Nghiên Cứu Về Truyền Hình và Hình Ảnh Quốc Gia Việt Nam Trong Thế Kỷ 21

• Tác giả: Giang Thu Nguyen
• Người hướng dẫn: Maureen Burns
• Trường học: University of Queensland
• Chuyên ngành: Cultural Studies
• Đề tài: Truyền Hình Việt Nam và Hình Ảnh Quốc Gia Sau Đổi Mới
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Brisbane

• Abstract
• Declaration by author
• Publications during candidature
• Acknowledgements
• Keywords
• Australian and New Zealand Standard Research Classifications (ANZSRC)
• Fields of Research (FoR) Classification
• Contents
• 1. Introduction: Nation, Television, Governmentality
• 2. The Case Studies: Text and Context
• 3. Everyday Nationhood: Beyond the Politicised Image of Vietnamese Nationalism
• 4. Television and the Nation: Questioning the Prohibition Model
• 5. Putting Things Together: From Discourse to Governmentality
• 6. National Formation as Cultural Government
• 7. CHƯƠNG 1: TELEVISION DRAMAS AND THE RETURN OF NORMALCY
• 1.1. Pre-Reform Television: A History of Disruption and Scarcity
• 1.2. The Rich Also Cry and the Return of Normalcy
• 1.3. Television Dramas as Tactical Resistance
• 1.4. Television Dramas, Everyday Life and the Dispersal of Power
• 1.5. Television Dramas: Technology of Domination and Technology of the Self
• 8. CHƯƠNG 2: NOSTALGIA FOR THE NEW OLDNESS
• 2.1. Early Vietnamese Television Dramas and the Charm of Nostalgia
• 2.2. Nostalgic Drama as Cultural Government
• 2.3. Melodramatic Nostalgia as “Memory Dispositif”
• 2.4. Dispositif One: Hanoian and the Bitter Flavour of Nostalgia
• 2.5. Dispositif Two: The City Stories and the New Oldness
• 9. CHƯƠNG 3: FROM SOCIALIST MORALISM TO MARKET ETHICS
• 3.1. SV’96 and the Arrival of Ordinary Television
• 3.2. The Limitation of the State-centred Approach
• 3.3. Participation, Governmentality and Subjectivity
• 3.4. Beyond Socialist Moralism
• 10. CHƯƠNG 4: PERSONAL WEALTH, NATIONAL PRIDE AND NEOLIBERALISM
• 4.1. Nation, Market, Media: The Context of Contemporaries
• 4.2. Autonomisation and Responsibilisation: The Collective Logic of Neoliberalism
• 4.3. A Nation of Self-Mastery
• 4.4. The Inward Logic: Personal Wealth, National Strength
• 4.5. The Outward Logic: Global Market, Vietnamese Dream
• 4.6. Between Neoliberalism and Socialism
• 11. CHƯƠNG 5: COLLECTIVE WOUND, PRIVATE HEALING AND NATIONAL RECONCILIATION
• 5.1. Separated in Wars, Reunited on Reality Show
• 5.2. Visceral Privatisation: Biopower, Affect and Nationality
• 5.3. The Public Status of Trauma: From Resisting Sovereignty to Practising Biopower
• 5.4. Embodying the Weary Nation
• 5.5. Neoliberal Remedy upon Socialist Pain
• 5.6. Reconciliation “At Heart”: Love Heals Us All
• 12. Conclusion: Fraternity without Uniformity
• 12.1. Wider and Deeper: Nation, Neoliberalism and Globalisation
• 12.2. Sovereignty and Governmentality: Between Resistance and Complicity
• A Note on Diacritics and Names
• List of Vietnamese Television Programs Mentioned in the Thesis
• Preface

I. Tổng Quan Truyền Hình Việt Nam Sau Đổi Mới 1986 Nay

Bài viết này khám phá mối quan hệ giữa truyền hình Việt Nam và hình ảnh quốc gia sau năm 1986, thời kỳ Đổi Mới ở Việt Nam. Truyền hình, một sản phẩm văn hóa đặc biệt của giai đoạn hậu Đổi Mới, đóng vai trò như một địa điểm để hiểu cách thức các hoạt động mang tính dân tộc chủ nghĩa ở Việt Nam, vốn bị hạn chế bởi chiến tranh và chính trị xã hội chủ nghĩa, đã phát triển và thay đổi trong kỷ nguyên hòa bình, thị trường hóa và toàn cầu hóa. Sử dụng khung phân tích của Foucault về governmentality, bài viết phân tích truyền hình như một tập hợp đa dạng các công nghệ quyền lực, với các diễn ngôn, thể loại và hoạt động liên quan đến việc quản lý các đối tượng quốc gia. Quan điểm này cho rằng quốc gia Việt Nam không phải là một thực thể đồng nhất, mà là các hình thức quản lý văn hóa đa dạng và thay đổi, được kích hoạt bởi sự liên kết của nhiều thực tế, mỗi thực tế tập trung vào vai trò điều chỉnh của truyền hình.

