I. Tính cấp thiết của đề tài
Chính sách dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) là một khái niệm mới mẻ, đặc biệt tại Việt Nam, nơi mà nó đã chứng tỏ được tính hiệu quả trong việc huy động nguồn lực cho bảo vệ và phát triển rừng. Đắk Lắk, với sự đa dạng sinh học phong phú, cần có một cơ chế tài chính bền vững để quản lý tài nguyên rừng hiệu quả. Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 đã mở ra hướng đi mới cho việc huy động nguồn lực xã hội, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Đắk Lắk đã được thành lập nhằm thực hiện chức năng quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính cho hoạt động bảo vệ rừng. Tuy nhiên, việc thu chi tiền DVMTR vẫn còn nhiều bất cập, như việc chưa triển khai thu tiền từ các cơ sở kinh doanh du lịch, thiếu hướng dẫn cụ thể trong công tác kiểm tra giám sát. Do đó, nghiên cứu này nhằm hoàn thiện hoạt động quản lý thu chi tiền dịch vụ môi trường rừng tại Đắk Lắk.
II. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng hoạt động quản lý thu chi tiền DVMTR tại Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Đắk Lắk. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc đánh giá các thành tựu và hạn chế trong công tác quản lý, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động này. Câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Hệ thống lý luận về quản lý thu chi tiền DVMTR; thực trạng hoạt động quản lý tại Quỹ; các nguyên nhân của những hạn chế và khuyến nghị để nâng cao hiệu quả quản lý. Những kết quả đạt được sẽ góp phần vào việc thực hiện thành công các nhiệm vụ của Quỹ trong thời gian tới.
III. Thực trạng hoạt động quản lý thu chi tiền DVMTR
Thực trạng hoạt động quản lý thu chi tiền DVMTR tại Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Đắk Lắk cho thấy những kết quả tích cực nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế. Trong giai đoạn 2013-2017, Quỹ đã thu được 276.4 tỷ đồng từ dịch vụ môi trường rừng, trong đó 208.4 tỷ đồng đã được chi trả cho các chủ rừng. Tuy nhiên, việc thu tiền từ các cơ sở kinh doanh du lịch chưa được triển khai, dẫn đến thiếu hụt nguồn thu. Công tác kiểm tra, giám sát còn yếu, không có hướng dẫn cụ thể, làm giảm hiệu quả hoạt động. Các nhân tố tác động đến quản lý thu chi bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan, cần có sự đánh giá tổng thể để đưa ra các giải pháp cải thiện.
IV. Khuyến nghị hoàn thiện hoạt động quản lý thu chi
Để hoàn thiện hoạt động quản lý thu chi tiền DVMTR tại Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Đắk Lắk, một số giải pháp cần được triển khai. Đầu tiên, cần tăng cường nguồn thu từ các cơ sở kinh doanh du lịch bằng cách thiết lập cơ chế thu phí hợp lý. Thứ hai, hoàn thiện công tác kiểm tra và giám sát nội bộ, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính. Thứ ba, cần có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý. Cuối cùng, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu chi sẽ giúp cải thiện quy trình và tăng cường hiệu quả hoạt động.