Truyền thông bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình địa phương: Nghiên cứu trường hợp Bạc Liêu và Sóc Trăng

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

PHẦN MỞ ĐẦU

0.1. Lịch sử nghiên cứu liên quan đến đề tài

0.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

0.5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

0.6. Kết cấu luận văn

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BÁO CHÍ VỚI VIỆC TRUYỀN THÔNG BẢN SẮC VĂN HÓA CỦA ĐỒNG BÀO KHMER NAM BỘ

1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài

1.2. Quy trình sản xuất, tiêu chí đánh giá chương trình truyền hình

1.3. Bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ

1.4. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa

1.5. Đặc trưng của truyền hình và vai trò, thế mạnh, hạn chế của truyền hình trong việc truyền thông bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer

1.6. Sơ lược các đài trong diện khảo sát

1.6.1. Đài PT-TH tỉnh Bạc Liêu

1.6.2. Đài PT-TH tỉnh Sóc Trăng

1.7. Tiểu kết Chương 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VIỆC GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA CỦA ĐỒNG BÀO KHMER NAM BỘ TRÊN SÓNG TRUYỀN HÌNH ĐỊA PHƯƠNG

2.1. Nội dung việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ trên sóng truyền hình địa phương

2.2. Hình thức thể hiện việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ trên sóng truyền hình địa phương

2.3. Xây dựng chuyên mục về văn hóa Khmer

2.4. Thể loại báo chí được sử dụng

2.5. Tiểu kết Chương 2

3. CHƯƠNG 3: VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC KHMER NAM BỘ TRÊN SÓNG TRUYỀN HÌNH ĐỊA PHƯƠNG

3.1. Một số vấn đề đặt ra về bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình địa phương

3.2. Vấn đề từ nhu cầu của công chúng

3.3. Nhân lực và tài chính

3.4. Công nghệ, phương tiện kỹ thuật

3.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình địa phương

3.5.1. Nâng cao nguồn nhân lực

3.5.2. Đổi mới về nội dung và hình thức

3.6. Tiểu kết Chương 3

KẾT LUẬN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

DANH MỤC BẢNG BIỂU

I. Tổng Quan về Truyền Thông Bản Sắc Văn Hóa Khmer Nam Bộ

Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và động lực phát triển bền vững. Đảng ta khẳng định vai trò của văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Dân tộc Khmer, với khoảng 1,3 triệu người ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), cùng với Kinh, Chăm, Hoa, tạo nên sự đa dạng và độc đáo của vùng đất Nam Bộ. Nhiều nét văn hóa độc đáo của đồng bào Khmer Nam Bộ vẫn được lưu truyền, tạo sự giao thoa văn hóa thú vị giữa các dân tộc. Nguyễn Mạnh Cường viết trong “Vài nét về người Khmer Nam Bộ”, cộng đồng Khmer Nam Bộ có quá trình hình thành và phát triển độc đáo, với điều kiện tự nhiên và lịch sử xã hội hun đúc nên những giá trị văn hóa đặc sắc. Hàng trăm năm qua, người Khmer Nam Bộ đã cố gắng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa. Các cấp, ngành và dân tộc anh em cùng chung tay thực hiện. Báo chí, đặc biệt truyền hình, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông văn hóa dân tộc.

1.1. Sự hình thành và phát triển văn hóa Khmer Nam Bộ

Cộng đồng Khmer Nam Bộ trải qua quá trình hình thành và phát triển độc đáo. Điều kiện xã hội và tự nhiên đã tạo nên những giá trị văn hóa đặc sắc. Các thế hệ Khmer Nam Bộ đã nỗ lực bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa. Các dân tộc anh em cùng chung tay trong hành trình này. Cần nghiên cứu sâu hơn về sự hình thành và phát triển văn hóa Khmer để hiểu rõ hơn về bản sắc.

1.2. Vai trò của truyền thông trong bảo tồn văn hóa

Báo chí và truyền hình có vai trò quan trọng trong việc truyền thông văn hóa. Truyền thông giúp lan tỏa các giá trị văn hóa đến cộng đồng. Truyền hình địa phương cần chú trọng đến việc bảo tồn và phát huy văn hóa Khmer Nam Bộ. Cần có chiến lược truyền thông hiệu quả để bảo tồn bản sắc.

