện An Lão, tỉnh Bình Định, là một trong 74 huyện nghèo của cả nước, với diện tích đất tự nhiên khoảng 69.688 ha, trong đó diện tích rừng chiếm tới 80%. Dân số huyện khoảng 32.000 người, gồm ba dân tộc chính: Kinh, Hre và Bana. Địa hình phức tạp, chia cắt mạnh, độ chênh lệch cao, cùng với tỷ lệ hộ nghèo lên đến 43,47%, tạo nên nhiều thách thức trong phát triển kinh tế - xã hội và công tác quản lý nhà nước. Trong bối cảnh đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Hội LHPN) đóng vai trò quan trọng trong giám sát hoạt động quản lý nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của phụ nữ và góp phần nâng cao hiệu quả quản lý.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng hoạt động giám sát của Hội LHPN Việt Nam tại huyện An Lão trong giai đoạn 2016-2022, làm rõ các yếu tố ảnh hưởng, đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giám sát. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại huyện An Lão, tỉnh Bình Định, và phạm vi thời gian từ năm 2016 đến 2022. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoàn thiện hoạt động giám sát của Hội LHPN, góp phần xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên quan điểm phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ và kiểm soát quyền lực nhà nước. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết giám sát xã hội: Giám sát được hiểu là hoạt động theo dõi, đánh giá và kiến nghị nhằm đảm bảo việc thực hiện đúng các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Giám sát của Hội LHPN mang tính xã hội, không có quyền lực cưỡng chế nhưng có vai trò quan trọng trong kiểm soát quyền lực nhà nước từ bên ngoài.

  2. Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là sự tác động của các chủ thể có quyền lực nhà nước đến các đối tượng nhằm thực hiện chức năng quản lý. Giám sát của Hội LHPN góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước.

Các khái niệm chính bao gồm: giám sát, giám sát của Hội LHPN, quản lý nhà nước, phản biện xã hội, và quyền làm chủ của nhân dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích và thu thập thông tin thứ cấp từ các báo cáo của Hội LHPN Việt Nam, Hội LHPN tỉnh Bình Định, huyện An Lão, các văn bản pháp luật và các công trình nghiên cứu liên quan. Phương pháp quan sát cũng được áp dụng để theo dõi thực tiễn hoạt động giám sát tại địa phương.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các cán bộ Hội, hội viên và các cơ quan quản lý nhà nước tại huyện An Lão. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu phi xác suất theo phương pháp thuận tiện và chuyên gia nhằm đảm bảo thu thập thông tin đa chiều, phản ánh thực trạng khách quan.

Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2016-2022, phù hợp với các chính sách và quy định pháp luật hiện hành về giám sát và quản lý nhà nước.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội LHPN huyện An Lão: Hội có 10 cơ sở với 5.407 hội viên, trong đó 76% hộ đồng bào dân tộc thiểu số còn nghèo. Hoạt động giám sát tập trung vào các chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới. Tuy nhiên, chất lượng giám sát còn hạn chế, chưa phát huy hết vai trò kiểm soát quyền lực, với tỷ lệ kiến nghị được giải quyết chưa đạt kỳ vọng.

  2. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả giám sát: Bao gồm yếu tố kinh tế - chính trị - xã hội, pháp lý, nguồn lực và văn hóa - lối sống. Ví dụ, môi trường chính trị ổn định tạo điều kiện thuận lợi, nhưng nguồn lực cán bộ Hội còn thiếu về số lượng và chất lượng, kinh phí hạn chế ảnh hưởng đến khả năng tổ chức giám sát chuyên sâu.

  3. Phạm vi và nội dung giám sát: Hội chủ yếu giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến quyền lợi phụ nữ, như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em. Phương thức giám sát đa dạng, bao gồm tổ chức đoàn giám sát, phối hợp với các cơ quan, thu thập ý kiến hội viên và xử lý đơn thư khiếu nại.

  4. Kết quả đạt được và hạn chế: Hoạt động giám sát đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên và người dân về pháp luật, đồng thời phát hiện và kiến nghị xử lý nhiều sai phạm. Tuy nhiên, còn tồn tại hạn chế như thiếu chủ động, chưa sâu sát, chưa bám sát thực tiễn và chưa có cơ chế xử lý kiến nghị hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân hạn chế chủ yếu do năng lực cán bộ Hội chưa đồng đều, kinh phí và cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu, cùng với đặc điểm địa bàn miền núi, dân trí thấp, phong tục tập quán còn ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền, vận động. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả tương đồng với thực trạng chung của các tổ chức chính trị - xã hội tại vùng khó khăn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hộ nghèo, biểu đồ phân bổ hội viên theo dân tộc, bảng tổng hợp các nội dung giám sát và kết quả xử lý kiến nghị. Những phát hiện này nhấn mạnh vai trò quan trọng của Hội LHPN trong hệ thống giám sát xã hội, đồng thời chỉ ra nhu cầu nâng cao năng lực và điều kiện hoạt động để phát huy hiệu quả hơn nữa.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và ban hành quy chế phối hợp chặt chẽ giữa Hội LHPN và Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan quản lý nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả giám sát. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Thường vụ Hội LHPN huyện phối hợp với UBMTTQ huyện.

