Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông, hoạt động truyền thông qua website tại các cơ sở giáo dục đại học (ĐH) và cao đẳng (CĐ) ngày càng trở nên quan trọng. Đại học Thái Nguyên, với hơn 25 năm hình thành và phát triển, hiện có 7 cơ sở giáo dục thành viên, đào tạo đa ngành với hơn 4.146 cán bộ viên chức và hàng nghìn sinh viên. Website của các cơ sở này được xem là bộ mặt trực tuyến, là kênh chính để quảng bá hình ảnh, truyền tải thông tin, cũng như hỗ trợ công tác đào tạo và quản lý. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động truyền thông qua website tại các cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên còn nhiều hạn chế như cập nhật thông tin chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận, và chưa khai thác tối đa tiềm năng của website.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động truyền thông qua website tại các cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn từ tháng 7/2018 đến tháng 9/2019, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng truyền thông và phát triển giáo dục tại địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao nhận thức, cải thiện công tác quản lý truyền thông, đồng thời hỗ trợ các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng thương hiệu và tăng cường tương tác với công chúng qua kênh trực tuyến.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý và truyền thông hiện đại, trong đó:

  • Lý thuyết quản lý: Quản lý được hiểu là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể nhằm đạt được mục tiêu chung. Các yếu tố cấu thành quản lý gồm chủ thể, đối tượng, mục tiêu, công cụ và phương pháp quản lý. Quản lý giáo dục là sự tác động có hệ thống nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục trong các cơ sở đào tạo.

  • Lý thuyết truyền thông: Truyền thông là quá trình trao đổi thông tin, tư tưởng, tình cảm nhằm tạo sự hiểu biết và thay đổi hành vi. Truyền thông giáo dục là hoạt động chia sẻ thông tin giữa nhà trường và xã hội, qua đó nâng cao nhận thức và chất lượng giáo dục.

  • Mô hình quản lý truyền thông qua website: Tập trung vào việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá hoạt động truyền thông trên nền tảng website, đảm bảo tính pháp lý, chính xác và kịp thời của thông tin.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý hoạt động truyền thông, truyền thông giáo dục, website đại học, quản lý giáo dục, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý truyền thông như cơ sở vật chất, yếu tố con người và đạo đức nghề nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp sau:

  • Phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp và hệ thống hóa các tài liệu, văn bản pháp luật liên quan đến quản lý truyền thông và website trong giáo dục.

  • Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

    • Quan sát: Theo dõi hoạt động truyền thông qua website tại 5 cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên.
    • Điều tra bằng phiếu hỏi: Thu thập dữ liệu từ 260 cán bộ quản lý (CBQL), giảng viên (GV) và kỹ thuật viên (KTV) về nhận thức và thực trạng quản lý truyền thông.
    • Phỏng vấn sâu: Trao đổi trực tiếp với các CBQL, GV, KTV để làm rõ các vấn đề quản lý và đánh giá tính cần thiết, khả thi của các biện pháp đề xuất.
  • Phân tích số liệu: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để xử lý dữ liệu thu thập được, tính tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình nhằm đánh giá thực trạng và nhận thức.

Thời gian nghiên cứu từ tháng 7/2018 đến tháng 9/2019, phạm vi khảo sát tại 5 cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên, với cỡ mẫu 260 người được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm đối tượng nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về tầm quan trọng của truyền thông qua website: 77,3% CBQL, GV, KTV đánh giá hoạt động truyền thông qua website là rất quan trọng, 13,3% nhận thức bình thường, chỉ 4,6% cho rằng không quan trọng. Điều này cho thấy phần lớn cán bộ và giảng viên đã nhận thức đúng về vai trò của truyền thông trong giáo dục.

  2. Mục tiêu truyền thông qua website: 87,7% cho rằng xây dựng thương hiệu nhà trường là mục tiêu hàng đầu; 37,3% nhấn mạnh thu hút học viên, sinh viên; 23,8% đề cao giao tiếp, tương tác với các lực lượng trong và ngoài nhà trường; chỉ 9,6% xem hỗ trợ tạo doanh thu là mục tiêu chính. Nhận thức này phản ánh sự ưu tiên phát triển thương hiệu và tương tác xã hội trong hoạt động truyền thông.

  3. Nhiệm vụ truyền thông qua website: 72% đánh giá công bố công khai, đầy đủ, chính xác và kịp thời thông tin là nhiệm vụ rất cần thiết; 71% cho rằng xây dựng mối quan hệ trực tuyến với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước là rất quan trọng. Không có người tham gia khảo sát nào cho rằng các nhiệm vụ này không cần thiết.

  4. Nội dung truyền thông qua website: Các tin tức, thông báo liên quan đến nhà trường được 60,8% CBQL, GV, KTV nhận thức là nội dung trọng tâm; tiếp theo là các chủ trương, chỉ đạo của ngành giáo dục (50,8%), công văn, chỉ thị của cấp trên (44,2%) và công trình nghiên cứu khoa học (35,8%). Điều này cho thấy nội dung truyền thông chủ yếu tập trung vào thông tin hoạt động và chính sách giáo dục.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy nhận thức của CBQL, GV, KTV về vai trò và mục tiêu truyền thông qua website tương đối cao, đặc biệt là việc xây dựng thương hiệu và công bố thông tin chính xác, kịp thời. Tuy nhiên, việc nhận thức về các mục tiêu như hỗ trợ doanh thu hay tương tác sâu rộng còn hạn chế, phản ánh sự tập trung chủ yếu vào truyền thông nội bộ và quảng bá hình ảnh hơn là khai thác các chức năng đa dạng của website.

Thực trạng quản lý truyền thông qua website tại các cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên còn tồn tại một số hạn chế như cập nhật thông tin chưa thường xuyên, thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận, và chưa có hệ thống kiểm tra, giám sát hiệu quả. So với các nghiên cứu trong ngành giáo dục và truyền thông, kết quả này tương đồng với thực trạng chung của nhiều trường đại học tại Việt Nam, nơi mà công tác truyền thông còn chưa được đầu tư bài bản và chuyên nghiệp.

Việc xây dựng kế hoạch truyền thông rõ ràng, tổ chức tập huấn cho cán bộ truyền thông, hoàn thiện cơ sở vật chất và hệ thống quản lý là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả truyền thông qua website. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức về các mục tiêu truyền thông, hoặc bảng tổng hợp đánh giá mức độ cần thiết của các nhiệm vụ truyền thông, giúp minh họa rõ nét các ưu tiên và hạn chế hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nhận thức và năng lực cho cán bộ truyền thông
    Tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về kỹ năng quản lý và vận hành truyền thông qua website cho CBQL, GV, KTV và cộng tác viên. Mục tiêu đạt 90% nhân sự truyền thông được đào tạo trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng truyền thông các trường.

  2. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy và quy trình quản lý
    Xây dựng và ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về quản lý nội dung, cập nhật thông tin, kiểm duyệt và bảo mật website. Thời gian hoàn thành trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu phối hợp với phòng pháp chế và công nghệ thông tin.

  3. Tăng cường cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật
    Đầu tư nâng cấp hệ thống máy chủ, phần mềm quản lý nội dung và các thiết bị hỗ trợ truyền thông nhằm đảm bảo website hoạt động ổn định, tốc độ truy cập nhanh và an toàn thông tin. Mục tiêu hoàn thành trong 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng công nghệ thông tin và ban quản lý dự án.

  4. Xây dựng kế hoạch truyền thông chi tiết và kiểm tra, giám sát thường xuyên
    Lập kế hoạch truyền thông hàng năm với các mục tiêu cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng, đồng thời thiết lập hệ thống đánh giá, giám sát hiệu quả hoạt động truyền thông qua website. Thực hiện đánh giá định kỳ 6 tháng/lần. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ đạo truyền thông và phòng truyền thông các trường.

