Tổng quan nghiên cứu

Huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ, với dân số trên 100.000 người, trong đó hơn 84% cư trú tại khu vực nông thôn, là một địa phương miền núi có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế hộ gia đình. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện đạt khoảng 11,38% năm 2019, cao hơn mức bình quân của tỉnh Phú Thọ (10,8%), thu nhập bình quân đầu người đạt trên 45 triệu đồng/năm, trong khi tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 2,33%. Tuy nhiên, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động còn chậm, sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún, chưa gắn kết với thị trường tiêu thụ. Trong bối cảnh đó, vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Phù Ninh trong phát triển kinh tế hộ gia đình trở nên hết sức quan trọng.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng vai trò của Hội LHPN huyện Phù Ninh trong phát triển kinh tế hộ gia đình, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội trong giai đoạn 2021-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn, dạy nghề và giới thiệu việc làm cho hội viên phụ nữ tại ba xã đại diện cho các vùng phát triển khác nhau: Tiên Du, Phú Lộc và Gia Thanh.

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò của Hội LHPN trong phát triển kinh tế hộ gia đình, đồng thời cung cấp cơ sở dữ liệu và giải pháp thiết thực hỗ trợ công tác phát triển kinh tế hộ gia đình tại địa phương. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao năng lực hoạt động của Hội, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, giảm nghèo và cải thiện đời sống hội viên phụ nữ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết tổ chức chính trị - xã hội: Hội LHPN là tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho quyền lợi hợp pháp của phụ nữ, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ quyền lợi phụ nữ.

  • Mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình: Kinh tế hộ gia đình được hiểu là đơn vị kinh tế cơ sở, tự chủ trong sản xuất, sử dụng lao động gia đình và có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn.

  • Khái niệm về phát triển kinh tế hộ gia đình: Quá trình chuyển biến từ trạng thái thấp lên trạng thái cao hơn về thu nhập, quy mô sản xuất, cơ cấu ngành nghề, việc làm và thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Các khái niệm chính bao gồm: Hội Liên hiệp Phụ nữ, kinh tế hộ gia đình, phát triển kinh tế hộ gia đình, hoạt động tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn, dạy nghề và giới thiệu việc làm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Bao gồm các báo cáo của Hội LHPN huyện Phù Ninh, số liệu thống kê của các phòng ban huyện, văn kiện Đảng, các tài liệu học thuật và báo chí liên quan đến hoạt động Hội và phát triển kinh tế hộ gia đình giai đoạn 2017-2019.

  • Thu thập số liệu sơ cấp: Thực hiện khảo sát phỏng vấn 60 hộ gia đình hội viên tại ba xã Tiên Du (20 hộ), Phú Lộc (22 hộ) và Gia Thanh (18 hộ) theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên. Đồng thời, phỏng vấn chuyên gia và cán bộ Hội LHPN các cấp để thu thập thông tin về hoạt động, thuận lợi, khó khăn và đề xuất giải pháp.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để trình bày số liệu về hoạt động Hội và đặc điểm hộ gia đình; phương pháp so sánh để đánh giá sự biến động các chỉ tiêu qua các năm; phân tích định tính để làm rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Số liệu thứ cấp thu thập từ năm 2017 đến 6 tháng đầu năm 2020; số liệu sơ cấp thu thập trong năm 2020; đề xuất giải pháp áp dụng giai đoạn 2021-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hoạt động tuyên truyền và tập huấn khoa học kỹ thuật: Hội LHPN huyện tổ chức trung bình 25-35 buổi tuyên truyền và tập huấn mỗi năm, thu hút hàng nghìn hội viên tham gia. Khoảng 85% hộ gia đình đánh giá các hoạt động tuyên truyền phù hợp và hữu ích, giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng sản xuất kinh doanh.

  2. Hỗ trợ nguồn vốn phát triển kinh tế: Hội phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và các quỹ tín dụng vi mô như Quỹ TYM, Quỹ Phụ nữ nghèo để cung cấp vốn vay cho hơn 5.000 hộ hội viên với tổng số vốn trên 100 tỷ đồng giai đoạn 2017-2019. Tỷ lệ hộ vay vốn sử dụng đúng mục đích đạt trên 90%, góp phần giúp hàng trăm hộ thoát nghèo mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,88% năm 2017 xuống còn 2,33% năm 2019.

  3. Phối hợp tổ chức dạy nghề và giới thiệu việc làm: Trong 5 năm qua, Hội phối hợp mở 17 lớp dạy nghề ngắn hạn cho 655 học viên, tập trung vào các ngành nghề phù hợp như trồng trọt, chăn nuôi, may công nghiệp, kỹ thuật chế biến thực phẩm. Tỷ lệ người sau học nghề có việc làm ổn định đạt khoảng 70%.

  4. Ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài: Trình độ cán bộ Hội, nhận thức của chủ hộ, sự phối hợp với các cơ quan, kinh phí hoạt động và điều kiện kinh tế xã hội địa phương là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả vai trò của Hội. Ví dụ, cán bộ có trình độ đại học chiếm 100%, trong đó 50% có trình độ thạc sĩ hoặc cao cấp lý luận chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động Hội.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Hội LHPN huyện Phù Ninh đã phát huy vai trò tích cực trong phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ vốn và dạy nghề. Sự tăng trưởng kinh tế ổn định của huyện, giảm tỷ lệ hộ nghèo và nâng cao thu nhập bình quân đầu người phản ánh hiệu quả của các hoạt động này.

