Thiết lập thông tin kế toán cho việc ra quyết định của nhà quản trị tại Viễn thông TP. Hồ Chí Minh

Thông tin kế toán là dữ liệu về kinh tế tài chính đã được xử lý phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Nó là mục tiêu và kết quả cuối cùng của công việc kế toán. Giáo sư Andrew J.Dubrin (2012) định nghĩa quản trị là quá trình sử dụng các nguồn lực của tổ chức để đạt được các mục tiêu thông qua các chức năng hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát. Nhà quản trị thường xuyên phải đưa ra các quyết định, đây là khâu mấu chốt đối với hoạt động của doanh nghiệp. Quyết định quản trị là hành vi sáng tạo của nhà quản trị nhằm định ra chương trình và tính chất hoạt động của tổ chức để giải quyết một vấn đề đã chín muồi, trên cơ sở hiểu biết các quy luật vận động khách quan của hệ thống thừa hành và việc phân tích các thông tin về hiện trạng của hệ thống (Nguyễn Thị Liên Diệp, 2010).

Các chức năng của nhà quản trị có mối quan hệ chặt chẽ và xoay quanh chức năng ra quyết định. Quyết định quản trị phải có cơ sở khoa học, dựa trên các thông tin xác thực và đảm bảo chất lượng. Thông tin kế toán, cụ thể là thông tin kế toán quản trị, là nguồn thông tin tin cậy. Trong hoạch định, nhà quản trị sử dụng thông tin quá khứ để ước tính chi phí và thu nhập tương lai. Trong kiểm soát, nhà quản trị cần theo dõi tình hình tài chính, thu nhập thông qua phân tích kết quả đạt được bằng cách so sánh giữa thực tế và kế hoạch. Để đưa ra các quyết định ngắn hạn cũng như dài hạn, nhà quản trị sử dụng các số liệu kế toán kết hợp với các công cụ toán học, thống kê.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Liên Diệp (2010), quy trình ra quyết định hợp lý gồm các bước: Nhận diện và xác định vấn đề, xác định mục tiêu, đề xuất các giải pháp khác nhau, so sánh và đánh giá các giải pháp, lựa chọn giải pháp thích hợp, tổ chức thực hiện các giải pháp đã lựa chọn, đánh giá, kiểm tra. Đối với các quyết định ngắn hạn, công cụ kế toán được dùng thường là các khoản thu và chi chênh lệch hoặc chi phí tăng thêm. Đối với các quyết định dài hạn, thường là các quyết định đầu tư vốn với thời gian thu hồi vốn dài, do đó, công cụ kế toán được dùng phổ biến để chứng minh cho các quyết định là các phương pháp phân tích dự án đầu tư trên cơ sở các tính toán chỉ số tài chính.

Thông tin thích hợp, cụ thể là chi phí thích hợp không bao gồm những chi phí chìm, nghĩa là những chi phí gánh chịu trong quá khứ, bởi vì chúng ta không thể làm gì để thay đổi những quyết định trước đó. Chi phí thích hợp là những chi phí có thể tránh được thông qua việc thực hiện một quyết định cụ thể. Đó là dòng tiền gia tăng trong tương lai từ kết quả của một quyết định cụ thể. Chi phí thích hợp có thể là một sự chi trả tiền mặt tăng thêm hoặc một chi phí cơ hội, nghĩa là sự tổn thất từ một cơ hội bị bỏ qua. Các chi phí giống nhau bất kể quyết định được lựa chọn là không thích hợp vì không có lợi ích tài chính hay khoản lỗ nào do lựa chọn (Paul M.

Nhà quản trị cần nắm các thông tin này để định hướng hoạt động cho từng bộ phận nhằm đạt được mục tiêu chung của tổ chức qua từng giai đoạn cụ thể. Trên cơ sở đó, thông tin kế toán giúp họ có thể sử dụng tối ưu các nguồn lực, kiểm soát cũng như điều chỉnh kịp thời. Thông tin kế toán được cung cấp trên các báo cáo như báo cáo hoạt động sản xuất, báo cáo tình hình bán hàng, báo cáo tình hình sử dụng vốn…giúp cho nhà quản trị nhận diện được thực trạng hiện tại. Từ đó, họ sẽ những hành động thích hợp để đảm bảo đúng định hướng đặt ra.

Thực tế thực hiện thông thường không hoàn toàn giống với mục tiêu ban đầu đặt ra. Vì vậy, thông tin kế toán thông qua các báo cáo biến động kết quả và những nguyên nhân ảnh hưởng của từng hoạt động, chẳng hạn, báo cáo biến động kết quả và những nguyên nhân ảnh hưởng hoạt động sản xuất, báo cáo biến động kết quả và những nguyên nhân ảnh hưởng hoạt động tiêu thụ…. sẽ giúp nhà quản trị thấu hiểu vấn đề đang diễn ra, phân tích được đâu là nhân tố ảnh hưởng tốt đến hoạt động kinh doanh để phát triển, đâu là nguyên nhân ảnh hưởng xấu đến kết quả kinh doanh để hạn chế.

Chương 2 trình bày kết quả khảo sát thực tế về tình hình cung cấp và sử dụng thông tin kế toán cho việc ra quyết định của nhà quản trị tại Viễn Thông TP.HCM. Các mẫu thông tin kế toán được sử dụng cũng được phân tích chi tiết. Báo cáo các khoản mục chi phí và doanh thu được xem xét để đánh giá mức độ đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản trị.

Đánh giá ưu điểm và nhược điểm của hệ thống thông tin kế toán hiện tại tại Viễn Thông TP.HCM. Phân tích các nguyên nhân dẫn đến những ưu điểm và nhược điểm này. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo dịch vụ và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh theo các dịch vụ được sử dụng để đánh giá hiệu quả của hệ thống thông tin kế toán.

Các giải pháp cần đảm bảo tính phù hợp với mô hình tổ chức công ty, nhu cầu thông tin của công ty và cân nhắc giữa lợi ích và chi phí. Tính phù hợp với mô hình tổ chức công ty đảm bảo thông tin được cung cấp đúng người, đúng thời điểm. Tính phù hợp với nhu cầu thông tin của công ty đảm bảo thông tin đáp ứng yêu cầu của nhà quản trị. Tính phù hợp giữa lợi ích và chi phí đảm bảo chi phí thiết lập và duy trì hệ thống thông tin kế toán không vượt quá lợi ích mang lại.

Đề xuất thông tin kế toán cần thiết cho các quyết định kinh doanh, quyết định về nguồn nhân lực và quyết định đầu tư tại Viễn Thông TP.HCM. Bảng tính chi phí lao động và chi phí lao động tăng thêm được sử dụng để hỗ trợ các quyết định về nguồn nhân lực. Các chỉ tiêu đánh giá dự án đầu tư như suất sinh lợi kế toán, thời gian hoàn vốn, giá trị hiện tại ròng và suất sinh lợi nội bộ được sử dụng để hỗ trợ các quyết định đầu tư.

Viễn Thông TP.HCM cần chủ động triển khai các giải pháp và đảm bảo nguồn lực để thực hiện. Cần có sự cam kết từ ban lãnh đạo và sự tham gia của các bộ phận liên quan để đảm bảo thành công. Cần xây dựng quy trình thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kế toán hiệu quả.

Các tổ chức ngành nghề có thể hỗ trợ về mặt chuyên môn và cung cấp các thông tin cần thiết. Các tổ chức này có thể tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo để nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ kế toán. Các tổ chức này cũng có thể cung cấp các thông tin về thị trường, đối thủ cạnh tranh để hỗ trợ việc ra quyết định của nhà quản trị.