1.1. Lịch Sử Phát Triển Truyền Hình Việt Nam Giai Đoạn Đổi Mới

Bài viết sẽ đi sâu vào quá trình phát triển của truyền hình Việt Nam từ một hoạt động văn hóa hiếm hoi trước Đổi Mới trở thành một phần quan trọng trong thực tiễn hàng ngày sau Đổi Mới. Sự phát triển này diễn ra song song với sự thay đổi trong kinh tế Việt Nam và xã hội Việt Nam, khi đất nước mở cửa và hội nhập với thế giới. Sự chuyển đổi này không chỉ là sự gia tăng về số lượng kênh và chương trình, mà còn là sự thay đổi về chất lượng và nội dung, phản ánh những giá trị và khát vọng mới của người dân.

1.2. Vai Trò của Truyền Hình Trong Định Hình Hình Ảnh Quốc Gia

Truyền hình đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hình ảnh quốc gia trong và ngoài nước. Thông qua các chương trình văn hóa, du lịch, và tin tức, truyền hình giới thiệu những giá trị văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam đến với khán giả toàn cầu. Đồng thời, truyền hình cũng góp phần xây dựng lòng tự hào dân tộc và ý thức về bản sắc văn hóa trong cộng đồng người Việt Nam.

II. Vấn Đề và Thách Thức của Truyền Hình Việt Nam Hiện Nay

Mặc dù có những bước phát triển đáng kể, truyền hình Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều vấn đề và thách thức. Sự cạnh tranh gay gắt từ các nền tảng truyền hình trực tuyến và OTT Việt Nam, sự hạn chế về nguồn lực và công nghệ, và sự kiểm duyệt khắt khe có thể cản trở sự sáng tạo và đổi mới trong ngành. Ngoài ra, việc đảm bảo tính khách quan, trung thực và đa dạng trong nội dung là một thách thức không nhỏ đối với báo chí Việt Nam.

2.1. Cạnh Tranh Từ Truyền Hình Trực Tuyến và OTT

Sự trỗi dậy của truyền hình trực tuyến và các dịch vụ OTT Việt Nam như FPT Play, VieON, và Netflix đã tạo ra một cuộc cạnh tranh khốc liệt cho truyền hình truyền thống. Khán giả ngày càng có nhiều lựa chọn hơn và có thể xem các chương trình yêu thích mọi lúc, mọi nơi. Điều này đòi hỏi các đài truyền hình Việt Nam phải đổi mới nội dung và phương thức phân phối để giữ chân khán giả.

2.2. Hạn Chế Về Nguồn Lực và Công Nghệ

So với các nước phát triển, truyền hình Việt Nam còn hạn chế về nguồn lực tài chính, công nghệ và nhân lực. Việc đầu tư vào sản xuất chương trình truyền hình chất lượng cao, nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp là rất quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành.

2.3. Vấn Đề Kiểm Duyệt và Tính Khách Quan Thông Tin

Sự kiểm duyệt khắt khe và yêu cầu về tính khách quan, trung thực trong thông tin đôi khi có thể cản trở sự sáng tạo và đổi mới trong nội dung truyền hình Việt Nam. Cần có sự cân bằng giữa việc đảm bảo an ninh quốc gia và quyền tự do ngôn luận để tạo ra một môi trường truyền thông lành mạnh và đa dạng.

III. Phương Pháp Nâng Cao Hình Ảnh Quốc Gia Qua Truyền Hình

Để nâng cao hình ảnh quốc gia thông qua truyền hình, cần có một chiến lược toàn diện bao gồm việc đầu tư vào sản xuất chương trình truyền hình chất lượng cao, quảng bá văn hóa và du lịch Việt Nam, và xây dựng thương hiệu quốc gia. Bên cạnh đó, việc tăng cường hợp tác quốc tế và trao đổi văn hóa cũng đóng vai trò quan trọng.

3.1. Đầu Tư Sản Xuất Chương Trình Truyền Hình Chất Lượng

Việc đầu tư vào sản xuất chương trình truyền hình chất lượng cao là yếu tố then chốt để thu hút khán giả và nâng cao hình ảnh quốc gia. Các chương trình cần có nội dung hấp dẫn, sáng tạo, và phản ánh những giá trị văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam. Đồng thời, cần chú trọng đến chất lượng hình ảnh, âm thanh và kỹ thuật sản xuất.

3.2. Quảng Bá Văn Hóa và Du Lịch Việt Nam

Truyền hình có thể đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá văn hóa và du lịch Việt Nam đến với khán giả trong và ngoài nước. Các chương trình giới thiệu về di sản văn hóa Việt Nam, ẩm thực Việt Nam, và các điểm đến du lịch hấp dẫn có thể thu hút sự quan tâm của du khách và nâng cao hình ảnh quốc gia.