II. Thách Thức Truyền Thông Bản Sắc Khmer Trên Truyền Hình

Cơ chế thị trường, đa phương hóa quan hệ, giao lưu văn hóa mạnh mẽ đã tác động đến văn hóa Khmer Nam Bộ. Văn hóa ngoại xâm thực, các giá trị truyền thống lung lay, một số nét văn hóa dần mai một. Tiến trình hội nhập tạo cơ hội phát triển, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn cho quốc gia đa dân tộc như Việt Nam. Việc khẳng định hệ giá trị văn hóa các dân tộc là cấp thiết. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Khmer cần được thực hiện thường xuyên. Báo chí địa phương, đặc biệt truyền hình, đóng vai trò quan trọng. Truyền hình cần thông tin, tuyên truyền giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Khmer. Cần coi đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, liên tục.

2.1. Tác động của hội nhập đến văn hóa Khmer

Hội nhập kinh tế và văn hóa tạo ra nhiều cơ hội phát triển. Tuy nhiên, nó cũng mang đến những thách thức cho văn hóa truyền thống. Văn hóa ngoại có thể xâm nhập và làm mai một bản sắc văn hóa. Cần có giải pháp để bảo vệ và phát huy văn hóa Khmer trong bối cảnh hội nhập.

2.2. Hạn chế của truyền hình địa phương hiện nay

Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa trên truyền hình địa phương còn nhiều hạn chế. Một số đài chưa chú trọng đầu tư vào chương trình tiếng Khmer và văn hóa Khmer. Chất lượng chương trình chưa cao, khó thu hút khán giả. Truyền hình địa phương cần nâng cao chất lượng và đa dạng hóa nội dung.

2.3. Vấn đề nguồn lực và đầu tư cho truyền thông văn hóa

Một số đài chưa chú trọng nhiều đến việc đầu tư vào các chương trình tiếng Khmer nói chung, các chương trình về văn hóa Khmer nói riêng. Dẫn đến chất lượng các chương trình không có nhiều chuyển biến để thu hút khán giả.

III. Cách Phát Huy Bản Sắc Khmer Trên Sóng Truyền Hình Hiệu Quả

Cần đề xuất giải pháp cho việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình địa phương. Truyền hình địa phương phải là cánh tay đắc lực của Đảng và Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội. Truyền hình địa phương khu vực Nam Bộ phải mang đến cho khán giả thông tin, kiến thức về nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc. Cần góp phần vào việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa Khmer. Tác giả chọn đề tài để khảo sát trên Đài PT-TH Bạc Liêu, Đài PT-TH Sóc Trăng, nhằm đề xuất giải pháp.

3.1. Nâng cao chất lượng chương trình truyền hình

Cần đầu tư vào sản xuất chương trình chất lượng về văn hóa Khmer. Nội dung chương trình cần phong phú, hấp dẫn và phù hợp với khán giả. Hình thức thể hiện cần sáng tạo và hiện đại. Sử dụng công nghệ mới để tạo ra chương trình chất lượng cao.

3.2. Đa dạng hóa nội dung và hình thức truyền thông

Ngoài chương trình truyền hình, cần sử dụng nhiều hình thức truyền thông khác. Tổ chức sự kiện văn hóa, chiếu phim, giới thiệu ẩm thực, v.v. Sử dụng mạng xã hội để quảng bá văn hóa Khmer. Tạo ra nhiều kênh truyền thông khác nhau để tiếp cận khán giả.

3.3. Tăng cường sự tham gia của cộng đồng Khmer

Cần khuyến khích sự tham gia của cộng đồng Khmer vào quá trình sản xuất chương trình. Mời các nghệ nhân, nhà nghiên cứu, người dân Khmer tham gia. Tạo ra chương trình gần gũi, phản ánh chân thực cuộc sống và văn hóa của người Khmer.

IV. Nghiên Cứu Thực Trạng Bạc Liêu Sóc Trăng Giữ Gìn Văn Hóa

Luận văn khảo sát đánh giá vai trò của truyền hình địa phương trong vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ. Luận văn chỉ ra thành công, hạn chế và nguyên nhân thành công, hạn chế. Từ đó, luận văn đề xuất giải pháp thiết thực, nhằm nâng cao hiệu quả thể hiện nội dung giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Khmer trên sóng truyền hình địa phương. Nghiên cứu tập trung giải quyết nhiệm vụ chính: Hệ thống vấn đề lý luận và thực tiễn, đánh giá chất lượng truyền tải, và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả.