  5. Tăng cường phối hợp liên ngành và mở rộng tương tác với công chúng
    Thiết lập cơ chế phối hợp giữa các phòng ban, khoa, bộ phận truyền thông và các đối tác bên ngoài nhằm đa dạng hóa nội dung và hình thức truyền thông, nâng cao tính tương tác và phản hồi từ người dùng. Thời gian triển khai trong 9 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục đại học và cao đẳng
    Giúp hiểu rõ về vai trò, phương pháp và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động truyền thông qua website, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành.

  2. Giảng viên và nhân viên truyền thông trong các cơ sở giáo dục
    Cung cấp kiến thức chuyên sâu về truyền thông giáo dục, kỹ năng vận hành website và xây dựng kế hoạch truyền thông phù hợp với đặc thù giáo dục đại học.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục, truyền thông
    Là tài liệu tham khảo quý giá cho các đề tài nghiên cứu liên quan đến quản lý truyền thông, công nghệ thông tin trong giáo dục và phát triển thương hiệu trường học.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và công nghệ thông tin
    Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định và hướng dẫn quản lý truyền thông qua website trong lĩnh vực giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả truyền thông giáo dục trên toàn quốc.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao truyền thông qua website lại quan trọng đối với các cơ sở giáo dục đại học?
    Website là kênh chính để công bố thông tin chính thống, quảng bá hình ảnh và tương tác với sinh viên, giảng viên và xã hội. Nó giúp nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận và hỗ trợ công tác đào tạo, nghiên cứu.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý truyền thông qua website?
    Bao gồm cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực và nhận thức của cán bộ truyền thông, quy trình quản lý, sự phối hợp giữa các bộ phận và đạo đức nghề nghiệp trong truyền thông.

  3. Làm thế nào để xây dựng kế hoạch truyền thông hiệu quả cho website trường đại học?
    Cần xác định rõ mục tiêu, đối tượng, thông điệp, kênh truyền thông, ngân sách và phương pháp đánh giá. Kế hoạch phải cụ thể, khả thi và phù hợp với đặc thù của từng trường.

  4. Các cơ sở giáo dục nên làm gì để nâng cao chất lượng nội dung trên website?
    Cập nhật thông tin thường xuyên, đa dạng hóa nội dung, đảm bảo tính chính xác và hấp dẫn, đồng thời tổ chức tập huấn cho đội ngũ biên tập và quản trị website.

  5. Làm sao để kiểm tra, giám sát hiệu quả hoạt động truyền thông qua website?
    Thiết lập các chỉ số đánh giá như lượng truy cập, phản hồi của người dùng, tần suất cập nhật thông tin, và tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh kế hoạch và hoạt động phù hợp.

Kết luận

  • Quản lý hoạt động truyền thông qua website tại các cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển thương hiệu nhà trường.
  • Phần lớn cán bộ quản lý, giảng viên và kỹ thuật viên nhận thức đúng về tầm quan trọng và mục tiêu của truyền thông qua website, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hạn chế trong thực tiễn vận hành và quản lý.
  • Các yếu tố ảnh hưởng chính bao gồm cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực con người và quy trình quản lý chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp hiệu quả.
  • Đề xuất các biện pháp nâng cao nhận thức, hoàn thiện văn bản pháp quy, đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng kế hoạch truyền thông chi tiết và tăng cường kiểm tra, giám sát là cần thiết để nâng cao hiệu quả truyền thông.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho công tác quản lý truyền thông giáo dục, góp phần phát triển bền vững các cơ sở giáo dục đại học trong thời đại số.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở giáo dục thành viên Đại học Thái Nguyên cần triển khai ngay các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và ứng dụng công nghệ mới nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông giáo dục.