I. Tổng Quan Đào Tạo Cán Bộ Xã Cần Thơ Tại Sao Quan Trọng
Chính quyền cấp xã đóng vai trò then chốt trong hệ thống chính trị - hành chính Việt Nam, là cầu nối giữa nhà nước và nhân dân. Đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã (CBCCCQCX) là yếu tố quyết định để thực thi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, bảo vệ lợi ích hợp pháp của người dân và phục vụ nhân dân. Do đó, đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD) và nâng cao năng lực quản lý (NLQL) cho đội ngũ này là nhiệm vụ trọng tâm. Cần Thơ, một đô thị loại I trực thuộc Trung ương, có vị trí quan trọng trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và đang hướng tới mục tiêu trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020. Để đạt được mục tiêu này, Cần Thơ cần tập trung xây dựng đội ngũ lãnh đạo, chuyên gia giỏi và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có việc nâng cao NLQL của CBCCCQCX. Theo thống kê, vẫn còn một bộ phận CBCCCQCX chưa qua đào tạo, và chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ chưa đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước.
1.1. Vai trò của cán bộ công chức cấp xã trong hệ thống chính trị
CBCCCQCX là những người trực tiếp tiếp xúc với người dân, giải quyết các vấn đề hàng ngày của cộng đồng. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện các chính sách của nhà nước. Do đó, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ này là yếu tố then chốt để xây dựng một chính quyền địa phương hiệu quả và gần dân. Chính quyền cấp xã không thể đảm nhận được vai trò nếu thiếu nhân tố có ý nghĩa quyết định đó là đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã. Vì vậy, đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD), nâng cao năng lực quản lý (NLQL) cho đội ngũ CBCCCQCX để thực thi chức năng, nhiệm vụ theo đúng pháp luật, bảo vệ lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và phục vụ nhân dân.
1.2. Tầm quan trọng của đào tạo và bồi dưỡng cán bộ cấp xã ở Cần Thơ
Với vị trí trung tâm của vùng ĐBSCL, Cần Thơ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực. Đội ngũ CBCCCQCX có vai trò quyết định trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển của thành phố, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Cần Thơ hội tụ, đã, đang và sẽ tiếp tục đảm nhận vai trò trung tâm vùng về nhiều mặt, không chỉ là một đô thị trung tâm lớn nhất vùng, mà còn là trung tâm công nghiệp, thương mại - dịch vụ, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế và văn hóa, là cửa ngõ ra biển Đông của sông Mê Kong.
II. Thách Thức Hạn Chế Năng Lực Quản Lý Cán Bộ Xã Cần Thơ
Mặc dù công tác ĐTBD đã được quan tâm, nhưng vẫn còn tồn tại những hạn chế trong NLQL của CBCCCQCX. Một bộ phận CBCCCQCX chưa qua đào tạo bài bản, và chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ chưa đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Tình trạng giải quyết công việc chậm trễ, cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu, tiêu cực vẫn còn tồn tại. Điều này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm những hạn chế trong công tác ĐTBD. Chính quyền cấp xã không thể đảm nhận được vai trò nếu thiếu nhân tố có ý nghĩa quyết định đó là đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã. Cần Thơ cần tập trung xây dựng đội ngũ lãnh đạo, chuyên gia giỏi, thu hút nhân tài, đào tạo nguồn nhân lực (NNL), trong đó ĐTBD nâng cao NLQL của đội ngũ CBCCCQCX là một trong nội dung cơ bản góp phần xây dựng thành công nông thôn mới (NTM).
2.1. Thực trạng năng lực quản lý của cán bộ cấp xã hiện nay
Theo nhiều đánh giá, trình độ và NLQL của đội ngũ CBCCCQCX hiện chưa đáp ứng so với yêu cầu cụ thể của chương trình xây dựng nông thôn mới, cũng như yêu cầu cải cách hành chính. Cần có những nghiên cứu cụ thể để đánh giá chính xác thực trạng này và đưa ra giải pháp phù hợp.Đã có nhiều ý kiến và quan điểm cho rằng trình độ, NLQL của đội ngũ CBCCCQCX hiện chưa đáp ứng so với yêu cầu cụ thể của chương trình như: trình tự thủ tục về xây dựng cơ bản, huy động và quản lý các nguồn vốn đầu tư, phân tích đánh giá nguồn tài nguyên cộng đồng, quản lý dự án, quản lý tổ nhóm và cộng đồng.
2.2. Những hạn chế trong công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ
Công tác ĐTBD còn nhiều bất cập, từ khâu xác định nhu cầu đào tạo, xây dựng chương trình, đến đánh giá hiệu quả sau đào tạo. Cần có sự đổi mới toàn diện để nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác này. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn khoảng 30-35% CBCCCQCX chưa qua đào tạo; mặc dù số lượng được ĐTBD tăng lên, nhưng chất lượng và hiệu quả thực thi công vụ của đội ngũ CBCC cấp xã nhìn chung chưa đáp ứng với yêu cầu của cải cách hành chính nhà nước (HCNN).
