Vai Trò Của Công Đoàn Trong Các Doanh Nghiệp Ngoài Nhà Nước Ở Huyện Tiên Lãng, Thành Phố Hải Phòng

Doanh nghiệp ngoài nhà nước, theo định nghĩa của Tổng cục Thống kê, là các doanh nghiệp có vốn trong nước, thuộc sở hữu tư nhân hoặc nhóm người có sở hữu nhà nước nhưng chiếm dưới 50% vốn điều lệ. Đặc điểm chính của loại hình doanh nghiệp này là tính linh hoạt, năng động trong hoạt động kinh doanh, tuy nhiên, cũng đối mặt với nhiều khó khăn về vốn, công nghệ và quản lý. Việc hiểu rõ khái niệm và đặc điểm của DNNNN là cơ sở quan trọng để đánh giá đúng vai trò của Công đoàn trong khu vực này. Theo LDN 2020, DN ngoài nhà nước là DN hợp pháp, có tài sản, hạch toán kinh tế độc lập, có vốn trong nước thuộc sở hữu tư nhân hoặc nhóm người hoặc thuộc sở hữu Nhà nước nhưng chiếm từ 50% vốn điều lệ trở xuống.

Hiến pháp 2013 khẳng định Công đoàn Việt Nam là tổ chức đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Chức năng chính của Công đoàn bao gồm: đại diện, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động; tham gia quản lý, giám sát hoạt động của doanh nghiệp; tổ chức các hoạt động văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; tuyên truyền, giáo dục pháp luật lao động cho người lao động. Vai trò của Công đoàn đặc biệt quan trọng trong các DNNNN, nơi người lao động thường đối mặt với nhiều rủi ro về việc làm, tiền lương, điều kiện làm việc.

Tính đến thời điểm hiện tại, toàn huyện Tiên Lãng có 34 CĐCS với 2.425 đoàn viên trong khu vực DNNNN. Tuy nhiên, chất lượng hoạt động của một số CĐCS còn hạn chế. Nội dung hoạt động CĐCS doanh nghiệp còn đơn điệu, chưa thu hút đoàn viên, người lao động tham gia. Vấn đề này ngày càng trở nên cấp thiết khi Việt Nam gia nhập CPTPP - Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Một trong những khó khăn lớn nhất là sự né tránh từ phía người sử dụng lao động (NSDLĐ) trong việc thành lập CĐCS. Nhiều NSDLĐ lo ngại hoạt động Công đoàn sẽ ảnh hưởng đến quyền tự chủ kinh doanh của họ. Bên cạnh đó, sự thụ động từ phía người lao động cũng là một thách thức không nhỏ. Nhiều người lao động chưa nhận thức rõ vai trò, lợi ích của việc tham gia Công đoàn nên chưa tích cực tham gia các hoạt động Công đoàn.

Cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, giáo dục, sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại để tiếp cận người lao động. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào việc giải thích rõ quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động khi tham gia Công đoàn, đồng thời làm rõ vai trò của Công đoàn trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động. Cần tổ chức các buổi đối thoại, tư vấn pháp luật miễn phí cho người lao động để họ hiểu rõ hơn về pháp luật lao động và các quy định liên quan.

Cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp thành lập CĐCS, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của CĐCS. Có thể xem xét việc miễn, giảm thuế cho các doanh nghiệp có CĐCS hoạt động hiệu quả. Đồng thời, cần có cơ chế xử lý nghiêm các hành vi cản trở hoạt động Công đoàn, bảo vệ quyền của cán bộ Công đoàn.

Để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong bối cảnh hội nhập, Công đoàn cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cho người lao động. Cần chú trọng đào tạo các kỹ năng mềm, kỹ năng ngoại ngữ để người lao động có thể làm việc trong môi trường quốc tế.

Công đoàn cần đóng vai trò trung gian hòa giải các tranh chấp lao động, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp. Cần tăng cường đối thoại, thương lượng tập thể để giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động. Đồng thời, cần giám sát việc thực hiện các thỏa ước lao động tập thể, đảm bảo quyền lợi của người lao động được thực thi đầy đủ.

Nghiên cứu và áp dụng các mô hình CĐCS hoạt động hiệu quả, có nhiều đóng góp cho doanh nghiệp và người lao động. Học hỏi kinh nghiệm từ các CĐCS đã xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với NSDLĐ, đồng thời bảo vệ được quyền lợi của người lao động.

Dựa trên tình hình thực tế của huyện Tiên Lãng, đề xuất các giải pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm của địa phương. Ví dụ, có thể thành lập các tổ tư vấn pháp luật lưu động để hỗ trợ người lao động tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp.

Dự báo các xu hướng phát triển của Công đoàn trong bối cảnh mới, đặc biệt là sự tác động của công nghệ và xu hướng làm việc từ xa. Cần có những giải pháp linh hoạt, sáng tạo để thích ứng với những thay đổi này.

Đề xuất các chính sách hỗ trợ Công đoàn phát triển, đảm bảo Công đoàn có đủ nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ. Cần có cơ chế tài chính minh bạch, hiệu quả để quản lý, sử dụng nguồn lực của Công đoàn.