I. Tổng Quan Quản Lý Vốn Vay Ủy Thác NHCSXH Bình Liêu
Việc quản lý vốn vay ủy thác từ Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) thông qua Hội Liên Hiệp Phụ Nữ (HLHPN) tại huyện Bình Liêu đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước. Luận văn này nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn vay ưu đãi cho phụ nữ, góp phần vào mục tiêu giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chính sách này được cụ thể hóa qua Nghị định số 78/2002/NĐ-CP, ngày 4/10/2002 của Chính phủ về tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Tín dụng CSXH là một bộ phận quan trọng trong hoạt động của NHSCXH.
1.1. Vai trò của HLHPN trong ủy thác vốn vay NHCSXH
Hội Liên Hiệp Phụ Nữ đóng vai trò quan trọng trong việc đưa nguồn vốn vay ủy thác từ NHCSXH đến đúng đối tượng là phụ nữ khởi nghiệp, phụ nữ phát triển kinh tế. HLHPN thực hiện các hoạt động như tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thủ tục vay vốn, kiểm tra giám sát việc sử dụng vốn, từ đó đảm bảo nguồn vốn được sử dụng hiệu quả và đúng mục đích. Cụ thể như năm 2022, tổng doanh số cho vay ưu đãi của NHCSXH huyện Bình Liêu là 74.497 triệu đồng và tổng dư nợ là 246. Các cấp Hội phụ nữ nói chung và Hội LHPN huyện Bình Liêu nói riêng nhận ủy thác cho vay từ Ngân hàng CSXH đã góp phần cùng với chính quyền đã đưa chính sách tín dụng ưu đãi của Đảng và Nhà nước đến đúng đối tượng
1.2. Mục tiêu của Quản lý vốn vay hiệu quả
Quản lý hiệu quả nguồn vốn vay ủy thác từ NHCSXH tại HLHPN huyện Bình Liêu hướng đến các mục tiêu chính: giảm tỷ lệ nợ xấu, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tạo điều kiện cho phụ nữ nghèo và phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn tiếp cận nguồn vốn, từ đó cải thiện đời sống và góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương. Đồng thời giúp người dân huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh có cơ hội vay vốn để kinh doanh, tạo thu nhập, nâng cao trình độ SXKD và quản lý vốn.
II. Thách Thức Quản Lý Vốn Vay Ủy Thác NHCSXH tại Bình Liêu
Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, công tác quản lý vốn vay ủy thác từ NHCSXH tại HLHPN huyện Bình Liêu vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Điều này bao gồm việc kiểm soát rủi ro tín dụng, nâng cao năng lực cán bộ hội, tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan và đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quá trình xét duyệt và giải ngân vốn. Trong tổng dư nợ năm 2022 là 246.354,52 triệu đồng, dư nợ cho vay ủy thác qua Hội phụ nữ là 116. Tuy nhiên, trong công tác quản lý của các cơ sở Hội phụ nữ còn nhiều hạn chế, hiệu quả của việc sử dụng tín dụng ưu đãi chưa cao, còn nhiều hộ nghèo, cận nghèo chưa tiếp cận được với nguồn vốn tín dụng ưu đãi (Hiện trên địa bàn huyện, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn 1,19%).
2.1. Rủi ro tín dụng và nợ xấu trong vay vốn HLHPN
Rủi ro tín dụng và nợ xấu là một trong những thách thức lớn nhất trong quản lý vốn vay ủy thác. Nguyên nhân có thể đến từ nhiều yếu tố như: năng lực quản lý tài chính yếu kém của người vay, biến động thị trường, thiên tai dịch bệnh hoặc sự thiếu trách nhiệm trong việc sử dụng vốn vay. Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Quản lý vốn vay ủy thác của Ngân hàng chính sách xã hội tại Hội liên hiệp phụ nữ huyện Bình Liêu” để nghiên cứu luận văn thạc sỹ kinh tế và hy vọng với kết quả đạt được trong quá trình học tập sẽ góp phần hoàn thiện hơn trong công việc của mình, nhằm khắc phục những tồn tại, từng bước nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng chính sách trong thời gian tới của Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bình Liêu.
2.2. Năng lực cán bộ hội và phối hợp liên ngành
Năng lực của cán bộ hội trong việc quản lý, kiểm tra, giám sát vốn vay còn hạn chế. Sự phối hợp giữa NHCSXH, HLHPN, chính quyền địa phương và các ban ngành liên quan đôi khi chưa chặt chẽ, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý vốn vay và thu hồi nợ. Nhằm nâng cao chất lượng phối hợp hoạt động thực hiện ủy thác cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, tăng cường các biện pháp nhắc nhở hạn thu hồi nợ, kiểm tra thực tế từng hộ vay vốn nợ quá hạn để biết nguyên nhân và đưa ra giải pháp khắc phục trong công tác quản lý.
III. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Vốn Vay NHCSXH
Để nâng cao hiệu quả quản lý vốn vay ủy thác từ NHCSXH tại HLHPN huyện Bình Liêu, cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ việc hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, tăng cường kiểm tra giám sát đến nâng cao năng lực cán bộ và đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động. Cần có các giải pháp cụ thể để nguồn vốn vay ưu đãi phát huy tối đa vai trò trong việc hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.
3.1. Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ cho vay vốn
Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy trình nghiệp vụ cho vay vốn để đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng, chặt chẽ và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Cần có quy định cụ thể về trách nhiệm của từng bên liên quan trong quá trình quản lý vốn vay, từ khâu xét duyệt, giải ngân, kiểm tra giám sát đến thu hồi nợ. Mục tiêu chung: Trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý vốn vay ủy thác của Hội LHPN huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh, đề tài đề xuất một số giải pháp tăng cường quản lý vốn vay ủy thác, nhằm giúp các đối tượng chính sách tiếp cận và sử dụng hiệu quả vốn vay từ Ngân hàng CSXH.