III. Phương Pháp Nghiên Cứu Tác Động Đào Tạo Cán Bộ Cần Thơ
Nghiên cứu này sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu cụ thể như phân tích tài liệu thứ cấp, khảo sát, phỏng vấn, và thống kê. Mục tiêu là đánh giá tác động của hoạt động ĐTBD tới NLQL của CBCCCQCX tại Cần Thơ, thông qua đánh giá kết quả công việc của họ và mức độ hài lòng của người dân. Đồng thời sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: “Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp: Được tiến hành bằng thu thập, phân tích các công trình nghiên cứu. Phạm vi nghiên cứu gồm các xã, phường, thị trấn trên địa bàn Thành phố Cần Thơ, giai đoạn 2010-2016.
3.1. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu cụ thể
Nghiên cứu tập trung vào các hoạt động ĐTBD do chính quyền địa phương tổ chức, bao gồm xác định nhu cầu, mục tiêu, đối tượng, chương trình, hình thức và cơ sở đào tạo, cũng như chính sách đối với CBCCCQCX và đánh giá sau đào tạo. Đối tượng nghiên cứu là CBCCCQCX đang công tác tại các xã, phường, thị trấn trên địa bàn Cần Thơ. Đối tượng nghiên cứu của luận án là đánh giá tác động của hoạt động ĐTBD tới NLQL của CBCCCQCX (nghiên cứu tại Thành phố Cần Thơ) thông qua đánh giá kết quả công việc của CBCCCQCX (bao gồm mức độ hoàn thành nhiệm vụ của CBCC cấp xã và mức độ hài lòng của người dân về giải quyết công việc của CBCC cấp xã trên địa bàn ).
3.2. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu
Dữ liệu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm tài liệu của các cơ quan nhà nước, kết quả khảo sát, phỏng vấn CBCCCQCX và người dân. Dữ liệu được phân tích bằng các phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy để đánh giá tác động của ĐTBD đến NLQL và kết quả công việc của CBCCCQCX. Luận án được thực hiện với phương pháp luận duy vật biện chứng, phương pháp duy vật lịch sử. Đồng thời sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau.
3.3 Đánh giá tác động của hoạt động đào tạo bồi dưỡng
Đánh giá tác động của hoạt động ĐTBD tới NLQL của CBCCCQCX thông qua đánh giá kết quả công việc của CBCCCQCX. Trong đó, hoạt động ĐTBD được xác định là các hoạt động của chính quyền địa phương (Thành phố Cần Thơ) về công tác ĐTBD, bao gồm: xác định nhu cầu ĐTBD CBCCCQCX; xác định mục tiêu ĐTBD CBCCCQCX; lựa chọn đối tượng ĐTBD; xác định chương trình ĐTBD CBCCCQCX; lựa chọn hình thức và cơ sở ĐTBD CBCCCQCX; chính sách đối với CBCCCQCX; đánh giá CBCCCQCX sau ĐTBD mà chính quyền địa phương (Thành phố Cần Thơ) tổ chức thực hiện.
IV. Kết Quả Tác Động Đào Tạo Đến Cán Bộ Xã Cần Thơ
Nghiên cứu đánh giá tác động của hoạt động ĐTBD tới NLQL của CBCCCQCX thông qua các tiêu chí như kiến thức quản lý, kỹ năng quản lý, thái độ, phẩm chất và kết quả công việc. Kết quả nghiên cứu cho thấy ĐTBD có tác động tích cực đến NLQL và kết quả công việc của CBCCCQCX, nhưng mức độ tác động khác nhau tùy thuộc vào nội dung, hình thức và phương pháp đào tạo. Thực tế cho thấy, kiến thức quản lý, kỹ năng quản lý, thái độ, phẩm chất mà CBCCCQCX cần có trong quá trình điều hành, tổ chức chính quyền cấp xã thực hiện chức năng, nhiệm vụ QLNN trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng ở cơ sở nhằm bảo đảm hiệu lực và hiệu quả quản lý cao;
4.1. Phân tích tác động của đào tạo đến kiến thức và kỹ năng quản lý
Các khóa đào tạo giúp CBCCCQCX nâng cao kiến thức về pháp luật, quản lý hành chính, quản lý kinh tế - xã hội, và kỹ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề, ra quyết định. Tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh để nội dung đào tạo sát với thực tế công việc và nhu cầu của CBCCCQCX. Thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã (CBCCCQCX). Vì vậy, đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD), nâng cao năng lực quản lý (NLQL) cho đội ngũ CBCCCQCX để thực thi chức năng, nhiệm vụ theo đúng pháp luật, bảo vệ lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và phục vụ nhân dân.