  2. Đổi mới tổ chức và nâng cao chất lượng cán bộ Hội thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn về pháp luật, kỹ năng giám sát và phản biện xã hội. Mục tiêu tăng tỷ lệ cán bộ có trình độ chuyên môn đạt trên 80% trong 2 năm. Chủ thể: Hội LHPN tỉnh và huyện.

  3. Tăng cường tuyên truyền, vận động hội viên và nhân dân về quyền và nghĩa vụ trong giám sát, nâng cao nhận thức pháp luật, đặc biệt tại các xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Thời gian: liên tục hàng năm. Chủ thể: Hội LHPN các cấp phối hợp với các tổ chức xã hội.

  4. Tăng cường nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho hoạt động giám sát, bao gồm kinh phí tổ chức đoàn giám sát, trang thiết bị hỗ trợ và kinh phí đào tạo. Mục tiêu đảm bảo kinh phí hoạt động tăng ít nhất 20% mỗi năm trong 3 năm tới. Chủ thể: UBND huyện, Hội LHPN tỉnh và huyện.

  5. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền đối với công tác giám sát của Hội LHPN, đảm bảo sự phối hợp đồng bộ và hiệu quả. Thời gian: ngay trong năm đầu tiên. Chủ thể: Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, lãnh đạo Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp: Nghiên cứu giúp nâng cao năng lực tổ chức và thực hiện hoạt động giám sát, từ đó phát huy vai trò đại diện, bảo vệ quyền lợi phụ nữ.

  2. Cơ quan quản lý nhà nước địa phương: Hiểu rõ vai trò và trách nhiệm phối hợp với Hội trong công tác giám sát, từ đó tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội.

  3. Nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành quản lý công và chính sách công: Tài liệu tham khảo bổ ích về cơ sở lý luận và thực tiễn giám sát xã hội, đặc biệt trong bối cảnh vùng miền núi, dân tộc thiểu số.

  4. Các tổ chức chính trị - xã hội và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Tham khảo để xây dựng cơ chế phối hợp, nâng cao hiệu quả giám sát và phản biện xã hội trong hệ thống chính trị.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giám sát của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là gì?
    Giám sát là hoạt động theo dõi, đánh giá và kiến nghị nhằm đảm bảo các cơ quan, tổ chức và cá nhân thực hiện đúng chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của phụ nữ.

  2. Phạm vi giám sát của Hội LHPN tại huyện An Lão bao gồm những nội dung nào?
    Phạm vi tập trung vào việc thực hiện các chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, cũng như giám sát cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả giám sát của Hội LHPN?
    Bao gồm yếu tố kinh tế - chính trị - xã hội, pháp lý, nguồn lực (nhân lực, kinh phí), văn hóa - lối sống và năng lực tổ chức thực hiện của cán bộ Hội.

  4. Phương thức giám sát của Hội LHPN được thực hiện như thế nào?
    Thông qua tổ chức đoàn giám sát, phối hợp với các cơ quan, thu thập ý kiến hội viên, xử lý đơn thư khiếu nại, và tham gia các hoạt động giám sát do các cơ quan dân cử tổ chức.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả giám sát của Hội LHPN?
    Bao gồm xây dựng quy chế phối hợp, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường tuyên truyền, đảm bảo nguồn lực tài chính và sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng hoạt động giám sát của Hội LHPN Việt Nam tại huyện An Lão, tỉnh Bình Định trong giai đoạn 2016-2022.
  • Phân tích các yếu tố ảnh hưởng như kinh tế - chính trị, pháp lý, nguồn lực và văn hóa xã hội, đồng thời chỉ ra những hạn chế trong tổ chức và thực hiện giám sát.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả giám sát, góp phần xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của phụ nữ.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng cho các cấp Hội, cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội trong việc phối hợp và phát huy vai trò giám sát xã hội.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong vòng 1-3 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và nâng cao chất lượng giám sát trong các lĩnh vực khác.

Hành động tiếp theo: Các cấp Hội và chính quyền địa phương cần phối hợp xây dựng kế hoạch triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và huy động nguồn lực để nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát.