Các Tội Xâm Phạm Trật Tự Quản Lý Kinh Tế Trong Lĩnh Vực Hoàn Thuế Giá Trị Gia Tăng Theo Luật Hình Sự Việt Nam

Tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến chế độ quản lý kinh tế của Nhà nước. Các hành vi này được quy định trong Bộ luật Hình sự. Mục đích của các hành vi này thường là thu lợi bất chính, gây thiệt hại cho Nhà nước và xã hội. Các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội thường có trình độ chuyên môn cao, am hiểu về kinh tế và pháp luật. Do đó, việc phát hiện và xử lý các hành vi này gặp nhiều khó khăn. Theo tác giả Lê Thị Khánh Ly, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đấu tranh phòng, chống loại tội phạm này.

Đặc điểm của tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế trong hoàn thuế GTGT là tính chất phức tạp, tinh vi. Các đối tượng phạm tội thường sử dụng nhiều thủ đoạn gian lận, như lập hồ sơ giả, mua bán hóa đơn khống, khai báo sai lệch thông tin. Mục đích của các hành vi này là chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT từ Nhà nước. Hậu quả của các hành vi này là gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Theo thống kê, số vụ án liên quan đến gian lận hoàn thuế GTGT ngày càng gia tăng, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Các thủ đoạn gian lận hoàn thuế GTGT phổ biến tại Hải Phòng bao gồm: mua bán hóa đơn khống, lập hồ sơ giả, khai báo sai lệch thông tin về hàng hóa, dịch vụ. Các đối tượng thường thành lập các doanh nghiệp ma để thực hiện hành vi phạm tội. Các doanh nghiệp này thường không có hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế, mà chỉ dùng để mua bán hóa đơn, tạo dựng các giao dịch giả. Ngoài ra, các đối tượng còn lợi dụng chính sách ưu đãi thuế để trốn thuế, gian lận thuế. Theo cơ quan điều tra, các thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi, gây khó khăn cho công tác phát hiện, xử lý.

Hậu quả của tội phạm kinh tế trong lĩnh vực hoàn thuế GTGT tại Hải Phòng là gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước. Số tiền bị chiếm đoạt có thể được sử dụng cho các mục đích bất hợp pháp, gây ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Ngoài ra, các hành vi gian lận còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Theo các chuyên gia kinh tế, cần có các biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn, xử lý các hành vi gian lận, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước và doanh nghiệp.

Tội trốn thuế được quy định tại Điều 200 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Hành vi trốn thuế là hành vi không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ các khoản thu nhập chịu thuế, hoặc sử dụng các thủ đoạn gian lận để giảm số thuế phải nộp. Mức phạt đối với tội trốn thuế có thể lên đến 7 năm tù và phạt tiền gấp nhiều lần số tiền trốn thuế. Theo quy định của pháp luật, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.

Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước được quy định tại Điều 203 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Hành vi này là hành vi in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước nhằm mục đích thu lợi bất chính. Mức phạt đối với tội này có thể lên đến 5 năm tù và phạt tiền. Theo quy định của pháp luật, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về hoàn thuế GTGT để đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch, dễ thực hiện. Cần quy định rõ ràng về các điều kiện, thủ tục hoàn thuế, trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Cần tăng cường chế tài xử phạt đối với các hành vi gian lận, trốn thuế. Theo các chuyên gia pháp luật, việc hoàn thiện pháp luật là yếu tố quan trọng để ngăn chặn, phòng ngừa tội phạm.

Cần nâng cao năng lực của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử trong việc phát hiện, thu thập chứng cứ, xử lý các vụ án liên quan đến gian lận hoàn thuế GTGT. Cần tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo tính khách quan, chính xác, kịp thời trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Cần xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo tính răn đe.

Hệ thống quản lý thuế điện tử cần được xây dựng theo hướng hiện đại, tích hợp các chức năng quản lý thuế, kê khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế. Hệ thống cần đảm bảo tính bảo mật, an toàn, dễ sử dụng. Hệ thống cần kết nối với các cơ sở dữ liệu của các cơ quan chức năng khác như hải quan, ngân hàng, đăng ký kinh doanh để chia sẻ thông tin, tăng cường khả năng giám sát.

Sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để phân tích các dữ liệu về hóa đơn, chứng từ, giao dịch ngân hàng, hoạt động xuất nhập khẩu. Phân tích dữ liệu giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường như: số lượng hóa đơn tăng đột biến, giao dịch với các doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro, khai báo giá trị hàng hóa không phù hợp với thực tế. Từ đó, cơ quan chức năng có thể tập trung kiểm tra, xác minh các trường hợp có dấu hiệu gian lận.

Tăng cường hợp tác với các quốc gia, tổ chức quốc tế trong việc trao đổi thông tin, kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật trong phòng chống tội phạm về thuế. Tham gia các diễn đàn, hội nghị quốc tế về thuế để cập nhật thông tin, học hỏi kinh nghiệm. Ký kết các hiệp định song phương, đa phương về phòng chống tội phạm về thuế.

Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, tuyên truyền về pháp luật thuế cho doanh nghiệp. Cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời về các chính sách thuế mới. Hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thuế. Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật thuế trong cộng đồng doanh nghiệp.