4.2. Tác động của đào tạo đến thái độ và phẩm chất của cán bộ
Đào tạo không chỉ giúp CBCCCQCX nâng cao kiến thức và kỹ năng, mà còn góp phần hình thành thái độ làm việc chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm, và đạo đức công vụ. CBCCCQCX cần phải có thái độ tận tâm, phục vụ nhân dân và không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ. Cần Thơ nằm ở vị trí trung tâm của vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), là 1 trong 4 tỉnh, thành của “Tứ giác động lực” - Vùng kinh tế trọng điểm 2 vùng ĐBSCL và là 1 trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương của cả nước.
V. Giải Pháp Hoàn Thiện Đào Tạo Cán Bộ Xã Ở Cần Thơ
Để nâng cao hiệu quả công tác ĐTBD và NLQL của CBCCCQCX, cần có những giải pháp đồng bộ như hoàn thiện công tác xác định nhu cầu đào tạo, xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường kiểm tra, đánh giá, và có chính sách khuyến khích CBCCCQCX tham gia đào tạo. Xây dựng xã NTM, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH của thành phố. Vì là cấp cơ sở nên mọi chủ trương, chính sách thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau có đi được vào cuộc sống hay không hầu hết đều có vai trò của đội ngũ CBCCCQCX.
5.1. Xác định nhu cầu đào tạo sát với thực tế công việc
Nhu cầu đào tạo cần được xác định dựa trên đánh giá năng lực thực tế của CBCCCQCX và yêu cầu của công việc. Cần có sự tham gia của CBCCCQCX, người dân và các chuyên gia trong quá trình xác định nhu cầu đào tạo. Hoạt động ĐTBD được xác định là các hoạt động của chính quyền địa phương (Thành phố Cần Thơ) về công tác ĐTBD, bao gồm: xác định nhu cầu ĐTBD CBCCCQCX; xác định mục tiêu ĐTBD CBCCCQCX; lựa chọn đối tượng ĐTBD; xác định chương trình ĐTBD CBCCCQCX; lựa chọn hình thức và cơ sở ĐTBD CBCCCQCX; chính sách đối với CBCCCQCX; đánh giá CBCCCQCX sau ĐTBD mà chính quyền địa phương (Thành phố Cần Thơ) tổ chức thực hiện.
5.2. Đổi mới chương trình và phương pháp đào tạo
Chương trình đào tạo cần được xây dựng theo hướng thực tiễn, gắn lý thuyết với thực hành. Phương pháp giảng dạy cần đổi mới, tăng cường tính tương tác và khuyến khích CBCCCQCX chủ động học tập, trao đổi kinh nghiệm. Cần Thơ nằm ở vị trí trung tâm của vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), là 1 trong 4 tỉnh, thành của “Tứ giác động lực” - Vùng kinh tế trọng điểm 2 vùng ĐBSCL và là 1 trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương của cả nước.
VI. Tương Lai Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Cán Bộ Cần Thơ
Việc nâng cao NLQL cho CBCCCQCX là một quá trình liên tục và cần có sự đầu tư lâu dài. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, các cơ sở đào tạo và CBCCCQCX để đảm bảo hiệu quả của công tác ĐTBD. Cần có tầm nhìn chiến lược và kế hoạch cụ thể để xây dựng đội ngũ CBCCCQCX có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu phát triển của Cần Thơ trong tương lai. Tầm quan trọng đó đòi hỏi trình độ và năng lực của đội ngũ CBCCCQCX những người trực tiếp quản lý, điều hành chương trình xây dựng xã NTM cần được nhìn nhận nghiêm túc, đánh giá trung thực và khách quan.
6.1. Vai trò của chính sách và nguồn lực trong nâng cao năng lực
Chính sách khuyến khích CBCCCQCX tham gia đào tạo, đãi ngộ xứng đáng và tạo điều kiện để họ phát huy năng lực là yếu tố quan trọng. Cần đảm bảo đủ nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho công tác ĐTBD. CBCCCQCX là những người trực tiếp tiếp xúc với người dân, giải quyết các vấn đề hàng ngày của cộng đồng. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện các chính sách của nhà nước.
6.2. Xây dựng đội ngũ cán bộ xã chuyên nghiệp và hiệu quả
Mục tiêu cuối cùng là xây dựng đội ngũ CBCCCQCX có đủ phẩm chất, năng lực và kinh nghiệm để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công việc. Cần có sự quan tâm đặc biệt đến việc phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ trẻ, có năng lực và nhiệt huyết. Tình trạng trên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nhau, trong đó có những hạn chế, bất cập trong công tác ĐTBD CBCC trong thời gian vừa qua.