So sánh với các địa phương lân cận như huyện Yên Sơn và Thanh Thủy, Phù Ninh có điểm mạnh về sự phối hợp chặt chẽ với các ngành, nguồn vốn vay đa dạng và đội ngũ cán bộ Hội có trình độ cao. Tuy nhiên, hạn chế vẫn còn ở việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật chưa đồng đều, nguồn vốn chưa đáp ứng đủ nhu cầu, và các hoạt động dạy nghề chưa phủ rộng toàn huyện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện số buổi tập huấn, số người tham gia, biểu đồ đường thể hiện tỷ lệ hộ nghèo qua các năm, và bảng tổng hợp các nguồn vốn vay và kết quả sử dụng vốn. Các biểu đồ này giúp minh họa rõ nét sự phát triển và những điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Hội: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng quản lý và vận động hội viên cho cán bộ Hội các cấp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Mục tiêu đạt 100% cán bộ Hội có chứng chỉ nghiệp vụ trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN tỉnh phối hợp với các cơ sở đào tạo.

  2. Đổi mới nội dung và phương thức tuyên truyền, giáo dục: Áp dụng công nghệ thông tin, truyền thông đa phương tiện để mở rộng phạm vi tiếp cận, tăng tính hấp dẫn và hiệu quả của các chương trình tuyên truyền. Mục tiêu tăng 30% số hội viên tham gia các hoạt động tuyên truyền trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện và cơ sở.

  3. Tăng cường phối hợp và khai thác nguồn lực: Mở rộng hợp tác với các tổ chức tài chính, doanh nghiệp, các ngành chuyên môn để đa dạng hóa nguồn vốn và dịch vụ hỗ trợ hội viên. Mục tiêu tăng vốn vay cho hội viên lên 20% trong giai đoạn 2021-2025. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện, Ngân hàng CSXH, các tổ chức tài chính vi mô.

  4. Đẩy mạnh công tác tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật: Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, thực hành tại chỗ, xây dựng mô hình trình diễn để nâng cao khả năng ứng dụng kỹ thuật mới trong sản xuất. Mục tiêu 80% hội viên tham gia tập huấn áp dụng thành công kỹ thuật mới trong 5 năm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN phối hợp với Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Dạy nghề.

  5. Tăng cường đào tạo nghề và giới thiệu việc làm: Phát triển các lớp đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu thị trường lao động, đặc biệt cho phụ nữ bị ảnh hưởng bởi thu hồi đất và chuyển đổi ngành nghề. Mục tiêu tạo việc làm ổn định cho 70% học viên sau đào tạo trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện, Trung tâm Dạy nghề, Sở LĐ-TB&XH.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp: Nghiên cứu giúp nâng cao năng lực tổ chức, vận động và triển khai các hoạt động phát triển kinh tế hộ gia đình hiệu quả.

  2. Lãnh đạo địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước: Tham khảo để xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình, giảm nghèo và phát triển bền vững.

  3. Các tổ chức tài chính vi mô và ngân hàng chính sách: Hiểu rõ nhu cầu, đặc điểm và hiệu quả các chương trình tín dụng dành cho phụ nữ, từ đó thiết kế sản phẩm phù hợp.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, phát triển nông thôn: Tài liệu tham khảo về vai trò tổ chức chính trị - xã hội trong phát triển kinh tế hộ gia đình, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phù Ninh đã hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình bằng những hình thức nào?
    Hội tổ chức tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn vay qua Ngân hàng Chính sách xã hội và các quỹ tín dụng vi mô, phối hợp dạy nghề và giới thiệu việc làm. Ví dụ, từ 2017-2019, hơn 5.000 hộ hội viên được vay vốn với tổng số vốn trên 100 tỷ đồng.

  2. Tỷ lệ hộ nghèo tại huyện Phù Ninh thay đổi ra sao trong giai đoạn nghiên cứu?
    Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,88% năm 2017 xuống còn 2,33% năm 2019, cho thấy hiệu quả tích cực của các hoạt động hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình do Hội LHPN triển khai.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến vai trò của Hội LHPN trong phát triển kinh tế hộ gia đình?
    Bao gồm trình độ, năng lực cán bộ Hội; nhận thức và trình độ chủ hộ gia đình; sự phối hợp với các cơ quan, đơn vị; kinh phí hoạt động của Hội; điều kiện kinh tế xã hội địa phương.

  4. Hoạt động dạy nghề của Hội có hiệu quả như thế nào?
    Trong 5 năm qua, Hội phối hợp mở 17 lớp dạy nghề cho 655 học viên, với khoảng 70% học viên có việc làm ổn định sau đào tạo, góp phần nâng cao thu nhập và giảm nghèo.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao vai trò của Hội LHPN trong thời gian tới?
    Các giải pháp gồm nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới tuyên truyền, tăng cường phối hợp khai thác nguồn lực, đẩy mạnh tập huấn khoa học kỹ thuật, mở rộng đào tạo nghề và giới thiệu việc làm.

Kết luận

  • Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phù Ninh đã phát huy vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế hộ gia đình qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ vốn và dạy nghề.
  • Tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, thu nhập bình quân đầu người tăng, phản ánh hiệu quả tích cực của các hoạt động Hội.
  • Các yếu tố như trình độ cán bộ, nhận thức chủ hộ, sự phối hợp liên ngành và kinh phí hoạt động ảnh hưởng lớn đến hiệu quả vai trò của Hội.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường nguồn lực và mở rộng đào tạo nghề nhằm phát huy tối đa vai trò của Hội trong giai đoạn 2021-2025.
  • Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các cấp Hội, địa phương và các tổ chức liên quan tham khảo, áp dụng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững.

Hành động tiếp theo: Các cấp Hội và địa phương cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế xã hội.