Quản Lý Nhà Nước Về Lâm Nghiệp Tại Huyện An Lão, Tỉnh Bình Định

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Tình hình nghiên cứu đề tài

1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.5. Phương pháp nghiên cứu

1.6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

1.7. Kết cấu của luận văn

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LÂM NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN

1.1. Cơ sở lý luận về lâm nghiệp

1.2. Khái niệm và đặc điểm lâm nghiệp. Vai trò của lâm nghiệp đối với phát triển kinh tế- xã hội, môi trường và quốc phòng an ninh

1.3. Nguyên tắc của hoạt động lâm nghiệp

1.4. Cơ sở lý luận quản lý nhà nước về lâm nghiệp trên địa bàn cấp huyện

1.5. Một số khái niệm

1.6. Nội dung công tác quản lý nhà nước về lâm nghiệp trên địa bàn cấp huyện

1.7. Chính sách của Nhà nước về lâm nghiệp

1.8. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về lâm nghiệp

1.9. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp ở một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho huyện An Lão, tỉnh Bình Định

1.9.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp của huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam

1.9.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp của huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định

1.9.3. Bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý nhà nước về lâm nghiệp đối với huyện An Lão, tỉnh Bình Định

1.10. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LÂM NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH

2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội của huyện An Lão, tỉnh Bình Định ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về lâm nghiệp

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên

2.1.2. Đặc điểm kinh tế-xã hội

2.2. Thực trạng phát triển lâm nghiệp trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

2.2.1. Về hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp

2.2.2. Công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng

2.2.3. Về phát triển rừng

2.2.4. Về khai thác, chế biến và thương mại lâm sản

2.2.5. Hoạt động quản lý nhà nước về lâm nghiệp trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

2.2.5.1. Ban hành văn bản chỉ đạo, lập quy hoạch, chương trình, kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững

2.2.5.2. Tổ chức thực hiện văn bản, lập quy hoạch, chương trình, kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững

2.2.5.3. Tổ chức thực hiện việc phân loại rừng, phân định ranh giới các loại rừng theo quy định của pháp luật

2.2.5.4. Giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng, thu hồi rừng, lập hồ sơ quản lý rừng, tổ chức trồng rừng thay thế

2.2.5.5. Công tác tổ chức điều tra rừng, kiểm kê rừng, theo dõi diễn biến rừng

2.2.5.6. Tổ chức quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học rừng, phòng cháy và chữa cháy rừng

2.2.5.7. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về lâm nghiệp

2.2.5.8. Công tác chỉ đạo Ủy ban Nhân dân cấp xã lập dự án giao đất, giao rừng theo quy định của pháp luật

2.2.5.9. Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực lâm nghiệp theo quy định của pháp luật

2.2.6. Đánh giá công tác quản lý nhà nước về lâm nghiệp trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

2.2.6.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân

2.2.6.2. Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân

2.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LÂM NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH

3.1. Quan điểm và định hướng phát triển lâm nghiệp của huyện An Lão, tỉnh Bình Định, giai đoạn 2021- 2025

3.1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nước về phát triển lâm nghiệp bền vững, giai đoạn 2021- 2025

3.1.2. Định hướng phát triển lâm nghiệp của huyện An Lão, tỉnh Bình Định, giai đoạn 2021-2025

3.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về lâm nghiệp trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

3.2.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về lâm nghiệp, nhất là công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng

3.2.2. Bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về lâm nghiệp. Thực hiện tốt công tác lập quy hoạch, kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững

3.2.3. Đẩy mạnh giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng; tăng cường quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, phòng cháy và chữa cháy rừng

3.2.4. Ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh khuyến lâm; xây dựng kết cấu hạ tầng lâm nghiệp đồng bộ, hiện đại

3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về lâm nghiệp

3.2.6. Hoàn thiện tổ chức bộ máy cán bộ ngành lâm nghiệp; đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về lâm nghiệp

3.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Về Lâm Nghiệp Tại An Lão

Lâm nghiệp đóng vai trò then chốt trong kinh tế quốc dân, là bộ phận không thể tách rời của nông nghiệp, nông thôn và các chính sách xã hội. Ngành này đóng góp lớn vào bảo vệ môi trường sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu. Những năm gần đây, lâm nghiệp có bước phát triển, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống dân cư miền núi. Vì vậy, lâm nghiệp là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, do nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhiều diện tích rừng và đất lâm nghiệp bị tàn phá, thu hẹp để phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng, khu công nghiệp. Tình trạng lấn chiếm đất lâm nghiệp, phá rừng làm nương rẫy, khai thác và vận chuyển lâm sản trái phép ảnh hưởng đến việc quản lý, bảo vệ và phát triển lâm nghiệp. Cần có những giải pháp hiệu quả để quản lý nhà nước về lĩnh vực này một cách bền vững.