4.1. Đánh giá nội dung và hình thức chương trình

Cần đánh giá nội dung và hình thức các chương trình truyền hình về văn hóa Khmer. Phân tích ưu điểm, nhược điểm và đề xuất cải tiến. Nghiên cứu sự phản hồi của khán giả về các chương trình. Đảm bảo chương trình phù hợp với nhu cầu và sở thích của khán giả.

4.2. So sánh hiệu quả truyền thông giữa hai đài

So sánh hiệu quả truyền thông văn hóa Khmer giữa Đài PT-TH Bạc Liêu và Sóc Trăng. Tìm ra điểm mạnh, điểm yếu của mỗi đài. Chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Nâng cao hiệu quả truyền thông văn hóa của cả hai đài.

4.3. Khảo sát khán giả về sự tiếp nhận văn hóa Khmer

Khảo sát khán giả về sự tiếp nhận thông tin về văn hóa Khmer Nam Bộ trên truyền hình địa phương qua khảo sát nội dung giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ và hình thức thể hiện trên Đài PT-TH Bạc Liêu và Sóc Trăng.

V. Giải Pháp Cấp Thiết Nâng Cao Hiệu Quả Phát Huy Bản Sắc

Luận văn đề xuất giải pháp thiết thực, nhằm nâng cao hiệu quả thể hiện nội dung giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Khmer trên sóng truyền hình địa phương. Đối tượng nghiên cứu là nội dung và hình thức các chương trình truyền hình thể hiện bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình Đài PT-TH Bạc Liêu và Đài PT-TH Sóc Trăng. Phạm vi nghiên cứu là nội dung và hình thức thể hiện bản sắc văn hóa Khmer trên sóng truyền hình của Đài PT-TH Bạc Liêu, Đài PT-TH Sóc Trăng từ năm 2018 đến năm 2020.

5.1. Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực truyền thông

Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ làm truyền thông về văn hóa Khmer. Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ. Thu hút nhân tài trẻ có đam mê với văn hóa Khmer. Xây dựng đội ngũ truyền thông chuyên nghiệp và tâm huyết.

5.2. Đầu tư cơ sở vật chất và công nghệ hiện đại

Nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất cho các đài truyền hình. Ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất chương trình. Tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp và sáng tạo. Đảm bảo chất lượng hình ảnh, âm thanh và hiệu ứng của chương trình.

5.3. Hợp tác quốc tế trong truyền thông văn hóa

Mở rộng hợp tác với các tổ chức quốc tế về văn hóa và truyền thông. Trao đổi kinh nghiệm, học hỏi mô hình thành công từ các nước khác. Thu hút nguồn tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật từ quốc tế. Quảng bá văn hóa Khmer ra thế giới.

VI. Kết Luận và Triển Vọng Truyền Thông Văn Hóa Khmer Nam Bộ

Luận văn làm rõ nét đặc sắc của đồng bào Khmer, phân tích thực trạng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa. Luận văn nêu đóng góp của các Đài PT-TH địa phương đối với công tác giữ gìn và phát huy văn hóa Khmer. Kết quả nghiên cứu góp phần bổ sung, làm sáng tỏ lý luận báo chí về chức năng của báo chí đối với việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho cán bộ hoạch định chính sách về văn hóa, báo chí, cán bộ quản lý văn hóa, báo chí và người làm báo ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng thời, có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các tác giả khác.

6.1. Tóm tắt các kết quả nghiên cứu chính

Luận văn đã chỉ ra những thành công và hạn chế trong việc truyền thông văn hóa Khmer. Đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả. Nghiên cứu góp phần vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo trong tương lai

Nghiên cứu sâu hơn về tác động của truyền thông đến nhận thức của giới trẻ về văn hóa Khmer. Khảo sát sự thay đổi trong đời sống văn hóa của người Khmer sau khi tiếp xúc với truyền thông. Phát triển các mô hình truyền thông sáng tạo và hiệu quả hơn.

Luận văn: Truyền thông bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer Nam Bộ trên sóng truyền hình địa phương