3.2. Tăng cường kiểm tra giám sát sử dụng vốn vay hiệu quả
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay, đặc biệt đối với các hộ có nguy cơ nợ xấu. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa NHCSXH, HLHPN và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong việc kiểm tra, giám sát, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả. Luận văn hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản các vấn đề về lý thuyết công tác quản lý vốn vay, nội dung cho vay vốn uỷ thác của Ngân hàng Chính sách xã hội thông qua Hội liên hiệp phụ nữ.
IV. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Quản Lý Vốn Vay ở Bình Liêu
Kết quả nghiên cứu về quản lý vốn vay ủy thác tại HLHPN huyện Bình Liêu cung cấp những thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức tín dụng và các cấp hội phụ nữ trong việc xây dựng và triển khai các chương trình tín dụng hiệu quả hơn. Các kết quả này cũng giúp nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của vốn vay ưu đãi trong việc phát triển kinh tế gia đình và cộng đồng. Việc nghiên cứu đề tài này dự kiến không chỉ có ý nghĩa đối với Hội liên hiệp phụ nữ huyện Bình Liêu mà còn có ý nghĩa đối với các cấp hội phụ nữ huyện Bình Liêu cũng như Hội liên hiệp phụ nữ các huyện khác trong tỉnh Quảng Ninh.
4.1. Đánh giá hiệu quả các chương trình tín dụng hiện hành
Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các chương trình tín dụng hiện hành do NHCSXH triển khai tại huyện Bình Liêu, từ đó xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp cải thiện. Các chương trình này cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của người dân và điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. - Đánh giá thực trạng quản lý vốn vay ủy thác (việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra - giám sát hàng năm.), các yếu tố ảnh hưởng và các giải pháp tăng cường quản lý vốn vay ủy thác của Hội LHPN huyện Bình Liêu trong những năm tiếp theo.
4.2. Xây dựng mô hình quản lý vốn vay bền vững hiệu quả
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất xây dựng một mô hình quản lý vốn vay bền vững và hiệu quả, có khả năng thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh tế - xã hội. Mô hình này cần đảm bảo tính minh bạch, công bằng, trách nhiệm và sự tham gia của cộng đồng. Từ những tồn tại, hạn chế được chỉ ra trong công tác quản lý vốn vay ủy thác NHCSXH huyện của Hội LHPN huyện, đề tài dự kiến bổ sung thêm các giải pháp góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ này trong giai đoạn tiếp theo trên địa bàn huện Bình Liêu.
V. Định Hướng Phát Triển Quản Lý Vốn Vay Ủy Thác Tương Lai
Trong tương lai, công tác quản lý vốn vay ủy thác từ NHCSXH tại HLHPN huyện Bình Liêu cần hướng đến sự chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Cần xây dựng một hệ thống thông tin quản lý vốn vay đầy đủ, chính xác, kịp thời và dễ dàng truy cập, giúp các bên liên quan có thể theo dõi và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn một cách hiệu quả nhất.
5.1. Ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát vốn vay
Ứng dụng các giải pháp công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát vốn vay, như sử dụng phần mềm quản lý, xây dựng cơ sở dữ liệu, triển khai các kênh thông tin trực tuyến để người dân có thể dễ dàng tiếp cận thông tin về các chương trình tín dụng và thủ tục vay vốn. Dữ liệu thứ cấp trong đề tài được sử dụng trong giai đoạn 2020 -2022. Dữ liệu sơ cấp phục vụ cho nghiên cứu này thu thập vào tháng 4 năm 2023.
5.2. Phát triển các sản phẩm tín dụng phù hợp với nhu cầu
Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm tín dụng mới, phù hợp với nhu cầu và điều kiện của từng nhóm đối tượng, đặc biệt là phụ nữ khởi nghiệp và phụ nữ làm kinh tế nông nghiệp. Các sản phẩm tín dụng này cần được thiết kế linh hoạt, có lãi suất ưu đãi và thủ tục đơn giản, thuận tiện. Các giải pháp đề xuất cho giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
VI. Kết Luận Quản Lý Vốn Vay Ủy Thác Phát Triển Kinh Tế
Quản lý hiệu quả vốn vay ủy thác từ NHCSXH tại HLHPN huyện Bình Liêu không chỉ là nhiệm vụ của riêng các tổ chức tín dụng hay hội phụ nữ, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và cộng đồng. Cần có sự chung tay góp sức của tất cả các bên liên quan để nguồn vốn vay ưu đãi thực sự trở thành đòn bẩy quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của người dân và xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
6.1. Tầm quan trọng của vốn vay trong giảm nghèo bền vững
Nguồn vốn vay ưu đãi đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người nghèo có cơ hội tiếp cận các nguồn lực sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống. Quản lý hiệu quả nguồn vốn này sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra - giám sát hàng năm, các yếu tố ảnh hưởng và các giải pháp tăng cường quản lý vốn vay ủy thác của Hội LHPN huyện Bình Liêu trong những năm tiếp theo.
6.2. Cam kết và trách nhiệm trong quản lý vốn vay ủy thác
Cần có sự cam kết và trách nhiệm cao của tất cả các bên liên quan trong công tác quản lý vốn vay ủy thác. Các tổ chức tín dụng, hội phụ nữ, chính quyền địa phương và người dân cần phối hợp chặt chẽ, thực hiện đầy đủ các quy định và hướng dẫn, đồng thời thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm để không ngừng nâng cao hiệu quả công tác quản lý vốn vay. Giải pháp tăng cường quản lý vốn vay ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội tại Hội Liên Hiệp phụ nữ huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh.
