I. Tổng quan về quản lý rừng đặc dụng và pháp luật liên quan
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào vấn đề quản lý rừng đặc dụng, một loại rừng có vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, di tích lịch sử, và phát triển du lịch sinh thái. Rừng đặc dụng được phân thành nhiều loại như vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu rừng văn hóa - lịch sử - môi trường, và khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học. Mỗi loại rừng này đều có chức năng và mục đích riêng, đòi hỏi những quy định quản lý cụ thể. Luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của pháp luật trong việc quản lý rừng đặc dụng, đảm bảo sự bền vững và hiệu quả của hoạt động bảo vệ và phát triển rừng. "Rừng đặc dụng là loại rừng được thành lập với các mục đích như sau: bảo tồn thiên nhiên, mẫu chuẩn hệ sinh thái rừng của quốc gia, bảo vệ nguồn gen sinh vật rừng...", trích dẫn từ luận văn, cho thấy rõ mục tiêu bảo tồn của loại rừng này. Việc phân chia rừng đặc dụng thành các phân khu như phân khu bảo vệ nghiêm ngặt và phân khu phục hồi sinh thái cũng được đề cập, thể hiện sự chú trọng đến việc bảo vệ và phục hồi tài nguyên rừng. Luận văn cũng đề cập đến các quy định pháp luật liên quan đến việc thành lập, quản lý, và khai thác tài nguyên trong rừng đặc dụng, tạo nên một khung pháp lý rõ ràng cho việc quản lý loại rừng quan trọng này.
II. Thực tiễn quản lý rừng đặc dụng tại Đắk Nông
Đắk Nông, một tỉnh có diện tích rừng lớn, được chọn làm địa bàn nghiên cứu thực tiễn của luận văn. Luận văn phân tích điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh, những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện pháp luật quản lý rừng đặc dụng. Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc kiểm soát tình trạng phá rừng, luận văn cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế như tình trạng phá rừng, khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản trái pháp luật vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt là tại các khu rừng đặc dụng. "So với giai đoạn 2015-2017, tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp giai đoạn 2019 - 2021 giảm 16%; diện tích rừng thiệt hại giảm 45%", trích dẫn từ luận văn, cho thấy những nỗ lực của tỉnh trong việc bảo vệ rừng. Tuy nhiên, việc diện tích rừng bị suy giảm mạnh và chất lượng rừng ngày càng giảm sút cũng được nhấn mạnh, cho thấy những thách thức trong công tác quản lý và bảo vệ rừng đặc dụng tại Đắk Nông.
III. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả quản lý rừng đặc dụng
Dựa trên phân tích thực trạng, luận văn đề xuất các định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả quản lý rừng đặc dụng. Các định hướng bao gồm việc thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về bảo vệ và phát triển rừng, đảm bảo sự thống nhất với các điều ước quốc tế. Về giải pháp, luận văn đề xuất hoàn thiện các quy định chung về quản lý rừng đặc dụng, cũng như các quy định cụ thể trong các hoạt động quản lý. "Tăng cường sự phối hợp liên ngành trong công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật, nâng cao sự tham gia của cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể xã hội trong việc quản lý rừng đặc dụng", trích dẫn từ luận văn, cho thấy tầm quan trọng của sự phối hợp và tham gia của các bên liên quan trong việc bảo vệ rừng. Ngoài ra, luận văn cũng đề xuất tăng cường ngân sách, ứng dụng khoa học kỹ thuật, và xây dựng, kiện toàn lực lượng bảo vệ rừng. Những giải pháp này hướng đến mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng một cách bền vững.