3.3. Xây Dựng Thương Hiệu Quốc Gia

Việc xây dựng brand quốc gia mạnh mẽ là rất quan trọng để thu hút đầu tư, du lịch và nguồn nhân lực chất lượng cao. Truyền hình có thể góp phần xây dựng brand quốc gia bằng cách giới thiệu những thành tựu kinh tế, xã hội và văn hóa của Việt Nam, cũng như những giá trị và phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Các Chương Trình Thành Công Tiêu Biểu

Một số chương trình truyền hình Việt Nam đã thành công trong việc quảng bá hình ảnh quốc gia và thu hút sự quan tâm của khán giả. Các chương trình này thường có nội dung sáng tạo, hấp dẫn và phản ánh những giá trị văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam. Việc phân tích các chương trình này có thể giúp chúng ta rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu.

4.1. Chương Trình Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly và Sự Hòa Giải

Chương trình 'Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly' là một ví dụ điển hình về việc truyền hình có thể góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh và thúc đẩy hòa giải dân tộc. Chương trình này đã giúp hàng ngàn gia đình tìm lại người thân thất lạc, mang lại niềm hy vọng và sự sẻ chia cho cộng đồng.

4.2. Chương Trình Đường Lên Đỉnh Olympia và Giáo Dục

Chương trình 'Đường Lên Đỉnh Olympia' là một sân chơi trí tuệ hấp dẫn dành cho học sinh trung học phổ thông. Chương trình này không chỉ khuyến khích tinh thần học tập và sáng tạo, mà còn góp phần nâng cao hình ảnh của giáo dục Việt Nam.

4.3. Phim Truyện Về Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam

Các bộ phim truyện về lịch sử và văn hóa Việt Nam như 'Đất Phương Nam' và 'Người Hà Nội' đã thành công trong việc giới thiệu những giá trị văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam đến với khán giả. Các bộ phim này không chỉ mang tính giải trí mà còn có giá trị giáo dục và góp phần xây dựng lòng tự hào dân tộc.

V. Xu Hướng Phát Triển và Tương Lai của Truyền Hình Việt Nam

Trong bối cảnh digital transformation in media, truyền hình Việt Nam đang trải qua những thay đổi sâu sắc. Xu hướng truyền hình số, truyền hình trực tuyến, và OTT đang định hình lại ngành công nghiệp truyền thông. Để thích ứng với những thay đổi này, các đài truyền hình Việt Nam cần đổi mới công nghệ, nội dung và phương thức phân phối.

5.1. Truyền Hình Số và Sự Thay Đổi Công Nghệ

Việc chuyển đổi sang truyền hình số mang lại nhiều lợi ích như chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt hơn, nhiều kênh hơn, và khả năng tương tác cao hơn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này cũng đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng và công nghệ.

5.2. Nội Dung Truyền Hình và Sự Thay Đổi Khẩu Vị Khán Giả

Nội dung truyền hình Việt Nam cần đa dạng, sáng tạo và phù hợp với khẩu vị của khán giả ngày càng khó tính. Các chương trình cần phản ánh những vấn đề xã hội, văn hóa và kinh tế đang diễn ra trong nước và trên thế giới.

5.3. Chính Sách và Pháp Luật Truyền Hình

Để tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành truyền hình, cần có một hệ thống chính sách truyền hình và pháp luật truyền hình minh bạch, công bằng và phù hợp với bối cảnh mới. Các chính sách này cần khuyến khích sự cạnh tranh, đổi mới và sáng tạo trong ngành.

VI. Kết Luận Truyền Hình Hình Ảnh Quốc Gia và Sự Phát Triển

Truyền hình Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và quảng bá hình ảnh quốc gia sau Đổi Mới. Để phát huy tối đa vai trò này, cần có sự đầu tư, đổi mới và hợp tác từ tất cả các bên liên quan, từ nhà nước, các đài truyền hình, đến các nhà sản xuất chương trình và khán giả. Chỉ khi đó, truyền hình mới thực sự trở thành một công cụ hiệu quả để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

6.1. Sự Tác Động Của Truyền Hình Đến Giới Trẻ

Tác động của truyền hình đến giới trẻ là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm. Truyền hình có thể góp phần giáo dục, giải trí và định hướng cho giới trẻ, nhưng cũng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực nếu nội dung không phù hợp. Do đó, cần có sự kiểm soát chặt chẽ về nội dung và khuyến khích các chương trình có giá trị giáo dục và văn hóa.

6.2. Truyền Hình và Sự Phát Triển Kinh Tế Xã Hội

Truyền hình và sự phát triển kinh tế xã hội có mối quan hệ mật thiết. Truyền hình có thể góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng cách quảng bá sản phẩm và dịch vụ, thu hút đầu tư và du lịch. Đồng thời, truyền hình cũng có thể góp phần nâng cao dân trí, cải thiện đời sống văn hóa và tinh thần của người dân.