I. Tổng quan về tình hình nghiên cứu
Quản lý ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản là một lĩnh vực được Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành rất quan tâm. Chi ngân sách nhà nước (NSNN) cho đầu tư phát triển (ĐTPT) đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà nghiên cứu. Nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện, từ cấp độ quốc gia đến cấp tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Các nghiên cứu này không chỉ tập trung vào khâu huy động vốn mà còn vào công tác quản lý và sử dụng vốn. Một số luận văn tiêu biểu đã chỉ ra những vấn đề lý luận và thực tiễn trong quản lý chi NSNN, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm chống thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản. Những nghiên cứu này đã góp phần làm rõ hơn về quản lý ngân sách, đầu tư xây dựng, và chi tiêu công.
1.1. Các công trình nghiên cứu tiêu biểu
Nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện, như luận văn của Hồ Đại Dũng về nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB tại tỉnh Phú Thọ, hay luận án của Nguyễn Thị Thanh Nhàn về quản lý đầu tư phát triển từ NSNN tại Hải Phòng. Những nghiên cứu này đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận và thực tiễn, đồng thời chỉ ra những hạn chế trong công tác quản lý chi NSNN. Các tác giả đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, từ việc hoàn thiện cơ chế chính sách đến việc nâng cao năng lực cán bộ quản lý. Những nghiên cứu này không chỉ có giá trị lý luận mà còn có tính ứng dụng cao trong thực tiễn quản lý ngân sách tại các địa phương.
II. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước
Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách trong đầu tư xây dựng cơ bản bao gồm các khái niệm, nội dung và yêu cầu quản lý. Quản lý chi NSNN không chỉ đơn thuần là việc phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính mà còn liên quan đến việc xây dựng các quy trình, thủ tục và cơ chế kiểm soát. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi NSNN bao gồm chính sách pháp luật, năng lực cán bộ, và sự tham gia của các bên liên quan. Việc xây dựng một hệ thống quản lý hiệu quả sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn ngân sách, giảm thiểu thất thoát và lãng phí. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỉnh Bắc Ninh đang trong quá trình phát triển kinh tế mạnh mẽ.
2.1. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước
Nội dung quản lý chi NSNN trong đầu tư xây dựng cơ bản bao gồm việc lập kế hoạch, phân bổ ngân sách, thực hiện chi tiêu và quyết toán. Mỗi giai đoạn trong quy trình này đều cần có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Việc lập kế hoạch ngân sách cần phải dựa trên các tiêu chí cụ thể, phù hợp với nhu cầu phát triển của tỉnh. Đồng thời, việc phân bổ ngân sách cũng cần phải công bằng và hợp lý, đảm bảo rằng các dự án quan trọng được ưu tiên. Các cơ quan quản lý cần phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách để có những điều chỉnh kịp thời.
III. Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước tại Bắc Ninh
Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản tại Bắc Ninh giai đoạn 2015 - 2017 cho thấy nhiều kết quả tích cực nhưng cũng tồn tại không ít hạn chế. Chi ngân sách cho đầu tư xây dựng cơ bản đã tăng lên đáng kể, góp phần vào sự phát triển hạ tầng và kinh tế của tỉnh. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện. Các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc cải tiến quy trình quản lý, nhưng vẫn cần phải tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát. Việc đánh giá hiệu quả quản lý chi NSNN cần phải được thực hiện thường xuyên để phát hiện và khắc phục kịp thời các vấn đề phát sinh.
3.1. Kết quả đạt được
Trong giai đoạn 2015 - 2017, tỉnh Bắc Ninh đã đạt được nhiều kết quả trong quản lý chi ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản. Nguồn ngân sách được sử dụng hiệu quả hơn, nhiều dự án quan trọng đã hoàn thành, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Các cấp chính quyền đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện quy trình cấp phát và quản lý chi tiêu. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng ngân sách.
IV. Giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước
Để hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản tại Bắc Ninh, cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu. Đầu tiên, cần nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý. Thứ hai, cần hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan đến quản lý chi NSNN. Thứ ba, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để phát hiện kịp thời các sai phạm trong quản lý chi tiêu. Cuối cùng, việc xây dựng một hệ thống thông tin quản lý ngân sách hiệu quả sẽ giúp nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý ngân sách.
4.1. Nâng cao năng lực cán bộ
Nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý chi ngân sách là một trong những giải pháp quan trọng. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản lý ngân sách cho cán bộ. Đồng thời, cần khuyến khích cán bộ tham gia các chương trình học tập, nghiên cứu kinh nghiệm quản lý ngân sách từ các địa phương khác. Việc nâng cao năng lực cán bộ sẽ giúp cải thiện chất lượng công tác quản lý chi ngân sách, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn ngân sách cho đầu tư xây dựng cơ bản.