1.1. Khái niệm và vai trò của lâm nghiệp trong phát triển bền vững

Lâm nghiệp không chỉ là ngành kinh tế mà còn là một hệ sinh thái quan trọng. Nó cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái như điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước và bảo tồn đa dạng sinh học. Vai trò của lâm nghiệp trong phát triển bền vững được thể hiện qua việc cân bằng giữa khai thác tài nguyên và bảo tồn môi trường. Theo Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 10 năm 2021-2030, Đại hội Đảng lần thứ XIII xác định: “Quản lý chặt chẽ, bảo vệ và phục hồi rừng tự nhiên gắn với bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái.”

1.2. Các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động lâm nghiệp hiệu quả

Hoạt động lâm nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản như tính bền vững, bảo tồn đa dạng sinh học và sự tham gia của cộng đồng. Tính bền vững đảm bảo rằng việc khai thác tài nguyên rừng không gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng phục hồi của rừng. Bảo tồn đa dạng sinh học giúp duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái rừng. Sự tham gia của cộng đồng địa phương đảm bảo rằng các quyết định liên quan đến lâm nghiệp được đưa ra một cách minh bạch và công bằng.

II. Thực Trạng Quản Lý Rừng Tại Huyện An Lão Bình Định

An Lão là huyện miền núi vùng cao, nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Bình Định, với tổng diện tích tự nhiên là 696,88 km2. Diện tích đất lâm nghiệp chiếm 86,17% tổng diện tích tự nhiên toàn huyện. Phát triển kinh tế rừng là thế mạnh của huyện. Tuy nhiên, kinh tế lâm nghiệp phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế, đóng góp vào phát triển KT-XH của địa phương còn thấp. Cơ chế chính sách về lâm nghiệp còn nhiều bất cập. Quản lý nhà nước về lâm nghiệp chưa đồng bộ, hiệu quả từ khâu lập quy hoạch, quản lý, bảo vệ, phát triển rừng, khai thác, chế biến và thương mại lâm sản. Cơ cấu tổ chức, bộ máy và trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác lâm nghiệp còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng. Cần đánh giá chính xác thực trạng để đưa ra giải pháp.

2.1. Đánh giá hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp tại An Lão

Hiện trạng rừng tại An Lão đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm tình trạng suy thoái rừng, mất rừng do khai thác trái phép và chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Diện tích rừng tự nhiên đang giảm dần, trong khi diện tích rừng trồng chưa đủ để bù đắp. Theo thống kê, từ năm 2016- 2020 tổng giá trị sản xuất trong lĩnh vực lâm nghiệp là 2.211,8 tỉ đồng, chiếm 25,3% so với tổng giá trị sản xuất của toàn huyện. Cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ để bảo vệ và phục hồi rừng tự nhiên, đồng thời khuyến khích phát triển rừng trồng bền vững.

2.2. Thực trạng công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng

Công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng tại An Lão còn nhiều hạn chế. Tình trạng khai thác trái phép vẫn diễn ra, gây thiệt hại lớn cho tài nguyên rừng. Hệ thống phòng cháy chữa cháy rừng còn thiếu trang thiết bị và nhân lực. Tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ rừng chưa đạt hiệu quả cao. Đặc biệt trong năm 2017 để xảy ra vụ phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp trái pháp luật làm thiệt hại hơn 69 ha rừng gây hậu quả nghiêm trọng. Cần tăng cường đầu tư vào công tác này, đồng thời nâng cao ý thức của cộng đồng về bảo vệ rừng.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Nhà Nước Về Lâm Nghiệp

Để hoàn thiện quản lý nhà nước về lâm nghiệp tại An Lão, cần có các giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này bao gồm tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về lâm nghiệp, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về lâm nghiệp, thực hiện tốt công tác lập quy hoạch, kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững. Cần đẩy mạnh giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng, tăng cường quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, phòng cháy và chữa cháy rừng. Ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh khuyến lâm, xây dựng kết cấu hạ tầng lâm nghiệp đồng bộ, hiện đại. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về lâm nghiệp. Cần hoàn thiện tổ chức bộ máy cán bộ ngành lâm nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về lâm nghiệp.

3.1. Tăng cường tuyên truyền giáo dục pháp luật về lâm nghiệp

Nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của rừng và pháp luật về bảo vệ rừng là yếu tố then chốt. Cần tổ chức các chương trình tuyên truyền, giáo dục đa dạng, phù hợp với từng đối tượng. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào các quy định của pháp luật về lâm nghiệp, hậu quả của việc phá rừng và lợi ích của việc bảo vệ rừng. “Tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”.

3.2. Hoàn thiện cơ chế chính sách và pháp luật về lâm nghiệp

Cần rà soát, sửa đổi và bổ sung các cơ chế, chính sách và pháp luật về lâm nghiệp để phù hợp với tình hình thực tế. Các chính sách cần khuyến khích người dân tham gia vào công tác bảo vệ và phát triển rừng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực lâm nghiệp bền vững. Cần chú trọng đến việc phân quyền và phân cấp trong quản lý lâm nghiệp, giao quyền chủ động cho các địa phương và cộng đồng trong việc quản lý tài nguyên rừng.

