I. Những vấn đề lý luận về tính thực tiễn trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị Mác Lênin ở trường đại học
Tính thực tiễn trong dạy học là một yếu tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của quá trình giáo dục. Trong bối cảnh hiện nay, việc giảng dạy môn Kinh tế Chính trị Mác-Lênin cần phải gắn liền với thực tiễn đời sống xã hội và kinh tế. Các giảng viên cần nhận thức rõ rằng, việc đảm bảo tính thực tiễn không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn phải vận dụng vào thực tế. Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, thực tiễn là cơ sở của mọi nhận thức. Điều này có nghĩa là, nội dung giảng dạy cần được cập nhật và điều chỉnh sao cho phù hợp với những biến đổi trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Việc này không chỉ giúp sinh viên thấy được giá trị và ứng dụng của kiến thức mà còn khơi dậy hứng thú học tập của họ. Trong quá trình giảng dạy, việc sử dụng các phương pháp dạy học hiện đại, kết hợp với những ví dụ thực tiễn sinh động sẽ giúp sinh viên dễ dàng tiếp thu và áp dụng kiến thức vào thực tế.
1.1. Khái niệm và vai trò của tính thực tiễn trong dạy học
Tính thực tiễn trong dạy học được hiểu là khả năng kết nối giữa lý thuyết và thực tế, giúp sinh viên có thể áp dụng kiến thức vào cuộc sống. Điều này đặc biệt quan trọng trong giảng dạy môn Kinh tế Chính trị Mác-Lênin, nơi mà lý thuyết cần phải được minh chứng qua thực tiễn. Theo Lênin, "Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng". Điều này nhấn mạnh rằng, lý luận và thực tiễn phải luôn đi đôi với nhau. Việc giảng dạy cần đảm bảo rằng sinh viên không chỉ học thuộc lòng mà còn phải hiểu và vận dụng kiến thức vào các tình huống thực tế. Điều này sẽ giúp họ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề trong môi trường làm việc sau này.
II. Đảm bảo tính thực tiễn trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị Mác Lênin ở trường đại học hiện nay
Hiện nay, thực trạng giảng dạy môn Kinh tế Chính trị Mác-Lênin tại các trường đại học cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Nhiều sinh viên vẫn chưa thấy được giá trị thực tiễn của môn học, dẫn đến tình trạng học tập đối phó. Nguyên nhân chủ yếu là do nội dung giảng dạy còn mang tính lý thuyết, chưa cập nhật với thực tiễn kinh tế hiện nay. Giáo viên cần phải đổi mới phương pháp dạy học, chuyển từ việc truyền thụ kiến thức một chiều sang việc khuyến khích sinh viên tham gia thảo luận, phân tích các vấn đề thực tiễn. Việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như thảo luận nhóm, nghiên cứu tình huống sẽ giúp sinh viên phát triển kỹ năng tư duy và khả năng làm việc nhóm. Thực tế cho thấy, khi được tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, sinh viên sẽ có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.
2.1. Thực trạng và nguyên nhân của hạn chế trong giảng dạy
Thực trạng hiện nay cho thấy, nhiều giảng viên vẫn giữ thói quen giảng dạy truyền thống, nặng về lý thuyết, ít liên hệ với thực tiễn. Điều này dẫn đến việc sinh viên không cảm thấy hứng thú với môn học. Theo khảo sát, một số sinh viên cho rằng nội dung môn học chưa thực sự phản ánh được những vấn đề đang diễn ra trong xã hội. Nguyên nhân chính là do sự thiếu hụt về tài liệu tham khảo cập nhật, cũng như sự thiếu chủ động trong việc tìm kiếm và sử dụng các tài liệu thực tiễn. Để khắc phục tình trạng này, các trường đại học cần xây dựng một chương trình giảng dạy linh hoạt, thường xuyên cập nhật thông tin và tình huống thực tiễn, từ đó giúp sinh viên thấy được giá trị của kiến thức mà họ đang học.
III. Định hướng và biện pháp đảm bảo tính thực tiễn trong dạy học môn Kinh tế chính trị Mác Lênin ở trường đại học hiện nay
Để nâng cao tính thực tiễn trong giảng dạy môn Kinh tế Chính trị Mác-Lênin, cần có những định hướng và biện pháp cụ thể. Trước tiên, giảng viên cần thường xuyên cập nhật thông tin và tài liệu thực tiễn liên quan đến môn học. Việc này không chỉ giúp nội dung giảng dạy trở nên phong phú mà còn giúp sinh viên dễ dàng liên hệ kiến thức với thực tế. Thứ hai, các trường đại học nên tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm thực tế cho sinh viên, như tham quan các doanh nghiệp, tổ chức hội thảo với các chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế. Cuối cùng, việc đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá cũng cần được thực hiện, không chỉ đánh giá kiến thức mà còn đánh giá khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Những biện pháp này sẽ giúp sinh viên không chỉ nắm vững lý thuyết mà còn có khả năng áp dụng vào thực tế công việc sau này.
3.1. Các biện pháp cụ thể để nâng cao tính thực tiễn trong dạy học
Một số biện pháp cụ thể để nâng cao tính thực tiễn trong giảng dạy có thể bao gồm việc xây dựng các bài giảng gắn liền với thực tiễn, sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, và tổ chức các hoạt động ngoại khóa. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại như học tập dựa trên dự án, học tập trải nghiệm sẽ giúp sinh viên có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức vào thực tế. Bên cạnh đó, các giảng viên cũng cần thường xuyên tổ chức các buổi thảo luận, mời các chuyên gia đến chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, từ đó tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cận với những kiến thức mới và thực tiễn hơn. Việc này không chỉ giúp sinh viên nâng cao kiến thức mà còn phát triển kỹ năng mềm cần thiết cho công việc sau này.
