Rèn Luyện Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề Bằng Tình Huống Thực Tiễn Trong Dạy Học Sinh Học 11

• Tác giả: Bùi Thị Thanh Thơ
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Đức Thành
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Sinh học
• Đề tài: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng giải quyết vấn đề bằng sử dụng tình huống thực tiễn trong dạy học sinh học 11 - Trung học phổ thông
• Loại tài liệu: Luận văn Thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
• DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN
• DANH MỤC CÁC HÌNH TRONG LUẬN VĂN
• MỞ ĐẦU
• NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Lịch sử nghiên cứu về dạy học giải quyết vấn đề bằng sử dụng tình huống thực tiễn. Nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.3. Tình huống thực tiễn trong dạy học
• 1.4. Kĩ năng giải quyết vấn đề
• 1.5. Dự án học tập
• 1.6. Quan hệ giữa giải quyết vấn đề và học theo dự án
• 1.7. Cơ sở thực tiễn
• 1.8. Phương pháp xác định
• 1.9. Nội dung xác định
• 1.10. Kết quả và biện luận
• 1.11. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: RÈN LUYỆN KĨ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ BẰNG SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN TRONG DẠY HỌC SINH HỌC 11 THPT
• 2.1. Nội dung chương trình sinh học 11 THPT
• 2.2. Chuẩn kiến thức, kĩ năng THPT. Cấu trúc nội dung sinh học 11 THPT. Các chủ đề và nội dung có thể xây dựng tình huống thực tiễn trong sinh học 11. Quy trình xây dựng tình huống thực tiễn
• 2.3. Nguyên tắc xây dựng tình huống thực tiễn
• 2.4. Qui trình chung
• 2.5. Giải thích quy trình
• 2.6. Ví dụ minh họa
• 2.7. Một số tình huống trong các chủ đề
• 2.8. Kĩ năng giải quyết vấn đề trong dạy học sinh học 11
• 2.9. Các thao tác giải quyết vấn đề trong dạy học
• 2.10. Các kĩ năng giải quyết vấn đề trong dạy học sinh học 11
• 2.11. Qui trình rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề bằng sử dụng tình huống thực tiễn. Các biện pháp sử dụng tình huống thực tiễn để rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề. Thiết kế một số bài dạy có sử dụng tình huống thực tiễn để rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề
• 2.12. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Phương pháp thực nghiệm. Chọn trường thực nghiệm
• 3.3. Bố trí thực nghiệm
• 3.4. Thời gian thực nghiệm
• 3.5. Nội dung thực nghiệm
• 3.6. Các bài thực nghiệm
• 3.7. Các tiêu chí cần đo trong thực nghiệm
• 3.8. Kết quả thực nghiệm
• 3.9. Kết quả học tập và biện luận
• 3.10. Kết quả rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề
• 3.11. Đánh giá của học sinh về dạy học có sử dụng tình huống thực tiễn
• 3.12. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11

Kỹ năng giải quyết vấn đề là một trong những kỹ năng quan trọng mà học sinh cần phát triển trong quá trình học tập. Đặc biệt, đối với học sinh lớp 11, việc rèn luyện kỹ năng này không chỉ giúp các em nắm vững kiến thức mà còn chuẩn bị cho các tình huống thực tiễn trong cuộc sống. Việc áp dụng các tình huống thực tiễn vào giảng dạy sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia và phát triển tư duy phản biện.

1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng giải quyết vấn đề được hiểu là khả năng nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các vấn đề phát sinh trong học tập và cuộc sống. Kỹ năng này không chỉ giúp học sinh lớp 11 trong việc học tập mà còn trong việc đối mặt với các thách thức trong tương lai.

1.2. Vai trò của tình huống thực tiễn trong việc rèn luyện kỹ năng

Tình huống thực tiễn đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề. Bằng cách áp dụng kiến thức vào các tình huống cụ thể, học sinh sẽ dễ dàng hiểu và ghi nhớ kiến thức hơn, đồng thời phát triển khả năng tư duy độc lập.

II. Những thách thức trong việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11

Mặc dù việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11 là cần thiết, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Các giáo viên thường gặp khó khăn trong việc thiết kế các tình huống thực tiễn phù hợp với nội dung học tập. Bên cạnh đó, học sinh cũng có thể gặp khó khăn trong việc áp dụng lý thuyết vào thực tiễn.

2.1. Khó khăn trong việc thiết kế tình huống thực tiễn

Việc thiết kế tình huống thực tiễn đòi hỏi giáo viên phải có sự sáng tạo và hiểu biết sâu sắc về nội dung học tập. Nhiều giáo viên vẫn còn lúng túng trong việc tạo ra các tình huống thực tiễn có tính ứng dụng cao.

2.2. Hạn chế trong khả năng tiếp thu của học sinh

Một số học sinh có thể gặp khó khăn trong việc kết nối kiến thức lý thuyết với thực tiễn. Điều này có thể do thiếu kinh nghiệm hoặc sự tự tin trong việc giải quyết vấn đề.

III. Phương pháp rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề qua tình huống thực tiễn

Để rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11, cần áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực. Việc sử dụng tình huống thực tiễn trong giảng dạy sẽ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng làm việc nhóm.

3.1. Phương pháp dạy học dựa trên tình huống

Phương pháp dạy học dựa trên tình huống giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách tự nhiên và sinh động. Giáo viên có thể tạo ra các tình huống thực tiễn liên quan đến nội dung học tập để học sinh thảo luận và tìm ra giải pháp.

3.2. Sử dụng dự án học tập để rèn luyện kỹ năng

Dự án học tập là một phương pháp hiệu quả để rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề. Học sinh sẽ được giao nhiệm vụ thực hiện một dự án cụ thể, từ đó áp dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về kỹ năng giải quyết vấn đề

Nghiên cứu cho thấy việc áp dụng tình huống thực tiễn trong dạy học đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Học sinh không chỉ cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề mà còn phát triển khả năng tư duy độc lập và sáng tạo.

4.1. Kết quả từ các nghiên cứu thực nghiệm

Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy học sinh tham gia vào các tình huống thực tiễn có sự tiến bộ rõ rệt trong kỹ năng giải quyết vấn đề. Họ có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn tốt hơn so với những học sinh không tham gia.

4.2. Phản hồi từ học sinh về phương pháp dạy học

Học sinh thường phản hồi tích cực về việc học qua tình huống thực tiễn. Họ cảm thấy hứng thú hơn với môn học và có động lực hơn trong việc học tập.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề

Việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11 qua tình huống thực tiễn là một hướng đi đúng đắn trong giáo dục hiện đại. Tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp giảng dạy mới để nâng cao hiệu quả giáo dục.

5.1. Tầm quan trọng của việc tiếp tục nghiên cứu

Cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định các phương pháp giảng dạy hiệu quả hơn trong việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh.

5.2. Định hướng phát triển giáo dục trong tương lai

Giáo dục cần tiếp tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề sẽ là một phần quan trọng trong chương trình giáo dục tương lai.