IV. Ứng Dụng Khoa Học Và Công Nghệ Trong Quản Lý Rừng

Ứng dụng khoa học và công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về lâm nghiệp. Sử dụng công nghệ viễn thám giúp theo dõi diễn biến rừng, phát hiện sớm các nguy cơ cháy rừng và khai thác trái phép. Áp dụng công nghệ GIS giúp quản lý và quy hoạch rừng một cách khoa học. Nghiên cứu và phát triển các giống cây trồng mới có năng suất cao và khả năng chống chịu tốt với các điều kiện khắc nghiệt của môi trường.

4.1. Sử dụng công nghệ viễn thám và GIS trong theo dõi diễn biến rừng

Công nghệ viễn thám và GIS cung cấp các công cụ mạnh mẽ để theo dõi diễn biến rừng một cách nhanh chóng và chính xác. Ảnh vệ tinh và dữ liệu GIS giúp xác định diện tích rừng, loại rừng, tình trạng rừng và các biến động về diện tích và chất lượng rừng. Các thông tin này rất hữu ích cho việc lập kế hoạch quản lý và bảo vệ rừng, cũng như đánh giá hiệu quả của các biện pháp quản lý.

4.2. Áp dụng công nghệ sinh học trong phát triển giống cây lâm nghiệp

Công nghệ sinh học có thể được sử dụng để phát triển các giống cây lâm nghiệp có năng suất cao, khả năng chống chịu tốt với các điều kiện khắc nghiệt của môi trường và khả năng kháng bệnh. Việc sử dụng các giống cây này giúp tăng năng suất rừng trồng, giảm chi phí sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế của ngành lâm nghiệp.

4.3. Ứng dụng công nghệ trong phòng cháy chữa cháy rừng PCCCR

Ứng dụng công nghệ cao trong công tác phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) như sử dụng hệ thống giám sát từ xa, máy bay không người lái (drone) để phát hiện đám cháy sớm, sử dụng phần mềm dự báo nguy cơ cháy rừng giúp đưa ra cảnh báo kịp thời. Việc này giúp giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra.

V. Đào Tạo Nguồn Nhân Lực Và Tổ Chức Bộ Máy Quản Lý Lâm Nghiệp

Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao và bộ máy quản lý hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo quản lý nhà nước về lâm nghiệp hiệu quả. Cần chú trọng đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác lâm nghiệp, trang bị cho họ kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện tốt nhiệm vụ. Cần kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý lâm nghiệp từ cấp huyện đến cấp xã, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và đơn vị liên quan.

5.1. Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý lâm nghiệp cấp huyện xã

Cán bộ quản lý lâm nghiệp cấp huyện, xã cần được đào tạo và bồi dưỡng thường xuyên về kiến thức pháp luật, kỹ năng quản lý và chuyên môn nghiệp vụ. Các chương trình đào tạo cần tập trung vào các vấn đề thực tiễn mà cán bộ thường xuyên gặp phải trong công tác, cũng như các kỹ năng mềm cần thiết để giao tiếp và làm việc với cộng đồng.

5.2. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý lâm nghiệp và tăng cường phối hợp

Cần rà soát, đánh giá và kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý lâm nghiệp từ cấp huyện đến cấp xã. Đảm bảo sự phân công trách nhiệm rõ ràng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và đơn vị liên quan. Cần tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào công tác quản lý lâm nghiệp, khuyến khích các tổ chức xã hội và người dân tham gia vào giám sát và phản biện các hoạt động liên quan đến lâm nghiệp.

VI. Định Hướng Phát Triển Lâm Nghiệp Bền Vững Đến Năm 2025

Định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững của huyện An Lão đến năm 2025 cần dựa trên quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển lâm nghiệp bền vững, giai đoạn 2021- 2025, phù hợp với đặc điểm và tiềm năng của địa phương. Cần xác định rõ các mục tiêu cụ thể về diện tích rừng, chất lượng rừng, năng suất rừng và giá trị kinh tế của ngành lâm nghiệp. Đồng thời, cần xây dựng các giải pháp cụ thể để đạt được các mục tiêu này, đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Các giải pháp cần chú trọng đến việc nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm lâm nghiệp, phát triển du lịch sinh thái và tạo việc làm cho người dân địa phương.

6.1. Các mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể về phát triển lâm nghiệp bền vững

Các mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể về phát triển lâm nghiệp bền vững cần được xây dựng dựa trên cơ sở đánh giá hiện trạng và tiềm năng của ngành lâm nghiệp tại địa phương. Các mục tiêu cần đo lường được, có thời gian thực hiện cụ thể và có các chỉ số đánh giá rõ ràng. Cần xác định rõ các ưu tiên trong phát triển lâm nghiệp, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của địa phương.

6.2. Giải pháp để đạt được mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững

Để đạt được các mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, cần có các giải pháp đồng bộ và toàn diện, bao gồm: (1) Hoàn thiện cơ chế, chính sách và pháp luật về lâm nghiệp. (2) Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ rừng. (3) Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý lâm nghiệp. (4) Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào quản lý lâm nghiệp. (5) Ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất lâm nghiệp. (6) Phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm lâm nghiệp bền vững.

Quản Lý Nhà Nước Về Lâm Nghiệp Trên Địa Bàn Huyện An Lão, Tỉnh Bình Định